28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940: ΤΟ ΗΡΩΙΚΟ «ΟΧΙ» ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

28η Οκτωβρίου: Μία ημέρα, που γράφτηκε στην ιστορία για το ηρωικό «ΟΧΙ» της Ελλάδας στον Μουσολίνι.Μία ημέρα, που άραγε η νεολαία γνωρίζει τον πραγματικό λόγο που την εορτάζουμε;Τι έγινε την 28η Οκτωβρίου 1940;Η ιταλική κυβέρνηση απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο με το οποίο και απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία της Ελλάδος. 

Η απάντηση της κυβέρνησης Μεταξά στο τελεσίγραφο ήταν αρνητική.Συνέπεια της άρνησης αυτής ήταν η είσοδος της χώρας μας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940. Η ημερομηνία αυτή καθιερώθηκε να εορτάζεται στην Ελλάδα κάθε χρόνο ως επίσημη εθνική εορτή και αργία. 

Ουσιαστικά, την 28η Οκτωβρίου η Ελλάδα γιορτάζει την είσοδό της στον πόλεμο, ενώ οι περισσότερες άλλες χώρες γιορτάζουν την ημερομηνία λήξης του πολέμου.Για πρώτη φορά η επέτειος γιορτάστηκε επίσημα το 1944 με παρέλαση ενώπιον του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. 

Κάθε χρόνο, αυτήν την μέρα πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη η στρατιωτική παρέλαση, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας και άλλων επισήμων.Η οποία συμπίπτει με τον εορτασμό της απελευθέρωσης της πόλης κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο και τη μνήμη του πολιούχου της Αγίου Δημητρίου. Στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις γίνονται μαθητικές παρελάσεις, ενώ δημόσια και ιδιωτικά κτίρια υψώνουν την ελληνική σημαία.

Ακόμα, πραγματοποιούνται επετειακές εκδηλώσεις και αφιερώματα μνήμης, ενώ ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην «τραγουδίστρια της νίκης» Σοφία Βέμπο, η οποία με τα πατριωτικά της τραγούδια εμψύχωνε τότε τους στρατιώτες μας και μετέδιδε τον ενθουσιασμό της προέλασης των ελληνικών δυνάμεων στη Βόρεια Ήπειρο.

Η καθιέρωση του εορτασμού της επετείου.Η επέτειος του «ΟΧΙ» γιορτάστηκε για πρώτη φορά στα χρόνια της Κατοχής. Στο κεντρικό κτίριο και στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου Αθηνών πραγματοποιήθηκε ο πρώτος εορτασµός στις 28 Οκτωβρίου 1941.

Έγιναν ομιλίες από τους φοιτητές, ενώ μίλησε για την επέτειο την παραμονή και ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος αρνήθηκε να κάνει µάθηµα την ηµέρα της επετείου με αποτέλεσμα να απολυθεί από το Πανεπιστήμιο. Στην δεύτερη επέτειο (28/10/1942), ο εορτασμός έγινε στην Πλατεία Συντάγµατος με πρωτοβουλία των οργανώσεων ΠΕΑΝ και ΕΠΟΝ. 

Υπήρχε ανησυχία για το πώς θα αντιδράσουν οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής, οι οποίοι όμως δεν παρενέβησαν. Εκδηλώσεις και διαδηλώσεις εκείνη την ημέρα έγιναν και σε άλλες πόλεις.Στον Πειραιά πραγματοποιήθηκαν ολιγοπληθείς συγκεντρώσεις, ανέβαινε κάποιος σε μια καρέκλα, έβγαζε ένα σύντομο λόγο, και κατόπιν διαλύονταν, για να αποφύγουν την επέμβαση των καραμπινιέρων.

Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για το τι έγινε στις 28 Οκτωβρίου 1943. Σύμφωνα με τον Ηλία Βενέζη γιορτάστηκε η επέτειος στο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, στην πλατεία Κοτζιά (ο Βενέζης ήταν τότε υπάλληλος της τράπεζας).

Κατέφθασαν όμως οι Γερμανοί, που είχαν την ευθύνη της αστυνόμευσης πλέον, υποχρέωσαν όσους συμμετείχαν να σταθούν με τα χέρια ψηλά μέχρι το βράδυ, ενώ έστειλαν και είκοσι περίπου από αυτά τα άτομα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κάποια δεν επέστρεψαν.Επίσημα για πρώτη φορά η επέτειος επίσημα εορτάσθη στις 28 Οκτωβρίου 1944 με παρέλαση ενώπιον του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου.

Το Ιστορικό.Ήταν περίπου 3 τα ξημερώματα της 28 Οκτωβρίου του 1940 όταν o Μουσολίνι απέστειλε στην Ελλάδα τελεσίγραφο με το οποίο και απαιτούσε την ελεύθερη διέλευση του Ιταλικού στρατού από την Ελληνοαλβανική μεθόριο.Προκειμένου στη συνέχεια να καταλάβει κάποια στρατηγικά σημεία της Ελλάδος, (λιμένες, αεροδρόμια κλπ.), για ανάγκες ανεφοδιασμού και άλλων διευκολύνσεών του, στη μετέπειτα προώθησή του στην Αφρική.

Το τελεσίγραφο δόθηκε ιδιόχειρα στον Ιωάννη Μεταξά και μάλιστα στην οικία του στην Κηφισσιά , από τον Ιταλό Πρέσβη στην Αθήνα Εμανουέλε Γκράτσι.Μετά την ανάγνωση του κειμένου ο Μεταξάς έστρεψε το βλέμμα του στον Ιταλό Πρέσβη και του απάντησε στα γαλλικά (επίσημη διπλωματική γλώσσα) την ιστορική φράση: «Alors, c'est la guerre», (προφέρεται από τα γαλλικά, αλόρ, σε λα γκερ, δηλαδή, λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο), εκδηλώνοντας έτσι την αρνητική θέση επί των ιταμών ιταλικών αιτημάτων.

Ο Γκράτσι στα απομνημονεύματά του, που κυκλοφόρησαν το 1945, περιγράφει τη σκηνή: «Έχω εντολή κ. Πρωθυπουργέ να σας κάνω μία ανακοίνωση και του έδωσα το έγγραφο. Παρακολούθησα την συγκίνηση εις τα χέρια και εις τα μάτια του. Με σταθερή φωνή και βλέποντάς με κατάματα ο Μεταξάς μου είπε: αυτό σημαίνει πόλεμο. Του απήντησα ότι αυτό θα μπορούσε να αποφευχθεί. Μου απήντησε ΟΧΙ.

Του πρόσθεσα ότι αν ο στρατηγός Παπάγος..., ο Μεταξάς με διέκοψε και μου είπε: ΟΧΙ! Έφυγα υποκλινόμενος με τον βαθύτερο σεβασμό, προ του γέροντος αυτού, που προτίμησε την θυσία αντί της υποδουλώσεως.».Ο Μεταξάς εκείνη τη στιγμή είχε εκφράσει το ελληνικό λαϊκό συναίσθημα, την άρνηση της υποταγής, και αυτή η άρνηση πέρασε στον τότε ελληνικό δημοσιογραφικό τύπο με την λέξη «ΟΧΙ». 

Σημειώνεται πως αυτούσια η λέξη «ΟΧΙ» παρουσιάσθηκε για πρώτη φορά ως τίτλος στο κύριο άρθρο της εφημερίδας «Ελληνικό Μέλλον» του Ν. Π. Ευστρατίου στις 30 Οκτωβρίου του 1940.Ο Πόλεμος Δύο ώρες μετά την παραπάνω επίδοση, ξεκίνησε ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος με εισβολή των ιταλικών στρατευμάτων στην Ήπειρο, οπότε η Ελλάδα αμυνόμενη ενεπλάκη στον πόλεμο.Το λεγόμενο «Έπος του Σαράντα».

Το οποίο ακολούθησε, και οι μεγάλες νίκες που ο ελληνικός στρατός κατέκτησε, εις βάρος των Ιταλών, καθιερώθηκε να γιορτάζονται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου, την ημέρα της επίδοσης του ιταλικού τελεσιγράφου και της άρνησης του Ιωάννη Μεταξά να συναινέσει.

Η Εκκλησία της Ελλάδος αποφάσισε, το 1952, η γιορτή της Αγίας Σκέπης από την 1η Οκτωβρίου να μεταφερθεί στις 28 Οκτωβρίου, με το αιτιολογικό ότι η Παναγία βοήθησε τον Ελληνικό Στρατό στον πόλεμο της Αλβανίας.

Την ως άνω εικόνα επρόσφερε

ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κυρός Χρύσανθος

εκείνη την ημέρα σε όλους τους στρατιώτες

ΗΜΕΡΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ

Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ 28^ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Το χρονικό της 28ης Οκτωβρίου 1940

Συγκίνηση αισθάνονται όλοι οι Έλληνες, όταν καλούν στην μνήμη τους, αναμνήσεις από τα ένδοξα γεγονότα του 1940.Ήταν η αρχή μιας εκστρατείας που όλοι τη λένε "Έπος". Ένδοξη σελίδα  της μακραίωνης ελληνικής ιστορίας μας, που περιέχει σε αφθονία τα δύο στοιχεία που συνθέτουν την ιστορία.

Τα γεγονότα και το άρωμα της εποχής. Και τα μεν γεγονότα έχουν καταγραφεί από ιστορικούς, ώστε να δύνανται οι ενδιαφερόμενοι να ανατρέξουν σε συγγράμματα για γνώση και εξαγωγή συμπερασμάτων. Το άρωμα όμως, όπως το αισθάνθηκαν οι πρωταγωνιστές και στη συγκεκριμένη περίπτωση ολόκληρος ο ελληνικός λαός, την εποχή των γεγονότων, χάνεται από τον άνεμο του χρόνου και αντηχεί  στις μέρες μας  ανεξίτηλο , χαρμόσυνο, υπερήφανο, ένδοξο.

Με συγκίνηση και θαυμασμό ας στρέψουμε το βλέμμα μας στην  ένδοξη εποποιία του "40" τότε που ο Ελληνικός λαός σύσσωμος πρόταξε τα στήθη του στα χιονισμένα βουνά της Ηπείρου γράφοντας για μια ακόμα φορά νέες σελίδες δόξας. Σαν σήμερα πριν από 80 χρόνια, ο αλαζονικός δικτάτορας της φασιστικής Ιταλίας Μπενίτο Μουσολίνι, έστειλε τα στρατεύματά του στην Ελλάδα, πιστεύοντας ότι η κατάκτηση της θα ήταν ένας περίπατος, όπως ήταν η κατάκτηση της Αιθιοπίας τον Απρίλιο του 1939. 

Πιστεύοντας στη στρατιωτική υπεροχή της Ιταλίας και διακαιόμενος από τον πόθο της κατάκτησης προσπάθησε να υποδουλώσει την Ελλάδα, σαν ένας νέος Ρωμαίος αυτοκράτορας ζηλωτής του πάλαι ποτέ Ρωμαϊκού μεγαλείου, στρέφοντας την τεράστια Ιταλική πολεμική μηχανή εναντίον μας, χωρίς να λάβει υπόψη του το μεγαλείο της Ελληνικής ψυχής.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ TΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 

ΠΟΥ ΟΔΗΓΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΠΟΠΟΙΪΑ 

ΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940

Με την είσοδο των Ιταλικών στρατευμάτων στα Τίρανα αρχίζει μια προσπάθεια παραπλάνησης των Ελλήνων από τη φασιστική Ιταλία. Στη αρχή "δήθεν φιλικά" και κατόπιν χρησιμοποιώντας την τακτική της ύπουλης πρόκλησης, προσπάθησε να εκφοβίσει την Ελλάδα, ώστε να γίνει εύκολη η σχεδιαζόμενη επεκτατική της ενέργεια.

Όταν πια η Ιταλία είχε κηρύξει τον πόλεμο στην Αγγλία και Γαλλία στις 10 Ιουνίου 1940, τότε άρχισε την προσπάθεια εξεύρεσης δικαιολογιών και αφορμών για την άνανδρη και απρόκλητη επίθεση εναντίον μας. Στις 3 Ιουλίου 1940 ο Υπουργός των εξωτερικών της φασιστικής Ιταλίας Κόμης Τσιάνο κατηγόρησε την Κυβέρνηση της Αθήνας ότι " δήθεν επιτρέπεται στα Αγγλικά πολεμικά πλοία να χρησιμοποιηθούν τα Ελληνικά λιμάνια". 

Αργότερα ο τότε Ιταλός πρεσβευτής στην Αθήνα θα ομολογήσει απερίφραστα ότι η "η Ελληνική Κυβέρνηση τήρησε την ουδετερότητα με αναμφισβήτητη  νομιμοφροσύνη και με όλα τα μέσα που είχε στη διάθεσή της". Από τότε οι προκλήσεις της φασιστικής Ιταλίας έγιναν πιο συχνές. Τα Ιταλικά αεροσκάφη παραβιάζουν σχεδόν καθημερινά τον Ελληνικό εναέριο χώρο.  Αποκορύφωμα αυτών των εχθρικών ενεργειών αποτελεί ο άνανδρος και ανίερος τορπιλισμός από Ιταλικό υποβρύχιο, του καταδρομικού "Έλλη" στις 15 Αυγούστου 1940, κατά τη διάρκεια του γιορτασμού της Παναγίας στο λιμάνι της Τήνου.

Μετά τον τορπιλισμό της " Έλλης", όλα δείχνουν ότι η Ελλάδα παρά την άψογη στάση που κράτησε όλον αυτό τον καιρό, θα περνούσε γρήγορα το κατώφλι του πολέμου. Από το Στρατιωτικό Επιτελείο της Ιταλίας, έχει καταστρωθεί το σχέδιο επίθεσης εναντίον της Ελλάδος. Ο Υπουργός των εξωτερικών της Ιταλίας  έχει έτοιμο από τις 22 Οκτωβρίου το τελεσίγραφο, που η επίδοση του ανατέθηκε στον τότε  πρεσβευτή της Ιταλίας στην Αθήνα.

Φθινόπωρο του 1940. Η Ευρώπη βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση. Η Πολωνία ύστερα από αντίσταση μόλις δύο εβδομάδων υποκύπτει, το Βέλγιο και η Ολλανδία το ίδιο. Η Δανία έχει παραδοθεί. Η Νορβηγία έχει υποχωρήσει. Η Τσεχοσλαβακία και η Ουγγαρία βρίσκονται υπό τις διαταγές του Άξονα. Η Αγγλία απομονωμένη στο νησί της δέχεται τα πλήγματα των Γερμανικών αεροπορικών επιδρομών. Από την άλλη μεριά η Αμερική ανέτοιμη ακόμη, προσπαθεί απεγνωσμένα να πείσει  τους Ευρωπαίους ηγέτες να προβάλλουν αντίσταση, για να κερδίσει χρόνο.

Στην Ανατολή, η Σοβιετική Ένωση, είχε αρχίσει ένα αμφιλεγόμενο διπλωματικό παιγνίδι με την πανίσχυρη πολεμική μηχανή του άξονα, ενώ ανατολικότερα η ισχυρότατη Ιαπωνία συντάχθηκε με τις Γερμανικές Στρατιές και απειλούσε σοβαρά τους αχανείς και ζωικούς χώρους της Αυστραλίας και Ινδιών, καθώς και τις θαλάσσιες οδούς ανεφοδιασμού δια μέσου του Ειρηνικού και Ινδικού Ωκεανού.

Στο Νότο η κατάσταση δεν ήταν καλύτερη. Ολόκληρη η περιοχή της Κεντρικής και Δυτικής Μεσογείου βρισκόταν υπό τον έλεγχο του άξονα. Όλα σχεδόν τα κράτη της χερσονήσου του Αίμου, πλην της Ελλάδας, είχαν υποκύψει, ενώ η Τουρκία  με επιτηδειότητα περιέπαιζε του πάντες. Αυτή ήταν σε γενικές γραμμές η παγκόσμια κατάσταση το Φθινόπωρο του 1940. Οι συμμαχικές δυνάμεις είχαν πλέον καμφθεί. 

Σε εκείνη ακριβώς τη κρίσιμη ώρα η μικρή Ελλάδα, είχε τη δύναμη να ορθώσει το ανάστημά της μπροστά στη σιδερόφρακτη φασιστική πολεμική μηχανή, που σάρωνε ολόκληρη την Ευρώπη. Ξημερώνει 28^η Οκτωβρίου 1940. Έχει φτάσει η ώρα της αναμέτρησης για την Ελλάδα. Ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός λαμβάνει το τελεσίγραφο της φασιστικής Ιταλίας από τα χέρια του πρεσβευτή της στην Αθήνα. 

Το τελεσίγραφο είναι λιτό και ξεκάθαρο, ζητά ωμά "γη και ύδωρ". Η Ελλάδα πρέπει να παραδοθεί άνευ όρων στη φασιστική Ιταλία, να απαρνηθεί την υπερήφανη ιστορική της καταβολή, να ξεχάσει πως σε αυτή τη γη έζησαν κάποτε: ο Λεωνίδας, ο Αθανάσιος Διάκος, ο Νικηταράς και τόσοι άλλοι. Η απάντηση έρχεται σύσσωμη από ολόκληρο τον Ελληνικό λαό με τη φωνή του Ιωάννη Μεταξά και είναι " ΟΧΙ". Ένα ΟΧΙ που γέμισε ελπίδα και θαυμασμό τους συμμάχους. Ένα ΟΧΙ που ανανέωσε το ιερό συμβόλαιο του Ελληνικού λαού με την ιστορία ότι αυτή η γη, όσο μικρή κι αν ήταν, είναι και θα παραμείνει ελεύθερη.

Μια διάθεση ευφορίας ξεχύθηκε στον Eλληνικό ουρανό, από ένα κόσμο που αισθανόταν να τον καλούν με το όνομά του, τα τρεις και πλέον χιλιάδες χρόνια της ιστορίας του. Η είδηση έτρεχε από στόμα σε στόμα "Πόλεμος! Οι Ιταλοί εισβάλλουν!". Τα συναισθήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο, υπερηφάνεια, φιλότιμο, λεβεντιά, αγανάκτηση, περιφρόνηση, και μάλιστα όχι μόνο από αυτούς που έτρεχαν να καταταγούν, αλλά και από τον άμαχο πληθυσμό, που και αυτός αργότερα προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στον αγώνα.

Απ'  άκρη σε άκρη της Ελληνικής γης ξεχείλισε το ποτάμι του ενθουσιασμού ενάντια στη φασιστική απειλή . Όλοι οι Έλληνες ενωμένοι σαν ένα σώμα, με μια ψυχή , ξεχύθηκαν στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου και σαν ημίθεοι έδωσαν τη μάχη, όχι μόνο για να ανακόψουν τον Ιταλό εισβολέα, αλλά για να νικήσουν το σκοταδισμό και τους δυνάστες γιατί οι Έλληνες, πιο πολύ από όλους, γνώριζαν καλά τι θα πει σκλαβιά και δυνάστης.Η ώρα για το μεγάλο αγώνα είχε σημάνει. 

Ο Ελληνικός στρατός ακαταπόνητος ρίχνεται στη μάχη. Η Ελλάδα με τη κήρυξη του πολέμου στην Ελληνο-Αλβανική μεθόριο, διέθετε ελαφρές δυνάμεις προκάλυψης. Αντίθετα, οι Ιταλικές δυνάμεις  ήταν αριθμητικά υπέρτερες και άριστα εξοπλισμένες. Σύμφωνα με το  Ιταλικό σχέδιο πολέμου, προβλεπόταν αιφνιδιαστική εισβολή με ταχυκίνητα  μέσα, προτού συμπληρωθεί η επιστράτευση και η συγκέντρωση του Ελληνικού στρατού, υποστηριζόμενη με έντονη δράση της αεροπορίας. 

Επίσης είχε προβλεφθεί για την παρακώλυση του Σχεδίου Επιστράτευσης και συγκεντρώσεως του Ελληνικού Στρατού, συστηματικός και ανηλεής βομβαρδισμός των συγκοινωνιακών κόμβων και των σπουδαιότερων πόλεων. Η επιχείρηση από Ελληνικής πλευράς θα εκτελείτο σε δύο στάδια, όπως είχε προβλεφθεί ήταν: Αμυντική στάση στην Ήπειρο, με επιβράδυνση του εχθρού και τελική αναχαίτιση προ της τοποθεσίας ΕΛΑΙΑ - ΚΑΛΑΜΑΣ ή και νοτιότερα αυτής, ανάλογα με τις συνθήκες.

Στη Δυτ. Μακεδονία, στην αρχή αμυντική στάση και στη συνέχεια ανάληψη επιθετικών επιχειρήσεων, μετά τη συγκέντρωση των απαραίτητων δυνάμεων. Στην ορεινή περιοχή της Πίνδου, θα χρησιμοποιείτο για την εξασφάλιση του συνδέσμου μεταξύ Ηπείρου και Δ. Μακεδονίας και για τη συνέχιση του μετώπου.

Την 0540 Ω τα Ιταλικά στρατεύματα εισβάλλουν στο έδαφός μας. Ταυτόχρονα εκδηλώνεται σφοδρή δράση της Ιταλικής αεροπορίας στο μέτωπο και στα μετόπισθεν. Οι ελαφρές δυνάμεις της προκάλυψης, μπροστά στη συντριπτική υπεροχή τους εχθρού, συμπτύσσονται προβάλλοντας πείσμονα αντίσταση και επιβραδύνουν την αυτού στο έδαφός μας.

Από την πρώτη στιγμή η Ιταλική εισβολή σκόνταψε πάνω στην αλύγιστη αντίσταση του 'Έλληνα στρατιώτη. Ο ολιγάριθμος Ελληνικός στρατός, παρά τις αντίξοες εδαφικές και καιρικές συνθήκες φαίνεται να είναι ο νικητής.

Πραγματικά, με τη συμπλήρωση της επιστράτευσης και της συγκέντρωσης των δυνάμεων, ο Ελληνικός στρατός αναχαιτίζει τους εισβολείς και αναλαμβάνει την πρωτοβουλία των επιχειρήσεων. Σε λίγο, η μια νίκη διαχέεται την άλλη: Καλαμάς, Δερβινάκι, Φάρσαρι, Μοροβάς, Ιβάν, Δεβόλης, Οστροβίτσα, Τόμαρος, Τρεμπεσίνα, Μπούμπεσι, γίνονται ο τάφος του.

 Η Ιαχή "αέρα" των Ελλήνων πολεμιστών, αντηχούσε στα Ηπειρωτικά βουνά και γέμιζε φόβο και τρόμο τις ψυχές των φασιστικών ορδών του Μουσολίνι.

Στο μικρό χρονικό διάστημα ύστερα από την εισβολή, δεν υπάρχουν στο ελληνικό έδαφος εχθρικές δυνάμεις, παρά μόνο αιχμάλωτοι. Ο Ελληνικός στρατός προχωρεί κεραυνοβόλα και ελευθερώνει τις πόλεις της Β. Ηπείρου την μια μετά την άλλη: Κορυτσά, Μοσχόπολη, Πρεμετή, Αργυρόκαστρο, Χειμάρα και Κλεισούρα.

Η σθεναρή αυτή αντίσταση της Ελλάδας υπήρξε ιστορικό γεγονός, κρίσιμο για την πορεία του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Σημαίνουσες προσωπικότητες της Ευρώπης, έλεγαν με θαυμασμό:" Ο Έλληνας στρατιώτης ύψωσε  την 28^η Οκτωβρίου 1940 προστατευτικά τη σπάθη του επάνω από το πληγωμένο κορμί της Ευρώπης και έδωσε  στους λαούς της γης αστραφτερό παράδειγμα αντίστασης, ψυχικής ευγένειας και εθνικής τιμής".

Οι απροσδόκητες επιτυχίες του Ελληνικού στρατού και ιδιαίτερα η κατάληψη της Κορυτσάς, προξένησαν στη Ρώμη κατάπληξη και οργή. Τόση ήταν η αγανάκτηση και ο θυμός του Μουσολίνι, ώστε αποφάσισε όταν περάσει ο βαρύς χειμώνας, να μεταβεί στην Αλβανία για να παρακολουθήσει αυτοπροσώπως την νέα επίθεση την οποία είχε ετοιμάσει. 

Για την επίθεση αυτή συγκέντρωσε τις πιο επίλεκτες Μονάδες και τα πιο ισχυρά όπλα για να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο αποτυχίας. Τόσο σίγουρος ήταν ότι θα νικούσε, ώστε δεν ζήτησε βοήθεια από τον Χίτλερ. Όμως και η νέα επίθεση των Ιταλικών στρατευμάτων, αποκρούστηκε από τον Ελληνικό στρατό με την ίδια επιτυχία όπως και την πρώτη φορά.

Η Ελλάδα αγωνίστηκε σθεναρά και κράτησε τα σύνορα της επί επτά (7) περίπου μήνες. Ο αγώνας όμως έγινε άνισος, όταν σε λίγο καιρό επιτέθηκε η πανίσχυρη Γερμανική Πολεμική μηχανή.

Τέλη Μαίου 1941, η Ελλάδα υπέκυψε στις Δυνάμεις του Άξονα και γνώρισε τις φρικαλαιότητες μιας στυγνής κατοχής. Τις ένδοξες μέρες του πολέμου 1940-41 διαδέχτηκε η μεγάλη νύχτα της κατοχής και της συμφοράς. Για τρισήμισυ περίπου χρόνια ο Ελληνικός λαός είχε την πιο απάνθρωπη μεταχείριση από τους Γερμανοιταλούς κατακτητές και τους τότε συμμάχους τους.

Παρ΄ όλα αυτά η Ελληνική ψυχή παρέμεινε υπερήφανη και αδούλωτη περιφρονώντας τους βάρβαρους. Οι κατακτητές διέπραξαν ανήκουστα εγκλήματα σε βάρος της χώρας μας. Οι πόλεις και τα χωριά γνώρισαν την πιο στυγνή τρομοκρατία και τις αγριότερες λεηλασίες, ενώ άνδρες, γυναίκες, νέες και παιδιά αιχμαλωτίζονταν για να υποβληθούν στα πιο φρικτά βασανιστήρια.

Η ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΕ Η ΓΕΝΙΑ ΤΟΥ 1940

Το ελληνικό Έθνος αισθάνεται ιδιαίτερη υπερηφάνεια, για το μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου του 1940, το οποίο αντέταξε ο Ελληνικός λαός κατά τον βαθύ όρθρο της ιστορικής εκείνης ημέρας. Η γενιά του '40 απέδειξε για μια ακόμη φορά, ότι το ιερό πάθος για την ελευθερία της Πατρίδας είναι υπέρτατο καθήκον όλων των Ελλήνων, που επανειλημμένα το έχουν αποδείξει κατά τη διάρκεια της μακραίωνης ύπαρξής τους και δεν θα σταματήσουν να το αποδεικνύουν, όσο υπάρχουν, σε αυτή την όμορφη χώρα

Ο θαυμασμός των ισχυρών για την Ελλάδα γρήγορα εξαπλώνεται παντού. Ακόμα και αυτός ο Χίτλερ σε λόγο του είπε, στις 4 Μαίου 1941: "Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να παραδεχτώ, πως από όλους τους αντιπάλους, ο Έλληνας στρατιώτης πολέμησε με ύψιστο ηρωισμό και αυτοθυσία και συνθηκολόγησε μόνο ότι η περαιτέρω αντίσταση ήταν αδύνατη και συνεπώς μάταιη".

Οι Άγγλοι έγραφαν: " Οι γενιές του μέλλοντος από τώρα και στο εξής θα διδάσκονται ότι και πάλι ολίγοι Έλληνες έσωσαν με την θυσία τους των Ευρωπαικό Πολιτισμό . Στο εξής δεν θα λέγεται ότι οι Έλληνες πολέμησαν σαν ήρωες, αλλά οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες".Αυτός υπήρξε ο μεγάλος Ελληνικός αγώνας που άρχισε την 28^η Οκτωβρίου 1940. Ένας αγώνας με πανανθρώπινο χαρακτήρα που σήμερα γιορτάζουμε. Τέτοιες θυσίες προσφέρει από την αρχαιότητα το Ελληνικό έθνος στον πανανθρώπινο βωμό της ελευθερίας.

Την επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου 1940 δεν πρέπει να την προσπερνάμε επιπόλαια και χωρίς Εθνική εξάρτηση. Αντίθετα, σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά, που απειλείται η Εθνική μας ανεξαρτησία και η εδαφική μας ακεραιότητα, πρέπει να την κάνουμε λάβαρο Ιερό και αφετηρία των προσπαθειών μας, για τη διαφύλαξη των συνόρων μας, από κάθε επιβουλή από ουδέποτε και αν προέρχεται .

Ο ένδοξος Ελληνικός στρατός, προσηλωμένος στα ιδανικά της ελευθερίας, πάντα έτοιμος και πάντα ξάγρυπνος περιμένει τις ίδιες αιματοβαμμένες  βουνοκορφές της Πίνδου, στα μετερίζια του Έβρου, μα και στις πιο όμορφες ακρογιαλιές των Νησιών του Αιγαίου το νέο άφρονα εισβολέα με το ίδιο χαμόγελο και την ίδια ζεστασιά στην καρδιά, όπως τότε πριν 60 χρόνια.

Ογδόντα χρόνια από την εποποιία του "40", ας αποτίσουμε ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους νεκρούς ήρωες και ας δώσουμε όλοι μαζί, όπως  τότε έκανε η γενιά του "40" τη δική μας υπόσχεση ότι τα κατορθώματά τους θα αποτελέσουν για εμάς οδηγό φάρο στη δύσκολη πορεία του Έθνους μας. Η θυσία τους ας γίνει χρέος ενότητας και προσήλωσης στα ιδανικά της ελευθερίας και υπερηφάνειας.

Βαρύτατες οι υποχρεώσεις μας έναντι αυτής της ανεκτίμητης Εθνικής Κληρονομιάς. Ιδιαίτερα η νεότερη γενιά, η ελπίδα του αύριο πρέπει να ενστερνιστεί τα διδάγματα της εποποιίας του "40" και αν αντιληφθεί ότι μόνο με την Εθνική ενότητα και την ιστορική μνήμη του λαού μας, θα διαφυλάξουμε αυτή την Ιερή Πατρίδα, την Πατρίδα των Πατρίδων την Ελλάδα μας.