ΞΕΣΗΚΩΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΡΙΨΗ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ ΑΕΡΟΣΚΑΦΟΥΣ ΣΤΟ ΙΡΑΝ

Διεθνής προβληματισμός για τη βίαιη καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων από τις ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας. Οι διαδηλωτές που «βράζουν» με το καθεστώς στο Ιράν και τους κληρικούς ηγέτες της χώρας βγήκαν χθες για τρίτη συνεχόμενη ημέρα στους δρόμους της Τεχεράνης διαδηλώνοντας κατά της κυβέρνησης μετά την ομολογία ότι το ουκρανικό Boeing με τους 176 επιβαίνοντας καταρρίφθηκε «κατά λάθος» από πύραυλο των Φρουρών της Επανάστασης.

Ο αναβρασμός, που υπέβοσκε για μέρες μετά την επανειλημμένη άρνηση της Τεχεράνης να παραδεχθεί την εμπλοκή της στο αεροπορικό δυστύχημα, μετατράπηκε σε δημόσια οργή όταν ο στρατός αναγνώρισε το φρικτό λάθος του. H πλήρης εικόνα των διαμαρτυριών στη χώρα είναι δύσκολο να εκτιμηθεί λόγω των περιορισμών που επιβάλλει το καθεστώς στα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.

Ωστόσο, βίντεο που κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο τη Δευτέρα κατέγραψαν εκατοντάδες ανθρώπους να διαδηλώνουν στην Τεχεράνη και το Ισφαχάν, μια σημαντική πόλη νότια της πρωτεύουσας. Στα βίντεο αυτά απεικονίζονταν φοιτητές να φωνάζουν συνθήματα όπως «κληρικοί εξαφανιστείτε» έξω από τα πανεπιστήμια των δύο πόλεων, με την αστυνομία να έχει βγει στους δρόμους για να τους αντιμετωπίσει.

Εικόνες από τις συγκεντρώσεις των δύο προηγούμενων ημερών μαρτυρούν πως αρκετοί διαδηλωτές τραυματίστηκαν. Κάποιοι από αυτούς ήταν πεσμένοι στο έδαφος μέσα σε λίμνη αίματος ενώ ακούστηκαν και πυροβολισμοί, παρόλο που η αστυνομία αρνείται ότι άνοιξε πυρ κατά του πλήθους.

Οι διαδηλώσεις αυτές είναι το τελευταίο χρονικά πεδίο διαμάχης μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης, σε μια σειρά σοβαρών και αυξανόμενων εντάσεων, οι οποίες καταγράφονται από την ισλαμική επανάσταση του Ιράν το 1979 μέχρι σήμερα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τράμπ, ο οποίος πυροδότησε το νέο γύρο αντιπαράθεσης με την εντολή του για τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού, Κασέμ Σολεϊμανί, έστειλε σαφές μήνυμα προς τους ηγέτες του Ιράν: «Μην σκοτώνετε τους διαδηλωτές σας» προειδοποίησε μέσω Twitter.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος του Ιράν απέρριψε τα σχόλια του Τραμπ, λέγοντας ότι οι Ιρανοί υποφέρουν λόγω των πράξεών του και ότι δεν ξεχνούν πως αυτός διέταξε την δολοφονία του Σολεϊμανί στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, στις 3 Ιανουαρίου.

«Μην τους χτυπάτε»

Οι διαμαρτυρίες έρχονται σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία για τις αρχές του Ιράν και τις δυνάμεις που υποστηρίζουν για να ασκήσουν επιρροή στη Μέση Ανατολή. Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τον Τραμπ έχουν προκαλέσει μεγάλο πλήγμα στην ιρανική οικονομία.

Σε βίντεο που δημοσιεύθηκαν αργά την Κυριακή ακούγονται πυροβολισμοί σε διαδηλώσεις που λάμβαναν χώρα στην πλατεία Αζάντι της Τεχεράνης. Πολίτες διακρίνονται να κουβαλούν στα χέρια τους τραυματίες ενώ πίσω τους φαίνονται να τους καταδιώκουν ένστολοι με καραμπίνες. 

Αστυνομικοί χτυπούν διαδηλωτές με γκλομπ καθώς κάποιοι φωνάζουν «Μην τους χτυπάτε». «Θάνατος στον δικτάτορα» ακούγονται να φωνάζουν κάποιοι σε άλλα βίντεο, στρέφοντας την οργή τους κατευθείαν στον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, που είναι ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν από το 1989.

«Στις διαμαρτυρίες, η αστυνομία δεν πυροβόλησε επειδή οι αστυνομικοί της πρωτεύουσας έλαβαν εντολές να επιδείξουν συγκράτηση», δήλωσε ο επικεφαλής της αστυνομίας της Τεχεράνης, Χουσεϊν Ραχίμι στα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Οι κατηγορίες για φονική βία εναντίον των διαδηλωτών πρέπει να διερευνηθούν πλήρως, δήλωσε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.

Οι αρχές του Ιράν σκότωσαν εκατοντάδες διαδηλωτές τον περασμένο Νοέμβριο,  στην πιο αιματηρή καταστολή των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων από το 1979. Στο Ιράκ και στο Λίβανο, οι κυβερνήσεις που υποστηρίχθηκαν από ένοπλες φιλοϊρανικές ομάδες αντιμετώπισαν επίσης μαζικές διαμαρτυρίες.

ΟΗΕ: «Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση στο Ιράν»

«Προφανώς παρακολουθούμε πολύ στενά τις διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται στο Ιράν και ο Γενικός Γραμματέας υπενθυμίζει τα δικαιώματα στην ελευθερία της έκφρασης και της ειρηνικής συγκέντρωσης ανθρώπων», δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΟΗΕ, Στέφαν Ντούγιαριτς στους δημοσιογράφους.

Οπως είπε, ο Αντόνιο Γκουτέρες έχει λάβει υπόψη του και την ανακοίνωση του Ιράν ότι κατέρριψε ακούσια το αεροπλάνο της Ukraine Internatiuonal Airlines.«Είναι πολύ σημαντικό οι αρχές να διασφαλίσουν μια διεξοδική και διαφανή διερεύνηση του τι συνέβη σε αυτό το τραγικό περιστατικό και ότι η έρευνα... θα γίνει σύμφωνα με το παράρτημα 13 της Σύμβασης για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία με τη συμμετοχή των χωρών που επηρεάστηκαν», διεμήνυσε.