Ο ΝΕΟΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΠΡΕΣΟΦ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΣΕΧΙΑΣ ΚΑΙ ΣΛΟΒΑΚΙΑΣ ΜΙΛΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΠΟΥ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΤΑΛΑΝΙΖΕΙ ΤΗΝ ΝΕΟΤΕΡΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Μακαριώτατε αναλαμβάνετε την ηγεσία της νεότερης Αυτοκέφαλης Εκκλησία στον ορθόδοξο κόσμο, ύστερα από μια σειρά σημαντικών προβλημάτων τα οποία οδήγησαν τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο να αμφισβητήσει το αν τελικά η τοπική Σας Εκκλησία μπορεί να διατηρήσει τον χαρακτήρα της Αυτοκέφαλης. Ποιες είναι οι πρώτες ενέργειες που σκοπεύετε να υλοποιήσετε ώστε να επανέλθει η σταθερότητα στην Εκκλησία Τσεχίας και Σλοβακίας;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Το χειρότερο είναι ότι προς την αμφισβήτηση τον Παναγιότατο οδήγησαν οι ενέργειες του πρώην Τοποτηρητή μας, Mητροπολίτου Ολομοούτς και Μπρνό κ. Συμεών.

Όταν η Ι. Μητρόπολη Πράγας μέσω του Μητροπολιτικού Συμβουλίου αυτής δήλωσε, ότι γι’ αυτή λόγω πολλών δεν θα είναι δεκτός ως υποψήφιος επαρχιούχος Μητροπολίτης και αυτός κατάλαβε, ότι στο εσωτερικό της Εκκλησίας μας δεν έχει υποστήριξη, ζήτησε χωρίς τη συμφωνία των υπόλοιπων μελών της Ι. Συνόδου την επέμβαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αιτιολογούμενη από την δήθεν (κατά την γνώμη του) αντικανονική στάση του Μητροπολιτικού Συμβουλίου και της Κληρικολαικής Συνελεύσεως της Ι. Μητροπόλεως Πράγας – και από τότε μέχρι σήμερα γίνεται χαμός.

Ο μητροπολίτης κ. Συμεών μας αποκαλεί αντικανονικούς και σχισματικούς - τελευταία αμφισβήτησε ακόμα και τη Γενική Κληρικολαική Συνέλευση όλης της Εκκλησίας μας. Η αλήθεια όμως είναι ότι όχι εμείς, αλλά αυτός, συμπεριφέρεται αντικανονικά και προσπαθεί να δημιουργήσει σχίσμα στην Εκκλησία μας.

Όταν περάσει όμως με τη βοήθεια του Θεού αυτός ο πειρασμός μέσα στην Εκκλησία μας, θα ήθελα πολύ να πραγματοποιήσω τη συμβουλή που μου έδωσε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Γαλλίας κ. Εμμανουήλ, ο οποίος εκπροσώπησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην προτελευταία συνεδρίαση της Ιεράς μας Συνόδου, λέγοντας περίπου• «Γέροντα, για την σταθεροποίηση της καταστάσεως της Εκκλησίας σας χρειάζεται καλή Θεολογική Σχολή και πολλά μοναστήρια».

Η ίδρυση Μονών και Θεολογικής Σχολής ωστόσο είναι διαδικασίες που απαιτούν χρόνο. Για το άμεσο διάστημα ποια είναι τα σχέδια σας;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Βελτίωση της εσωτερικής καταστάσεως της Ι. Μητροπόλεως Πράγας, που μετά τη αρχιερατεία του πρώην Αρχιεπισκόπου μας έμεινε σε ερείπια – φυσικά σε συνεργασία με το νεοδιορισμένο Μητροπολίτη της Σεβασμιότατο κ. Ιωακείμ. 

Σκοπεύετε να προχωρήσετε σε χειροτονίες νέων επισκόπων προκειμένου η Σύνοδος της Εκκλησίας σας να αποκτήσει πλήρη σύνθεση;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Η Ιερά μας Σύνοδος είναι πλήρης. Τώρα έχουμε τέσσερεις Ι. Μητροπόλεις και ισάριθμους μητροπολίτες. Λόγω επεκτάσεως της Τσεχίας και της Σλοβακίας υπάρχει όμως σχέδιο να μοιρασθούν οι Μητροπόλεις σε μικρότερες και να αυξηθεί με τέτοιο τρόπο ο αριθμός των μελών της Συνόδου.  Μη χάνετε όμως από την όψη ότι είμαστε – όπως και είπατε πολύ σωστά στην αρχή – η νεότερη και η μικρότερη εκ όλων των ορθοδόξων Εκκλησιών.

Έχετε επικοινωνήσει από την εκλογή σας με τον Μητροπολίτη κ. Συμεών; Ποια είναι η στάση που προτίθεστε να τηρήσετε απέναντι σε αυτό το ζήτημα;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Από την εκλογή μου δεν έχω επικοινωνήσει με τον Σεβασμιότατο προσωπικά, δεν φταίω όμως εγώ – ο Γέροντας απλώς δεν σηκώνει το κινητό. Εκ μέρους της Γενικής Κληρικολαικής Συνέλευσης του στείλαμε ανοιχτό γράμμα, όπου εκφράσαμε την λύπη μας για τη στάση και τις ενέργειές του – μας απάντησε όμως με ακόμη ένα γράμμα προς τον Παναγιώτατο, όπου πάλι παραπονιέται και μας αποκαλεί αντικανονικούς και σχισματικούς – δηλαδή πάντοτε τα ίδια. Ελπίζουμε στην πατρική στοργή του Παναγιωτάτου ότι θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε αυτό το δυσάρεστο και αλλόκοτο επεισόδιο στην ιστορία της Εκκλησίας μας.

Μιας και αναφέρατε τον Οικουμενικό Πατριάρχη θα ήθελα να σας ρωτήσω αν έχετε επικοινωνήσει μέχρι στιγμής με το Φανάρι και ποια θα είναι η στάση σας στην περίπτωση που υπάρξει εμπλοκή στην αναγνώριση της εκλογής σας από τον Οικουμενικό Πατριάρχη;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Φυσικά, ο Παναγιότατος ήταν πρώτος από όλους τους ηγέτες των Ορθοδόξων Εκκλησιών τον οποίον ενημέρωσα για την εκλογή μου. Του έστειλε χαιρετισμό και η Γενική Κληρικολαική Συνέλευση της Εκκλησίας μας.  Αυτή τη στιγμή ετοιμάζω και ένα προσωπικό γράμμα προς τον Παναγιότατο, στο οποίο θέλω να εκφράσω λύπη και έκπληξη από όλων των λόγων και ενεργειών Σεβασμιότατου κ. Συμεών.

Σε πολιτικό επίπεδο η εκλογή σας έχει γίνει δεκτή όπως φάνηκε και από την συνάντηση σας με τον Πρόεδρο της Σλοβακίας. Εκκλησιαστικά διαπιστώνετε την ίδια αποδοχή ή υπάρχουν ακόμη θύλακες αμφισβήτησης στο εσωτερικό της Εκκλησίας σας;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Από το εσωτερικό της Εκκλησίας μας πήρα χαιρετισμούς αμέσως μετά την εκλογή. Χθες είχαμε την καθιερωμένη πρωτοχρονιάτικη συνάντηση του Προέδρου της Σλοβακικής Δημοκρατίας με τους ηγέτες των τοπικών χριστιανικών Εκκλησιών και θρησκευτικών κοινοτήτων. Εκεί μου είπαν συγχαρητήρια, μερικοί και συλλυπητήρια, όλοι οι εκπρόσωποι του σλοβακικού κράτους και της ενταύθα εκκλησιαστικής ζωής.

Εγώ θαύμαζα μόνο, πόσο γρήγορα διαδόθηκε η πληροφορία περί της εκλογής μου κι’ εκτός του Ορθοδόξου κόσμου εδώ. Φαίνεται, το διαδίκτυο έκανε τη δουλειά του. Αμφισβήτηση ήρθε μόνο από το Σεβασμιότατο κ. Συμεών.

Συλλυπητήρια γιατί σας είπαν;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Για να δηλώσουν ότι καταλαβαίνουν πόσο βαρύς είναι ο Σταυρός ενός Προκαθημένου της Εκκλησίας που έπεσε στη πλάτη μου. 

Μέχρι στιγμής, στην Ελλάδα τουλάχιστον, δεν έχουμε μάθει για κάποια εξέλιξη σχετικά με τον προκάτοχο σας. Έχει υπάρξει κάποια επικοινωνία μετά το εκλογικό αποτέλεσμα;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Μού έστειλαν συγχαρητήρια από το Μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Τεσσόβ εξ ονόματος ολόκληρης της αδελφότητος, δηλαδή και του εφησυχάζοντος πρώην Αρχιεπισκόπου μας, ο όποιος μένει τώρα εκεί.

Πως σκοπεύετε να κινηθείτε πάνω σε αυτό το ζήτημα και πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι για σας το γεγονός πως ο προκάτοχος σας βρίσκεται στην Τσεχία;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Μετά τη παραίτησή του, ο πρώην Αρχιεπίσκοπος κ. Χριστοφόρος ζήτησε από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας μας να εγκατασταθεί στο μοναστήρι της Μεταμορφώσεως του Τεσσοβ στην Τσεχία. Έτσι κι’ έγινε. Ακούμε όμως από πολλούς, ότι ταξιδεύει σε όλον τον κόσμο και συναντάται με ποικίλους ανθρώπους χωρίς την γνώμη και ευλογία της Ιεράς Συνόδου.

Θα ήθελα να γνωστοποιήσω σε όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες, ότι ο Σεβασμιότατος κ. Χριστοφόρος μετά το περσινό σκάνδαλο και την παραίτησή του, υποσχέθηκε στην Ιερά Σύνοδο, ότι θα μένει στο Μοναστήρι του χωρίς να εξέλθει. Αν ταξιδεύει και συναντάται, παραβαίνει την υπόσχεσή του.

Στον ελληνόφωνο ορθόδοξο χώρο γίνεται πολύς λόγος για τις σχέσεις σας με την Εκκλησία της Ρωσίας. Τι απαντάτε;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Οι Τσέχοι και οι Σλοβάκοι είναι Σλάβοι – και ακριβώς απ’ αυτής της πλευράς μας εκλάμβανε πάντοτε ο ελληνόφωνος Ορθόδοξος κόσμος. Η τοπική μας Εκκλησία πάντοτε είχε – και ελπίζω ότι και θα έχει – πολύ καλές ή τουλάχιστον ουδέτερες σχέσεις με όλα τα Πατριαρχεία και υπόλοιπες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες.

Άρα να υποθέσω από την απάντηση σας πως νιώθετε πιο κοντά στη Μόσχα απ’ ότι στην Κωνσταντινούπολη.

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Καθόλου! Και τα δύο Πατριαρχεία είναι για εμένα εξίσου προσφιλή και σεβάσμια.

Κλείνοντας θα ήθελα να σας κάνω δυο πιο προσωπικές ερωτήσεις αν μου επιτρέπετε ξεκινώντας από κάτι το οποίο έχει κάνει εντύπωση σε πολλούς. Είστε 36 ετών, ο νεότερος Προκαθήμενος Ορθόδοξης Εκκλησίας, εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Τι σημαίνει για εσάς αυτό;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Ότι η νεότερη και η μικρότερη από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες θα έχει και το νεότερο (στην ηλικία) και μικρότερο (στα πνευματικά) Αρχιεπίσκοπο. Η ηλικία όμως είναι ομολογουμένως κάτι σχετικό. Υπάρχουν γέροντες με νηπιακή συμπεριφορά όπως και οι νέοι με γεροντική σοφία. Όπως λένε στη χώρα μας: τα πάντα θα εξετάσει ο Θεός, ο πειρασμός και ο χρόνος.

Σας τρομάζει η ευθύνη;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Φυσικά.

Ποιες είναι οι εμπειρίες και οι αναμνήσεις σας από την Ελλάδα και ποιες είναι οι προθέσεις σας απέναντι στην Εκκλησία της Ελλάδος;

ΡΑΣΤΙΣΛΑΒ Στην Ελλάδα μεγάλωσα πνευματικά. Αρκετό καιρό πέρασα στη Θεσσαλονίκη και γύρω. Ιδιαιτέρως σε ένα μικρό μακεδονικό Ησυχαστήριο, όπου έχω και τον Γέροντά μου. Γι’ αυτό αισθάνομαι προς την Ελλάδα βαθύτατη ευγνωμοσύνη και μπροστά στην Εκκλησία και στη Πολιτεία της διατελώ ανεξόφλητος χρεώστης. 

Θα ήθελα να αξιοποιήσω αυτή τη δυνατότητα που μου δώσατε με την συνέντευξη αυτή, και να παρακαλέσω ταπεινά εσάς προσωπικά και όλους τους ορθοδόξους Χριστιανούς της Ελλάδος να υποστηρίζουν στις καθημερινές προσευχές τους την ελάχιστη μας τοπική Εκκλησία των Τσεχικών χωρών και Σλοβακίας, τόσο χειμαζόμενη τον τελευταίο καιρό.

Η Συνέντευξη παραχωρήθηκε στον Δημοσιογράφο κ. Α. Λουδάρο.