Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΤΙΜΙΩΝ ΔΩΡΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΕΦΕΡΑΝ ΟΙ ΜΑΓΟΙ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟ

ΤΑ ΤΙΜΙΑ ΔΩΡΑ

ΟI ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΝΟΥΝ τα Ευαγγέλια σχετικά με την προσκύνηση των Μάγων και τα τίμια δώρα που αυτοί προσέφεραν στον Ιησού Χριστό απαντώνται στο ευαγγέλιο του Ματθαίου. Σύμφωνα με την διήγηση του Ευαγγελιστή Ματθαίου, οι τρεις Μάγοι χάρισαν στο παιδίον Ιησού Χριστό, δώρα, τα οποία ήταν χρυσός, λιβάνι και μύρο.  

«Και ανοίξαντες τους θησαυρούς αυτών προσήνεγκαν αυτώ δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν». Σύμφωνα με την παράδοση, και λόγω του ότι στις περισσότερες πηγές αναφέρεται πως οι Μάγοι ήταν τρεις, θεωρείται πως και τα δώρα ήταν τρία.

Στην πραγματικότητα, όμως τα δώρα ήταν περισσότερα. Συγκεκριμένα, τα δώρα που είναι από χρυσό είναι 28 πλακίδια από επιμελώς σκαλισμένο, πλεκτό, χρυσό σε ποικίλα σχήματα, τριγώνου, τετραγώνου, παραλληλόγραμμα και πολύγωνα και διαστάσεων μήκους 7 και πλάτους 5 εκατοστών περίπου.

Κάθε πλακίδιο έχει διαφορετικό σχέδιο πολύπλοκης καλλιτεχνικής μικρόεπεξεργασίας που φανερώνει την εξαιρετική και λεπτομερή δουλειά του τεχνίτη που τα φιλοτέχνησε. Τα άλλα δώρα, ο λίβανος και το μύρο, είναι περίπου εξήντα σφαιρίδια, στα οποία ο λίβανος με το μύρο είναι ανακατεμένα μεταξύ τους, και μοιάζουν και στο σχήμα και στο μέγεθος με ελιά.

ΤΟ ΛΙΒΑΝΙ ήταν ένα άρωμα που χρησιμοποιούσαν οι Ιουδαίοι και σαν δώρο συμβόλιζε πως ο Χριστό θα γινόταν αγαπητός. Το χρυσάφι ήταν το αγαθό των Βασιλιάδων, πράγμα που συμβόλιζε την ιδιότητα ως Βασιλιά που έχει ο Χριστός για τους Χριστιανούς.

Η Σμύρνα ήταν άρωμα που τοποθετούσαν στους νεκρούς για να μυρίζουν ωραία, πράγμα που συμβολή πως ο Χριστός θα υπέφερε και θα πέθαινε. 'Λιβάνι κοινώς λιβάνι ή λιβανωτός: αρωματική ελαιώδης ρητίνη του δένδρου βοσουελλίας της καρτερείου.

Όπου φύεται στις αμμώδεις εκτάσεις της Αραβίας, τη' Σομαλίας, των Ινδιών και του Λιβάνου. Χρησιμοποιήθηκε σαν θυμίαμα για κοσμική και λατρευτική χρήση από τα πανάρχαια χρόνια (Αιγύπτιοι, Βαβυλώνιοι, Εβραίοι). Μύρα κοινώς μύρον ή μύρρα: αρωματική υδατοδια-λυτή ρητίνη του φυτού μύρρας της κομμιοφόρου και άλλων συγγενών πού φύονται στην Αραβία και την Αιθιοπία.

Τα Τίμια Δώρα των Μάγων διατηρούνται

 σε περίκομψη, ασημένια, λάρνακα στο 

θησαυροφυλάκιο της Μονής Αγίου Παύλου.

Τι συμβολίζουν τα Τίμια Λώρα

Ο ΜΑΓΟΣ ΜΕΛΧΙΟΡ προσέφερε στο Χριστό:

Χρυσό, ο Γκασπάρ Λιβάνι και ο Βαλτάσαρ Σμύρνα. 

Τα Τίμια Δώρα ή καλύτερα η επιλογή τους κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν:

Ο Χρυσός ήταν ένα μέταλλο που προσέφεραν οι βασιλείς. Με αυτή 

την προσφορά οι Μάγοι θέλησαν να δείξουν ότι τιμούσαν έναν βασιλιά.

Ο Λίβανος, το γνωστό μας λιβάνι, ήταν ένα πολύτιμο υλικό, 

το οποίο χρησιμοποιούνταν ως θυμίαμα (όπως και σήμερα άλλωστε) 

σε θρησκευτικές τελετές. Έτσι, έδειξαν οι Μάγοι τη θεϊκή φύση του Χριστού.

Η Σμύρνα τέλος, ήταν ένα υλικό που χρησιμοποιούνταν 

στην ιατρική, αλλά και κατά την διάρκεια της ταφής των 

νεκρών. Με την σμύρνα οι Μάγοι, έδειξαν τη θυσία που 

θα έκανε ο Χριστός για την σωτηρία των ανθρώπων.

ΤΡΙΑ ΔΩΡΑ έφεραν στο νεογέννητο Βασιλιά. Και χωρίς να το θέλουν συμβόλισαν την αγία και ζωοποιό Τριάδα, στο όνομα της οποίας ήρθε στον κόσμο το παιδί Ιησούς, αλλά και την τριπλή διακονία του Κυρίου: τη βασιλική, την ιερατική και την προφητική, γιατί ο χρυσός συμβολίζει την αυτοκρατορική, το λιβάνι την ιερατική και η σμύρνα την προφητική η τη Ουσιαστική.

Το νεογέννητο βρέφος θα γινόταν ο Βασιλιάς του αθάνατου βασιλείου, ο αναμάρτητος ιερέας και προφήτης και, όπως οι περισσότεροι προφήτες πριν απ' Αυτόν, θα θανατωνόταν. Όλοι το γνωρίζουν πως ο χρυσός μαρτυρεί κάποιον βασιλιά και τη βασιλεία του.

Όλοι γνωρίζουν πως το λιβάνι μαρτυρεί ιερωσύνη και προσευχή. Κι επίσης όλοι γνωρίζουν από την Αγία Γραφή πως το λιβάνι μαρτυρεί τη θνητότητα. Ο Νικόδημος άλειψε το σώμα του νεκρού Ιησού με μύρα (πρβλ. Ιωάν.ιθ' 39-40). 

Άλειφαν τα σώματα για να τα διατηρήσουν κάπως περισσότερο από τη φθορά του θανάτου.Ο κόσμος φωτίστηκε από τον Χριστό, που έλαμψε σαν χρυσός. Και γέμισε από προσευχές και θυμιάματα, όπως ένας ναός. Η οικουμένη ολόκληρη γέμισε από το άρωμα της διδασκαλίας Του.

Τα τρία δώρα όμως συμβολίζουν επίσης την καρτερία και το αμετάβλητο. Ο χρυσός παραμένει χρυσός, το λιβάνι παραμένει λιβάνι και το μύρο παραμένει μύρο.

Κανένα απ' αυτά δε χάνει την ιδιότητα του όσα χρόνια κι αν περάσουν. Μετά από χίλια χρόνια ο χρυσός εξακολουθεί να λάμπει, το λιβάνι να καίει και το μύρο διατηρεί το άρωμα του. Δε θα μπορούσαν να βρεθούν άλλα πιο αντιπροσωπευτικά αντικείμενα στη γη που να συμβολίζουν τόσο πιστά την επίγεια αποστολή του Χριστού.

Ή να δείχνουν πιο καθαρά και εκφραστικά τον αιώνιο χαρακτήρα του έργου Του στη γη. Με ποιο άλλο αντικείμενο στη γη, εκτός από το χρυσό, θα μπορούσε να συμβολιστεί καλύτερα η αλήθεια; Ότι και να κάνεις στο χρυσό, αυτός θα εξακολουθεί να λάμπει.

Με ποιο άλλο αντικείμενο θα μπορούσε να συμβολιστεί καλύτερα η προσευχή αν όχι με το λιβάνι; Όπως ο καπνός από το λιβάνι γεμίζει την εκκλησιά ολόκληρη, έτσι γεμίζει κι η προσευχή ολόκληρη την ύπαρξη του ανθρώπου.

Όπως ο καπνός ανεβαίνει ψηλά, έτσι ανεβάζει η προσευχή την ψυχή του ανθρώπου στο Θεό. «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου ως θυμίαμα ενώπιον σου», λέει ο Ψαλμωδός (Ψαλμ.ρμα'2).Είναι γεγονός πως κι άλλα πράγματα βγάζουν καπνό, μα κανένας καπνός δεν εμπνέει την ψυχή για προσευχή. Ποιο άλλο επίγειο αντικείμενο θα μπορούσε να συμβολίσει καλύτερα την αθανασία από το μύρο; 

Η θνητότητα αποπνέει δυσωδία, ενώ η αθανασία έχει μια διαρκή ευωδία. Οι μάγοι από την Ανατολή συμβόλισαν έτσι έστω κι ανεπίγνωστα ολόκληρη τη χριστιανική πίστη. Ξεκίνησαν από την Αγία Τριάδα κι έφτασαν ως την Ανάσταση και την αθανασία του Κυρίου Ιησού και των πιστών Του.

Δεν είναι απλοί προσκυνητές, μα πραγματικοί προφήτες. Προφήτες τόσο της χριστιανικής πίστης όσο και της ζωής και του έργου του Χριστού. Από μόνοι τους, με τη δική τους αντίληψη και γνώση, δε θα τα ήξεραν όλα αυτά. Ήταν η πρόνοια του Θεού που τους έστειλε στη Βηθλεέμ και τους έδωσε το παράξενο αυτό άστρο να τους οδηγεί.

ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΑΓΟΙ

Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΔΙΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ,δεν μας δίνει καμία πληροφορία για τους τρεις Μάγους, πέραν του ότι ερχόντουσαν εξ Ανατολών. Όλες οι άλλες πληροφορίες, ότι επιπλέον γνωρίζουμε για τους Μάγους. Προέρχονται από εξωβιβλικές πηγές, όπως: 

Τα Απόκρυφα ευαγγέλια και άλλοι συγγραφείς. Τα ονόματα των τριών Μάγων, τα οποία γνωρίζουμε καλά από τα Χριστουγεννιάτικα παραμύθια, τα κάλαντα και τις διάφορες παραδόσεις μνημονεύονται στις πηγές παραλλαγμένα τις περισσότερες φορές. 

Η πιο γνωστή εκδοχή θέλει τα ονόματα των τριών Μάγων να είναι τα εξής: Μελχιόρ, Βαλτάσαρ και Γκασπάρ. Σε άλλες πηγές, όπως για παράδειγμα στο λατινικό χειρόγραφο 4884 της Εθνικής Βιβλιοθήκης των Παρισίων με τίτλο «Excerpta Latina Barbari» έχουμε τα ονόματα Μπιθισάρεια, Μελιχιόρ και Γκατασάφα. Σε Ιρλανδικό υμνολόγιο του 11ου αιώνα αναφέρονται ως Μελκόρ, Κασπάρ και Πατιφάρσα.

Πριν ξεκινήσουμε την ανάλυση των διαφόρων θεωριών πρέπει να εξηγήσουμε τον όρο Μάγοι. Εκείνη την εποχή, με τον όρο αυτό αποκαλούνταν σοφοί άνδρες, επιστήμονες, οι οποίοι ασχολούνταν με τις φυσικές επιστήμες, την αστρονομία και την αστρολογία, την ιατρική, αλλά και με θρησκευτικά ζητήματα.

Οι Μάγοι, συνήθως είχαν και γνώσεις σχετικές με τον αποκρυφισμό, την μαντεία, την ερμηνεία φυσικών φαινομένων, ονείρων και γενικότερα σημείων. Οι σοφοί αυτοί άνδρες ήταν βασιλικοί σύμβουλοι και ακολουθούσαν τον Βασιλιά μέχρι και στα πεδία των μαχών και στις εκστρατείες. 

Σχετικά με την καταγωγή των Μάγων υπάρχουν πολλές και αντικρουόμενες θεωρίες. Οι ερευνητές έχουν κατά καιρούς υποστηρίξει πως οι Μάγοι ήταν Πέρσες, Μήδοι, Άραβες, Βαβυλώνιοι, Αιγύπτιοι, Αρμένιοι, Πάρθοι, Χαλδαίοι. Η θεωρία που έχει επικρατήσει είναι πως ήταν Πέρσες, σοφοί ιερείς, επιστήμονες και αστρολόγοι.

Την άποψη αυτή υποστηρίζουν και κείμενα του Ηροδότου και του Πλάτωνα στους οποίους εμφανίζεται για πρώτη φορά ο όρος «μάγος». Συγκεκριμένα ο Πλάτων αναφέρει: «Είσί δε έξειλεγμένοι Περσών οί άριστοι... τέτταρες, ων ό μεν μαγείας τέ διδάσκει την Ζωροάστρου τού Ώρομάζου - έστι δε τούτο θεών θεραπεία» και ο Ηρόδοτος:

«'Εν συνόψει, oi μάγοι ήσαν άνθρωποι σοφοί, αστρολόγοι και αστρονόμοι· σύμβουλοι των βασιλέων της Περσίας και ιερείς τοϋ Ζωροαστρισμού». Ο Φώτης Κόντογλου θεωρεί πως οι Μάγοι ήταν Χαλδαίοι καθώς αναφέρει πως πρόγονος τους ήταν ο προφήτης Βαλαάμ, ο οποίος και είχε προφητεύσει για το Άστρο που θα ανατείλει όταν γεννηθεί ο Μεσσίας. Σύμφωνα με κάποιες πηγές οι τρεις Μάγοι ήταν Βασιλείς.

Ο Ιωάννης του Χιλντεσχάίμ αναφέρει ότι οι τρεις Μάγοι που προσκύνησαν τον Ιησού Χριστό ήταν Βασιλείς. Αναφερόμενος στον καθένα ξεχωριστά μας δίνει αρκετές πληροφορίες για τις χώρες των ανδρών αυτών. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «Στην πρώτη Ινδία υπήρχε το Βασίλειο της Νουβίας, στο οποίο βασίλευε ο Μέλκιορ ή Μελ-χιόρ.

Στην δεύτερη Ινδία ήταν το βασίλειο της Γκοντόλια,  όπου βασίλευε ο Βαλτάσαρ, που προσέφερε λιβάνι στον Κύριο. Του ανήκε ακόμα το Βασίλειο του Σαββά, όπου φυτρώνουν ιδιαιτέρως, πολλά ευγενή αρώματα και ο ολί-βανος που κυλά από ορισμένα δένδρα σαν κόμμι.

Η Τρίτη Ινδία ήταν το Βασίλειο της Θαρσείς, όπου βασίλευε ο Γκασπάρ που πρόσφερε σμύρνα. Εκεί φυτρώνει, περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος, η σμύρνα, σε μεγάλες ποσότητες.» Αυτές οι αναφορές του Ιωάννη του Χιλντεσχάίμ, επαληθεύουν τον ψαλμό 72 του Δαυίδ όπου ο Δαυίδ έγραψε: «Βασιλείς της Θαρσίς και νήσοι δώρα προσοίκουσι, βασιλείς Αράβων και Σαβά δώρα προσάξουσι». (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)