Σαν σήμερα πριν από 31 χρόνια, έπαψε να χτυπά η καρδιά του πρώτου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Μακαρίου του Γ΄. Ο Μιχαήλ Μούσκος, όπως ήταν το κατά κόσμον όνομά του, γεννήθηκε στο χωριό Παναγιά της ορεινής επαρχίας της Πάφου το 1913.
Το 1926 εισήλθε ως δόκιμος στη Μονή Κύκκου ακολουθώντας έναν κοινωνικά αποδεκτό δρόμο. Η αφοσίωση νεαρών υιών άπορων αγροτικών οικογενειών στον Θεό τούς εξασφάλιζε εκπαιδευτικές και κοινωνικές ευκαιρίες. Δόκιμος της μονής ο Μιχάλης Μούσκος φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο.
Το 1938 χειροτονήθηκε διάκονος, ενώ την ίδια χρονιά γράφτηκε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στη διάρκεια της Κατοχής αψήφησε την πείνα και τις κακουχίες, παρέμεινε στην Αθήνα και υπηρέτησε ως διάκονος στον ναό της Αγίας Ειρήνης, ενώ ταυτόχρονα συνδέθηκε με Κυπρίους των Αθηνών, ανάμεσα στους οποίους εξόριστοι εθνικιστές που επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τη μετέπειτα άποψή του για την τύχη της Μεγαλονήσου.
Χειροτονήθηκε αρχιμανδρίτης το 1946 στην Αθήνα, ενώ εγκατέλειψε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη Βοστώνη, με υποτροφία που του απονεμήθηκε από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, για να αναλάβει τη θέση του Μητροπολίτη Κιτίου (εξελέγη τον Απρίλιο του 1948). Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς χειροτονήθηκε επίσκοπος.
Με αυτόν τον τρόπο ο Μακάριος βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, άμεσα αναμειγμένος στην επίλυση του Κυπριακού ζητήματος, το οποίο ήλθε στο προσκήνιο αμέσως μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο και την αναπόφευκτη κρίση των αποικιακών αυτοκρατοριών. Κάτω από το αυστηρό βλέμμα των Βρετανών, των οποίων όμως η κυριαρχία έδυε σταδιακά, η Μεγαλόνησος έκανε τα παρθενικά της βήματα προς την ανεξαρτησία.
Τον Ιανουάριο του 1950 σε δημοψήφισμα το 96% του ελληνοκυπριακού πληθυσμού τάχθηκε υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Τον Οκτώβριο του ιδίου έτους ο Κιτίου Μακάριος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Κύπρου, μετά τον θάνατο του γηραιού Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Β´. Υπήρξε ίσως ο νεαρότερος αρχιεπίσκοπος στην ιστορία της Εκκλησίας της νήσου, ενώ απώτερος σκοπός του θρησκευτικού ηγέτη ήταν η ενσωμάτωση της Κύπρου στον εθνικό κορμό.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 οι κινήσεις του Μακαρίου κατακρίθηκαν τόσο από την ελληνική κυβέρνηση Πλαστήρα, με τη βεβαιότητα ότι μια αντιπαράθεση με τη Βρετανία θα σήμαινε μια σειρά προβλημάτων, όσο και από τη βρετανική κυβέρνηση, η οποία είχε αποφανθεί ότι η στρατηγική θέση της Κύπρου απέκλειε το ενδεχόμενο της πλήρους ανεξαρτησίας. Ο Μακάριος, πιστός στο έργο του, με θερμές ρητορικές διακηρύξεις, εξώθησε την κυβέρνηση Παπάγου να απευθυνθεί στον ΟΗΕ ζητώντας την αυτοδιάθεση της Κύπρου.
Το αίτημα δεν έγινε δεκτό, αλλά η μετατροπή του ζητήματος σε διεθνές είχε αποτέλεσμα τη διαμόρφωση ενός σχεδίου από τον Μακάριο για την αυτοδιάθεση της Κύπρου. Ο ένοπλος αγώνας ανελήφθη από την ΕΟΚΑ (Εθνικιστική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών). Την αρχή του σήμανε την 1η Απριλίου του 1955 ο απόστρατος στρατηγός του ελληνικού στρατού Γεώργιος Γρίβας. Καθώς τα θύματα της σύγκρουσης πλήθαιναν, στην Κύπρο κατέφθασε ο Σερ Τζον Χάρντινγκ με στόχο την εξομάλυνση της κατάστασης.
Η ειρηνευτική απόπειρα καταστολής έπαυσε όταν ο Μακάριος εξορίστηκε στις Σεϋχέλλες τον Μάρτιο του 1956. Ο Αρχιεπίσκοπος είδε το όνειρό του να γίνεται πραγματικότητα ύστερα από τρία χρόνια, στη Ζυρίχη, όπου υπεγράφησαν οι συμφωνίες για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Την 1η Μαρτίου του 1959 ο Μακάριος εξελέγη πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Κύπρου.
Την περίοδο 1964-1974 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, παρά την ατμόσφαιρα ανασφάλειας που απέπνεε η Ελλάδα, υπό την «καθοδήγηση» της δικτατορίας των συνταγματαρχών, και τη μειωμένη συμπαράσταση από το εξωτερικό, διατήρησε μια σταθερή πολιτική. Η διπλωματική του δράση συμπεριέλαβε περιοδείες στην Αφρική και στη Νότια Αμερική καθώς και στην Κίνα, όπου η συνάντησή του με τον Μάο τον Φεβρουάριο του 1974 κρίθηκε επιτυχημένη.
Ταυτόχρονα, στα πλαίσια της θρησκευτικής του δράσης ο Μακάριος αναστύλωσε και επαναλειτούργησε αρχαίες μονές στην Κύπρο, ενώ η ιεραποστολική του δράση στην Ανατολική Αφρική και κυρίως στην Κένυα είχε αποτέλεσμα τη βάπτιση χιλιάδων Αφρικανών σε χριστιανούς. Τη Δευτέρα 15 Ιουλίου στις 8.20 το πρωί οι δρόμοι της Λευκωσίας γέμισαν τανκς κατευθυνόμενα προς το προεδρικό μέγαρο, ενώ δυνάμεις της μοίρας καταδρομών κατέλαβαν τον ραδιοσταθμό, το αρχηγείο της αστυνομίας, το κέντρο τηλεπικοινωνιών και τα κυβερνητικά γραφεία.
Ο επικεφαλής του πραξικοπήματος ταξίαρχος Μιχάλης Γεωργίτσης αναζητεί πρόεδρο και καταλήγει στον Νικόλαο Σαμψών, ευνοούμενο της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Ο Μακάριος διασώζεται ως εκ θαύματος από τα δολοφονικά σχέδια των πραξικοπηματιών και μέσω της βρετανικής βάσης του Ακρωτηρίου διαφεύγει αρχικά στη Μάλτα και στο Λονδίνο και ύστερα στη Νέα Υόρκη, όπου ζητάει την περιφρούρηση της ανεξαρτησίας της Κύπρου.
Την ίδια στιγμή που η χούντα της Αθήνας διαλαλεί ότι «η ένωση έρχεται», περιχαρής για το κατόρθωμά της, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ απορρίπτει πρόταση για υποστήριξη της νομιμότητας στην Κύπρο στο πρόσωπο του Μακαρίου. Η στάση της Βρετανίας υπήρξε επιφυλακτική, ενώ η Τουρκία θέτει τις στρατιωτικές της δυνάμεις σε επιφυλακή και κάνει λόγο για ανατροπή της συνταγματικής τάξης.
Στις 20 Ιουλίου 1974 η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο και με την επιχείρηση «Αττίλας» επέβαλε τη διχοτόμηση της νήσου. Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση Σαμψών καταρρέει και ο Μακάριος επιστρέφει με τη βοήθεια του προέδρου της Βουλής Γλαύκου Κληρίδη και αναλαμβάνει και πάλι πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 7 Δεκεμβρίου του 1974.
Τα τραγικά συμβάντα όμως έχουν πλήξει την υγεία του, με αποτέλεσμα τη δική του παράδοση στα χέρια του Δημιουργού του, στις 3 Αυγούστου του 1977.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου