ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΓ ΤΟΥ ΟΗΕ

Ενόψει της τριμερούς για το Κυπριακό στη Νέα Υόρκη

Συγκεκριμένα βήματα από πλευράς του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ ώστε να αναβιώσει η διαπραγματευτική διαδικασία, αναμένει η ελληνοκυπριακή πλευρά ενόψει του τριμερούς δείπνου για το Κυπριακό που θα γίνει την προσεχή εβδομάδα (την Τρίτη 15 του μήνα) στη Νέα Υόρκη.

Η εκτίμηση που επικρατεί στη Λευκωσία είναι πως ο Αντόνιο Γκουτέρες δεν θα προσκαλούσε τους δύο ηγέτες σε συνάντηση, εάν δεν είχε κάτι συγκεκριμένο να πει και να κάνει. Εκτίμηση που ενισχύει τις προσδοκίες για κινητικότητα, παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετες προσεγγίσεις των δύο μερών.

Το δεδομένο αυτή τη στιγμή είναι πως οι θέσεις με τις οποίες θα πάνε στην άτυπη συνάντηση ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ είναι αδύνατο να συγκλίνουν κάπου. Η υπαναχώρηση της τουρκοκυπριακής πλευράς από το συμφωνημένο πλαίσιο λύσης των Ηνωμένων Εθνών, εξακολουθεί να εμποδίζει την επίτευξη προόδου, με αποτέλεσμα όλες οι προσπάθειες των τελευταίων χρόνων να αποτυγχάνουν.

Κυβερνητικές πηγές στη Λευκωσία ξεκαθαρίζουν ότι η μη υποχώρηση της ελληνοκυπριακής πλευράς από το πλαίσιο συνομιλιών που καθορίζουν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Για αυτό και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει κατά νου να εξηγήσει κατά τη συνάντηση ότι υπάρχει κοινό έδαφος για συνομιλίες (τα ψηφίσματα του ΟΗΕ) και πως από αυτό απομακρύνθηκε με τις απαράδεχτες αξιώσεις της η πλευρά των κατεχομένων.

Εδώ είναι που η ε/κ πλευρά αναμένει από τον Αντόνιο Γκουτέρες να επιδείξει αποφασιστικότητα και να τονίσει πως οι εκτός πλαισίου αξιώσεις δεν μπορούν να μπουν στο τραπέζι μονομερώς. Ο Γενικός Γραμματέας, όπως επισημαίνουν πηγές στη Λευκωσία, δεν μπορεί να κινηθεί έξω από το κουτί της ουσίας του Κυπριακού, για πολλούς και διαφόρους λόγους. Καταρχάς σε μια τέτοια περίπτωση θα παραβίαζε τους όρους εντολής του. Η αντίληψη που υπάρχει είναι πως θα μιλήσει για συγκεκριμένη φόρμουλα επί της διαδικασίας.

Να προτείνει ένα οδικό χάρτη για επανέναρξη συνομιλιών, αλλά όχι από το μηδέν όπως διακαώς ζητά ο Ε. Τατάρ. Η βάση του συμφωνημένου πλαισίου λύσης δεν μπορεί να διαγραφεί. Ωστόσο μέσα σ’ αυτήν μπορούν να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες που εκφράζονται από τις δύο πλευρές.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά την ενημέρωση που έκανε η Μαρία Άνχελα Ολγκίν για τα συμπεράσματα της από την εξάμηνη ενασχόληση της με το Κυπριακό, ο Αντόνιο Γκουτέρες επεξεργάστηκε μια συγκεκριμένη ρότα. Το σενάριο περιλαμβάνει ένα πρώτο στάδιο με συνομιλίες για τις εγγυήσεις, τα στρατεύματα και το διαμοιρασμό εξουσιών.

Η τρίτη πτυχή δίνει το δικαίωμα στον Τατάρ να αναφερθεί σε ζήτημα κυριαρχικής ισότητας, όσο ο Χριστοδουλίδης θα μιλά για πολιτική ισότητα. Με βάση το ίδιο σενάριο, για ασφάλεια και τις εγγυήσεις προβλέπεται εμπλοκή και των εγγυητριών δυνάμεων. Εάν υπάρξει κατάληξη, τότε η διαδικασία μπορεί να προχωρήσει στο επόμενο στάδιο, με συζήτηση των υπόλοιπων πτυχών όπως το περιουσιακό και το εδαφικό.

Σ’ αυτό το σενάριο το θέμα είναι να πειστεί η πλευρά των κατεχομένων να προσέλθει σε διάλογο. Έπειτα να μπει στη συζήτηση με διάθεση για αναζήτηση λύσεων και όχι για δημιουργία περισσότερων προβλημάτων. Γρίφος που πιθανότατα θα απαντηθεί το βράδυ της ερχόμενης Τρίτης στην έδρα του ΟΗΕ.

Δεν νιώθει πίεση για διαπραγματεύσεις λέει ο Τατάρ

«Η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται με δηλώσεις ότι ο ΟΗΕ ασκεί πιέσεις για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από το σημείο που σταμάτησαν το 2017. Τέτοια πίεση δεν υπήρξε», υποστηρίζει ο Ερσίν Τατάρ, παραμονές της τριμερούς στη Νέα Υόρκη. Όπως μετέδωσε το ΓΤΠ, με επίκληση τον τ/κ Τύπο, μιλώντας στο πλαίσιο συνεδρίας του «λαϊκού συμβουλίου» στα κατεχόμενα, ο Τ/κ ηγέτης υποστήριξε ότι με μια συμφωνία στη βάση της ομοσπονδίας θα τερματιστούν οι εγγυήσεις και η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στην Κύπρο.

Απευθυνόμενος μάλιστα στην αντιπολίτευση, η οποία υποστηρίζει ότι δεν πρέπει να βγουν εκτός του πλαισίου των ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ, ο Τατάρ ανέφερε πως «θα πρέπει να κοιτάξουν το Ισραήλ, το οποίο κλήθηκε από τον ΟΗΕ να τερματίσει τις επιθέσεις που πραγματοποίησε στη Γάζα και το Λίβανο, αλλά δεν έκανε ούτε ένα βήμα πίσω».

Επισημαίνοντας τη στήριξη της Τουρκίας στη «νέα πολιτική» των δύο κρατών, ο Ε. Τατάρ υπογράμμισε ότι η πρώτη φορά που η Τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε ομόφωνα ψήφισμα, ήταν στην περίπτωση του ψηφίσματος για την εισβολή στην Κύπρο το 1974 και η δεύτερη φορά ήταν το ψήφισμα που εγκρίθηκε το 2024 για την «εγκατάλειψη της ομοσπονδίας και την υιοθέτηση της πολιτικής για επίτευξη συμφωνίας με την συνεργασία των δύο κρατών στην Κύπρο».

Σημειώνοντας ότι θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τη «νέα εθνική πολιτική» στην επίλυση του Κυπριακού με την πλήρη στήριξη της Τουρκίας, ο Τατάρ επανέλαβε ότι το μοντέλο λύσης της ομοσπονδίας «εξαντλήθηκε και τελείωσε», όπως δήλωσε και ο Τούρκος Πρόεδρος στην ΓΣ του ΟΗΕ.