ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ 1821

 

Τού Άρχιμ. π. Χρυσοστόμου Παπαθανασίου Ίεροκήρυκος

τού Καθεδρικού Ιερού Ναού των Αθηνών και Διευθυντού

του Ιδιαίτερου Γραφείου του Αρχιεπισκόπου.

Έν όψει της εθνικής επετείου αξίζει νά φέρουμε στο προσκήνιο μαρτυρίες πίστεως αγωνιστών και ηρώων του 1821. Επικεφαλής τών ηρωικών κληρικών μαρτύρων του 1821 στέκεται ό Οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ε'.

Τραγική ήταν ή θέση του όταν επαναστάτησε ή Ελλάδα. Έβλεπε ότι τον περίμενε τό μαρτύριο. Πολλοί προσπαθούν νά τον πείσουν νά φύγει άπό τήν Κωνσταντινούπολι γιά νά σωθεί. Αλλά ό «καλός ποιμήν» αρνήθηκε, ακολουθώντας τά ίχνη τών γενναίων προκατόχων του.

Είπε:«Με προτρέπετε εις φυγήν μάχαιρα θά διέλθη τάς ρύμας της Κωνσταντινουπόλεως και λοιπών πόλεων τών χριστιανικών Επαρχιών.

 Ύμείς επιθυμείτε όπως έγώ μεταμφιεζόμενος καταφύγω εις πλοίον ή κλεισθώ έν οικεία οιουδήποτε ευεργετικού υμών Πρεσβευτού, ν'άκούω δέ εκείθεν πώς οί δήμιοι κατακρεουργούσι τον χηρεύοντα Λαόν. Ουχί! Έγώ διά τούτο είμαι Πατριάρχης, όπως σώσω τό Έθνος μου, ουχί δέ όπως άπολεσθή τούτο διά της χειρός τών Γενιτσάρων. Ό θάνατός μου ίσως έπιφέρη μεγαλυτέραν ώφέλειαν παρά ή ζωή μου.

Σήμερον (Κυριακή τών Βαΐων) θά φάγωμεν ίχθυς, αλλά μετά τινάς ημέρας και ίσως και ταύτην τήν εβδομάδα οί ιχθύες θά μας φάγωσιν... Ναι, άς μή γίνω χλεύασμα τών ζώντων. Δεν θά ανεχθώ ώστε εις τάς οδούς της Όδησσου, της Κερκύρας και της Άγκώνος διερχόμενον έν μέσω τών άγυιών νά με δακτυλοδεικτώσι λέγοντες: «ιδού έρχεται ό φονεύς Πατριάρχης».

Άν τό Έθνος μου σωθή και θριάμβευση, τότε πέποιθα θά μου άποδώση θυμίαμα επαίνου και τιμών, διότι έξεπλήρωσα τό χρέος μου... Υπάγω όπου μέ καλεί ό μέγας κλήρος του Έθνους και ό Πατήρ ό Ουράνιος, ό μάρτυς τών ανθρωπίνων πράξεων».

Ό αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος, πού είναι γνωστός μέ τό όνομα Παπαφλέσσας είναι αυτός πού άναψε τήν φλόγα της Επαναστάσεως στο Μωρηά.

Φλογερός στήν πίστη, έκανε νά ώριμάση ό άγουρος καρπός - ή μεγάλη άπόφασις του αγώνος και έλεγε: «Έλληνες, ποτέ μήν ξεχνάτε τό χρέος σε Θεό και σε πατρίδα!  Σ' αυτά τά δύο σας εξορκίζω ή νά νικήσουμε ή νά πεθάνουμε κάτω άπό τή σημαία του Χριστού!»

Άλλος, ό Ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης έγραφε στον Γεώργιον Κουντουριώτην τις παρακάτω υπέροχες γραμμές:«"Άς μή λείψη, παρακαλώ, και ή Υμετέρα Έκλαμπρότης άπό τού νά συνεργήση εις τό νά γίνωσιν αί άνήκουσαι προς Κύριον προς έξιλέωσιν της θείας αυτού δικαιοσύνης ίκεσίαι διά τάς αμαρτίας και εμού του αναξίου και όλου του χριστεπωνύμου λαού... όπως συνοδευούσης της θείας αυτού Άγαθότητος, ένισχυθώσιν άπό τήν παντοδύναμον χάριν Του.

Οί βραχίονες τών Ελλήνων και ούτω κατατρόπωσαντες διά τού έπι της ελληνικής σημαίας τιμίου Σταύρου και τούς αισθητούς εχθρούς τούτους, αυτούς μέν ύποχρεώσωμεν και απαντάς νά όμολογώσι και νά κηρύττωσι «Μέγας ό Θεός και ή πίστις τών Χριστιανών», ημείς δέ δοξολογούντες νά ψάλλωμεν τό του προφητάνακτος «ή δεξιά σου Κύριε δεδόξασται».

Ό δέ Κωνσταντίνος Κανάρης μέ προσευχή ξεκίνησε γιά τό κατόρθωμα στο λιμάνι της Χίου. Όσο έλειπαν άπό τό νησί, όλος ό κόσμος γονατιστός προσευχόταν γιά τή σωτηρία τους. Και ή επιστροφή τους στα Ψαρά μέ προσευχή ευχαριστήριο κατέληξε.

Οί ιερείς μέ τά έξαπτέρυγα, οί προύχοντες και όλος ό λαός τον συνόδευσαν στον ναό του Θεού. Εκείνη ή πομπή πάνω στο μικρό άλλά τρισένδοξο νησάκι, μας θυμίζει  τά   χρόνια,   πού   οί   Βυζαντινοί   αυτοκράτορες   και   οί χιλιοτραγουδισμένοι νικηταί ηρωικών αγώνων ανέβαιναν ταπεινοί προσκυνηταί  στήν  Άγια Σοφιά,  γιά νά ψάλουν «τή ύπερμάχω Στρατηγώ τά νικητήρια».

Τότε παρομοίως, ό θρυλικός μπουρλοτιέρης κατέθεσε στά πόδια τής εικόνος τής Θεοτόκου τό στεφάνι του και έπεσε μέ τό μέτωπο κατά γης προσκυνώντας προσευχόμενος και ευχαριστώντας άπό βάθους καρδίας τό Θεό. Κατόπιν εξομολογήθηκε, μετέλαβε τών άχραντων Μυστηρίων και μέ ταπείνωσι και σεμνότητα απεσύρθη στο ήσυχο σπιτάκι του.

Άλλά και ό Γέρος του Μωρηά, ό Κολοκοτρώνης εύλαβείτο πολύ τήν Παναγία. Στά 1821 ξεκίνησε άπό τήν Καλαμάτα γιά τήν Τρίπολι. Στά χωριά πού περνούσε, χτυπούσαν οί καμπάνες, οί ιερείς έβγαιναν μέ τά έξαπτέρυγα, άνδρες, γυναίκες, παιδιά γονάτιζαν και έκαναν δεήσεις. Γρήγορα όμως ό πρώτος ενθουσιασμός έσβησε.

Ό Αναγνωσταράς, ό Μαυρομιχάλης, ό Παπαφλέσσας τράβηξαν γι' άλλου. Ό Κολοκοτρώνης απέμεινε κατάμονος μέ τό άλογο του στήν Καρύταινα. Τι θά έκαμνε; Τι θά μπορούσε νά κάνη ένας μονάχος, ολομόναχος; Τό πάν! Όταν φλογίζη τήν καρδιά του ή φλόγα τής πίστεως. Άλλ' άς αφήσουμε τον ίδιο τό Γέρο νά μας διηγηθή τι έκανε:«"Έκατσα πού έσκαπέτισαν μέ τά μπαϊράκια τους, άπέ έκατέβηκα κάτου' ήτον μιά εκκλησιά είς τον δρόμον, ή Παναγία στο Χρυσοβίτσι, και τό καθησιό μου ήτο όπου έκλαιγα τήν Ελλάς». Σίμωσε, έδεσε τό άλογο του σ' ένα δέντρο, μπήκε μέσα, γονάτισε:

-Παναγιά μου, είπε, άπό τά βάθη τής καρδιάς του, και τά μάτια του δάκρυσαν. Παναγιά μου, βοήθησε και τούτη τή φορά τούς Έλληνες νά ψυχωθούν.

 Έκανε τό σταυρό του. Ασπάσθηκε τήν εικόνα της, βγήκε άπό τό εκκλησάκι, πήδησε στ' άλογο του κι έφυγε. Λίγο πριν αρχίσει τον αγώνα στά Δερβενάκια είπε:

-Έλληνες, απόψε ήλθε ή Παναγία και μου είπεν: «Ή Παναγία, σκέπη, βοηθός και προστασία!» Μακάρι και σήμερα στήν Παναγία νά προσβλέπουμε και τούτη τή δέηση νά λέμε: «Παναγιά μου ψύχωσε τους Έλληνες!».

Ακόμη, ή Καπετάνισσα Μπουμπουλίνα είπε στους Προκρίτους και στους Δημογέροντες:«Έχασα τον σύζυγόν μου. Εύλογητός ό Θεός! Ό πρεσβύτερος υιός μου έπεσε μέ τά όπλα άνά χείρας.

Εύλογητός ό Θεός!  Ό δεύτερος και μόνος υιός μου, 14ετής τήν ήλικίαν, μάχεται μετά τών Ελλήνων και πιθανώς νά εύρη ένδοξον θάνατον.

Εύλογητός ό Θεός.Ύπό τό σημείον του Σταυρού θά ρεύση επίσης τό αίμα μου. Εύλογητός ό Θεός!

Άλλά θά νικήσωμεν ή θά παύσωμεν μέν ζώντες, άλλά θά έχωμεν τήν παρήγορον ίδέαν, ότι έν τώ κόσμω δέν άφήσαμεν όπισθεν ημών δούλους τους Έλληνας».

Ιδού και τά επιβεβαιωτικά λόγια τού στρατηγού Μακρυγιάννη: «Οί άγωνισταί βάστηξαν τήν θρησκείαν του τόσους αιώνες μέ τούς Τούρκους  καί τούς κάναν τόσα μαρτύρια και τήν βάσταξαν" και λευτέρωσαν και τήν Πατρίδα τους, αυτείνοι μέ τήν θρησκεία τους, όπου ήταν πεντακόσιοι Τούρκοι εις τον αριθμόν κι αυτείνοι ένας και χωρίς τ' αναγκαία του πολέμου και τήν μάθησιν οί περισσότεροι" και τ' άρματά τους δεμένα μέ σκοινιά. Και ή πίστι εις τον Θεόν - λευτέρωσαν τήν Πατρίδα τους».

Διήλθον 194 χρόνια άπό τότε πού οί πρόγονοί μας είπαν τό ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Η ΘΑΝΑΤΟΣ και θυσιάστηκαν γιά τήν ελευθερία μας. Στά ιερά τους κόκκαλα θεμελιώθηκε τό κράτος του Νέου Ελληνισμού. Αλήθεια, δύο ερωτήματα προβάλλουν επιτακτικά:

1.Πώς εκδηλώνουμε τήν ευγνωμοσύνη και τιμή προς τούς ήρωες του 1821;

2.Πόσο ακλόνητη και δυνατή είναι ή πίστη μας στήν πρόνοια του Θεού και στήν προστασία τής Παναγίας;

Ό καθένας άς σκεφθεί.-