ΤΟ ΚΡΙΣΙΜΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σήμερα σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο σημείο, όπου διακυβεύεται το οικονομικό της μέλλον και η θέση της στον παγκόσμιο χάρτη. Αντιμετωπίζει έναν συνδυασμό προκλήσεων που απειλούν να περιορίσουν την ανταγωνιστικότητά της, ενώ την ίδια στιγμή οι διεθνείς ανταγωνιστές της προχωρούν με γοργά βήματα σε πολιτικές που ενισχύουν την ανάπτυξη, την καινοτομία και την τεχνολογική τους πρωτοπορία.

Από τη μία πλευρά, η ΕΕ βρίσκεται εγκλωβισμένη σε χαμηλή ανάπτυξη, χαμηλή καινοτομία και υπερβολική ρύθμιση. Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε μια στασιμότητα που περιορίζει τη δυνατότητα της Ευρώπης να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας παγκόσμιας οικονομίας που αλλάζει ραγδαία.

Από την άλλη πλευρά, οι κύριοι ανταγωνιστές της Ευρώπης – με πρώτους τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα – προωθούν πιο ευέλικτες, φιλοαναπτυξιακές πολιτικές. Επενδύουν μαζικά σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, και δημιουργούν ένα περιβάλλον που ευνοεί την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία, έστω και αν οι προσεγγίσεις τους στα συγκεκριμένα ζητήματα είναι εκ διαμέτρου αντίθετες.

Η υπερβολική ρύθμιση είναι μία από τις μεγαλύτερες παθογένειες που χαρακτηρίζουν την ευρωπαϊκή οικονομία. Η ΕΕ συχνά επιδιώκει να ρυθμίσει κάθε πτυχή της οικονομικής δραστηριότητας, με αποτέλεσμα να δημιουργεί ένα βαρύ και δαπανηρό πλαίσιο που αποθαρρύνει τις επιχειρήσεις από το να επενδύσουν και να καινοτομήσουν. Αντί να παρέχει κίνητρα για την ανάπτυξη, πολλές από τις ευρωπαϊκές πολιτικές καταλήγουν να λειτουργούν ανασταλτικά.

Στον αντίποδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθετούν μια πολιτική μείωσης της γραφειοκρατίας και της φορολογίας, προσελκύοντας επενδύσεις και διευκολύνοντας τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Η Κίνα, παρά τις αυταρχικές της πρακτικές, έχει επενδύσει μαζικά στην Τεχνητή Νοημοσύνη, καθιστώντας τη μία από τις κυριότερες μηχανές ανάπτυξης της οικονομίας της. 

Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί. Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν προσαρμοστούν στις νέες παγκόσμιες συνθήκες, η Ευρώπη θα βρεθεί αντιμέτωπη με μια σταδιακή αλλά σταθερή οικονομική παρακμή. Η αποτυχία να ανταποκριθεί στις τεχνολογικές καινοτομίες, όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, θα έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητα και την οικονομική βιωσιμότητα της ηπείρου.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτελεί την επόμενη μεγάλη τεχνολογική επανάσταση. Τα κράτη που θα καταφέρουν να ηγηθούν σε αυτόν τον τομέα θα έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό. Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν αφορά μόνο την τεχνολογία· έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει κάθε πτυχή της οικονομίας, από την υγειονομική περίθαλψη και την εκπαίδευση μέχρι την ενέργεια και τη γεωργία.

Η Ευρώπη έχει τις δυνατότητες να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Διαθέτει εξαιρετικά πανεπιστήμια, υψηλού επιπέδου επιστήμονες και μια ισχυρή βιομηχανική βάση. Ωστόσο, αυτές οι δυνατότητες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκμετάλλευτες λόγω των ρυθμιστικών εμποδίων και της έλλειψης επενδύσεων.

Εκτός από τις οικονομικές προκλήσεις, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή δημογραφική κρίση. Ο πληθυσμός γερνά, και οι γεννήσεις βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον, η Ευρώπη θα έχει λιγότερους εργαζόμενους για να στηρίξουν το σύστημα κοινωνικής πρόνοιας και την οικονομική ανάπτυξη.

Η μόνη λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι η αύξηση της παραγωγικότητας. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της καινοτομίας, της επένδυσης στις νέες τεχνολογίες και της δημιουργίας ενός ευνοϊκού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η ΕΕ πρέπει να επενδύσει στις επόμενες γενιές, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για έναν πιο δυναμικό, καινοτόμο και ανταγωνιστικό οικονομικό χώρο.

Η πορεία της ηπείρου μας μπορεί να αλλάξει. Κατά τη διάρκεια του European Business Summit στις Βρυξέλλες, είχα την ευκαιρία τις τελευταίες δύο μέρες να διαπιστώσω ότι αυξάνεται ο αριθμός των φωνών – ακόμα και εντός της βαθειάς γραφειοκρατίας των Βρυξελλών – που υποστηρίζουν την ανάγκη μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει μια αυξημένη κατανόηση ότι το παρόν μοντέλο δεν είναι βιώσιμο και ότι απαιτούνται τολμηρές αποφάσεις για να διασφαλιστεί το μέλλον της Ευρώπης.

Η αλλαγή, όμως, απαιτεί πολιτική βούληση. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να αναγνωρίσουν ότι οι παγκόσμιοι ανταγωνιστές μας δεν θα περιμένουν. Η ώρα για δράση είναι τώρα. Αν η Ευρώπη θέλει να παραμείνει ένας παγκόσμιος παίκτης, πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες πραγματικότητες και να αγκαλιάσει την καινοτομία, την Τεχνητή Νοημοσύνη και την οικονομική ελευθερία.