«ΕΝΙΑΙΟ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΟ»: ΑΠΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΛΗΤΕΙΑ ΣΕ ΠΡΟΣΧΗΜΑ...

Ο τελευταίος γύρος απεργιακών κινητοποιήσεων που παρέλυσε την Αττική του... 50% του πληθυσμού της χώρας, κι' ακόμη δεν έχει λήξει, είχε ως αφορμή -επικοινωνιακά τουλάχιστον- την ένταξη μια σημαντικής κατηγορίας εργαζομένων στον δημόσιο τομέα στο περιβόητο «ενιαίο μισθολόγιο». Μια καραμέλα που την πιπιλίζουν πάνω από μισό αιώνα, εργαζόμενοι και εργοδότης, δηλαδή το κράτος ,άλλοτε ως «στόχο-ευλογία», άλλοτε ως «κατάρα-απειλή». Στα περίπου 45 χρόνια που δημοσιογραφώ, έχουν εξαγγελθεί τουλάχιστον... 11 «οριστικά» σχέδια και σχετικά νομοθετήματα «ενιαίου μισθολογίου» (κάποτε οι εξαγγελίες είχαν την προσθήκη και «ενιαίου βαθμολογίου»...), που κάθε φορά προβάλλονταν ως «αφετηρία συγκρότησης μια νέας δυναμικής, λειτουργικής και αποτελεσματικής, δίκαιης...» δημόσιας διοίκησης!

Σαχλαμάρες, βεβαίως .Και μόνο ο αριθμός αυτών των «επαναστατικών εκσυγχρονισμών» (όπως και οι ανάλογες στο πολύπαθο εθνικό σύστημα παιδείας, όπου κάθε νέος υπουργός, ακόμη και της ίδιας κυβέρνησης... δεν παρέλειπε να κάνει την δική του «επανάσταση»!), αποδεικνύουν πώς στην πραγματικότητα ποτέ δεν έγινε τίποτα. Η μάλλον «κάτι» γινόταν κάθε φορά: με τις όποιες «ρυθμίσεις», όλο και ενισχυόταν το αναθεματισμένο πελατειακό σύστημα συγκρότησης του δημοσίου, τα πράγματα γίνονταν διαρκώς και πιο περίπλοκα , οι επικαιρικές «λύσεις» αποτελούσαν την βάση για τα ακόμη πιο δύσκολα αυριανά προβλήματα...

Στη σημερινή συγκυρία της πρωτοφανούς κρίσης, το «ενιαίο» δεν προβάλλεται ως εκσυγχρονιστικό επιχείρημα, αλλά ως επιβεβλημένη «ανάγκη» δικαιοσύνης, εξίσωσης... επί τα χείρω! «Πως θα έχει μισθό ο οδηγός του μετρό ή ο τραμβαγέρης (ο γιατρός του ΕΣΥ, ο καθηγητής πανεπιστημίου , και πάει λέγοντας...) μεγαλύτερο από τον Πρόεδρο του Αρείου Πάγου ή τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων;». Ακούγεται λογικό, αλλά δεν είναι. Γιατί η βάση στην οποία εδράζεται το «επιχείρημα», είναι άδικη και παράλογη. Και κρύβει την πραγματική ανάγκη για την νέα εκδοχή του... «ενιαίου», που δεν είναι άλλη από την περικοπή μισθών, την δημοσιονομική εξοικονόμηση.

Κατ' αρχήν, τι πάει να πει «ενιαίο», γενικώς, σ' ότι αφορά την αποτίμηση της εργασίας; Θα μπορούσε να θεωρηθεί λογικό ν' αποτελεί την βάση για ίση αμοιβή, μόνο σε περιπτώσεις απολύτως ομοειδών (και μετρήσιμων, ως προς την παραγωγικότητα) εργασιών. 'Όμως, και πάλι θα ήταν άδικο, γιατί η ίση αμοιβή θα έπρεπε να καταβάλλεται μόνο για απολύτως ίσο παραγόμενο αποτέλεσμα από τον κάθε εργαζόμενο!Οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ικανότητες και δεξιότητες,εργατικότητα, φαντασία,δύναμη αντιμετώπισης εργασιακών προβλημάτων κ.λ.π -για να μην πούμε και «δείκτη ευφυίας» και χαρακτηριστούμε ρατσιστές...- ακόμη και όταν απολαμβάνουν απολύτως ίσης παιδείας και εκπαίδευσης. Άρα και διαφορετική απόδοση, ακόμη κι' όταν καλούνται να κάνουν την ίδια δουλειά. Το δίκαιο, λοιπόν, θα ήταν οι εργαζόμενοι να αμείβονται (να προσλαμβάνονται, να προάγονται, να εξελίσσονται...) ανάλογα με την ποιότητα αλλά και ποσότητα του έργου που παράγουν. Να υπάρχουν , δηλαδή, απολύτως αντικειμενικά και μετρήσιμα κριτήρια αξιολόγησης. Που είναι εύκολο να ισχύσουν και για την χειρωνακτική αλλά και την πάσης φύσεως πνευματική εργασία.

Δεν πρωτοτυπούμε: τέτοια κριτήρια αξιολόγησης και αμοιβών, έχουν υιοθετηθεί και ισχύουν αυτονόητα (και για εργοδότες αλλά και για εργαζόμενους) σχεδόν σ' όλες τις αναπτυγμένες χώρες. Τόσο στον ιδιωτικό τομέα, όσο όμως και στον πιο δύσκαμπτο δημόσιο. Όπου οι μισθολογικές αυξήσεις (αλλά και οι προαγωγές) δεν εξαρτώνται από.... «τριετίες», «ωριμάνσεις», συλλογικές συμβάσεις (αυτές εξασφαλίζουν μόνο τον κατώτατο μισθό, την «βάση») αλλά από την απόδοση και την παραγωγικότητα, την επίδειξη νεωτερικότητας, την εργατικότητα, την συμβολή του κάθε εργαζόμενου, σ' όποια βαθμίδα κι' αν ανήκει, στην ανάπτυξη της επιχείρησης, δημόσιας η ιδιωτικής.

Με ποια λογική , αλλά και γενικότερα αναπτυξιακή σκοπιμότητα, ο πανεπιστημιακός καθηγητής που αφιερώνει ώρες της ζωής του στην έρευνα, τις επαφές με τους φοιτητές του, τις επιστημονικές παρουσιάσεις και δημοσιεύσεις θα αμείβεται «ενιαία» μ' ένα συνομήλικο και ίδιων τυπικών προσόντων συνάδελφό του που ... πότε πάει πότε δεν πάει στα αμφιθέατρα και τα εργαστήρια («ας δουλέψουν και οι επίκουροι...»), η τελευταία του επιστημονική δημοσίευση ήταν αυτή του... διδακτορικού του,οι φοιτητές του τον ψάχνουν και δεν τον βρίσκουν-για να μείνουμε σε μια μόνο κατηγορία «δημοσίων υπαλλήλων», και να καταλάβουμε ίσως το πάθος μιας μεγάλης μερίδας της εναντίον της αξιολόγησης...

Γιατί ο αστυνομικός που επιτελεί καθήκοντα γραφείου να έχει τον ίδιο μισθό με τον «Ζητά» που διακινδυνεύει την ζωή του,ο μη ιπτάμενος επισμηναγός της Πολεμικής Αεροπορίας με τον ισόβαθμό του πιλότο των πολεμικών αεροσκαφών (πλην κάποιων ισχνών επιδομάτων, που με την κρίση πετσοκόφτηκαν...), ο υπάλληλος του Δήμου που εξυπηρετεί πρόθυμα και αποτελεσματικά 50 δημότες-πελάτες κάθε μέρα, με τον «άλλο» που... διαβάζει εφημερίδα, πίνει καφέδες, «αρρωσταίνει» κάθε τρεις και λίγο- και πάει λέγοντας για κάθε θέση εργασίας σε σχεδόν κάθε τομέα του δημοσίου...

Είπαμε: το «ενιαίο», χρησιμοποιήθηκε από τις κατά καιρούς κυβερνήσεις για την... διαιώνιση του καταραμένου πελατειακού συστήματος και τις... «λεπτές» του ψηφοθηρικές ισορροπίες, με το «σύστημα» των απαράδεκτων «επιδομάτων» που επέτρεπε κατά καιρούς στην εξουσία να κάνει παιγνίδι με «κρίσιμες» (μικροπολιτικά...) κατηγορίες εργαζομένων. Σήμερα επιστρατεύεται ως πρόσχημα για την οριζόντια και άδικη (όσο άδικη είναι και ίση αμοιβή για άνιση παραγωγικότητα...) περικοπή μισθών. Το τελικό αποτέλεσμα, είναι το ίδιο αδιέξοδο...

Η κρίση, να ιδωθεί ως ευκαιρία! Τώρα, πάνω στην αναμπουμπούλα και τις αναγκαστικές εκ βάθρων αναδιατάξεις, να εκπονηθεί (ας κοπιάρουμε κάποιο από τα λειτουργούντα με επιτυχία στο εξωτερικό, βρε αδερφέ!) ένα αξιοκρατικό, δίκαιο,λειτουργικό και παραγωγικό σύστημα δημόσιας διοίκησης, που θ' αμείβει τους εργαζόμενους σ' αυτή ανάλογα με το τι προσφέρουν κι' όχι σε συνάρτηση με την.... πολιτική ισχύ του συνδικαλιστικού τους φορέα. Με ευελιξία, αντικειμενικότητα, ανταποδοτικότητα, αξιοκρατία. Αν όχι τώρα, πότε;