ΟΙ ΝΑΥΛΟΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΟΧΩΡΟΥΝ

Κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων έχει εκτιναχθεί σε δυσθεώρητα ύψη, μιας και οι καταναλωτές αποδέσμευσαν τις σωρευμένες αποταμιεύσεις τους. Και ο στόχος τους ήταν να αποκτήσουν νέα αγαθά, ενόσω η πανδημία του κορωνοϊού εξακολουθούσε να κλονίζει το παγκόσμιο σύστημα εφοδιαστικής αλυσίδας.

Οι ναύλοι μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μέσω των πλοίων έχουν παρουσιάσει υπερτετραπλάσια αύξηση αφ’ ης στιγμής ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού. Εν τω μεταξύ, ορισμένες από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα μεταφορικά παρατηρήθηκαν κατά τα πρώτα τρία τρίμηνα του παρελθόντος έτους.

Τα περιοριστικά μέτρα που επιβλήθηκαν στο πλαίσιο εγκλεισμών για να ανασχεθεί η εξάπλωση της ασθένειας, οι ελλείψεις που σημειώνονται σε ειδικευμένο προσωπικό και οι πιέσεις που ασκούνται στα δίκτυα διαχείρισης των συστημάτων μεταφοράς αγαθών σε όλο τον κόσμο έχουν οδηγήσει σε αυξήσεις των ναύλων, αλλά και έχουν προκαλέσει σοβαρές καθυστερήσεις στην παράδοση και παραλαβή.

Παρά ταύτα, οι πιέσεις αυτές αρχίζουν να αμβλύνονται. Βάσει των στοιχείων που εξετάσαμε φαίνεται πως οι διεθνείς ναύλοι μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων άρχισαν να υποχωρούν σε σύγκριση με τα πρωτοφανή επίπεδα ρεκόρ πέρυσι τον Σεπτέμβριο.

Εκτοτε εμφανίζουν μια πτώση της τάξεως του 16% και αυτή ως επί το πλείστον οφείλεται στην κάμψη των ναύλων που χρεώνονται για τα δρομολόγια διάπλου του Ειρηνικού με κατεύθυνση προς Ανατολάς, τα οποία και συνιστούν τον βασικό θαλάσσιο σύνδεσμο ανάμεσα στους κινεζικούς λιμένες και στους αντίστοιχους των Ηνωμένων Πολιτειών. 

Η μείωση του κόστους φανερώνει ότι η δυναμική ζήτηση αγαθών υποχωρεί μετά την παραδοσιακά υψηλή περίοδο για τις θαλάσσιες μεταφορές, η οποία συνήθως διαρκεί από τον Αύγουστο έως και τον Οκτώβριο. Επιπροσθέτως, οι Ηνωμένες Πολιτείες έδωσαν εντολή προσφάτως σε ορισμένα λιμάνια της χώρας να διευρύνουν το ωράριο λειτουργίας τους και να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους, ούτως ώστε να ελαττωθεί η συμφόρηση. 

Η μείωση του κόστους φανερώνει ότι η δυναμική ζήτηση αγαθών είναι σε κάμψη. Παρά το γεγονός ότι οι ναύλοι έχουν περισταλεί, ενδεχομένως να διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022. Αλλωστε, ορισμένα σοβαρά προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα δεν μπορούν αυτομάτως να επιλυθούν: τέτοια είναι η συσσώρευση παραγγελιών, οι καθυστερήσεις στα λιμάνια, οι ελλείψεις εργατικών χεριών σε συναφείς θέσεις, τα εμπόδια της μετακίνησης των προμηθειών στο εσωτερικό και οι προκλήσεις για τον κλάδο της ναυτιλίας.

Όπως είναι η αργή αύξηση της παραγωγικής ικανότητας και η συσπείρωση, η οποία έφερε τον έλεγχο της αγοράς στα χέρια λίγων. Από την άλλη πλευρά, εάν η πανδημία χαλιναγωγηθεί στο μέλλον, τότε η ζήτηση εμπορεύσιμων προϊόντων ίσως και να αποδυναμωθεί σταδιακά, καθώς ορισμένοι κλάδοι παροχής υπηρεσιών, όπως τα ταξίδια και η φιλοξενία, θα ανακάμπτουν. Οι ακριβότεροι ναύλοι και η σπανιότητα αγαθών εκτιμάται πως θα οδηγήσουν σε άνοδο τιμών.

Η Διάσκεψη για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη του ΟΗΕ προβλέπει ότι εάν οι ναύλοι μεταφοράς εμπορευμάτων διατηρηθούν υψηλοί έως και το 2023, τότε τα επίπεδα τιμών στις εισαγωγές και οι τιμές καταναλωτή μπορεί να αυξηθούν 10,6% και 1,5%, αντιστοίχως. Ο συνεπαγόμενος αντίκτυπος θα είναι δυσανάλογα μεγαλύτερος για μικρές νησιωτικές και αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από εισαγωγές που φθάνουν από τη θάλασσα. 

Πάντως, η επαναφορά των ναύλων σε προ πανδημίας επίπεδα απαιτεί μεγαλύτερες επενδύσεις σε έργα υποδομών, στην ψηφιοποίηση του κλάδου μεταφοράς εμπορευμάτων και την εφαρμογή μέτρων διευκόλυνσης του εμπορίου.