ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ

Το ελληνικό δικαστικό σώμα έχει τη δική του παράδοση ανεξαρτησίας. Από τον Πολυζωίδη και τον Τερτσέτη έως τον Σαρτζετάκη, Ελληνες δικαστές και εισαγγελείς έχουν κατ' επανάληψη έρθει σε σύγκρουση με την Εκτελεστική Εξουσία υπηρετώντας τον νόμο. Και αποτελούν την καλύτερη απόδειξη γιατί αφορά όλους μας και γιατί αφορά την προστασία των δημοκρατικών μας δικαιωμάτων η αυτονομία της Δικαστικής Εξουσίας.

Με αυτή την έννοια η κριτική του κ. Δένδια για τις αποφυλακίσεις θα έπρεπε εξαρχής να μας κάνει επιφυλακτικούς. Δυστυχώς, όμως, η εικόνα που έχουν οι πολίτες για την ελληνική Δικαιοσύνη δεν είναι χωρίς προβλήματα. Και οι αποφυλακίσεις μπορεί να είναι η κορυφή μόνο του παγόβουνου. Σε πρώτο πλάνο είναι προφανώς οι καθυστερήσεις. Και όχι μόνο στις χτυπητές περιπτώσεις, όταν ένας τρομοκράτης όπως ο Ν. Μαζιώτης αφήνεται ελεύθερος και το σκάει λόγω παρέλευσης του 18μήνου. Εξίσου προβληματικές είναι και οι καθυστερήσεις σε απλές αστικές υποθέσεις. Σε βαθμό που το ζήτημα να θεωρείται πλέον και από την τρόικα ως ένας από τους βασικούς παράγοντες που αποθαρρύνουν τις επενδύσεις.

Οταν μία μονάδα ή ένα έργο μπορεί να βγουν παράνομα πέντε και πλέον χρόνια μετά την ολοκλήρωσή τους -η υπόθεση του «Mall» είναι ένα καλό παράδειγμα- τότε βέβαια και ο επενδυτής αλλά και οι προσφεύγοντες αισθάνονται ότι αδικούνται. Και αυτά σε μια χώρα με τη μεγαλύτερη αναλογία δικαστών στον κόσμο! Την καλή εικόνα του δικαστικού σώματος δεν έχουν προστατεύσει και μια σειρά από ενέργειες των τελευταίων χρόνων - άλλοτε δίκαια, άλλοτε ενδεχομένως και άδικα. Η υπόθεση των αμοιβών τους, για παράδειγμα, και των αυξήσεων που έδιναν οι ίδιοι στους μισθούς τους. Και στη συνέχεια οι απεργιακές κινητοποιήσεις παρά τη ρητή διάταξη του Συντάγματος που τις απαγορεύει.

Αλλά και στα ζητήματα ουσίας με προεξάρχον τη διαφθορά, οι πολίτες θα περίμεναν μια πιο αποτελεσματική παρέμβαση. Συχνά υπάρχει η αίσθηση ότι κάποιες κινήσεις γίνονται για το θεαθήναι ή προωθούνται υποθέσεις που έχουν άμεσα πολιτικές διαστάσεις και είναι αμφιλεγόμενες, όπως της ΕΛΣΤΑΤ. Αλλες, ωστόσο, καθυστερούν υπερβολικά - όπως του Χρηματιστηρίου, για το οποίο μόλις πρόσφατα εκδόθηκαν κάποιες δικαστικές αποφάσεις, ή της Siemens, η οποία εξακολουθεί να εκκρεμεί την ώρα που σε όλες τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου έχει τελεσιδικήσει.

Και βέβαια δεν είναι μόνο οι υποθέσεις που έρχονται στη Δικαιοσύνη. Είναι και οι έρευνες που ξεκινούν με πρωτοβουλίες εισαγγελέων, οι οποίες θα μπορούσαν να φωτίσουν πλευρές του δημόσιου βίου που οι πολιτικοί αποφεύγουν. Ακόμα και στα ζητήματα τάξης και ασφάλειας, όπου βέβαια η ολιγωρία προήλθε κυρίως από το κράτος, μια πιο οργανωμένη και συστηματική παρέμβαση θα είχε ίσως αμβλύνει την αίσθηση της ανομίας που έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια. Ολα, λοιπόν, θα τα περιμένουμε από τους δικαστές; Φυσικά, όχι. Ούτε μπορούν ούτε είναι δουλειά τους. Και είναι στη φύση της απονομής της δικαιοσύνης να πηγαίνει συχνά αντίθετα με το λαϊκό αίσθημα - με αυτή την έννοια πάντα θα υπάρχουν αντίθετες φωνές.

Είναι φανερό, ωστόσο, ότι ιδίως τον τελευταίο καιρό -βοήθησαν σίγουρα οι περικοπές μισθών και οι κινητοποιήσεις- εκπέμπεται ένα μήνυμα άρνησης κάθε αυτοκριτικής: όλα βαίνουν καλώς και για τα όποια αρνητικά ευθύνεται η πολιτεία. Δεν είναι έτσι. Και η προστασία της αυτονομίας των δικαστών σημαίνει ότι αυτοί πρώτοι θα εντοπίσουν τα προβλήματα και θα σπεύσουν να τα αντιμετωπίσουν. Με τον ίδιο ζήλο και την ίδια αποφασιστικότητα που επέδειξαν στις πρόσφατες κινητοποιήσεις τους!