ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗ ΣΗΜΕΡΑ

 

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΤΣΙΚΝΟΠΕΜΠΤΗΣ. Κρέατα όλων των ειδών, κρασί, καλή παρέα και το απαραίτητο κέφι είναι το... μυστικό της επιτυχίας για τον Έλληνα προκειμένου να γιορτάσει την Τσικνοπέμπτη σήμερα.

Η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου (Κρεατινής) ονομάζεται Τσικνοπέμπτη ή Τσικνοπέφτη, επειδή την ημέρα αυτή όλα τα σπίτια ψήνουν κρέας ή λιώνουν το λίπος από τα χοιρινά και ο μυρωδάτος καπνός (τσίκνα) είναι διάχυτος παντού.

Από αυτή την τσίκνα, λοιπόν, έχει πάρει και το όνομά της η Πέμπτη και λέγεται Τσικνοπέμπτη. Το έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων, χωρίς να γνωρίζουμε την προέλευσή του.

Εικάζεται, όμως, ότι προέρχεται από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού. Σύμφωνα με τον λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο, το φαγοπότι και το γλέντι της ημέρας είναι «ομοιοπαθητικές προσπάθειες για την ευφορία της γης».

Tην Τσικνοπέμπτη ξεκινούν ουσιαστικά οι εκδηλώσεις της Αποκριάς, οι οποίες κορυφώνονται με τα Κούλουμα την Καθαρά Δευτέρα. Ανάλογες γιορτές υπάρχουν στη Γερμανία (Schmutziger Donnerstag = Λιπαρή Πέμπτη) και στη Νέα Ορλεάνη των ΗΠΑ (Mardi Gras = Λιπαρή Τρίτη), που συνδυάζονται με καρναβαλικές εκδηλώσεις.

Η λέξη “τσικνοπέμπτη” προέρχεται από την λέξη “τσίκνα” (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος) και από την λέξη “Πέμπτη”.  Η Τσικνοπέμπτη είναι γιορτή της ορθόδοξης παράδοσης στην οποία καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες κρέατος. 

Μετά από την ερχόμενη Κυριακή των Απόκρεων (19/2/2017) παύει η κρεοφαγία για τους Ορθοδόξους μέχρι την νύχτα της Αναστάσεως.  Γιορτάζεται Πέμπτη όχι τυχαία. Λόγω του ότι οι μέρες Τετάρτη και Παρασκευή θεωρούνται νηστίσιμες, της δεύτερης εβδομάδας των Αποκριών, την αποκαλούμενη Κρεατινή.

Προηγείται αυτής η πρώτη κατά σειρά Προφωνή και ακολουθεί η τρίτη εβδομάδα της Τυροφάγου.   Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στο μέσο του Τριωδίου, 11 μέρες πριν την Καθαρά Δευτέρα.  

Η μέρα αυτή είναι ουσιαστικά μέρα προ- ετοιμασίας για την μεγάλη νηστεία  που θα ακολουθήσει την Σαρακοστή.  Ο εορτασμός της Τσικνοπέμπτης έχει πολύ βαθιές ρίζες.

Η επικρατέστερη εικασία είναι ότι το έθιμο  με το τσίκνισμα του κρέατος  κρατάει από τις βακχικές γιορτές των αρχαίων Ελλήνων και Ρωμαίων, που επιβίωσαν του Χριστιανισμού.

Τα πιο χαρακτηριστικά έθιμα της Τσικνοπέμπτης σε όλη τη χώρα.

Στην Κέρκυρα,

γιορτάζουν τα Κορφιάτικα Πετεγολέτσια ή αλλιώς Κουτσομπολιά ή Πέτε Γόλια.  Η πετεγολέτσα πραγματοποιείται το βράδυ της Τσικνοπέμπτης, στην Πιάτσα κοντά στην τοποθεσία “Κουκουνάρα”. 

Στην Ιο,

το βράδυ της Τσικνοπέμπτης ντύνονται μασκαράδες κρεμάνε κουδούνια προβάτων  και μπαίνουν σε σπίτια και μαγαζιά του νησιού. 

Στην Πάτρα,

έχουν το έθιμο της Κουλουρούς. Η Γιαννούλα η Κουλουρού πιστεύει λανθασμένα πως ο Ναύαρχος Ουίλσον είναι τρελά ερωτευμένος μαζί της και πως έρχεται να την παντρευτεί. Γι’ αυτό ντύνεται νύφη και με τη συνοδεία των Πατρινών πηγαίνει να προϋπαντήσει τον καλό της.

Στις Σέρρες,

ανάβουν μεγάλες φωτιές στις αλάνες κι αφού ψήσουν το κρέας, πηδούν από πάνω τους. 

Στην Κομοτηνή,

καψαλίζουν την κότα που θα φαγωθεί την επόμενη Κυριακή που είναι η τελευταία της Απόκριας και οι ερωτευμένοι ανταλλάσουν δώρα.

Στο Ηράκλειο της Κρήτης,

μικροί και μεγάλοι κυκλοφορούν μεταμφιεσμένοι στους δρόμους και στις πλατείες της πόλης, τραγουδώντας και χορεύοντας.

Στη Νάουσα, 

που έχει μεγάλη αποκριάτικη παράδοση, οι κάτοικοι συναντιώννται στην πλατεία Καρατάσου με τους "Γενίτσαρους"  και τις "Μπούλες". 

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΛΑ ΚΡΑΣΙΑ!