Η ΓΑΛΛΙΚΗ ΑΣΠΙΔΑ

Κάτι σπάνιο διέπει διαχρονικά τη σχέση της Αθήνας με το Παρίσι: η Γαλλία είναι η μόνη ανάμεσα στις ισχυρές χώρες που η σχέση της με την Ελλάδα είχε πάντοτε, ακόμα και στους πιο δύσκολους καιρούς, «θετικό πρόσημο». Ετσι έγινε και τώρα: ανάμεσα στις χώρες της ευρωζώνης η Γαλλία όχι μόνον δεν διαπεράστηκε από το σκληρό κλίμα κατά της Ελλάδας που γιγαντώθηκε λ.χ. στη Γερμανία και αλλού, αλλά, αντιθέτως, περισσότερο από κάθε άλλη χώρα του κοινού νομίσματος η Γαλλία στήριξε ενεργά την ελληνική υπόθεση, ειδικά δε μετά την εκλογή του Φρανσουά Ολάντ. Ο Γάλλος πρόεδρος «έβαλε πλάτη» σε μία από τις πιο οριακές στιγμές όταν η πίεση για την Ελλάδα είχε μεγιστοποιηθεί και συνέβαλε, με σειρά τρόπων, περισσότερο από κάθε άλλο ξένο ηγέτη στο να αναχαιτιστεί η εκβιαστική «συζήτηση» για το ενδεχόμενο ελληνικής εξόδου από το ευρώ. Αυτό δεν άρεσε σε όλους, όπως άλλωστε δεν άρεσαν και οι αντίστοιχες αμερικανικές παρεμβάσεις υπέρ της Ελλάδας.

Αυτή η «γαλλική ασπίδα» βοήθησε έμπρακτα και αποτελεσματικά την Ελλάδα και τώρα και πολλές άλλες φορές στο κοντινό μα και το πιο μακρινό παρελθόν – τα παραδείγματα είναι πολλά και πασίγνωστα. Οι ρίζες αυτής της γαλλικής στάσης είναι πολύ βαθιές στο χρόνο και έχουν πολλαπλές καταβολές. Τώρα, με την επίσκεψη Ολάντ στην Αθήνα, αναδύεται εκ νέου μία από τις πιο σημαντικές πλευρές της: η γεωπολιτική διάσταση. Σύμφωνα με πληροφορίες που βλέπουν πια το φως και στον γαλλικό Τύπο, ο Γάλλος πρόεδρος έρχεται στην Αθήνα με κάτι νέο. Το Παρίσι φέρεται να προσφέρει προς ένα είδος μίσθωσης δύο φρεγάτες. Κι αν πρόκειται πράγματι για τις τελευταίου τύπου γαλλικές φρεγάτες, είναι ξεκάθαρο ότι η Γαλλία ενισχύει πολύ σημαντικά την ελληνική άμυνα σε κρίσιμη στιγμή, όπως είχε άλλωστε συμβεί και με τα «Μιράζ» αμέσως μετά την Μεταπολίτευση.

Γιατί όμως να το κάνει αυτό η Γαλλία; Είναι προφανές ότι τα φιλικά αισθήματα, όσο βαθειά κι αν είναι, δεν αρκούν για μία τέτοια κίνηση, όπως άλλωστε δεν αρκεί και η θεωρεία ότι «πουλάνε όπλα», αφού, εν προκειμένω τουλάχιστον, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο – άλλωστε οι Γάλλοι ξέρουν πολύ καλά ότι η Ελλάδα σήμερα δεν μπορεί φυσικά να πληρώσει. Το να ενισχύσει λοιπόν η Γαλλία την Ελλάδα με δύο τέτοιας σημασίας ναυτικές μονάδες, αν κάτι τέτοιο τελικά προταθεί, θα συνδέεται με μία άλλη παράμετρο: κι αυτή είναι, ασφαλώς, η ενεργειακή. Σε αυτή την περίπτωση, η Ελλάδα θα απολέσει μία μεγάλη ιστορική ευκαιρία αν δεν ανταποκριθεί, την ώρα που η Γαλλία – κι αυτό έχει σημασία - έχει επιστρέψει στην άσκηση ενεργού γεωπολιτικής, όπως φάνηκε λ.χ. στη Λιβύη ή και τώρα στο Μαλί.

Αν λοιπόν οι Γάλλοι ενδιαφερθούν πράγματι για τα ελληνικά ενεργειακά αποθέματα στο βαθμό που να συμβάλλουν τόσο έμπρακτα στη διατήρηση της σταθερότητας και της ασφάλειας στο Αιγαίο, η γεωπολιτική μας θέση ενισχύεται καθοριστικά και τότε η εμπλοκή της Γαλλίας στα ελληνικά ενεργειακά ζητήματα ξεπερνά πια κατά πολύ την καθαρά οικονομική διάσταση για την Ελλάδα. Με άλλα λόγια θέλουμε η Γαλλία να έχει λόγους, άμεσους, απτούς, οικονομικούς λόγους, να την αφορά το δικαίωμα και η δυνατότητα της Ελλάδας να αναπτύξει μία νέα δυναμική ενεργειακή πολιτική. Είναι άλλη η θέση της Ελλάδας με τη Γαλλία δίπλα της σε αυτό το επίπεδο και άλλη χωρίς.

Το ζητούμενο λοιπόν δεν είναι αν θα πρέπει η Γαλλία να έχει εμπλοκή. Αυτό είναι απολύτως δεδομένο. Το ζητούμενο είναι να βρεθεί η βέλτιστη ευρύτερη ισορροπία μιας τέτοιας σχέσης με τις άλλες χώρες που γεωπολιτικά η Ελλάδα έχει ζωτικό συμφέρον να διατηρήσει στενότατες σχέσεις σε όλα τα επίπεδα: με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, όπως άλλωστε έπραξε και η Κύπρος. Και εκεί είναι που η χώρα πρέπει να ρίξει το διπλωματικό της κεφάλαιο και τις πιο μεγάλες προσπάθειές της: στη διαμόρφωση μίας πραγματικά δυτικής συμμαχίας με κεντρικούς άξονες την ως τώρα άκριτα παραμελημένη γεωπολιτική και την ενεργειακή σημασία της και με τις χώρες που έχουν κάθε όφελος να δουν μια ισχυρή Ελλάδα που να στέκεται στα πόδια της. Αυτό είναι το μόνο μέλλον για τη χώρα.