ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΟΜΙΚΙΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕ

 

Αυτό επειδή οι νόμοι κάθε πολιτικής οργάνωσης εδράζονται πάνω σε πολιτικά θεμέλια  οι πολιτικές ανθρωπολογίες που προσδιορίζουν το νομικό πλαίσιο – ή που πρέπει να το προσδιορίζουν εάν η πολιτική οργάνωση δεν είναι δεσποτική αλλά δημοκρατικά συγκροτημένη – είναι ζωντανές και αναπτύσσονται ακατάπαυστα. Μερικά σύντομα σχόλια για την ΕΕ και τον τρόπο που οι Έλληνες κατανοούν τους θεσμούς της και το νομικό της κοινοτικό κεκτημένο.

Πρώτον, όπως επί δεκαετίες υποστηρίξαμε, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση είναι πρωτίστως ένα διακρατικό νομικό οικοδόμημα.  Εύθραυστο και ετοιμόρροπο εκ του γεγονότος ότι, ακριβώς, η βαθύτατη ετερότητα της πολιτικής ανθρωπολογίας των κρατών-μελών και πολιτικοανθρωπολογική και κοινωνικοπολιτική ανομοιογένεια καθιστά την πολιτική ένωση ανέφικτη.

Η υπόθεση δε ότι η υλική και ωφελιμιστική/χρησιμοθηρική ολοκλήρωση θα δημιουργούσε υπερεθνική ανθρωπολογία όχι μόνο αμφισβητήθηκε εμπράγματα αλλά επιπλέον οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων προσφέρουν καθημερινές μαρτυρίες που την ακυρώνουν. Οι εθνοκρατικές οντότητες της ΕΕ προσέρχονται στις κοινοτικές διαπραγματεύσεις με όρους εθνικών συμφερόντων και ηθικών θέσεων που τα αντανακλούν.

Προσεκτική ανάγνωση των συζητήσεων της δεκαετίας του 1960 δείχνει ότι όχι μόνο το ζήτημα εξαντλήθηκε αλλά και ότι πάρθηκαν σημαντικές αποφάσεις που καθιστούσαν το εγχείρημα ένα διακυβερνητικό/διακρατικό πλαίσιο συνεργασίας στον οικονομικό κυρίως τομέα. Έκτοτε, οι δύο αντιμαχόμενες τάσεις που ανταγωνίζονταν ήταν και συνεχίζουν να είναι, βασικά, δύο.

-Αφενός η κατά Ντε Γκολ «Ευρώπη των πατρίδων» που θα διασφάλιζε διακρατικό πολιτικό ανορθολογισμό και οι ομόφωνες αποφάσεις θα απέκλειαν ηγεμονικές στάσεις και συμπεριφορές. Αυτή η τάση κυριάρχησε, πρέπει να πούμε. Άρχισε να αποδυναμώνεται μετά το 1992 όταν άρχισαν οι ερασιτεχνικές και όχι μόνο νομισματικές σχοινοβασίες.

-Αφετέρου, δημιουργήθηκε ένα τερατώδες και μηδενικού πολιτικού ορθολογισμού που συγκροτούσε το εξής μίγμα:

-Αφελούς, ανόητου και επικίνδυνου ιδεαλισμού που θρέφουν χιλιάδες παρασιτικά ζώντες ημιμαθείς διανοούμενοί.

-κυριαρχίας των τεχνοκρατών επί αποφάσεων μεγάλων διανεμητικών συνεπειών,

-ημιπαράνομοι «θεσμοί», επιτροπές και παρά-επιτροπές όπου κυριαρχούν γραφειοκράτες, κερδοσκόποι, τοκογλύφοι και υπάλληλοι ηγεμονικών κρατών,

-εκμηδένιση ακόμη και προσχημάτων έμμεσης «δημοκρατικής» νομιμοποίησης

-σύνθλιψη των λιγότερο ισχυρών μελών στις συμπληγάδες της διαρκούς διαμάχης των ηγεμονικών κρατών της ΕΕ (αναζητείστε στο διαδίκτυο το «τρεις έγκαιρες προειδοποιήσεις» όπου αγωνιωδώς προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε ότι η ένταξη στην ΟΝΕ ήταν άσκοπη, πρόωρη και επικίνδυνη γιατί θα οδηγούσε σε «φυλακή χωρίς απόδραση»)

-Ανάπτυξη τάσεων που αποτελούν το δηλητήριο πρόσκλησης οπισθοδρομήσεων ή και κατάρρευσης της ΕΕ, δηλαδή την ανάπτυξη ηγεμονικών τάσεων οι οποίες, αντί αλληλεγγύης καθιερώνουν την τιμωρία και δημιουργούν ευκαιρίες – όπως πικρά «ανακαλύψαμε» - εκβιασμών και καταστολών των ισχυρών επί των λιγότερο ισχυρών.

Δεύτερον, το ευρωπαϊκό νομικό, οικονομικό και συνεπακόλουθο πολιτικό κεκτημένο επιβίωσε και διαιωνίσθηκε εκ του γεγονότος ότι, στρατηγικά μιλώντας, η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση εκκολάφθηκε και αναπτύχθηκε μέσα στο στρατηγικό θερμοκήπιο της Αμερικανικής στρατηγικής στην Ευρασία μετά το 1945.

Τις δύο τελευταίες δεκαετίες, όμως, πολλά άρχισαν να αλλάζουν στρατηγικά. Βρισκόμαστε σε μετάβαση και ενώ πρώτιστο μέλημα λογικά θα έπρεπε να είναι η διατήρηση των κεκτημένων άρχισαν τα άλματα που προσδίδουν στην νομική δομή μια ρευστότητα και πολλές δυνατότητες αυθαίρετων ερμηνειών για τις οποίες κανείς δεν μπορεί να μείνει πολιτικά και νομικά ασυγκίνητος. 

Γιατί είναι ένα πράγμα η κρατική νομιμότητα, άλλο η διακυβερνητικά σμιλευμένη ευρωπαϊκή νομιμότητα και άλλο διεθνής νομιμότητα.

Η πρώτη στα ευνομούμενα κράτη είναι όχι μόνο σταθερή αλλά και διαθέτει ευλυγισία αλλαγών μέσα από μια σταθερή εθνοκρατική πολιτική ανθρωπολογία που βρίσκεται στα θεμέλιά της.

δεύτερη αποτελούσε μια suis generis διακρατική κατάσταση ενσωματωμένη στις κρατικές νομικές δομές του κράτους.

τρίτη, η διεθνής δηλαδή νομιμότητα, είναι πιο χαλαρή, στερείται ηθικών θεμελίων καθότι απορρέει από τα τετελεσμένα της διεθνούς τάξης και των συμβάσεων που την επικυρώνουν και συχνά δεν εφαρμόζεται ή δεν εφαρμόζεται πλήρως ενώ συχνά οι διατάξεις τυγχάνουν πολύ διαφορετικών ερμηνειών από τους εμπλεκόμενους.

Απλά λέμε ότι  ευρωπαϊκή νομιμότητα ολοένα και περισσότερο κλίνεις προς την τελευταία με προεκτάσεις για την ΕΕ που δεν μπορούν να προβλεφθούν. Απλά λέμε ότι η αυτοβοήθεια είναι βασική αρχή της διεθνούς πολιτικής αλλά δεν μπορεί να είναι αρχή ενός «Κοινοτικού συστήματος». Πολλά ακόμη θα μπορούσαν να ειπωθούν. Μεταξύ άλλων τα εξής:

-Υπογραμμίζουμε ότι ακόμη και εάν καταρρεύσει ή μετασχηματιστεί ριζικά το Κοινοτικό οικοδόμημα τα επόμενα χρόνια για λόγους αυτοσυντήρησης και επιβίωσης θα ήταν καλό να γνωρίζουμε ότι για πολύ ακόμη θα συνεχίσει να είναι ένα νομικό οικοδόμημα το οποίο ενώ θα εμφανίζεται ως κοινοτικό θα ενέχει ανελέητες συνέπειες για τα λιγότερο ισχυρά κράτη.

-Δυστυχώς είναι ένα πράγμα να το γνωρίζει κανείς αυτό για να μην αφήνει το νομικό κεκτημένο να στρέφεται εναντίον του συνάμα επιστρατεύοντάς πολιτικά τα σωστά επιχειρήματα για να αντιμετωπίσει νομικά + πολιτικά τις καταχρηστικές αξιώσεις και άλλο να είναι υποτακτικός – όπως συμβαίνει με την περίπτωση πολλών Ελλήνων αξιωματούχων και φορέων επιστημονικών τίτλων –, νομικιστής, συνάμα και ασθενής εάν και όταν πάσχει από σύνδρομα υποτέλειας και δουλοφροσύνης αφήνοντας έτσι τους άλλους να ερμηνεύουν τις κοινοτικές και διεθνείς διατάξεις χαλαρά και εις βάρος σου.

-Μια ορθολογιστική διαπραγμάτευση απαιτεί βέλτιστο συνδυασμό των νομικών με τα πολιτικά επιχειρήματα. Αυτό είναι εφικτό όταν γνωρίζεις

-την φυσιογνωμία της ΕΕ, τις δομές της και τα άπειρα επίπεδά της,

-την ιεραρχία των σημασιών κάθε επιπέδου και κάθε θεσμού,

-τις πολιτικές τάσεις στα κράτη μέλη και μεταξύ τους,

-τις τάσεις που αναπτύσσονται σε κοινοτικό επίπεδο για κάθε θέμα και τον τρόπο που σε επηρεάζουν (ή που μπορείς να τις επηρεάσεις) και

-οτιδήποτε άλλο συγκροτεί συμμαχίες και σταθεροποιεί αποφάσεις προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση.

-Δυστυχώς, στην Ελλάδα κάτι τέτοιο είναι και αποδείχθηκε πως είναι ανέφικτο. 

Αποδείχθηκε ότι υπάρχει έλλειμμα γνώσης που δεν μας αφήνει να αναπτύξουμε μια πολιτικά ορθολογιστική ευρωπαϊκή πολιτική η οποία θα μας επέτρεπε να διαπραγματευτούμε αποτελεσματικά τα εθνικά μας συμφέροντα.

-«τα εθνικά μας συμφέροντα». Πως όμως θα γίνει αυτό κατανοητό και πολιτικά αποδεκτό, όταν οι κυρίαρχες «πολιτικο» «πνευματικές» τάσεις στην Ελλάδα είναι αφενός εθνομηδενιστικές και αφετέρου, ως προς την γνώση της δομής και λειτουργίας του ευρωπαϊκού πολιτικού συστήματος, επιπέδου δημοτικού! Ναι, επιπέδου δημοτικού. Δυστυχώς!

Τα πιο πάνω και πολλά άλλα που γράφτηκαν και στο παρελθόν και που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν περισσότερο (υπάρχουν και χιλιάδες σελίδες δημοσιευμένων μονογραφιών) είναι και σήμερα επίκαιρα και θα είναι έτσι ολοένα και περισσότερο.

Για να το πούμε διαφορετικά, το θολό βασίλειο της ΕΕ ολοφάνερα καθίσταται ολοένα και πιο θολό. Οπότε λογικά ή θα αλλάξει ριζικά ή θα καταρρεύσει κάτω από τον όγκο των αντιφάσεων και αντιθέσεων που αναπτύσσονται ασταμάτητα. Ταυτόχρονα εδώ στο νεοελληνικό κράτος οι μεταπολιτευτικοί δράστες της συμφοράς μας αυτοκαταδικάστηκαν: 

Όλοι μαζί θα εφαρμόζουν ένα μνημόνιο που δεν είναι μόνο οικονομικά ανέφικτο αλλά επιπλέον η αναπόδραστη προσπάθειά τους να καταστείλουν ακόμη περισσότερο την κοινωνία θα τους στερήσει και τη παραμικρή νομιμοποίηση. Έχουμε μεγάλη υπόληψη στα μη νομικίστικα και ως εκ τούτου νομικά και πολιτικά ορθολογιστικά νομικά επιχειρήματα.

Δεν είναι ότι δεν σηκώνουν συζήτηση οτιδήποτε και αν πει κανείς για την νομική δομή. Ο «νόμος» δημοκρατικά νοούμενος είναι πάντα επιδεκτικός ερμηνειών πολλών αποχρώσεων πλην καμιά δεν είναι αποδεκτή όταν εγκληματεί κατά της κοινωνίας.

Θεωρούμαι τα νομικά και μη νομικίστικα κείμενα όταν κινούνται προς την σωστή κατεύθυνση είναι πολύτιμα εκ του γεγονότος ότι αναλύουν χρήσιμες αποχρώσεις πολιτικών προεκτάσεων. 

Επίσης εκ του γεγονότος – που συχνά επισημάναμε στο παρελθόν – ότι πολλές «νόμιμες», ημιπαράνομες, άνομες και καταχρηστικές διατάξεις είναι ασύμβατες με τον αντί-ηγεμονικό (μετά το 1966) χαρακτήρα ενός διακρατικού εγχειρήματος που θέλει να ονομάζεται «Κοινοτικό».