Η ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ

Μεγάλη πρόκληση γιά τήν Ορθόδοξη Εκκλησία τυγχάνει ή συνεχώς αυξανόμενη αποχριστιανοποίηση τής κοινωνίας ή άλλως ή εκκοσμίκευση τής χριστιανικής κοινωνίας. Έχουν βέβαια τήν αρνητική συμβολή τους γενικότερα ή αθεΐα, ό υλισμός, ό νεορθολογισμός, ή τεχνοκρατία. Ωστόσο καίρια πρόκληση είναι ή τάση λησμόνησης τού Χριστιανισμού, κυρίως στόν ευρωπαϊκό χώρο. Καί αυτό τό φαινόμενο επηρεάζει καί τήν Όρθόδοξη Εκκλησία.

Οφείλουμε νά υπογραμμίσουμε ότι στόν πυρήνα του ευρωπαϊκού πολιτισμού βρίσκεται τό τρίπτυχο ελληνικός, ρωμαϊκός καί χριστιανικός πολιτισμός. Οί αρχές τού αρχαίου ελληνικού πνεύματος, τό ρωμαϊκό δίκαιο καί ή χριστιανική διδασκαλία τού Ευαγγελίου διαμόρφωσαν καί σφράγισαν 2.000 χρόνια τώρα τήν ταυτότητα τής γηραιάς ηπείρου. Καί όμως, ή φορά τής ευρωπαϊκής κοινωνίας οδηγείται χωρίς κυρίως τό τρίτο θεμελιώδες στοιχείο, εκείνο του χριστιανικού πνεύματος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι προσφάτως στό σχέδιο συνθήκης γιά τή θέσπιση τού Συντάγματος τής Ευρώπης, ουδόλως γίνεται αναφορά στό παραπάνω τρίπτυχο. Οί συντάκτες τού σχεδίου δέν θέλησαν νά επαναλάβουν όσα περί Χριστιανισμού, ώς βάσεως τού όλου ευρωπαϊκού οικοδομήματος, είχαν εκφράσει οί ιδρυτές τής Ευρωπαϊκής Ενώσεως Ρομπέρ Σουμάν, Κόνραδ 'Αστενάουερ, 'Αλσίντ ντέ Γκάσπερι, Ζάν Μοννέ καί 'Ανρί Σπάακ.

Άλλά ή λησμοσύνη τού Χριστιανισμού δημιουργεί έναν άνθρωπο εντελώς μονοδιάστατο. Φτιάχνει μονάχα άνθρωπο χωρίς ψυχή. Φτιάχνει τόν homo economicus. "Ετσι καθίσταται κύριος σκοπός τού άνθρωπου ή υπερκατανάλωση καί ύψιστη άξια τό χρήμα καί ή ανθρώπινη ζωή κυλά δίχως πνευματικό όραμα. Φθάνουμε πλέον σέ μιά κοινωνία μέ κλειστό τό Ευαγγέλιο, μιά κοινωνία πού χάνει τή μοναδικότητα του προσώπου, τήν ιερότητα τής οικογένειας τήν αξία τής εργασίας, τήν άρχή του σεβασμού τής εθνικής καί πολιτιστικής ταυτότητας. Μία κοινωνία μηδενιστική.

'Αλλά στήν αποχριστιανοποίηση αυτή τής κοινωνίας μέ τή γενικότερη έννοα, έχει τή συμβολή του καί τό έλλειμμα τού εκκλησιαστικού λόγου. Αυτό δημιουργεί μιά απόσταση μέ τήν Εκκλησία, επιφέρει άγνοια, ημιμάθεια καί τελικά αποξένωση άπό τή χριστιανική διδαχή. Τό φαινόμενο τό επιτείνει καί ή άγνοια τής βιβλικής - θεολογικής γλώσσας. "Ετσι φθάνουμε σ' ένα άδειασμα τού νού καί τής καρδιάς τής ανθρώπινης ύπαρξης άπό τό υπερβατικό καί ύπερκόσμιο τής χριστιανικής ζωής.

Καί φυσικά, όταν απουσιάζει ό λόγος του Θεού, ή ψυχή πλέον δέν έχει «άρτον» νά τραφεί καί «ύδωρ» γιά νά δροσισθεί. Λησμονεί πλέον τόν Θεό, τά «αιώνια ρήματά του» καί σπουδάζει καί ακούει μόνον τή γλώσσα τών αριθμών καί τών οικονομικών μεγεθών. Ή απουσία τού εκκλησιαστικού λόγου είναι απουσία τής «σοφίας του Θεού έν μυστηρίω». Καί ή κοινωνία πλέον είναι άνάλατη, μέ τήν έλλειψη του αλατιού του θείου λόγου, γι' αυτό καί άγευστη. Αυτό σημαίνει αποχριστιανοποίηση τής κοινωνίας.

Ωστόσο, μπροστά σ' αυτή τή δυσάρεστη πρόκληση του 21ου αιώνα καί σ' έναν ραγδαίως μεταβαλλόμενο κόσμο ή 'Ορθόδοξη Εκκλησία δέν μπορεί νά μείνει αδρανής, απούσα καί κεκλεισμένη στά τείχη της. Προβάλλει επιτακτική ή ανάγκη ν' απαντήσει σ' αυτή τήν πρόκληση τής αποχριστιανοποίησης καί νά προσφέρει στόν σύγχρονο άνθρωπο τήν ζώσα εμπειρία καί ιερά παράδοσή της.

Ή απάντηση καί ή προσφορά βεβαίως είναι λόγος πού μιλά στήν ψυχή καί όχι στό μυαλό, είναι λόγος μή ορθολογικός, λόγος ζεστός, λιτός, αληθινός, είναι λόγος ταπεινώσεως, είναι λόγος φιλοκαλικός. Αυτό αναζητεί ή κοινωνία μας σήμερα, τήν φιλοκαλία.

-------------------------

Το Κείμενο παραχωρήθηκε από τον  π. Χρυσόστομον Παπαθανασίου στο Περιοδικό «Νέα Ευθύνη» Τεύχος: 15 (Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2013). Ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος είναι Δρ. Νομικής και Θεολογίας, Ιεροκύρηξ του Καθεδρικού Ιερού Ναού των Αθηνών και Διευθυντής του Ιδιαίτερου Γραφείου του Αρχιεπισκόπου κ.κ. Ιερωνύμου Β΄