08 Ιανουαρίου, 2013

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΙΛΙΟΥ, ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΙ ΑΧΑΡΝΩΝ κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ ΣΤΗ ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΣΥΣΣΙΤΙΑ

"Ξένος ήμουν και με βάλατε στο σπίτι σας" (Μετάφραση Ματθ. κε' 31-46)

Αυτή η φράση του Χριστού από την περικοπή της κρίσεως τα λέει όλα για τη στάση της Εκκλησίας απέναντι σε κάθε ξένο. Ο Χριστός στην ίδια περικοπή μάς βεβαιώνει «ό,τι εκάνατε στον καθένα από αυτούς τους ασήμαντους αδελφούς μου, σε μένα το κάνατε». Η Εκκλησία βλέπει στο πρόσωπο του πεινασμένου ξένου μετανάστη μια ευκαιρία διακονίας και προσφοράς αγάπης, ενώ αναγνωρίζει ότι όλοι έχουμε ίδια δικαιώματα στη ζωή, αφού πλαστήκαμε σαν εικόνες του Θεού.

Η Εκκλησία, με την προσφορά συσσιτίου και ιματισμού, ακόμα και σε ξένους, εφαρμόζει την ευαγγελική ρήση «η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει» κι ιδιαίτερα σε περιπτώσεις διαφορετικότητας φυλής, χρώματος ή θρησκείας. Με δύο λόγια, κάνει πράξη το σοφό γνωμικό «Ξένους ξένιζε, μη λαθών Χριστόν ξενίσης», δηλαδή να είσαι φιλόξενος, μήπως κατά λάθος φιλοξενήσεις τον ίδιο τον Χριστό.

Η προσφορά φαγητού και ιματισμού είναι άσχετη με το θέμα απόδοσης ιθαγένειας ή υπηκοότητας ή άδειας παραμονής. Εκεί η Εκκλησία δεν εκφέρει άποψη, γιατί είναι θέμα πολιτικής του κράτους.


ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Ελλάδα

Σε κλοιό κακοκαιρίας βρίσκεται η χώρα με χιόνια και πολικές θερμοκρασίες. Κλειστός λόγω χιονιού είναι ο περιφερειακός της Πεντέλης από το 414 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο ώς τον Άγιο Πέτρο. Έκλεισε και η λεωφόρος Διονύσου από το χωριό Ανατολή προς Διόνυσο. Παραμένει κλειστή η λεωφόρος Πάρνηθος από το τελεφερίκ προς το καζίνο. Ούρα δύο χιλιομέτρων έχει σχηματιστεί στο Μαρτίνο στην εθνική οδό Αθηνών-Λαμίας, καθώς δίπλωσε νταλίκα. «Λουκέτο»λόγω χιονιού έβαλαν πολλά σχολεία της Αττικής. Νιφάδες χιονιού πέφτουν στο κέντρο της Αθήνας. Πείτε
   
Την έντονη αντίδρασή του στην πρόταση του υπουργείου Ανάπτυξης για ανοικτά καταστήματα τις Κυριακές εκφράζει μέσα από το προσωπικό του ιστολόγιο ο μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, Αμβρόσιος, τονίζοντας ότι «η εργασία της Κυριακής είναι καταραμένη». «Όσοι επιχειρούν να καταργήσουν την αργία της Κυριακής υποβαθμίζουν τον άνθρωπο και τον μετατάσσουν από ελεύθερο σε σκλάβο, λέγοντάς του: "Δούλευε και σκάσε! Σκάσε και δούλευε!"» γράφει.
   
Συνεχίζεται η κατάληψη στο κέντρο ελέγχου κυκλοφορίας του Μετρό στα Σεπόλια από τους εργαζομένους, οι οποίοι καταγγέλλουν ότι «δρομολογείται σχέδιο υποβάθμισης της εταιρείας για να δοθεί σε ιδιωτικά συμφέροντα» και αντιδρούν στην ένταξή τους στο ενιαίο μισθολόγιο. Καθυστερήσεις στα δρομολόγια των συρμών και σήμερα, Τρίτη. Πιο συγκεκριμένα, τα δρομολόγια στις γραμμές 2 (Αγ. Αντώνιος- Αγ. Δημήτριος) και 3 (Αιγάλεω- Δουκ. Πλακεντίας ) διεξάγονται ανά 6 λεπτά.
   
Σε 30.000 ανέρχονται οι συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ που δεν απογράφηκαν και τώρα κινδυνεύουν με διακοπή της σύνταξής τους. Ο αριθμός των συνταξιούχων θεωρείται μεγάλος και η εκτίμηση που διατυπώνεται είναι ότι πολλοί δεν είχαν πληροφορηθεί για την απογραφή. Οι 30.000 συνταξιούχοι του ΟΑΕΕ που παραμένουν άφαντοι ανεβάζουν στις 53.895 τις συντάξεις τις οποίες άμεσα θα σταματήσουν να πληρώνουν τα τρία μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας.
  
Έπιπλα και σπάνια αντικείμενα, που σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις, ανήκαν στον μεγάλο δωρητή του Πειραιά, Κρίτωνα Δηλαβέρη και τα οποία είχαν περάσει στην ιδιοκτησία του δήμου, ανακαλύφθηκαν τυχαία σε μια κρύπτη στον 8ο όροφο του δημαρχείου της πόλης. Τα αντικείμενα, ήδη καταγράφηκαν και φωτογραφήθηκαν από την αρμόδια υπηρεσία.

Κόσμος

Διάβημα διαμαρτυρίας επέδωσε η Ιαπωνία στον Κινέζο πρέσβη στο Τόκιο για την «κρουαζιέρα» τεσσάρων κινεζικών σκαφών ναυτικής επιτήρησης γύρω από τα διαφιλονικούμενα νησιά στην ανατολική θάλασσα της Κίνας. Τα σκάφη, όπως καταγγέλλει το Τόκιο, έμειναν γύρω από τα νησιά Σενκάνου (ή Ντιαογού, κατά τους Κινέζους), για περίπου 13 ώρες μέχρι να αποχωρήσουν μετά τα μεσάνυχτα.
   
Πέμπτη συνεχόμενη νύχτα επεισοδίων πέρασε το Μπέλφαστ, όταν οι διαδηλώσεις κατά της απόφασης να περιοριστεί η έπαρση της βρετανικής σημαίας πήραν ξανά βίαιη τροπή. Η αστυνομία έριξε με πλαστικές σφαίρες αφού, όπως αναφέρει, δέχθηκε επίθεση με τούβλα και βόμβες μολότοφ από τμήμα των διαδηλωτών που είχε επιστρέψει στο Σορτ Στραντ, στην ανατολική πλευρά του ποταμού Λάγκαν.
   
Η κατάσταση της υγείας του προέδρου της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες, που νοσηλεύεται ακόμη στην Κούβα μετά την εγχείριση για αφαίρεση όγκου, «παραμένει σταθερή», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η κυβέρνηση ενώ στο Καράκας κλιμακώνεται η πολιτική κόντρα με την ορκωμοσία του νέου προέδρου που πρέπει να γίνει την ερχόμενη Πέμπτη. Την Πέμπτη πάντως, ακόμη και -όπως όλα δείχνουν- απόντος του Τσάβες, ο πρόεδρος της Βουλής κάλεσε τους πολίτες μπροστά στο προεδρικό μέγαρο σε ένδειξης συμπαράστασης, λέγοντας πως θα παρίστανται και αντιπροσωπείες ξένων χωρών.
    
Ο συνδυασμός του καύσωνα και των ισχυρών ανέμων, που «φουντώνουν» τις ήδη μαινόμενες πυρκαγιές και δημιουργούν τον κίνδυνο για ακόμη περισσότερα μέτωπα, έχει βάλει την Αυστραλία σε ύψιστο συναγερμό για τις «πιο επικίνδυνες ημέρες» από την Τρίτη. Συνεχίζουν να αγνοούνται 100 άτομα στην Τασμανία, αν και στις πρώτες έρευνες στα δεκάδες σπίτια που κάηκαν στην περιοχή δεν έχουν εντοπιστεί σοροί θυμάτων.
   
Η αμερικανική κυβέρνηση δαπάνησε μέσα στο οικονομικό έτος 2012 για την ενίσχυση της υπηρεσίας μετανάστευσης 24% περισσότερο από ότι για το FBI και όλες τις άλλες υπηρεσίες εφαρμογής του νόμου συνολικά, προκύπτει από τα ευρήματα έκθεσης think tank. Η κυβέρνηση διέθεσε το περασμένο οικονομικό έτος 18 δισεκατομμύρια δολάρια έναντι 14,4 όλων των άλλων υπηρεσιών επιβολής του νόμου

Οικονομία

 Μείωση 40% κατέγραψαν οι πωλήσεις καινούριων αυτοκινήτων το 2012. Συνολικά πέρυσι διατέθηκαν 58.452 νέα ΙΧ, έναντι 97.680 οχημάτων το 2011. Στο διάστημα Ιανουαρίου - Δεκεμβρίου 2012 τα δημόσια έσοδα από το τέλος ταξινόμησης αυτοκινήτων προσέγγισαν οριακά τα 51 εκατ. ευρώ, όταν ο στόχος του προϋπολογισμού για το σύνολο του έτους είναι 91 εκατ. ευρώ, δηλαδή διαμορφώθηκαν μόλις στο 57% του ετήσιου στόχου.
   
Ξεκινά σήμερα, Τρίτη, στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής η συνέχιση της επεξεργασίας και εξέτασης του φορολογικού νομοσχεδίου. Το νομοσχέδιο θα πρέπει να ψηφισθεί έως τις 11 Ιανουαρίου στην Ολομέλεια της Βουλής. Ενδεχομένως εντός της ημέρας να κατατεθεί και τροπολογία στο νομοσχέδιο που θα προβλέπει το τι ακριβώς θα ισχύσει με τις αποδείξεις. Σύμφωνα με πληροφορίες όσοι δεν θα καταφέρουν να συγκεντρώσουν τις απαιτούμενες αποδείξεις, θα έχουν πέναλτι φόρου, το οποίο θα ανέρχεται στο 22%.
   
Χαμένοι στη... μετάφραση οι πολίτες που λαμβάνουν ραβασάκια από το υπουργείο Οικονομικών για να ανακαλύψουν ότι έχουν ληξιπρόθεσμη οφειλή για το χαράτσι ακινήτων του 2011, το οποίο θεωρούσαν ότι είχαν πληρώσει κανονικά στη ΔΕΗ και τώρα καλούνται να το ξαναπληρώσουν. Το πρόβλημα έγγειται στον τρόπο ενημέρωσης του υπουργείου Οικονομικών από τη ΔΕΗ, ωστόσο η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων έχει αποστείλει συνολικά 500.000 ειδοποιητήρια, προσδοκώντας έσοδα 340 εκατ. ευρώ, πολλά εκ των οποίων αφορούν τέτοιες περιπτώσεις. Διευκρινίσεις δίνει με εγκύκλιό του το υπουργείο Οικονομικών.

Αθλητισμός

Παρά τις διαψεύσεις πως ο Βαγγέλης Μαρινάκης δεν συναντήθηκε με τον Ντερ Βιντσέτι και με το μάνατζέρ του την Κυριακή το βράδυ, σύμφωνα με πληροφορίες από την πατρίδα του Αργεντινού ο άσος του ΠΑΣ Γιάννινα συμφώνησε σε όλα με τον Ολυμπιακό και θα φορά την ερυθρόλευκη φανέλα για τα επόμενα τρία χρόνια.
   
Αλλαγές σε όλα τα επίπεδα είναι η πρόθεση του Γιάννη Αλαφούζου. Ο πρόεδρος του Παναθηναϊκού ετοιμάζει... εκκαθαρίσεις και στα στελέχη της «πράσινης» ΠΑΕ, μετά τα όσα έγιναν στο προπονητικό τιμ, και όσα ετοιμάζονται να γίνουν στο έμψυχο δυναμικό της ομάδας. Η πιο… ηχηρή αποχώρηση αναμένεται να είναι αυτή του Δημήτρη Γόντικα. Κρίσιμο ραντεβού με Βύντρα, σήμερα, Τρίτη. Ο Φάμπρι δείχνει να είναι το μεγάλο φαβορί για την αντικατάσταση του Χουάν Ραμόν Ρότσα...
   
Με την πρόκριση της Έβερτον (εύκολα 5-1 την Τσέλτεναμ) ολοκληρώθηκε σε πρώτη φάση ο 3ος γύρος του κυπέλλου Αγγλίας. Για τους αγώνες που έληξαν ισόπαλοι θα διεξαχθεί επαναληπτικός στην αντίθετη έδρα.



ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ


ΔΙΑΛΕΞΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ
π. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ
ΟΜΟΤΙΜΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΤΟ ΣΤ’ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΠΕΘ


1.Η  Ορθοδοξία κοινωνία σωτηρίας.

Ορθοδοξία, ως ζωή εν Αγίω Πνεύματι, σημαίνει θεοκοινωνία και ανθρωποκοινωνία, μία θεανδρική πραγματικότητα. Είναι ο σταυρικός θεοπαράδοτος τρόπος υπάρξεως, ως κοινωνία Θεού και ανθρώπων εν Χριστώ και των ανθρώπων μεταξύ τους, ως αδελφών και μελών του ιδίου Κυριακού Σώματος. Η σωτηρία των πιστών επιτυγχάνεται, έτσι, όχι μεμονωμένα και αυτόνομα (ατομικά), αλλά μέσα σε συγκεκριμένο πνευματικό και υπαρκτικό (κοινωνικό) πλαίσιο, την ενωμένη ασύγχυτα και αδιαίρετα με τη Θεία Φύση Ανθρωπότητα του Ιησού Χριστού. Είναι γνωστή η αρχαία ρήση: Solus Christianus, nullus Christianus. Η Εκκλησία έχει τον δικό της τρόπο υπάρξεως, που τη διαφοροποιεί ριζικά από κάθε εγκόσμια συσσωμάτωση - κοινωνία. Σκοπός της παρουσίας στον κόσμο της εκκλησια­στικής κοινωνίας είναι η «ολοτελής» (Α' Θεσσ. 5, 23) ένταξη κάθε ανθρώπου στο Σώμα του Χριστού για την εν Αγίω Πνεύματι θέωση - σωτηρία του ανθρώπου, με την «μόρφωσιν του Χριστού εν αυτώ» (Γαλ. 4, 19). Ο άνθρωπος της ορθοδόξου παραδόσεως μόνο μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, το οριζόμενο από τις παραμέτρους του «εν Χριστώ ζην», είναι δυνατό να διαμορφωθεί και τελειωθεί. Γιατί μέσα σ' αυτό το πλαίσιο ζωής η προσωπική ευθύνη και προσπάθεια του πιστού εναρμονίζεται και αλληλοπεριχωρείται με την ενδυναμούσα την ανθρώπινη θέληση και πολλαπλασιάζουσα τις ανθρώπινες δυνατότητες Θεία και Σωστική Χάρη.

Έξω από την κοινωνία του εκκλησιαστικού σώματος δεν μπορεί να υπάρξει το φυσικό κλίμα, που καθιστά δυνατή την πραγματική αποδοχή του όλου Χριστού, στην καθολικότητα και πληρότητά του, και συνεπώς τη σωτηρία. Διότι η εν Χριστώ αναγέννηση και τελείωση απαιτεί την ενχρίστωση της ζωής σε κάθε διάστασή της, για να γίνει η ζωή μας Ζωή Χριστού Χριστοζωή. Αυτό σημαίνει ο αποστολικός εκείνος λόγος: «Είτε εσθίετε, είτε πίνετε, είτε τι ποιείτε, ΠΑΝΤΑ εις δόξαν Θεού ποιείτε» (Α' Κορ. 10, 31).Δεν είναι, συνεπώς, δυνατό να τρέφεται πνευματικά ο χριστιανός από τον Χριστό (π.χ. στην πίστη και τη λατρευτική ζωή του), κοινωνικά όμως να περιμένει «σωτηρία» από τις δυνάμεις του κόσμου, ταυτιζόμενος μάλιστα πολλές φορές μαζί τους. Θα επαναλάβουμε δε και εδώ, ότι η μεγαλύτερη τραγικότητα της νεοελληνικής κοινωνίας συνίσταται στο πέρασμα της «πίστεως» μέσα από κομματικά φίλτρα και τη στήριξη των ελπίδων μας σε κοσμικοπολιτικά πρόσωπα και σχήματα (Ψαλμ. 145, 3). Σ' αντίθεση μ' αυτή την εκκοσμικευμένη αντίληψη για τον Χριστιανισμό, ο Χριστός απαιτεί ΟΛΗ τη ζωή μας. «Εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα».

2.Ο Μοναχισμός κιβωτός του ορθοδόξου τρόπου υπάρξεως.

Ο Μοναχισμός, ως μυστικός έρωτας του ανθρώπου για τον Θεό, ανήκει στη φύση κάθε ψυχής.Η ψυχή μας έχει πλασθεί χριστιανική και «χριστοκεντρική», όπως παρατηρεί ο Σεβασμιώτατος π. Αθανάσιος Γιέβτιτς4. Ο Μοναχισμός είναι η εκ βαθέων κραυγή του ανθρώπου προς το Άκτιστο. Είναι η έφεση και ο αγώνας για γνώση - ένωση με τον «άγνωστο» και «απρόσιτο» Θεό. Ο Χριστιανισμός, ως είσοδος του ίδιου του Ακτίστου στο κτιστό και παρουσία του Υπερχρόνου μέσα στο χρόνο και την ιστορία, παρέχει αυτή την δυνατότητα προσεγγίσεως του υπέρ πάσαν αίσθησιν και γνώσιν και ενώσεως μαζί Του, στο πρόσωπο του συγκαταβάντος και ενανθρωπήσαντος Θεού Λόγου, Κυρίου δε ημών Ιησού Χριστού. Έτσι ο Χριστός γίνεται ο μαγνήτης της ανθρωπίνης καρδίας και ο απόλυτος σκοπός της ανθρωπίνης υπάρξεως. Στη ζωή της Εκκλησίας εισέρχεται κανείς, ακριβώς για να ενωθεί με τον Χριστό, να θεωθεί. Αυτός ήταν ο απόλυτος σκοπός των πρώτων Ενοριών - Κοινοτήτων ήδη αμέσως μετά την Πεντηκοστή. Και αυτό τον αμετακίνητο στόχο έχει η Εκκλησία σ' όλους τους αιώνες, όπως μαρτυρείται στην καθημερινή λατρεία της από τα λειτουργικά βιβλία, που διαμορφώνουν και συντηρούν το πατερικό φρόνημα των πιστών της. Ζωή στην Ενορία σημαίνει, έτσι, μύηση στον αγιοπνευματικό τρόπο ζωής με τη βοήθεια του Γέροντος - Πνευματικού, για το άνοιγμα της καρδιάς στην Άκτιστη Θεία Χάρη (βλ. Α' Κορ. κεφ. 12-14)5.

Σ' αυτή τη διαδικασία αποφασιστική είναι η συμβολή του Πνευματικού  Γέροντα, ο οποίος στην Ενορία (πρέπει να) ταυτίζεται με τον «εφημέριο»  λει­τουργό της. Αυτός (πρέπει να) είναι ο «πνευματικός Πατέρας» κατά τον Απόστολο Παύλο (Α' Κορ. 4, 15), που οδηγεί στην αναγέννηση «εν Χριστώ Ιησού» και «δια του Ευαγγελίου». Ουσιαστικά στοιχεία αυτού του τρόπου υπάρξεως είναι η πνευματικότητα και η κοινή ζωή (πρβλ. «ην αυτοίς πάντα κοινά», Πράξ 4, 32). Πρόκειται δηλαδή για αγιασμό όλου του βίου, σε κάθε διάστασή του. Ζωή Χριστού γίνεται σύνολη η ζωή. 6. Οι Απόστολοι οργάνωσαν την Εκκλησία, πνευματικά και κοινωνικά, σύμφωνα με τη θέληση του Ιδρυτού της. Η πρώτη Εκκλησία των Ιεροσολύμων εμφανίσθηκε σε περιβάλλον ιουδαϊκό και ειδωλολατρικό. Σε μια κοινωνία, που κατευθυνόταν και προσδιοριζόταν από νόμους και κανόνες ζωής - από «συστήματα» - που έφτιαξε ο χωρίς Θεόν άνθρωπος.

Η Εκκλησία όμως δεν ταυτίσθηκε με αυτά, αλλά ακολούθησε τον δικό της τρόπο ζωής, τον δικό της τρόπο υπάρξεως στον κόσμο, που περιγράφεται σαφέστατα στις Πράξεις των Αποστόλων (βλ. κεφ. 2, 4 και 6) και μετά την αποστολική εποχή σε άλλα κείμενα, όπως η «Διδαχή», η «Προς Διόγνητον Επιστολή» κ.ά. Ο Διάκονος Στέφανος κατηγορήθηκε, ότι αυτή τη νέα κοινωνική ζωή και δομή της Εκκλησίας προσπαθούσε να μεταδώσει στους ομοφύλους του. Η κατηγορία ήταν, πως ήθελε να αλλάξει «τα έθη» τους (τον τρόπο κοινωνικής ζωής), που, όπως ισχυρίζονταν, τους είχε δώσει ο Μωυσής (Πράξ. 6, 14). Η βαθμιαία εκκοσμίκευση μεγάλου μέρους της χριστιανικής κοινωνίας, λόγω των περιπετειών της (π.χ. διωγμοί, αιρέσεις κ.λπ.), διέσπασε αυτή την ατμόσφαιρα και δημιούργησε ποικίλα εμπόδια στην πνευματική ζωή και αύξηση των πιστών.

 Άμεσο αισθητό αποτέλεσμα ήταν ο περιορισμός των χαρισμάτων - όχι βέβαια λόγω μη αναγκαιότητάς τους, αλλά λόγω απουσίας των εσωτερικών προϋποθέσεων για την απόκτησή τους (κάθαρση της καρδιάς κοντά στον αγιοπνευματικά φωτισμένο Πνευματικό Πατέρα). Ήδη στα τέλη του γ' αιώνα εμφανίζονται ομαδικές τάσεις φυγής από τον κόσμο (τις εν κόσμω κοινωνίες), όπως συνέβαινε άλλωστε και στην Π. Διαθήκη. Έτσι αρχίζει να «πολίζεται» η έρημος, να μεταβάλλεται με την αθρόα προσέλευση χριστιανών σε πόλη - αντίπολη. Το κοινόβιο της Ενορίας, ως ζωή αδελφοσύνης και αγάπης, δηλαδή ως αδελφότητα, μεταφέρεται στην «έρημο» και γίνεται πόλις της ερήμου και όχι μια απλή θρησκευτική κοινωνία.  Αυτή η «καινή» πόλη είναι η Μονή. Μια ολόκληρη και καθολική κοινωνία είναι το Μοναστήρι. Κατά τον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ «η μονή δεν είναι κοινωνία απλώς θρησκευτική, αλλά μάλλον πλήρης κοινότης, η οποία διεκδικεί και οργανώνει ολόκληρη τη ζωή των μελών της»7. Έτσι απέφευγαν αυτοί οι χριστιανοί τη δική μας τραγικότητα, να υπάρχουμε σε «δύο βασίλεια», στο «βασίλειο του Καίσαρος» και στο «Βασίλειο του Χριστού». Ο Μοναχισμός δεν πηγάζει από την άρνηση της ζωής ή του κόσμου, αλλά από την άρνηση της αμαρτίας και την κατάφαση της όντως ζωής, της Χριστοζωής. Ο Μοναχισμός είναι η πεμπτουσία του Χριστιανισμού, η δυναμικότερη, πληρέστερη και συνεπέστερη έκφραση και βίωσή του8.

Συνεπώς, το Μοναστήρι αναδείχθηκε σε κιβωτό διασώσεως της εν Χριστώ ζωής, της παραδόσεως, ως συνεχείας της ζωής της Εκκλησίας. Δεν ήταν επανά­σταση εναντίον της Εκκλησίας ή της Ιεραρχίας της, γιατί αναπτύχθηκε μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας, ως Εκκλησία της Εκκλησίας, διασώζοντας την καθαρότητα και γνησιότητα της εκκλησιαστικής ζωής. Κατά τον μακαριστό π. Θεόκλητο Διονυσιάτη ο Μοναχισμός «είναι αυτή η Εκκλησία, επιδιώκων με συνέπειαν τους σκοπούς αυτής, οίτινες συνίστανται εις την επικράτησιν του Ευαγγελίου εν τω κόσμω και την σωτηρίαν της ψυχής... Η θεία βιοτή των Μοναχών, ούσα απαύγασμα της κατά κυριολεξίαν εν Χριστώ ζωής και μόρφωμα συνεπούς οικειώσεως της περί τελειότητος χριστιανικής διδασκαλίας, εδημιούργησε και προέβαλε τα στοιχεία εκείνα, άτινα συγκροτούν ό,τι σήμερον καλούμεν ορθόδοξον πνευματικότητα, η οποία αφίκετο άχρις ημών ως πατερική παράδοσις»9.

3.Το Άγιον Όρος και η συνέχεια της παραδόσεως.

Είναι γεγονός, ότι στη χριστιανική αρχαιότητα υπήρξαν διάφορα μεγάλα μοναστικά κέντρα, στην Αίγυπτο, την Παλαιστίνη, τη Μικρασία, την Μεγάλη Ελλάδα. Με τον καιρό όμως παρήκμασαν. Από τον 10ο αιώνα το Άγιον Όρος αναζωογόνησε τον μοναχικό βίο των άλλων παρηκμασμένων κέντρων και απέβη αυτό μοναστικός χώρος πανορθόδοξος και επισημότατος, που εφείλκυε το θαυμασμό όχι μόνο των Ρωμηών, αλλά και «των γύρωθεν εθνών», όπως παρατηρεί ο Αλέξιος Α' ο Κομνηνός, τα οποία «εσεμνύνοντο δια το μοναδικόν εις τα όρη της οικουμένης Άγιον Όρος». Δίκαια, έτσι, σημειώνει ο σεβαστός π. Γεώργιος Καψάνης: «Είναι μεγάλη ευλογία, ότι εν μέσω της Εκκλησίας ο Παντελεήμων Κύριος εφύτευσε τον παράδεισον του περιβολιού της Παναγίας, το Άγιον Όρος, για να ζωογονεί όλη την Εκκλησία με τη μυστική ακτινοβολία της Χάριτος του Θεού, που σκηνώνει στους παλαιούς και νέους αγίους του, στα ιερά θεομητοροβάδιστα σκηνώματά του, στην αδιάκοπο και ζώσα μέχρι σήμερα αγιοπατερική παράδοσή του». Έτσι συνδέθηκε στενότατα το Άγιον Όρος με τη ζωή και τους πνευματικούς αγώνες της Ελληνορθόδοξης Ρωμανίας (Βυζαντίου) και συνέχισε την πνευματική ακμή της. Διότι ιδανικό της Ρωμηοσύνης δεν είναι η κατά κόσμον σοφία, αλλ' η θεία. Όχι ο κατά κόσμον σοφός, αλλά ο κατά Θεόν σοφός, δηλαδή ο Άγιος. Δείγμα δε ακμής της Ρωμηοσύνης είναι το επίπεδο της πνευματικότητός της, δηλαδή οι Άγιοί της.

Το Άγιον Όρος έγινε το θερμόμετρο της πνευματικότητος του Γένους μας, που δεν κυριεύθηκε από το σκότος, ούτε και στους αιώνες της δουλείας, γιατί ποτέ δεν έλειψαν σ' αυτό οι θεούμενοι και τα θαυματουργά λείψανα, δηλαδή οι φορείς της Χάριτος. Περαιτέρω ο κοινοβιακός μοναχισμός του Αγίου Όρους διέσωσε το υπαρκτικό πλαίσιο και πρότυπο (modelo) της ελληνορθόδοξης κοινωνίας. Τόπος καταφυγής, ανανεώσεως και αναγεννήσεως αρχόντων και αρχομένων, κληρικών και λαϊκών, απέβη κανόνας στοιχήσεως των εν κόσμω κοινοτήτων - ενοριών και πνευματικός τροφοδότης της όλης ζωής τους. Κι αυτό σ' όλη τη διάρκεια της βυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου. Ο τρόπος αυτός λειτουργίας του Αγίου Όρους κατέστη δυνατός, διότι το «Περιβόλι της Παναγίας» διασώζει την ενότητα και οργανική διασύνδεση πνευματικότητας και κοινωνικότητας.

 Σ' αυτό η πνευματικότητα δεν οδηγείται σε άσαρκο σπιριτουαλισμό, ούτε η πράξη σε απνευμάτιστο ακτιβισμό. Μέσα στα μοναστικά κοινόβιά του συνειδητοποιείται απόλυτα το γεγονός, ότι ο Χριστός δεν καταργεί τη βιοτική μας διάσταση, αλλά την αγιάζει και την καταξιώνει σε ζωή του Σώματός Του. Η πνευματικότητα διαφοροποιείται, έτσι, από την εξαΰλωση, τον δυαλισμό (τη «δαιμονοποίηση» του σώματος), τη ρεμβώδη απραξία και κάθε είδος «νιρβάνα». Ο Χριστός μας ένωσε ολόκληρους στο Σώμα Του, για να μεταμορφωθεί σε «πνεύμα» - προσευχή και λατρεία- όλη η ζωή μας. Και αυτό γίνεται, όταν και τις θεωρούμενες ως υλικές - βιοτικές πλευρές της ζωής μας, εντάσουμε μέσα στην αλήθειά Του, τις απελευθερώνουμε δηλαδή με την Χάρη και ενίσχυσή Του από την αμαρτία.

Η ησυχαστική παράδοση της Ορθοδοξίας, που είναι η χριστιανική πνευματικότητα στην αυθεντικότητά της, είναι αυτό που διέσωσε και διασώζει το Άγιον Όρος. Όπως γράψαμε κάπου παλαιότερα, «ο ησυχασμός δεν νοείται στην ορθοδοξία ως κατάσταση ανενεργού απραξίας. Οι ησυχαστές είναι κυριολεκτικά "πνιγμέ­νοι στη δράση".Ο ησυχαστής αγωνίζεται να επιτύχει την υπέρβαση της αναγκαιότητας και του δαιμονικού και να φθάσει στην ελευθερία της Χάρης, με την απελευθέρωση από τα πάθη και με τον αγιοπνευματικό φωτισμό. Ο κεκαθαρμένος ησυχαστής δεν ζει πια για τον εαυτό του, αλλ' είναι όλος αγάπη. Αυτό φαίνε­ται στη δομή του κοινοβιακού μοναστηρίου. Μέσα σ' αυτό δεν αποκλείονται οι καθαρά υλικοβιοτικές δραστηριότητες. Και εκεί θα βρούμε τον γιατρό, τον οικονόμο (το διαχειριστή των υλικών αγαθών), τον τσαγκάρη, τον φούρναρη, το ράφτη, τον μουλαρά. Στη μοναστική όμως αδελφότητα όλ' αυτά δεν μπορεί να είναι κερδοσκοπικά επαγγέλματα, αλλά προσφορά διακονίας - αγάπης.

 Γι' αυτό όλες αυτές οι "εργασίες" όχι μόνο δεν γίνονται εμπόδιο στην "αδιάλειπτη" προσευχή, αλλά μετουσιώνονται και αυτές σε προσευχή, αφού στοχεύουν στη λειτουργία του εκκλησιαστικού σώματος, λειτουργούν το μυστήριο της αγάπης. Προσευχή κάνει ο μοναχός και ως τσαγκάρης, φούρναρης ή μουλαράς. Η βιοτική απασχόληση αλλοιώνεται πνευματικά σε "λογική λατρεία" (Ρωμ. 12, 1). Το μοναστικό κοινόβιο δείχνει σε τελευταία ανάλυση, πώς είναι δυνατόν η κοινωνικοπολιτική διακονία να αναχθεί σε εκκλησιαστική πράξη, λειτουργία»10. Τη μεγαλύτερη μάλιστα κοινωνική προσφορά, παρά τα αντιθέτως πιστευόμενα, δεχόμασθε εμείς οι εν τω κόσμω από τους ερημίτες και ασκητές του Αγίου Όρους, που αγρυπνούν στην ερημιά τους, ενωμένοι πνευματικά με το κοινόβιό τους, και προσεύχονται α­διάλειπτα και γι' αυτό, αλλά και για όλο τον κόσμο.

Η Ρωμηοσύνη στα χρόνια του Βυζαντίου και της δουλείας είχε το Άγιον Όρος ως πνευματική της κολυμβήθρα, στην οποία βαπτιζόταν αδιάκοπα όλη η ζωή της. Μόνο μετά την Επανάσταση του 1821 και κυρίως από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους (1830), η πορεία του Ελληνισμού θα δένεται όλο και στενότερα με τη Δύση - Ευρώπη σε όλο το φάσμα της εθνικής ζωής. Στο σημείο δε αυτό ακριβώς αναδύεται η σημασία του Αγίου Όρους για την εποχή μας.

4.Το Άγιον Όρος και η σύγχρονη αλλοτρίωση.

Ο μέγιστος κίνδυνος του Νεωτέρου Ελληνισμού είναι η απώλεια της ταυτότητάς του, η αλλοίωση δηλαδή της ουσίας του, που επέρχεται με την αναίρεση της ιδιαιτερότητάς του. Καμμιά δε απολύτως σημασία δεν μπορεί να έχει η ύπαρξη Ελληνικού Κράτους χωρίς Έλληνες.... Η αλλοτρίωση πραγματοποιείται εθνικά με την α­ποσύνθεση του πολιτισμού μας και την απορρόφησή του από κάποιον άλλο. Σ' όλη τη διάρκεια της Αραβοκρατίας και Τουρκοκρατίας ο ρωμαίικος ελληνορθόδοξος πολιτισμός δεν αλλοτριώθηκε. Αντίθετα, ανανεώθηκε και ανασυντάχθηκε. Ο κίνδυνος παρου­σιάσθηκε αδυσώπητος στη συνάντησή του με τον φράγκικο πολιτισμό της Ευρώπης.

Η συνάντηση αυτή άρχισε ήδη τον 14ο αιώνα να λαμβάνει επικίνδυνο χαρακτήρα. Είναι δε γεγονός ότι ανάμεσα στους δύο αυτούς πολιτισμούς καμμιά σύμπτωση δεν είναι δυνατή, παρά τις γνωστές θεωρίες περί «μετακενώσεως» και «συγγενείας» ελληνικού και φράγκικου πολιτισμού11. Ανάμεσά τους υπάρχει διαμετρική αντίθεση. Είναι «άλλο και άλλο», για να επαναλάβουμε μία προσφιλή διατύπωση του Μεγάλου Αγιορείτη Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Ο πρώτος είναι πολιτισμός θεοκεντρικός - θεόνομος, κοινοτικός, ουράνιος, αφού στοχεύει στη θέωση. Ο δεύτερος αντίθετα είναι ανθρωποκεντρικός, ατομοκρατικός και ρατσιστικός, εγκοσμιοκρατικός με στόχο την εγκόσμια επιτυχία ως ενδοκοσμικό ευδαιμονισμό.

Η ανάμειξη του ελληνορθοδόξου με τον φράγκικο πολιτισμό, που επί αιώνες τώρα συνεχίζεται, οδηγεί αλματωδώς στην αλλοίωση του πρώτου και την εκφράγκευσή του, κυρίως λόγω των αισθημάτων μειονεξίας εκείνων των Ελλήνων, που πρώτοι έρχονται σε επαφή με το δυτικό πολιτισμό, δηλαδή των διανοουμένων, των πολιτικών και εκπροσώπων των οικονομικά ευρωστοτέρων τάξεων. Όσοι από αυτούς κατέχονται από αισθήματα κατωτερότητος λόγω αγνοίας της πολιτιστικής Κληρονομίας του Γένους, οδηγούνται στην «ξενομανία» και «ξενοδουλεία», που τη μεταδίδουν σ' όλους τους χώρους της εθνικής ζωής, γιατί αυτοί ως εθνική ηγεσία διαμορφώνουν την κοινωνική μας πραγματικότητα.

Αποδεικνυόμεθα δε τελείως άοπλοι απέναντι στην εισβολή των ξένων πολιτιστικών στοιχείων, γιατί μάθαμε να δεχόμασθε αναντίρρητα τα κριτήρια των ξένων για την αξιολόγηση του δικού μας πολιτισμού. Η «γιββωνική» θεώρηση του Βυζαντίου συνεχίζεται από την εποχή του Κοραή μέχρι σήμερα και έπρεπε πρώτοι οι Ευρωπαίοι (Κ. Krumbacher κ.λπ.) να αποτιμήσουν θετικά το «Βυζάντιο»,για να αρχίσουμε και μεις να προσέχουμε τα δημιουργήματά του, μολονότι μέχρι σήμερα ο κοραϊκός αντιβυζαντινισμός επηρεάζει την λεγομένη «προοδευτική» παράταξη σε σημείο, που να μη μπορεί να δει το Βυζάντιο - Ρωμανία περισσότερο από ένα μουσείο, που έχει κάποια αξία, αφού το θαυμάζουν οι Ξένοι και πληρώνουν, για να δουν τα εκθέματά του!

Η αποσύνθεση του πολιτισμού συντελείται με την υποκατάσταση των επί μέρους στοιχείων του. Υπάρχει δε ένα αξίωμα στη διαπάλη των πολιτισμών: όταν ο έπηλυς πολιτισμός καταπίνει και αφομοιώνει τον εγχώριο, η απώλεια της ταυτότητος είναι πληρέστερη. Είναι δε γνωστή και η αποσυνθετική διαδικασία. Ο πολιτισμός, ως πλαίσιο ζωής, είναι συνισταμένη πολλών παραμέτρων. Όλα δε τα συστατικά στοιχεία του συνδέονται μεταξύ τους και συνιστούν μιαν αλυσίδα. Αν λοιπόν χαθεί κάποιος κρίκος, διασπάται η αλυσίδα και χάνεται η καθολικότητα. Ένας δε νοθευμένος πολιτισμός είναι νεκρός, γιατί χάνει πια κάθε δυνατότητα αυτοσυνειδησίας.

Υπάρχουν σημαντικά παραδείγματα μιας τέτοιας διασπάσεως της πολιτισμικής αλυσίδας στο δικό μας χώρο, που τα αναλύει ο Arnold Toynbee12. Π.χ. η αλ­λαγή του αλφαβήτου σε λατινικό, που έκαμε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ήταν το αποφασιστικό βήμα για τον εκδυτικισμό της γείτονος Τουρκίας. Ένα Νοσοκομείο για τους ξένους τεχνικούς στην Αίγυπτο του 19ου αιώνα έγινε η είσοδος της Δύσεως στην ανατολική αυτή Χώρα. Κατά τον Toynbee «Ο θρίαμβος της δυτικοποιήσεως και όχι ο θρίαμβος του βαρβαρισμού και της θρησκείας ήτο εκείνος, που τελικώς επεξειργάσθη την κατάρρευσιν της Οθωμανικής αυτοκρατορίας».

Ειδικότερα δε για τη δική μας κοινωνία θα δηλώσει: «Εις την ιστορίαν της ορθοδόξου χριστιανικής κοινωνίας η τελευταία πράξις υπήρξεν όχι ο θρίαμβος του βαρβαρισμού και της θρησκείας, - όπως διατεινόταν ο Γίββων  αλλά ο θρίαμβος του ξένου πολιτισμού, ο οποίος κατέπιε την ετοιμοθάνατον κοινωνίαν ολόκληρον και ενεσωμάτωσε την υφήν της εις τους ι­δικούς του κοινωνικούς ιστούς»13. Αυτό που ιδιαίτερα ενδιαφέρει εδώ είναι η επισήμανση της αλλοτριωτικής διαδικασίας στο δικό μας χώρο από ένα ειδικό μελετητή των πολιτισμών και μάλιστα ευρωπαίο. Η τραγικότητά μας συνίσταται στο ότι αδυνατούμε σήμερα να κατανοήσουμε τις μεταβολές, γιατί ζούμε μέσα σ' αυτές και συνυπάρχουμε με όλες τις αδυσώ­πητες συνέπειές τους.

Αισθητότερα όμως κατανοούσαν και την μικρότερη μεταβολή οι σύγχρονοι, όπως άλλωστε και οι σημερινοί Αγιορείτες, όταν μετά από μακρά εγκαταβίωση στο Όρος τους αναγκάζονται να επισκεφθούν την Αθήνα ή άλλα αστικά κέντρα. Οι πατέρες μας όμως του 19ου αιώνα ζούσαν την αλλοτρίωση σε κάθε της βήμα. Οπτικά, βλέποντας τη νέα ζωγραφική και «αγιογραφία» ή τη νέα αρχιτεκτονική των πόλεών μας. Ακουστικά, ακούοντας τη νέα μουσική, που εισέδυε και σ' αυτούς τους Ναούς ως «κανταδιστική τετραφωνία». (Ο Κ. Οικονόμος θα υπογραμμίσει εδώ το πρόβλημα των τραγουδιών των Μισσιοναρίων, που με τα κατηχητικά τους μεταδίδονταν στην ελληνική νεολαία)14. Υπαρκτικά, ζώντας καθημερινά την εντειλόμενη αλλαγή σ' όλο το κλίμα της κοινωνίας.

Η εισβολή της Δύσεως στη Χώρα μας τον 19ο αιώνα ήταν καταλυτική, ώστε να μπορούμε να μιλούμε για την «κατ' ανατολάς Δύσιν». Ορισμένοι κοινωνικοί χώροι λειτούργησαν ως κέντρα αυτής της αλλοτριώσεως, με πρώτο το βασιλικό παλάτι. Το οθωνικό ανάκτορο θα διαμορφώσει τη νέα ελληνική κοινωνία στα πλαίσια της αστικής τάξης. Οι θυγατέρες του βαυαρού πρωθυπουργού Άρμανσπεργκ εισάγουν το πρώτο πιάνο στη μικρή ναυπλιώτικη και αθηναϊκή κοινωνία και μεταδίδουν στη δική μας «αριστοκρατία» την εντύπωση, ότι λίγο πιάνο και λίγα γαλλικά στοιχειοθετούν τα προσόντα μιας κόρης καλής οικογενείας.

Η κ. Άρμανσπεργκ εξ άλλου πρωτοστατούσε στη δυτικοποίηση της υψηλής κοινωνίας, μεταδίδοντας την τάση για επίδειξη και πολυτέλεια. «Πάντα ταύτα συμβαίνουν εις μίαν κοινωνίαν με πλαίσιον δημοκρατικόν, ως είναι η ελληνική», γράφει ο Σπ. Μαρκεζίνης15. Οι δεξιώσεις των Ανακτόρων μετέβαλλαν σε Ευρώπη τη μετεπαναστατική ελληνική κοινωνία, σε σημείο, που ο θρυλικός Γέρος του Μωριά να πει αγανακτισμένος, όταν είδε το πρώτο βαλς να χορεύεται στην καταφώτιστη αίθουσα: «Αυτό είναι μισή αμαρτία»... Έτσι άνοιξε η νεογέννητη Ελλάδα τις πύλες της στην Ευρώπη. Το Άγιον Όρος όμως σε ένα μεγάλο μέρος του ανθίσταται ακόμη στη διείσδυση κάθε ξένου στοιχείου. Υψώνει το τείχος της δικής του παραδόσεως και διασώζει τις προϋποθέσεις του ελληνορθόδοξου πολιτισμού.

Ο αγώνας αυτός απέναντι στη Δύση συνεχίζεται αδιάπτωτος από τον 12ο αιώνα, για να μη εισέλθουν στην ορθόδοξη ανατολή οι φραγκικές διαφοροποιήσεις στο χώρο της θεολογίας και πνευματικότητας, οι ρίζες δηλαδή του νεωτέρου δυτικού πολιτισμού. Ο Αγώνας θα κορυφωθεί τον 14ο αιώνα, όταν ο Ησυχασμός με πρωταγωνιστή τον Άγιο Γρηγόριο Παλαμά θα αποκρούσει γενναία τη Φραγκιά και τα πνευματικά θεμέλια του πολιτισμού της. Αντίβαρο στο δυτικότροπο διαφωτισμό θα αναδειχθεί η φιλοκαλική αναγέννηση των «Κολυβάδων», των Αγιορειτών δηλαδή Ησυχαστών Πατέρων του 18ου αιώνα, σε μια κρίσιμη καμπή της ιστορίας μας. Το Άγιον Όρος προβάλλει αδιάκοπα τη σθεναρότε­ρη αντίσταση στην προσπάθεια της Δύσεως να υποτάξει την Ανατολή.

Και δεν πρόκειται για κάποια αφελή επιχείρηση του δυτικού κόσμου χωρίς συγκεκριμένη στοχοθεσία, αλλά για άρτια οργανωμένη - κάθε φορά  εκστρατεία στα πλαίσια του δυτικού πολιτικού επεκτατισμού.  Η μετάδοση του πολιτισμού ως τρόπου ζωής είναι άλλωστε η ουσιαστικότερη προϋπόθεση της πολιτικής υποδουλώσεως - εξαρτήσεως. Θα επιτραπεί στο σημείο αυτό μια σύντομη παρενθετική διασάφηση. Η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία επεδίωξε πάντα να μεταβάλει την αποικία σε πιστή εικόνα  αντίγραφο της μητροπόλεως, για να μπορεί να εφαρμόζει καθολικά η αρχή «των συγκοινωνούντων δοχείων» ανάμεσά τους.  Ο ιμπεριαλισμός, ως διάδοχος κατάσταση της αποικιοκρατίας, πάλι επιδιώκει να καταστήσει τις εξαρτώμενες χώρες περιφέρεια του κέντρου εξαρτήσεως, δηλαδή μεταπρατικό χώρο, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πνευματικά.

Η καθολική εξομοίωση διευκολύνει την επέκταση της μητροπόλεως στη μικρή χώρα και τη δυνατότητα απόλυτης επιρροής. Αυτό επιτείνεται σήμερα στην νεοταξική πραγματικότητα. Η οικονομική άλωση είναι γι' αυτό ανάγκη να συμπληρωθεί από την πνευματική. Έτσι εξηγείται, γιατί και στις ημέρες μας μια οικονομική αρχικά ένωση κρατών απαιτεί προσαρμογή σύνολης της νομοθεσίας και ζωής των μικροτέρων εταίρων στα πλαίσια των ισχυροτέρων μελών της. Το ερώτημα όμως είναι, τί θα προσφέρουν τα μικρά έθνη σε μια τέτοια ένωση, αν αφομοιωθούν πολιτιστικά - πνευματικά, εκτός από την ολοτελή υποδούλωσή τους; Αυτού στοχεύει σήμερα η παγκοσμιοποίηση, που κατευθύνεται από την «Νέα Ε­ποχή» (New Age)16. Μετά τα παραπάνω μπορούμε να κατανοήσουμε και ενέργειες των Αγιορειτών, οι οποίες φαίνονται στους ανυποψίαστους ως πείσμα καλογήρων και σκοταδισμός. Π.χ. η αντίδραση στο ηλεκτρικό φως, από πολλούς Αγιορείτες, που θα οδηγήσει αναπόφευκτα στην τηλεόραση, στα αυτοκίνητα και τα άλλα παράγωγα της σύγχρονης τεχνολογίας, όπως και η εμμονή στη φυσική ζωή, που διασώζει τις δυνατότητες ορθόδοξης εμπειρίας, με την άμεση σχέση και ενότητα ανθρώπου και κτίσεως, ως φυσικού περιβάλλοντος.|

Έτσι και μόνο μπορεί το Άγιον Όρος να κηρύτ­τει, προσφέροντας όχι λόγια, αλλά τον Θείο Λόγο ως ζωή και εμπειρία. Να μη λέγει απλώς «μετανοείτε», αλλά να οδηγεί στην πράξη της μετανοίας. Η ίδια η πράξη του να γίνεται διδασκαλία. Και πρέπει εδώ να τονισθεί, ότι στα τελευταία χρόνια πολλοί κληρικοί, που κατηχούν ετεροδόξους ή αλλοθρήσκους, που θέ­λουν να γίνουν ορθόδοξοι, τους στέλνουν για ένα διάστημα σε κάποιο μοναστήρι κατά προτίμηση αγιορείτικο - για να γνωρίσουν τη ζώσα ορθοδοξία και όχι απλά σχολαστικά σκαριφήματα μιας διανοητικής κατηχήσεως  διδασκαλίας. Στο Άγιον Όρος μπορεί να ζήσει κανείς την ενό­τητα της ζωής ως Χριστοζωής και Θεοκοινωνίας. Καθολικό - τράπεζα - εργόχειρο - κανόνας στο κελλί γίνονται μια συνεχής προσευχή και ζωή, στην οποία «τα πάντα και εν πάσι Χριστός» (Κολ. 3, 11).

Ο θεολογικός λόγος, που είναι και εκκλησιαστικός, διασώ­ζει ακόμη στο Άγιον Όρος ακέραιο και αναλλοίωτο το αγιοπατερικό του φορτίο. Δεν έχει χάσει τη σωτηριολογική σημαντική του. Π.χ. φως σημαίνει εκεί «άκτιστο φως» της Χάριτος και όχι τη γνώση ή την κοσμική παιδεία. Γέροντας είναι ο Πνευματοφόρος (Πνευματικός) και όχι ο ηθικολογών εξομολόγος. Πνευματικός είναι ο έχων Πνεύμα Άγιον, «λαλούν και ενεργούν» εν εαυτώ και όχι ο ηθικός με την κοσμική έννοια του όρου. Κάθαρση είναι η δια της τηρήσεως των θείων εντολών χαρισματική θεραπεία της καρδίας και όχι η βελτίωση των τρόπων συμπεριφοράς. Άσκηση, τέλος, είναι η εν ταπεινώσει άρση του σταυρού του εκουσίου πάθους και όχι η διανοητική ενασχόληση με την πίστη και η ευσεβιστική θεολόγηση.

 Έτσι, σημαίνον και σημαινόμενον στην αγιορείτικη γλώσσα ταυτίζονται σε μια σημαντική, που σώζει ακέραια τα όρια του ορθοδόξου ήθους.

5. Το αίτημα της συνεχείας του Αγίου Όρους.

Δεν έλειψαν, φυσικά, κατά καιρούς προσπάθειες σκόπιμης ή αφελούς αλλοιώσεως του Αγίου Όρους. Μία από τις περισσότερο φανερές περιγράφει ο π. Θεόκλητος Διονυσιάτης: «Εις τον αργυρούν αιώνα του Αγίου Όρους δεν έλειψαν ούτε αι αδυναμίαι, ούτε οι καταχρήσεις, εφ' όσον τούτο δεν αποτελείται από αγγελικούς νόας. Μοιραία τινα στοιχεία, κατά διαφόρους εποχάς, λυμαινόμενα τας Ι. Μονάς, επέφερον α­ληθή αναστάτωσιν εις τον αρχήθεν παραδεδομένον τύπον πνευματικής ζωής, παραφθείραντα παν νόημα μοναστικόν, δια της κατά καιρούς μετατροπής των Κοινοβίων Μονών εις ιδιορρύθμους, τύπον, ταυτόν ειπείν, τέως άγνωστον, αντιχριστιανικόν, αντικοινωνικόν, άστοργον, άσπονδον...»17.  Ευτυχώς σήμερα είναι (σχεδόν) πλήρης η επιστροφή στο κοινόβιο πάνω στο Άγιον Όρος. Δεν είναι όμως λίγοι όσοι θα ήθελαν την αλλοίωσή του για την εξυπηρέτηση διαφόρων σκοπιμοτήτων.

Ίσως και γιατί είναι γνωστή η σημασία του Αγίου Όρους για τον Ελληνισμό και την ανά τον κόσμο Ορθοδοξία. Σ' αυτή τη συνάφεια θεωρούμε σημαντική τη μαρτυρία του μάρτυρα του Γένους στα πλαίσια του Ελληνικού Κράτους Κοσμά Φλαμιάτου (1786-1852). Στην εποχή του άρχισε η μεθοδευμένη εκστρατεία δυσφημήσεως του Αγίου Όρους με την πρόφαση του πανσλαβιστικού ανθελληνισμού, υπαρκτού οπωσδήποτε, όπως μας εδόθη αλλού η ευκαιρία να αναπτύξουμε18. Η στάση δε αυτή απέναντι στο Άγιον Όρος επηρέασε ισχυρά και τις λαϊκές θρησκευτικές κινήσεις του 19ου και 20ου αιώνα μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες.

Ο Κ. Φλαμιάτος συνέδεε τη σωτηρία της Ελλάδος με τη διάσωση της καθαρότητος και γνησιότητος της Μοναδικής Πολιτείας του Αγίου Όρους. Ασκητής ο ίδιος, μέσα στο πατερικό πνεύμα19, είχε διαγνώσει τον χαρακτήρα του Αγίου Όρους και τη σημασία του, ως «επισημοτέρου τόπου του μοναδικού τάγματος και βίου». Η σπουδαιότητά του κατ' αυτόν έγκειται στο ότι διασώζει «δια της θείας χάριτος... το πλέον ιερόν παράδειγμα της ορθοδόξου διαγωγής» και είναι «το μόνον ορθόδοξον μέρος, το οποίον διέμεινεν ανόθευτον και αμίαντον» από την επιβουλή της Ευρώπης, ως «ολιγώτερον και όλως σχεδόν ανεπίδεκτον της πλάνης». Τούτο σημαίνει, ότι κατά τον Φλαμιάτο το Άγιον Όρος είναι ένας χώρος, που σώζει ένα παγιωμένο τρόπο ζωής, στον οποίο ο ευρωπαϊκός «πολιτισμός» δεν μπορεί να εισχωρήσει, χωρίς να έχει προηγηθεί η εσωτερική αλλοίωση του αγιορείτικου χώρου.

Έβλεπε όμως ο Φλαμιάτος να απειλείται το Άγιον Όρος από την πολιτική της Μ. Βρετανίας κοσμοκράτειρας της εποχής -, που κύριο στόχο της είχε, κατ' αυτόν, τη διάλυση του ορθοδόξου μοναχισμού («την κατάργησιν του μοναδικού τάγματος»), για να είναι δυνατή η πραγμάτωση των σκοπών της στην ορθόδοξη ανατολή. Ας θυμηθούμε όσα είπαμε παραπάνω για τον ιμπεριαλιστικό επεκτατισμό και την πολιτιστική διείσδυση κυρίως με την λατινοποίηση της πίστεως και τον εκδυτικισμό του βίου. Κατά τον Φλαμιάτο, συνεπώς, η εναντίον του Αγίου Όρους επιβουλή επεδίωκε τη δημιουργία κλίματος στην Ελλάδα, που θα επέτρεπε την επιβολή του δυτικού τρό­που ζωής ως βασική προϋπόθεση για την επικράτηση και της δυτικής πολιτικής. Τούτο όμως είναι τελείως αδύνατο, όταν διασώζεται ο ορθόδοξος τρόπος υπάρξεως. Το δε Μοναστήρι είναι ο εγγυητής της ελληνορθόδοξης συνέχειας. Εδώ εντάσσεται και η στάση των Βαυαρών και των δικών μας δυτικοπλήκτων απέναντι στα Μοναστήρια μας Η αγωνία του Φλαμιάτου για την περαιτέρω πορεία του Αγίου Όρους συμπυκνώνεται στη φράση:«Προσέχετε, ότι το μοναδικόν σχήμα κινδυνεύει εις όλισθον». Πιστεύει μάλιστα ότι ακολουθείται συγκεκριμένο σχέδιο για μια εκ των ένδον αλλοίωση του Αγίου Όρους, με την ανάδειξη Ηγουμένων - φορέων αντορθοδόξου πνεύματος, οι οποίοι θα πραγματοποιήσουν την αλλοίωση της μοναστικής ζωής και με αυτό τον τρόπο και την «κατάργησιν» του αγιοπατερικού μοναχισμού στο περιβόλι της Παναγίας....
 
***
Το πλαίσιο ζωής, που μεθοδευμένα απωθείται συνεχώς, ήδη από τον 19ο αιώνα, στο περιθώριο του εθνικού μας βίου, σώζεται εν πολλοίς μέχρι σήμερα στο Αγιονόρος και στα δεμένα με αυτό Μοναστήρια. Από το πλαίσιο αυτό ζωής άρχισε πριν από μερικές δεκαετίες και η πατερική αναγέννηση της σύγχρονης θεολογίας, με την στροφή - οσοδήποτε ατελή- στον ησυχασμό, ως τη ραχοκοκκαλιά της ορθοδόξου παραδόσεως, και την παράλληλη απαγγίστρωση από ξενότροπα πρότυπα και τη στοχαστική θεολόγηση της μη Ορθοδοξίας. Στην μερίδα δε εκείνη του Έθνους μας, που ζει την καθολικότητα της Εκκλησίας με κέντρο το μοναστήρι, οφείλεται και η παρατηρούμενη ακόμη ανάσχεση του ρυθμού της αλλοτριώσεώς μας.

Όσο το πατερικό Αγιονόρος ανθίσταται στον Οικουμενισμό και την Νέα Εποχή, τόσο ενισχύονται και οι δικές μας ελπίδες. Όλοι οι επισκέπτες του αγιωνύμου Όρους ακούμε συχνά από χείλη απλοϊκών - και για την εκκοσμικευμένη αντίληψή μας - αφελών Μοναχών του, ότι «μόνο στο Άγιον Όρος υπάρχει σωτηρία». Και εμείς, οι απελπιστικά δεμένοι με τον κόσμο και τα «τερπνά» του, συνήθως, δυσφορούμε στο άκουσμα αυτού του λόγου. Νομίζω όμως, ότι η προσευχή και η ταπείνωση βοηθούν στην ορθοδοξοπατερική κατανόηση αυτού του ισχυρισμού. Το Αγιονόρος δεν είναι, πράγματι, ένας τόπος, αλλά τρόπος ζωής υπάρξεως. Και - πράγματι μόνο σ' αυτό τον τρόπο υπάρξεως διασφαλίζεται η δυνατότητα σωτηρίας, δηλαδή αγιασμού και θεώσεως.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1.Ανανεωμένη διάλεξη στην Αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών την 12η
Μαΐου 1987, οργανωθείσα από τον Σύλλογο «Οι Φίλοι του Αγίου Όρους».

2. Ιστορική θεώρηση Ορθοδόξου και Ουμανιστικού προτύ­που στον Νέο Ελληνισμό.
 Βλ. Γ. Μεταλληνού, Ορθοδοξία και Ελληνικότητα, Αθήνα 19983, σ. 63-92.

3. «Σωτηρία της Ελλάδος», και φυσικά, και όλης της Ορθο­δοξίας (Ρωμηοσύνης)
 Πρβλ. επιφυλλίδα του Καθηγ. Χρ. Γιανναρά, με τίτλο «FINIS GRAECIAE?» (= το
 τέλος της Ελλάδος;), στην Εφημερίδα Το ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ, της 6.7.1986.

4. Αθαν. Γιέβτιτς, Χριστός Αρχή και Τέλος, Αθήναι 1983, σ. 37.

5. Βλ. Γ.Δ. Μεταλληνού, Εκκλησιολογικές διαστάσεις της ε­νορίας στην ιστορία και το
παρόν, Αθήνα 1985, σ. 23 ε.ε.

6. Βλ. Γ.Δ. Μεταλληνού, Ορθόδοξη θεώρηση της κοινωνίας, Αθήνα 1986, 40 ε.ε, 50
ε.ε.

7. Βλ. π. Γ. Φλωρόφσκυ, Το σώμα του ζώντος Χριστού, Θεσσαλονίκη 19812, σ. 92

8. Βλ. το συλλογικό τόμο Μοναχισμός και σύγχρονος κόσμος, Αθήναι 1963 και τα
σχετικά άρθρα στο βιβλίο του π. Θεοκλ. Διονυσιάτη, Αθωνικά άνθη, Α', Αθήναι 1962.    

9. Αθωνικά άνθη, Α', σ. 16/7.

10. Γ.Δ. Μεταλληνού, Ορθόδοξη θεώρηση της κοινωνίας, όπ. παρ., σ. 53/4.

11. Διαφωτιστική είναι στο σημείο αυτό - στις βασικές γραμμές της- η μελέτη του
ρωμαιοκαθολικού ιερέα Λαυρεντίου Γκέρμερεϋ, Η δύση της Δύσης- η απομυθοποίηση
της Ευρώπης και ο Ελληνισμός, Εκδόσεις Παπαζήση, χ. χρ.

12.Βλ. Σπουδή της Ιστορίας, μετάφρ. Ν. Παπαρρόδου, Αθήναι 1962.

13. Στο ίδιο, σ. 256.

14. Βλ. Γ.Δ. Μεταλληνού, «Η κατά την Ανατολήν Δύσις». Ο «μετακενωτικός» ρόλος
των Δυτικών Μισσιοναρίων στο Ελληνικό Κράτος, στο περ. Σύναξη, αρ. 8 (1983), σ.
51 ε.

15. Πολιτική Ιστορία της Νεωτέρας Ελλάδος, σειρά ΒΙΠΕΡ, τόμ. 2, σ. 21 ε., 91.

16. Βλ. π. Γ.Δ. Μεταλληνού, Ρωμαίικη Οικουμενικότητα και «φράγκικη»
 Παγκοσμιοποίηση, στον τόμο του ιδίου, Συναντήσεις, εκδ. ΑΡΜΟΣ, Αθήνα 2005, σ.
233-246.

17. Όπ. παρ., σ. 325.

18.Επακριβώσεις στην ιδεολογική ταυτότητα του Θεοκλήτου Φαρμακίδου
(ανακοίνωση στο Συμπόσιο της Θεολ. Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών για τον
 εορτασμό των 150 χρόνων της, περ. Απόστολος Βαρνάβας, τόμ. ΜΘ' (1988) σ. 13-22.
 Πρβλ. Μελετίου Μεταξάκη, Το Άγιον Όρος και η Ρωσσική πολιτική εν τη Ανατολή,
Αθήναι 1913.

19. Βλ. Γ.Δ. Μεταλληνού, Κοσμάς Φλαμιάτος (1786-1852) -Ένας μάρτυρας της
ορθοδόξου παραδόσεως στο Ελληνικό Κράτος, περ. Θεολογία (1987).

ΕΚΑΤΟΜΒΗ ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΙΝΗ ΛΑΙΛΑΠΑ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΠΙΤΙΑ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΣΤΑΧΤΗ - ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ ΤΟ ΝΗΣΙ

Περισσότεροι από 100 άνθρωποι είναι αγνοούμενοι στη νησί της Τασμανίας στη νότια Αυστραλία. Οι καταστροφικές φλόγες έχουν κάψει εκατοντάδες σπίτια ενώ χιλιάδες άνθρωποι εγκαταλείπουν το νησί. Έως τώρα δεν έχουν επιβεβαιωθεί θάνατοι ή τραυματισμοί από τις πυρκαγιές, που καίνε από την περασμένη Παρασκευή, παγιδεύοντας χιλιάδες ντόπιους και τουρίστες, νότια του Χόμπαρτ, την πρωτεύουσα της πολιτείας της Τασμανίας.

Η αστυνομία ανέφερε ότι έχει ερευνήσει 245 ακίνητα σε ένα ψαροχώρι, που χτυπήθηκε από τη φωτιά περισσότερο από ότι άλλες περιοχές, αλλά δεν εντόπισε νεκρούς ή τραυματίες. Οι φωτιές που έφτασαν έως την ίσαλο γραμμή και έχουν κάψει 30.000 εκτάρια δασικής γης, προκλήθηκαν εν πολλοίς από τις πρωτοφανείς υψηλές θερμοκρασίες που έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ για την περιοχή.

Σε ανακοίνωσή της η αστυνομία επισήμανε ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη ή ένδειξη ότι οι πυρκαγιές είναι έργο εμπρηστών, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι τις “ιδανικές συνθήκες” λόγω καύσωνα, επιχείρησαν να αλλοιώσουν τον δασικό χάρτη. “Δεν υπάρχει καμία ένδειξη σε αυτό το στάδιο ότι οι πυρκαγιές στην Τασμανία άρχισαν εκ προθέσεως” ανέφερε η σχετική ανακοίνωση.

Η πρωθυπουργός της Αυστραλίας Τζούλια Γκίλαρντ, περιόδευσε πάντως στις πυρόπληκτες περιοχές της Τασμανίας και υποσχέθηκε βοήθεια έκτακτης ανάγκης για τους πληγέντες. Η Γκίλαρντ προειδοποίησε μάλιστα όλους τους Αυστραλούς να είναι σε εγρήγορση καθώς οι θερμοκρασίες αναμένεται να ανέβουν στα ύψη τις επόμενες ημέρες.

ΖΗΤΑΕΙ ΠΙΣΩ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ-ΜΑΪΜΟΥ ΤΟ ΥΠ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΑΠΟΝΟΜΗ ΕΥΘΥΝΩΝ ΚΑΙ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΑΝ ΤΟΥΣ ΕΠΙΤΗΔΕΙΟΥΣ


Την επιστροφή των χρημάτων που δαπανήθηκαν από το Δημόσιο για συντάξεις-μαϊμού θα διεκδικήσει δικαστικά το υπουργείο Εργασίας, όπως ανακοίνωσε ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Παναγιώτης Κοκκόρης. Ο κ. Κοκκόρης επισκέφθηκε σήμερα το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπήρων (ΚΕΠΑ) της Πύλης Αξιού, καθώς και το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης και τόνισε σε δηλώσεις του ότι το υπουργείο Εργασίας θα ζητήσει την παρέμβαση της Δικαιοσύνης, ώστε να επιστραφούν τα χρήματα που αδικαιολόγητα εισέπρατταν μη δικαιούχοι από συντάξεις, αλλά και την απονομή ευθυνών σε όσους συμμετείχαν σε τέτοια κυκλώματα.

Ανοίγει έτσι ο δρόμος για την επιστροφή στα δημόσια ταμεία μεγάλων ποσών, τα οποία εισέπρατταν παράνομα επιτήδειοι, αλλά και για την ποινική δίωξη όσων τους διευκόλυναν. Ο κ. Κοκκόρης σημείωσε ακόμα ότι οι επιτροπές πιστοποίησης έχουν αυξηθεί σημαντικά το τελευταίο διάστημα και πρόσθεσε ότι “στόχος είναι να αυξηθεί ο αριθμός αυτών των επιτροπών, ώστε να μην παραμένουν σε εκκρεμότητα περιπτώσεις που σχετίζονται με συντάξεις και φάρμακα”.

Υπογράμμισε ακόμα ότι τις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθεί από τον υπουργό Εργασίας κ. Γιάννη Βρούτση πρόγραμμα απασχόλησης 62.000 θέσεων εργασίας για νέους έως 29 χρόνων σε τομείς που αφορούν στον τουρισμό, την επιχειρηματικότητα και τον αγροτικό τομέα.“Κινούμαστε με στόχο τη δημιουργία ευκαιριών για είσοδο των νέων στην αγορά εργασίας και παράλληλα την καταπολέμηση της αδήλωτης εργασίας”, παρατήρησε.

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ


Γεγονότα

1297: Στο Μονακό, ο Φραντζεσίνο Γκριμάλντι, μεταμφιεσμένος σε μοναχό, τρυπώνει σ' ένα οχυρό ελεγχόμενο από τους Γενοβέζους, αφήνει μέσα τούς στρατιώτες του και ιδρύει τη δυναστεία των Γκριμάλντι, που κυβερνά ως σήμερα το Πριγκιπάτο.

1912: Ιδρύεται στη Νότιο Αφρική το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο, που έπαιξε τον καθοριστικότερο ρόλο στην ανατροπή του απαρτχάιντ.

1935: Ο μαέστρος Δημήτρης Μητρόπουλος αποθεώνεται στη Φλωρεντία, όπου διευθύνει τη Συμφωνική Ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών.

1948: Η κυβέρνηση του κεντρώου Θεμιστοκλή Σοφούλη απαντά στο σχηματισμό της Κυβέρνησης των Βουνών, θέτοντας το ΚΚΕ και το ΕΑΜ εκτός νόμου. Παράλληλα, ψηφίζει το νόμο 509 (περί μέτρων ασφαλείας του κράτους).

1961: Εγκαινιάζεται το κλειστό γήπεδο 1.500 θέσεων της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, γνωστό και ως Τάφος του Ινδού.

1973: Αρχίζει η δίκη για το σκάνδαλο Γουότεργκεϊτ. Επτά κατηγορούμενοι κάθονται στο εδώλιο για τη διάρρηξη στα γραφεία του Δημοκρατικού Κόμματος στο κτήριο Γουότεργκεϊτ.

Γεννήσεις

1831: Τζον Πέμπερτον, αμερικανός φαρμακοποιός, που ανακάλυψε την Coca-Cola. (Θαν. 16/8/1888)

1926: Γιάννης Χρήστου, συνθέτης. (Θαν. 8/1/1970)

1935: Έλβις Πρίσλεϊ, αμερικανός τραγουδιστής, ο «βασιλιάς» του rock 'n' roll. (Θαν. 16/8/1977)

Θάνατοι

1324: Μάρκο Πόλο, βενετός έμπορος εξερευνητής. (Γεν. 15/9/1254)

1642: Γκαλιλέο Γκαλιλέι, γνωστός στην Ελλάδα ως Γαλιλαίος, ιταλός αστρονόμος και φυσικός, που υποστήριξε την ηλιοκεντρική θεωρία, την οποία εξαναγκάστηκε από την Ιερά Εξέταση ν' απαρνηθεί. (Γεν. 15/2/1564)  [Αποφθέγματα]

1996: Φρανσουά Μιτεράν, γάλλος πολιτικός, που διετέλεσε Πρόεδρος της Γαλλίας (1981-1995). (Γεν. 26/10/1916)