Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 

Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ

 ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Τα Χριστούγεννα ήταν αρχικά μία κινητή εορτή που εορταζόταν σε πολλές διαφορετικές στιγμές, κατά τη διάρκεια του έτους. Η επιλογή της 25ης Δεκεμβρίου για τον εορτασμό των Χριστουγέννων, έγινε από τον Πάπα Ιούλιο τον Α', τον 4° μ.Χ. αιώνα. 

Επειδή όμως η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπιπτε με τα ειδωλολατρικά τελετουργικά για το Χειμερινό Ηλιοστάσιο ή την Επιστροφή του Ήλιου και πρόθεση του ήταν να αντικατασταθεί ο ειδωλολατρικός εορτασμός από τον Χριστιανικό.

Το 1752 αφαιρέθηκαν 11 ημέρες από το έτος, όταν έγινε η μετάβαση από το Ιουλιανό στο Γρηγοριανό ημερολόγιο. Κατά συνέπεια, η ημερομηνία της 25ης Δεκεμβρίου μετακινήθηκε κατά 11 ημέρες. Κάποια τμήματα της Χριστιανικής εκκλησίας, οι λεγόμενοι παλαιοημερολογίτες, γιορτάζουν ακόμα και σήμερα τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου (25 Δεκεμβρίου με το Ιουλιανό ημερολόγιο).

Η χρονολόγηση από τη γέννηση του Χριστού προτάθηκε από τον Σκύθη μοναχό και εκκλησιαστικό συγγραφέα Διονύσιο τον Μικρό (532 μ.Χ.), ηγούμενο μοναστηριού στη Ρώμη, κατά τον 6° μ.Χ. αιώνα. Μέχρι τότε, η χρονολόγηση γινόταν, είτε με αφετηρία την Κτίση της Ρώμης είτε «από Διοκλητιανού», δηλαδή με αφετηρία την (υποτιθέμενη) 29^η Αυγούστου του 284 μ.Χ.

Ημερομηνία κατά την οποία ο Διοκλητιανός ανακηρύχτηκε αυτο­κράτορας. Αφού, λοιπόν, δημιουργήθηκε η χρο­νολόγηση με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού, οι μετέπειτα προσπάθειες των σοφών επικεντρώ­θηκαν στον ακριβή προσδιορισμό της ημερομη­νίας της.

ΠΟΤΕ, ΟΜΩΣ, ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ;

Τα Ευαγγέλια, κύρια πηγή πληροφοριών για τους Χριστιανούς, δεν αναφέρουν τίποτε σχετικό, ούτε μνημονεύουν κάποιον εορτασμό γενεθλίων κατά τον «ανθρώπινο» βίο του Σωτήρα Χριστού.Έτσι, κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες, ο ακριβής εντοπισμός της σχετικής ημε­ρομηνίας δεν ενδιέφερε τους πρώτους Χριστια­νούς που λάτρευαν τον Ιησού καθημερινά! 

Το πρόβλημα ανέκυψε, όταν το 135 μ.Χ., ο Πάπας Τελεσφόρος απεφάσισε να θεσπίσει τη γιορτή των Χριστουγέννων. Αρχικά, η γιορτή ήταν κινητή και εορταζόταν είτε την 6^η Ιανουαρίου με τα Θεο­φάνια, είτε την 22α Δεκεμβρίου, την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου. 

Η καθιέρωση, βέβαια, της γιορτής στο χειμερινό ηλιοστάσιο είχε το μεγάλο πλεονέκτημα, για την Επίσημη Εκκλησία, ότι συνέπιπτε με μεγάλες ειδωλολατρικές γιορτές, όπως: Τα Σατουρνάλια, προς τιμήν του Κρόνου, και τα Μπρουμάλια, τον παγανιστικό εορτασμό της μικρότερης μέρας του έτους, που ο Χριστια­νισμός ήθελε να εξαλείψει. 

Έτσι, τα Χριστούγεν­να, τοποθετήθηκαν την 25^η Δεκεμβρίου - υποτι­θέμενη ημερομηνία γέννησης του Θεανθρώπου.Στη συνέχεια, η γιορτή από τη Δύση έφτασε στην Ανατολή και η παράδοση αναφέρει ότι η 25^η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε στην Κωνσταντινούπο­λη το 378 μ.Χ. από τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τότε Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.

Δύο αιώ­νες αργότερα περίπου, ο Διονύσιος ο Μικρός, μετά από σχετική διαταγή του Ιουστινιανού και του Πάπα Ιωάννη Α', προσπάθησε να φτιάξει Πασχάλιο, με αφετηρία χρονολόγησης τη γέννη­ση του Χριστού, θεώρησε, λοιπόν, ότι:

Ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του έτους 1, που κατ' αυτόν αντιστοιχούσε στο έτος 754 από την Κτίση της Ρώμης. Με άλλα λόγια, ο Διονύσιος θεώρησε, κατά σύμβαση, ότι η γέννηση του Χριστού έλαβε χώρα το «έτος 1».

Η ΣΥΓΧΥΣΗ ΣΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ.Από την απόφαση αυτή του Διονυσίου του Μικρού δημιουργήθηκε η ασάφεια για το τέλος των δεκαετιών. Ας δούμε, γιατί... Ο Διονύσιος, αρχίζοντας το μέτρημα, θεώρησε ότι η γέννηση του Χριστού έλαβε χώρα το «έτος 1».

Δηλαδή, δεν έλαβε υπόψη του το «έτος μηδέν». Αυτό, πολύ απλά, πάει να πει ότι, εφόσον το μέτρημα άρχισε το έτος 1, η πρώτη δεκαετία διήρκεσε από το 1 έως το 10, η δεύτερη από το 11 έως το 20 κ.ο.κ. Εδώ γεννάται το πρώτο ερώτημα:

Πότε αρχίζει και πότε λήγει μία δεκαετία; Η πρώτη δεκαετία του αιώνα μας, αυτή, δηλαδή, που άρχισε το έτος 2000 ή το 2001;Οι περισσότεροι άνθρωποι θα απαντήσουν, πολύ φυσικά, ότι άρχισε την 1^η Ιανουαρίου 2000 και θα λήξει φυσιολογικά την 31^η Δεκεμβρίου 2009. Λάθος, απαντούν οι αστρονόμοι και θεωρητι­κοί των ημερολογίων.

Το 2000 φαίνεται σωστό, από απόψεως ακούσματος και γραφής, αλλά, στην πραγματικότητα, ήταν η τελευταία χρονιά της δεκαετίας του '90.Αυτό σημαίνει ότι η δεκα­ετία που διανύουμε άρχισε κανονικά την 1^η Ια­νουαρίου 2001 και θα λήξει την 31^η Δεκεμβρίου.

Π.ΒΟΙΩΤΟΣ