«ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ»: TΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΕΥΧΗ

Τα Χριστούγεννα αποτελούν μια περίοδο γιορτής, χαράς και προσφοράς, και η ευχή «Καλά Χριστούγεννα» είναι μια από τις πιο χαρακτηριστικές εκφράσεις αυτής της εποχής. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η συγκεκριμένη ευχή έχει μπει στο στόχαστρο μιας τάσης που προσπαθεί να απομακρύνει τις κοινωνίες από θρησκευτικές ή πολιτισμικές εκφράσεις, θεωρώντας τες «προβληματικές» ή «αποκλειστικές» – με την έννοια ότι αποκλείουν τους μη–Χριστιανούς. Στο πλαίσιο αυτό, τίθεται ένα βασικό ερώτημα:

Μπορεί και πρέπει κάποιος να εύχεται «Καλά Χριστούγεννα»; Από τη μία πλευρά, υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν ότι η ευχή αυτή ενδέχεται να αποτελεί μορφή πολιτισμικής επιβολής, ιδίως σε κοινωνίες που γίνονται όλο και πιο πολυπολιτισμικές ή απομακρύνονται από τη θρησκευτική παράδοση. Στον αντίποδα, άλλοι θεωρούν ότι πρόκειται απλώς για μια χειρονομία καλής θέλησης και μια παράδοση που αξίζει να διατηρηθεί.

Η τάση αντικατάστασης του «Καλά Χριστούγεννα» με ουδέτερες φράσεις όπως «Καλές Γιορτές» είναι όλο και πιο διαδεδομένη, με το επιχείρημα ότι μια πιο γενική ευχή δεν αποκλείει όσους δεν γιορτάζουν τη συγκεκριμένη θρησκευτική εορτή. Παρόλα αυτά, η υπεράσπιση του δικαιώματος να λέμε «Καλά Χριστούγεννα» ή  «Καλή Χάνουκα» ή «Ιντ Μουμπάρακ» είναι θεμελιώδης σε μια κοινωνία που σέβεται την ελευθερία της έκφρασης και τη θρησκευτική ποικιλομορφία.

Η πρόθεση πίσω από αυτή την ευχή δεν είναι ούτε ο καταναγκασμός, ούτε ο προσηλυτισμός, ούτε η επίθεση στα πιστεύω του αποδέκτη. Αντίθετα, αποτελεί έναν τρόπο έκφρασης χαράς και καλής θέλησης, που πηγάζει από την πολιτισμική κληρονομιά και την πνευματικότητα του καθενός.

Το να λες «Καλά Χριστούγεννα» δεν επιβάλλει καμία ιδεολογία ούτε αναγκάζει κανέναν να συμμετάσχει σε κάτι που δεν τον εκφράζει. Σε μια πολυφωνική κοινωνία, η οποία υποτίθεται ότι ενθαρρύνει την πολυμορφία και τη διαφορετικότητα, είναι παράλογο να καταδικάζεται κάποιος για την επιλογή του να εκφράσει τα συναισθήματά του ή τις παραδόσεις του. Αντί να φιμώνεται η θρησκευτική ή πολιτισμική έκφραση, θα έπρεπε να ενθαρρύνεται η συνύπαρξη πολλών διαφορετικών φωνών. Η αληθινή ανεκτικότητα δεν βρίσκεται στη σιωπή αλλά στην αποδοχή και τον σεβασμό των διαφορετικών εκφράσεων.

Το επιχείρημα ότι η ευχή «Καλά Χριστούγεννα» είναι δεν είναι επαρκώς συμπεριληπτική ή προνομιακή δεν ευσταθεί. Κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να ανταποκριθεί σε μια ευχή, και κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να συμφωνήσει με το περιεχόμενό της. Το να προσβάλλεται κάποιος από μια ευχή που γίνεται με καλή πρόθεση είναι σημάδι μιας τοξικής υπερευαισθησίας, που βάζει την ατομική ενόχληση πάνω από την κοινωνική αρμονία και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Στην πραγματικότητα, το να επιτίθεσαι σε κάποιον που εύχεται «Καλά Χριστούγεννα», επειδή διαφωνείς με την παράδοση ή τη θρησκεία του είναι περισσότερο προβληματικό από την ίδια την ευχή. Στην εποχή μας, η υπερευαισθησία έχει πάρει επικίνδυνες διαστάσεις. Κάθε έκφραση, ακόμα και οι πιο αθώες, ερμηνεύονται μέσα από τον φακό της πολιτικής ορθότητας, οδηγώντας σε έναν φαύλο κύκλο λογοκρισίας και διχασμού. Αυτή η νοοτροπία όχι μόνο διαβρώνει την κοινωνική συνοχή αλλά και ενθαρρύνει την καταπίεση της ελεύθερης έκφρασης.

Όσοι ενοχλούνται από την ευχή «Καλά Χριστούγεννα» συμβάλλουν στη δημιουργία μιας τοξικής κοινωνικής ατμόσφαιρας, όπου η πρόθεση και το συναίσθημα δεν έχουν καμία αξία μπροστά στην ιδεολογική ορθότητα. Αυτοί θα έπρεπε να είναι οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν την κοινωνική αποδοκιμασία, και όχι όσοι επιλέγουν να τιμήσουν τις παραδόσεις τους ή να ευχηθούν με καλή πρόθεση στους συνανθρώπους τους. Έτσι λοιπόν σήμερα, με την παράνοια της πολιτικής ορθότητας να καταρρέει παγκοσμίως, επιτρέψτε μου να σας ευχηθώ Καλά Χριστούγεννα!