ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΠΡΟΕΟΡΤΙΑ

Τά Χριστούγεννα είναι κεντρική εορτή της Εκκλησίας μας. «Εορτή εορτών» ονομάζεται από τόν "Ιωάννη Χρυσόστομο. Καθιερώθηκε επίσημα στήν Ανατολική Εκκλησία τόν 4ο αιώνα, αλλά καί προηγουμένως εορτάζετο τό μεγάλο γεγονός της Γεννήσεως του Χριστού μαζί με τή Βάπτιση στίς 6 Ιανουαρίου. Άπό τόν 4ο αιώνα εορτάζονται οί δύο αυτές εορτές σε διαφορετική ημερομηνία.

Ή ανθρωπιστική, ιστορική καί πολιτιστική σημασία της έλεύσεως του Χριστού είναι μεγίστη. Ή ιστορία χωρίζεται πλέον στήν πρό καί μετά Χριστό εποχή. Ό άνθρωπος μέ τή λυτρωτική διδασκαλία του Χριστού άναγεννάται, ελευθερώνεται από πάθη καί αδυναμίες καί δημιουργούνται οί ωραιότερες διανθρώπινες σχέσεις μέσα σέ ατμόσφαιρα ειλικρινούς αγάπης.

Ή Εκκλησία, σχολείο Χριστού, προετοιμάζει τους πιστούς της από τις 15 Νοεμβρίου μέ ποικίλα επαγωγικά μέσα, ώστε ό κάθε χριστιανός ως πρόσωπο καί ως μέλος της οικογενείας του νά ανακαινισθεί εσωτερικά, νά καθαρισθεί «από πάσης κηλίδος», νά βιώσει ότι όντως ήλθε ό Σωτήρ στόν κόσμο.

Σέ πολλoύς Ι. Ναούς τελείται συνήθως κατά τίς σαράντα ημέρες της νηστείας των Χριστουγέννων σαρανταλείτουργο, χωρίς βέβαια εμπορικούς σκοπούς. Ή προσφορά της θ. Ευχαριστίας είναι υπέρ ζώντων καί υπέρ των άποιχομένων αδελφών μας. Ή καθημερινή τέλεση της θ. λειτουργίας βοηθάει στους πιστούς νά μετέχουν συχνότερα στό μυστήριο της θ. Ευχαριστίας, ή οποία είναι θυσία λατρευτική και ευχαριστήρια, θυσία ικετευτική καί πρεσβευτική, αλλά συγχρόνως καί «θυσία ιλασμού». Προϋπόθεση της πνευματικής ζωής του Χριστιανού είναι ή συχνή μετάληψη. Ή Εκκλησία μέ αγάπη συμβουλεύει νά προσέρχονται οί πιστοί καί στό μυστήριο της ιεράς Έξομολογήσεως. Είναι ένα πνευματικό άναβάπτισμα, όταν μέ ειλικρινή διάθεση, εν ταπεινώσει, ό Χριστιανός ανοίγει τήν καρδιά του καί έξαγορεύει τήν πνευματική του κατάσταση πάντοτε σέ πεπειραμένο Πνευματικό Σύμβουλο, πού ό ίδιος πρέπει νά επιλέγει.

Ή Εξομολόγηση θεσπίσθηκε από τήν Εκκλησία ως μέσο πνευματικής αναγεννήσεως, εσωτερικού καθαρμού καί συνεχίσεως της σταθερής πορείας της χριστιανικής ζωής μέ τίς σοφές συμβουλές του έμπειρου Πνευματικού. Ό άνθρωπος, γιά νά ζήσει τά μεγάλα ευχάριστα γεγονότα, πρέπει νά αισθάνεται πρώτα τόν εσωτερικό του εαυτό ειρηνευμένο καί χαρούμενο. Εσωτερικές αναστατώσεις εμποδίζουν τή βίωση της χαράς καί τών πιό σπουδαίων γεγονότων. Όλα εξαρτώνται από τήν εσωτερική διάθεση. Ή γιορτή τών Χριστουγέννων είναι γιορτή χαράς καί ειρήνης.

Ένα σπουδαίο μέσο κατά τήν περίοδο τής προετοιμασίας τών Χριστουγέννων είναι καί ή νηστεία. Είναι πνευματικό μέσο, κατά τους λόγους του Χριστού, νά δαμασθούν τά πάθη του ανθρώπου και νά εξουδετερωθούν οί επιδράσεις του πονηρού. Τό βίωμα τής νηστείας είναι πανάρχαιο καί συναντάται σ' όλες σχεδόν τίς θρησκείες, μάλιστα τής "Ανατολής.

Γιά μας τούς χριστιανούς δέν είναι ένας απλός θρησκευτικός τύπος, αλλά άσκηση θρησκευτική, ενας αύτοπροσδιορισμός, πού βοηθάει στήν επιβίωση τής αγαθής συνειδήσεως επί του εαυτού μας, ολόκληρης τής υπάρξεώς μας. Ή νηστεία, κατά τή διδασκαλία του Κυρίου, αποβαίνει μία πνευματική μέριμνα του ανθρώπου, πού αποσκοπεί στήν πνευματική του ωφέλεια καί δέν είναι μέσο επιδείξεως.

Ή νηστεία τών Χριστουγέννων είναι επιεικέστερη τής νηστείας πρό του Πάσχα καί επιτρέπεται ή κατάλυση του ψαριού. Ή νηστεία πρό τής εορτής τών Χριστουγέννων εμφανίζεται τόν 5ο αιώνα στή Δύση πρώτα καί τόν 6ο αιώνα στήν "Ανατολή. Τόν 7ο αιώνα μνημονεύεται γραπτώς καί σαφείς γραπτές μαρτυρίες έχουμε τόν 9ο αιώνα από διάφορους εκκλησιαστικούς συγγραφείς.

"Εκείνο πού προέχει, είναι οί πιστοί νά ξεχωρίζουν τόν τύπο από τήν ουσία καί ό θεσμός τής νηστείας νά είναι πνευματικό άθλημα άνατάσεως τής ψυχής καί ακόμη ωφέλεια του σώματος. Ή νηστεία δέν είναι φόβητρο, αλλά ένα πνευματικό μέσο εσωτερικής αναγεννήσεως. Βέβαια καί οί Διδάσκαλοι τής "Εκκλησίας οφείλουν νά διδάσκουν μέ ειλικρίνεια καί νά στηρίζουν τή νηστεία αγιογραφικά.

Στήν προετοιμασία τής μεγάλης εορτής τών Χριστουγέννων σπουδαίο παιδαγωγικό ρόλο έχει ό πλούτος τής Υμνολογίας μας. Μέ έντεχνο τρόπο, μέ απαράμιλλη λογοτεχνική πλοκή, μέ εικόνες εξαίσιου φιλολογικού κάλλους προβάλλεται ή "Ενανθρώπηση του Σωτήρος. "Από τίς 21 Νοεμβρίου, εορτή τών Είσοδίων τής Θεοτόκου, αρχίζει ό διθυραμβικός ύμνος «Χριστός γεννάται», ποίημα του μεγάλου υμνογράφου "Ιωάννου του Δαμασκηνού, όπως καί ύμνοι άλλων μεγάλων υμνογράφων.

"Επίσης τό προεόρτιο κοντάκιο «ή Παρθένος σήμερον τόν προαιώνιον Λόγον» καί από τίς 30 Νοεμβρίου προστίθενται καί άλλοι προεόρτιοι ύμνοι. Μέ τήν πλούσια υμνολογία μας δημιουργείται χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα μέ αποκορύφωση τούς ύμνους τής παραμονής καί εορτής τών Χριστουγέννων.

Ή Εκκλησία από τίς 15 Νοεμβρίου μας προετοιμάζει πνευματικά νά βιώσουμε τή χαρά καί τή δοξασία τής ενανθρωπήσεως του Υιού του Θεού. Ας ανοίξουμε μέ αγαθή διάθεση τίς καρδιές μας, άς συλλάβουμε τό υψηλό νόημα τής εορτής καί μάλιστα νά πραγματώσουμε τήν υμνολογική προτροπή: «Χριστός επί γής, ύψώθητε». Έχει ιδιαίτερη σημασία ή ανύψωσή μας άπό τά φθαρτά, τά συμβατικά, τά πρόσκαιρα, τά έφάμαρτα, πρός τά υψηλά, τά τίμια, τά αγαθά.

Όσα καταξιώνουν τήν ανθρώπινη ύπαρξη. Νά αποβούμε «γνήσιοι υιοί τού Θεού». Αυτό τό μήνυμα τής πνευματικής μας υψώσεως παρέχει καί διαμηνύει ή "Εκκλησία μας κατά τήν προετοιμαστική περίοδο τών Χριστουγέννων.

Ό Χριστός επί τής γής, αναγεννημένοι άνθρωποι εμείς. Είναι ό αναζητούμενος Ειρηνοποιός, όστις «έλθών εύηγγελίσατο είρήνην τοις μακράν καί τοις εγγύς» ("Εφεσ. 2, 17).