Ο ΑΓΩΝΑΣ ΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ

 

Στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας διεξάγεται από το καθεστώς Ερντογάν ένας κανονικός πόλεμος εναντίον όχι μόνο του ΡΚΚ, αλλά εν γένει του κουρδικού στοιχείου: απαγόρευση κυκλοφορίας, νεκροί και τραυματίες, ισοπέδωση συνοικιών. Παράλληλα, η σύγκρουση μεταφέρεται και στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό, διά της προσπάθειας του πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου - προφανώς και του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν - να εμφανίσει το HDP ως κόμμα εχθρικό προς το τουρκικό κράτος.

Η Άγκυρα επιτίθεται σε μια από τις πιο σταθερές δυνάμεις αντίθεσης στο Ισλαμικό Κράτος, που παράλληλα υλοποιεί ένα από τα πλέον προοδευτικά πολιτικά πειράματα στην περιοχή. Την ίδια στιγμή, δίνει πια απροκάλυπτη στήριξη στη δήθεν μετριοπαθή αντιπολίτευση της Συρίας, η οποία ως επί το πλείστον αποτελείται επίσης από φανατικούς ισλαμιστές, ενώ οι αποδείξεις για τις σχέσεις Ερντογάν - ISIS πληθαίνουν.

Η επίθεση Ερντογάν εναντίον του κουρδικού στοιχείου συνιστά άλλη μια προσπάθεια αφενός να πιέσει τη Δύση - και ιδίως τους ευ-ρωαμερικανούς - στην κατεύθυνση της ταύτισης των δικών της ιμπεριαλιστικών διεκδικήσεων με τα δικά του περιφερειακά συμφέροντα και αφετέρου να προλάβει την εν εξελίξει «κουρδική άνοιξη». Η αναθεωρητική ως προς τα σύνορα και τα γειτονικά καθεστώτα πολιτική του Ερντογάν εξυπηρετούνταν από το - καταστροφικό για τη σταθερότητα στην περιοχή - δόγμα των ΗΠΑ «Assad must go»: 

Από το δόγμα, δηλαδή, που, αντίθετα προς το διεθνές δίκαιο, επιχείρησε να αλλάξει το status quo της Συρίας μέσα από την  «απονομιμοποίηση»του καθεστώτος Άσαντ, την απόδοση χαρακτήρα νόμιμου εκπροσώπου του συριακού λαού στην Εθνική Συμμαχία -δηλαδή, σε μια οργάνωση-ομπρέλα της αντιπολίτευσης με ελάχιστη σήμερα παρουσία στη Συρία-και την προσπάθεια επιβολής της ανατροπής Άσαντ ως προϋπόθεσης έναρξης οποιουδήποτε διαλόγου για πολιτική λύση στη Συρία.

Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής, η Τουρκία του Ερντογάν προσπάθησε να εμφανιστεί αφενός ως το πολιτικό πρότυπο του «μετριοπαθούς» Ισλάμ, φιλικού προς ή ανεκτού, έστω, από τη Δύση, και αφετέρου ως η απαραίτητη δύναμη προκειμένου περί της στρατιωτικής υποστήριξης προς την αντιπολίτευση. Η πολιτική αυτή του Ερντογάν ξεκίνησε να κλονίζεται λόγω της άμεσης εμπλοκής της Ρωσίας από τη μια και της διόγκωσης από την άλλη του κινδύνου που συνιστά το Ισλαμικό Κράτος. 

Ο Ερντογάν δείχνει ότι μάλλον προσπαθεί να σύρει τη Δύση προς τις δικές του επιδιώξεις απ' ό,τι να εξυπηρετήσει τις δικές της. Αυτή η συμβιωτική σχέση περιφερειακού ιμπεριαλισμού και ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ είναι ιστορικά εξελισσόμενη, δεν έχει καταρρεύσει - αντιθέτως, ενισχύεται μέσα από την επαναπροσέγγιση Τουρκίας και Ισραήλ -, ωστόσο έχει και προβληματικές πτυχές. 

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος του Ερντογάν είναι ακριβώς η βαθιά διάρρηξη αυτής της συμβιωτικής σχέσης, είτε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου διακανονισμού, έστω πρόσκαιρου, σε περιφερειακό επίπεδο, είτε λόγω της ανάδειξης κι άλλων, φιλικών προς τις ΗΠΑ παραγόντων στην περιοχή.

Οι Κούρδοι κερδίζουν έδαφος. Την ίδια στιγμή, οι Κούρδοι της Συρίας, με πρωταγωνιστή το ΡΚΚ, κατοχυρώνουν θεσμούς εκ των πραγμάτων αυτοκυβέρνησης, κερδίζοντας, μάλιστα, τη συμπάθεια και σταδιακά την αλληλεγγύη των λαών αλλά και των ΜΜΕ της Δύσης. 

Η ευφυής διεθνής και εσωτερική πολιτική του Η DP, η αλλαγή στις θέσεις του ίδιου του ΡΚΚ προς την κατεύθυνση μιας δημοκρατικής Τουρκίας, η αυτοκυβέρνηση των Κούρδων σε Συρία και σε Ιράκ -παρά τις σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των τελευταίων- φουντώνουν τον φόβο του Ερντογάν ότι η επιδίωξη επέκτασης του στρατηγικού βάθους μπορεί να εξελιχθεί σε δραματική του συρρίκνωση. 

Ξέρει, μάλιστα, ότι σε μια πολιτική λύση του ζητήματος της Συρίας πιθανότατα θα προβλεφθεί κάποιο ειδικό καθεστώς αυτονομίας για τους Κούρδους, που δεν πρόκειται να είναι καθόλου φιλικοί προς τον ίδιο. Για τους παραπάνω λόγους ο Τούρκος πρόεδρος έχει αποδυθεί σε έναν πολλαπλό αγώνα δρόμου. Για τους παραπάνω λόγους ο Τούρκος πρόεδρος έχει αποδυθεί σε έναν πολλαπλό αγώνα δρόμου.

Πρώτον, να διασφαλίσει όσο μπορεί την ισχύ των Τουρκμένων και άλλων ισλαμικών ομάδων στη Συρία ως δικών του προγεφυρωμάτων. 

Δεύτερον, να εντείνει την αντίθεση ΗΠΑ - Ρωσίας στην περιοχή προκειμένου να αυξήσει τη σημασία του ως αναχώματος των ΗΠΑ έναντι της ρωσικής επιρροής. 

Τρίτον, να συντρίψει το κουρδικό στοιχείο μέσα κι έξω από τα τουρκικά σύνορα. Η δράση της Τουρκίας και ειδικότερα του καθεστώτος Ερντογάν θα αναδειχθεί σε κλειδί των ευρύτερων διεθνοπολιτικών εξελίξεων - αναδεικνύεται σε μια από τις κατεξοχήν αναθεωρητικές δυνάμεις, σε μια περιοχή όπου ιστορικά η όποια αναθεώρηση συνόρων και καθεστώτων άναβε ή, έστω, φούντωνε παγκόσμιες πυρκαγιές.