ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΗΝΕΣ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΗΣΕΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

 

Έτοιμος να λειτουργήσει κανονικά θα είναι σε τέσσερις μήνες ο Καθεδρικός Ναός των Αθηνών. Έπειτα από πέντε χρόνια εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης.

Οι εργασίες ξεκίνησαν το 2010, υπό την εποπτεία του υπουργείου Πολιτισμού και την ευθύνη της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Εκτός από τις εργασίες στατικότητας, έχουν πραγματοποιηθεί καθαρισμός και αποκατάσταση των γλυπτών, έργα του Φυτάλη (ένας από τους πιο φημισμένους γλύπτες της εποχής εκείνης).

Επιπλέον, έχει γίνει συντήρηση στο τέμπλο και στις φορητές εικόνες. Εξωτερικά, από πλευράς στατικής και αισθητικής, έχουν ολοκληρωθεί οι εργασίες, εκτός από ένα πολύ μικρό τμήμα. Εσωτερικά, οι τοιχογραφίες έχουν ολοκληρωθεί κατά 70%.

Τεράστια προβλήματα:Λόγω παλαιότητας του ναού υπήρχαν τεράστια προβλήματα. «Για παράδειγμα, οι καλωδιώσεις του ηλεκτρικού ρεύματος ήταν σε άθλια κατάσταση. Θα μπορούσαμε να πάρουμε φωτιά ανά πάσα στιγμή» Όλα άλλαξαν. Δεν είναι ένα απλό έργο. Έχει προβλεφθεί και ο ανάλογος φωτισμός και θα φτιαχτεί και ο περιβάλλων χώρος.

Ο μητροπολιτικός ναός θα είναι αυτός που από την αρχή ήθελαν οι κτήτορες, ένα περίλαμπρο κτίριο, το οποίο θα κοσμεί την πόλη των Αθηνών. Είναι, εξάλλου, ένα σημείο που επισκέπτονται χιλιάδες άνθρωποι καθημερινά. Εως την ολοκλήρωση του έργου αποκατάστασης και συντήρησης, προσωρινή Μητρόπολη των Αθηνών έχει οριστεί ο Ιερός Ναός Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στην οδό Σκουφά, στο Κολωνάκι.

Πολλοί αναρωτιόντουσαν  πότε θα λειτουργήσει ξανά, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάνουν λόγο για αργοπορία λειτουργίας του λόγω αδιαφορίας. «Η Εκκλησία έχει κάνει τεράστια προσπάθεια γι” αυτό το έργο. Δεν υπήρχαν ούτε οι ευκολίες ούτε και τα χρήματα, ώστε να μπορέσει να ξεκινήσει πιο γρήγορα. Μπορεί ο κόσμος να διερωτάτο αλλά δεν πρέπει να ξεχνά τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν. 

«Πολλοί λόγοι συνέβαλαν στην καθυστέρηση, τους οποίους δεν ξέρει ο κόσμος, γι” αυτό νομίζει ότι η Εκκλησία ή το κράτος κωλυσιεργούσε, αλλά δεν είναι έτσι. Έως την ολοκλήρωση των μελετών άλλαξε ο αντισεισμικός συντελεστής τρεις φορές. Έπρεπε, λοιπόν, να αλλάξουν και οι μελέτες. 

Επίσης, υπήρχαν παρεμβάσεις του υπουργείου Πολιτισμού που καθυστέρησαν αλλά και οικονομική δυσκολία. Με την εξασφάλιση των πρώτων χρημάτων, ξεκίνησαν οι εργασίες και οι έλεγχοι. Η διαδικασία όμως δεν ήταν εύκολη. Πραγματοποιήθηκαν έως και εικονικές σεισμικές δονήσεις, για να μετρηθεί και να διαπιστωθεί η αντοχή του ναού». 

Κατά τη διάρκεια της συντήρησης, οι εργασίες αποκάλυψαν διάφορα προβλήματα, τα οποία απαιτούσαν ιδιαίτερη προσοχή και μελέτη. «Θεωρήθη ότι μεταξύ της καμπύλης και του αετώματος που καλύπτει τον ναό υπήρχαν τα συνηθισμένα υλικά. Όταν όμως αποκαλύφθηκε η σκεπή, ευρέθησαν χτιστές νευρώσεις που είχαν υποστεί ζημιές και έπρεπε να γίνει νέα μελέτη, για να ισχυροποιηθεί το κτίριο και να βεβαιωθεί η στατικότητά του». 

«Προέκυψαν ένα σωρό ατυχή γεγονότα, τα οποία όμως οδήγησαν σε ευτυχή έκβαση, γιατί πλέον ο ναός έχει στερεωθεί πάρα πολύ καλά, με πολλές τσιμεντενέσεις, με ελκυστήρες και περιδέσεις».

Από το ΕΣΠΑ:

Οι βασικές εργασίες αποκατάστασης έχουν ολοκληρωθεί, σήμερα, κατόπιν παρέμβασης του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερώνυμου, η δεύτερη φάση - δηλαδή, η αισθητική αποκατάσταση έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και το έργο προχωρά κανονικά. «Ήδη θα είχε τελειώσει», «αλλά είχε σταματήσει τους τελευταίους μήνες, με τη διακοπή εκταμίευσης από το ΕΣΠΑ. Τώρα έχουν ξεκινήσει πάλι οι εργασίες και σε τρεις με τέσσερις μήνες θα έχουν ολοκληρωθεί, ώστε να φύγουν οι σκαλωσιές, να φανεί το κάλλος του ναού και να λειτουργήσει πανηγυρικά».

Τα τραύματα των σεισμών:

Η πρώτη ανάγκη για επισκευή του μητροπολιτικού ναού προέκυψε έπειτα από σεισμό στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά εκτεταμένες επισκευές έγιναν το διάστημα 1948-1952. «Τότε έγινε αυτό το αρτιφισιέλ, που είναι απέξω και το βλέπουμε έως σήμερα».

«Έγιναν κάποιες επισκευές επί Ιερωνύμου Α΄, αλλά οι δύο σεισμοί που ακολούθησαν-το 1981 και το 1999-ανάγκασαν να ξεκινήσουν τις τελευταίες εκτεταμένες και καίριες επισκευές του ναού, ο οποίος είχε υποστεί αρκετές ζημιές από τον πρώτο σεισμό, αλλά δεν έγιναν ποτέ εργασίες αποκατάστασης.

Ο δεύτερος σεισμός δημιούργησε πολύ σοβαρά πλήγματα στο οικοδόμημα και κυρίως προβλήματα στατικά. Ο ναός, εξάλλου, εδράζεται πάνω στην κοίτη του Ηριδανού ποταμού, συνεπώς το έδαφος δεν ήταν τόσο στέρεο. Με τη νέα επισκευή προστέθηκαν τόνοι τσιμέντου, προκειμένου να ενισχυθούν τα θεμέλια. Ευτυχώς, έχει γίνει πολύ καλή εργασία στερεώσεως και πλέον μπορεί να αντέξει έναν πολύ δυνατό σεισμό».

Με πανελλήνιο έρανο βρέθηκαν τα χρήματα για την πρώτη ανέγερση:

Ο μητροπολιτικός ναός αποφασίστηκε να εορτάζει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και άρχισε να χτίζεται στα 1842-1843. Εως και το 1862, όταν και ολοκληρώθηκε η κατασκευή του υπάρχοντος ναού, ως μητροπολιτικός χρησιμοποιούνταν ο Ναός της Αγίας Ειρήνης, στην οδό Αιόλου.

«Από την πρώτη στιγμή το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο πρότεινε την ανακατασκευή και την επέκταση του ναού, ώστε να χρησιμοποιηθεί αυτός ως μητροπολιτικός, αλλά στην πορεία άλλαξαν τα σχέδια». «Ξεκίνησε ένας πανελλήνιος έρανος. Μέρος των χρημάτων δόθηκε στον Ναό της Αγίας Ειρήνης, για να επισκευαστεί και να γίνει μεγαλύτερος. Ετσι ξεκίνησε η αναζήτηση νέου χώρου. Αρχικά, υπήρξε η σκέψη να χτιστεί κοντά στο Πανεπιστήμιο ή στο Οφθαλμιατρείο, εκεί όπου είναι σήμερα ο ναός των ρωμαιοκαθολικών.

Αποφασίστηκε όμως να δοθεί από την Εκκλησία το οικόπεδο που ήταν το παλιό μετόχι της Μονής Καισαριανής και ήδη ήταν εγκαταλελειμμένο. Εκεί βρισκόταν και ο ναός του Αγίου Ελευθερίου, επισκοπική έδρα του Μητροπολίτη Αθηνών Μιχαήλ Χωνιάτη. Παρόλο που τότε μητροπολιτικός ναός ήταν ο Παρθενώνας και εκεί βρισκόταν και το Επισκοπείο, ο Μιχαήλ Χωνιάτης είχε χτίσει και αυτό τον μικρό ναό, της Γοργοϋπηκόου. 

Κατόπιν, για να διαμορφωθούν ο περιβάλλων χώρος και η πλατεία, η Εκκλησία αγόρασε κάποια σπίτια που ήταν τριγύρω». Για την κατασκευή χρειάστηκαν αρκετά χρήματα. Σύμφωνα με τα αρχεία, εκτός από την Εκκλησία, που παραχώρησε το οικόπεδο και κάλυψε τα πρώτα έξοδα, οικονομικά ενίσχυσαν ο βασιλεύς Οθων και, στη συνέχεια, ο Γεώργιος, ο Δήμος Αθηναίων και «ο ελληνικός λαός, που συντρέχει πάντοτε την Εκκλησία και τα εκκλησιαστικά έργα».

Η αρχιτεκτονική:

Τα σχέδια του ναού εκπονήθηκαν από τους αδελφούς Χάνσεν. «Στην αρχή, είχαν υπολογίσει ότι θα χτιστεί ένας ναός ρομανικού ρυθμού, με πάρα πολύ μεγάλο τρούλο. Σκέφτηκαν όμως ότι δεν συνάδει τελικά με τη δική μας αρχιτεκτονική». «Ήταν ένα οικοδόμημα επηρεασμένο από τους καθεδρικούς ναούς της Ευρώπης, που δεν είχε καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. 

Μετέτρεψαν τα σχέδια και ο Μπουλανζέ κατασκεύασε, πάνω στο αρχικό οικοδόμημα, τον τρούλο που υπάρχει σήμερα, δημιουργώντας έτσι έναν νέο ρυθμό, που στη συνέχεια ονομάστηκε ελληνικός».  Αυτά  επισημαίνει με ακρίβεια ο Προϊστάμενος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού π. Θωμάς Συνοδινός.

Τομέας Ενημέρωσης: Voiotosp.blogspot.gr