ΨΗΦΟΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ

Θεμέλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι η δημοκρατία. Οι χώρες-μέλη ενώνουν τις δυνάμεις τους εκουσίως σε ένα σύνολο ισχυρότερο από τα συστατικά του μέρη. Αυτός ο «πολλαπλασιαστής» ισχύος αποτελεί και συστημική αδυναμία: μπορεί, κάποια στιγμή, ο λαός μιας χώρας να αποφασίσει την έξοδο από την Ενωση, όπως οι Βρετανοί το 2016, ή ότι δεν εγκρίνει το προτεινόμενο Σύνταγμα της Ευρώπης, όπως οι Γάλλοι και οι Ολλανδοί το 2005.

Το 2008, οι Ιρλανδοί, με 53,2% σε δημοψήφισμα στο οποίο συμμετείχε το 53% των ψηφοφόρων, «πάγωσαν» για πάνω από ένα χρόνο την επικύρωση της Συνθήκης της Λισσαβώνας, η οποία αντικατέστησε το Σύνταγμα. Αποδεδειγμένα, μια μικρή πλειοψηφία σε μόνο μία χώρα μπορεί να επηρεάσει την τύχη όλης της Ενωσης.

Σήμερα, οι ηγέτες των χωρών-μελών και οι κορυφαίοι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες καλούνται να λάβουν αποφάσεις για τη σωτηρία της Ενωσης, που θα προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις μεταξύ πολλών ψηφοφόρων. Η πρόταση Μέρκελ - Μακρόν, σύμφωνα με την οποία η Κομισιόν θα αντλήσει 500 δισ. ευρώ από τις αγορές για τις περιφέρειες και τους κλάδους που επλήγησαν το περισσότερο από την πανδημία.

Είναι ακριβώς η «μεγάλη κίνηση» που η Ενωση έχει ανάγκη για να πείσει και τους πολίτες αλλά και όλο τον κόσμο ότι υπάρχει η βούληση να γίνει «ό,τι χρειάζεται» για την επιβίωση της Ε.Ε. Ομως, ήδη κάποιες χώρες αντιδρούν. Είναι σίγουρο, επίσης, ότι η Αγκελα Μέρκελ θα αντιμετωπίσει προβλήματα στη Γερμανία.

Η πρόταση Μέρκελ - Μακρόν, εξάλλου, είναι απάντηση στην άμεση αμφισβήτηση προς την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της κυριαρχίας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εξέφρασε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας στις 5 Μαΐου. Οι ηγέτες των δύο ισχυρότερων οικονομιών της Ευρώπης έκαναν την κίνηση που χρειαζόταν. 

Απομένει οι υπόλοιπες χώρες να αποδεχθούν την πρόταση στη Σύνοδο Κορυφής της 27ης Μαΐου. Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι να πεισθούν οι ψηφοφόροι σε κάθε χώρα ότι τέτοιες κινήσεις είναι απαραίτητες ώστε η αδιαφορία και η προσκόλληση σε άκαιρα δόγματα να μη θέσουν σε κίνδυνο κατακτήσεις δεκαετιών και τη θέση κάθε πολίτη της Ε.Ε. στον κόσμο.

Να γίνει κατανοητό ότι τίποτα δεν είναι εύκολο και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Οτι κυβερνήσεις και λαοί, Βόρειοι και Νότιοι, Ανατολικοί και Δυτικοί, έχουν κοινά συμφέροντα, κοινή μοίρα. Οτι η επιβίωση της Ενωσης είναι και προσωπική υπόθεση του καθενός.