ΗΤΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ Ο ΨΥΧΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

Στην αντιπαράθεση ΗΠΑ - Ρωσίας ο μεγάλος ηττημένος για μια ακόμη φορά είναι η Ευρώπη. Τόσο γιατί ο «πόλεμος» διεξάγεται στο δικό της έδαφος και επομένως θα έχει μεγάλες απώλειες σε οικονομικό επίπεδο, όσο και γιατί αποδεικνύεται αδύναμη στο γεωπολιτικό επίπεδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έπρεπε να είναι μέρος του προβλήματος, αλλά της λύσης. Δυστυχώς, προς το παρόν, ισχύει το πρώτο. «Σέρνεται» πίσω από τις κινήσεις των ΗΠΑ χωρίς να μπορεί να υψώσει τη δική της ενιαία φωνή, να υπερασπίσει τα δικά της συμφέροντα.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ρωσία δεν είναι απλά «γείτονες» με κοινά σύνορα. Οι οικονομίες τους είναι στενά συνδεδεμένες και αλληλοεξαρτώμενες. Δεν είναι μόνο οι ενεργειακές πηγές, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Είναι ο αγροτοδιατροφικός τομέας, η αυτοκινητοβιομηχανία, η αμυντική βιομηχανία, η μεταποίηση. Πολλές γεωστρατηγικές επιδιώξεις των δύο πλευρών ταυτίζονται σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η Ε.Ε. δεν μπόρεσε (δεν θέλησε;) να βαδίσει στον δρόμο που χάραξε η Πρωσία με τη Ρωσία της Μεγάλης Αικατερίνης με τη «βόρεια συμμαχία», η οποία είχε οφέλη και για τους δύο.

Οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις στη Ρωσία για το «ουκρανικό ζήτημα» με σκοπό να πλήξουν ευθέως την καρδιά της ρωσικής οικονομίας, τις τράπεζες, αποκόπτοντάς τους την πρόσβαση στις ευρωπαϊκές και αμερικανικές αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Η προειδοποίηση που απηύθυνε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας, υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, είναι ανησυχητική. Η Ρωσία εκτός από την απαγόρευση εισαγωγών αγροτικών προϊόντων προειδοποίησε και για επιπτώσεις στην τροφοδοσία με φυσικό αέριο. Προφανώς δεν πρόκειται απλά για μια αόριστη απειλή, γι' αυτό και η Ε.Ε. αποφάσισε εκτάκτως να γίνουν έως το τέλος Αυγούστου stress tests για τις ενεργειακές ανάγκες-«αντοχές» κάθε χώρας.

Η Γερμανία είναι πρώτη στη λίστα των ευρωπαϊκών χωρών που εισάγουν από τη Ρωσία σημαντικές ποσότητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίες δύσκολα μπορούν να αντικατασταθούν. Απορροφά 700.000 βαρέλια ημερησίως, ενώ στο διυλιστήριο του Ρότερνταμ φθάνουν 550.000 βαρέλια ρωσικού πετρελαίου. Μαζί με την ευρωπαϊκή οικονομία σοβαρές πιέσεις θα δεχθεί και η ελληνική οικονομία εφόσον ισχύσουν τα ρωσικά αντίποινα. Θα πληγούν οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων κυρίως, ενώ το μείζον είναι η τροφοδοσία της χώρας με ρωσικό φυσικό αέριο. 

Η Ρωσία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο «ενεργειακός σιτοβολώνας» για τις δυτικές πετρελαϊκές εταιρείες που τώρα ετοιμάζονται να γράψουν ζημίες δεκάδων δισ. ευρώ. ΕxxonMobil, ΒΡ, η Shell, ΕΝΙ και Statoil έχουν πολύ μεγάλες επενδύσεις στη Ρωσία. Το 19% που κατέχει η ΒΡ στη ρωσική Rosneft είναι καθοριστικός παράγοντας για το ένα εκατ. βαρέλια πετρελαίου που παράγει κάθε μέρα στη Ρωσία, ποσότητα η οποία αντιστοιχεί στο 30% της συνολικής παραγωγής της BP. 

Η Ρωσία χρειάζεται τις παγκόσμιες αγορές όσο και οι αγορές της Δύσης χρειάζονται την αγορά και τον φυσικό πλούτο της Ρωσίας. Ο οικονομικός πόλεμος απειλεί Ε.Ε. και Ρωσία και σαφώς την Ελλάδα.