Η «ΕΠΟΜΕΝΗ ΗΜΕΡΑ» ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΑΘΗΝΑΣ – ΑΓΚΥΡΑΣ

 

Οι συνομιλίες των Α. Σαμαρά και Τ. Ερντογάν, ασφαλώς, δεν επέλυσαν τις διμερείς εκκρεμότητες, αλλά ξεκαθάρισαν δημόσια, με δήλωση του Ελληνα πρωθυπουργού, ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει τα ζητήματα των θαλάσσιων ζωνών στο Αιγαίο στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και μόνον. Η δημόσια δήλωση, χωρίς λεκτικές κορόνες και χωρίς τον πειρασμό πρόκλησης εντυπώσεων για εσωτερική κατανάλωση, αποτελεί την επιβεβλημένη απάντηση στα ερωτήματα που εκκρεμούσαν επί δύο, και πλέον, χρόνια.

Γιατί από τον Ιανουάριο του 2011, όταν ο κ. Ερντογάν έθεσε στον τότε ομόλογό του Γ. Παπανδρέου ζήτημα Καστελόριζου και διαχωρισμού υφαλοκρηπίδας Αιγαίου - Ανατολικής Μεσογείου, αιωρούνταν στη διπλωματική ατμόσφαιρα διάφορες θεωρίες περί αποδοχής, εκ μέρους της Αθήνας, «ειδικών λύσεων» και της άποψης ότι το αρχιπέλαγος αποτελεί «ειδική περίπτωση». Η στάση της σημερινής κυβέρνησης αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα, αν ληφθεί υπόψη ότι ακολουθεί την ένταση με την κατάθεση ρηματικής διακοίνωσης στον ΟΗΕ για τις θαλάσσιες περιοχές (αλλού εντός ελληνικών χωρικών υδάτων κι αλλού εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας), όπου η Τουρκία θέλει να πραγματοποιήσει έρευνες.

Σε περίοδο τραγικής οικονομικής κρίσης και ελλείψεων ακόμα και στις Ενοπλες Δυνάμεις, η Αθήνα όχι μόνο δεν υποχωρεί έναντι του ισχυρού γείτονα, αλλά καταφέρνει να επαναφέρει τον διάλογο στο ορθό πλαίσιο. Η τακτική του Μεγάρου Μαξίμου αποτελεί, στην παρούσα φάση, ιδανική μέση λύση μεταξύ όσων, από τη μια μεριά, ζητούν άκαιρες ενέργειες για την ΑΟΖ και όσων, από την άλλη, αποδέχονται διαπραγμάτευση στη βάση ανυπόστατων τουρκικών θεωριών. Όμως η «επόμενη ημέρα» στις σχέσεις Αθήνας - Αγκυρας δεν εξαρτάται μόνον από την τακτική των ιδίων, αλλά και από τη στάση του διεθνούς παράγοντα: γιατί, για πρώτη φορά από τον τερματισμό των πολέμων της δεκαετίας του ’90 στην πρώην Γιουγκοσλαβία, πολλά διπλωματικά και οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών μελών της Ε.Ε., των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντώνται στην περιοχή μας.

Συγκεκριμένα, το Βερολίνο δέχεται τη σημασία της μικρής ελληνικής οικονομίας για τη σταθερότητα του ευρώ, αλλά δεν κρύβει ότι προσδοκά κέρδη από την αχανή τουρκική αγορά. Το Παρίσι διακηρύσσει ότι τα πιθανά ελληνικά κοιτάσματα της Μεσογείου είναι και ευρωπαϊκά, αλλά (ύστερα από χρόνια κατηγορηματικής άρνησης ανοίγματος νέων κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις Τουρκίας - Ε.Ε.) συναινεί σε συζητήσεις με την Αγκυρα για την Περιφερειακή Πολιτική. Η Ουάσινγκτον παρενέβη, παραγωγικά, σε κρίσιμες στιγμές της ελληνικής οικονομικής κρίσης, αλλά τώρα εξαπολύει μύδρους για την πιθανή πρόσδεση της Ελλάδας στα ενεργειακά συμφέροντα της Ρωσίας και αναγνωρίζει ζωτικό ρόλο στην Τουρκία.

Η δε Μόσχα αναμένει το αποτέλεσμα του διαγωνισμού ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ για τη διαμόρφωση της πολιτικής της έναντι της κυβέρνησης Σαμαρά, ενώ έχει ρίξει τους τόνους με την Αγκυρα ακόμα και στο ζήτημα συμμετοχής της στην αντιπυραυλική άμυνα του ΝΑΤΟ. Αν σε όλα αυτά συνυπολογιστούν η στάση του Ισραήλ και οι κρίσεις σε Συρία και Ιράν, τότε το μείγμα στη ΝΑ Μεσόγειο γίνεται εκρηκτικό, ξεπερνώντας τον διάλογο Αθήνας - Αγκυρας.