ΤΑΜΑΣΟΥ: "27.000 ΕΥΡΩ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΚΑΘΕ ΧΡΗΣΤΗΣ ΟΥΣΙΩΝ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ"

Την πρώτη θέση στον κόσμο καταλαμβάνει η Κύπρος σε ό,τι αφορά το ποσό που κοστίζει στο κράτος κάθε χρήστης ουσιών εξάρτησης, το οποίο ανέρχεται στις 27.000 ευρώ το χρόνο.

Ο πρόεδρος του Κέντρου Θεραπείας Απεξάρτησης (ΚΕΝΘΕΑ) μητροπολίτης Ταμασού Ησαΐας δήλωσε ότι από πρόσφατη μελέτη φάνηκε πως για τη νομική διευθέτηση του προβλήματος της ουσιοεξάρτησης (δηλαδή, σύλληψη, κράτηση, δικαστήρια, δικηγόροι, φυλάκιση, περίθαλψη κ.ά.) ο κάθε προβληματικός χρήστης στην Κύπρο στοιχίζει 27.000 ευρώ το χρόνο. Αυτό, επεσήμανε, «κατατάσσει την Κύπρο πρώτη παγκοσμίως» και πρόσθεσε ότι ακολουθεί η Γερμανία με 15.500 ευρώ ανά προβληματικό χρήστη.

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, ο μητροπολίτης Ησαΐας αναφέρθηκε, επίσης, σε διαπίστωση του ΚΕΝΘΕΑ ότι «η χρήση κάνναβης έχει εμπεδωθεί στον εφηβικό και νεανικό πληθυσμό της Κύπρου και ότι ενώ πριν από μία δεκαετία η έναρξη χρήσης σήμαινε και εγκατάλειψη του σχολείου, τώρα με τα νέα δεδομένα ο χρήστης συνεχίζει τις σπουδές και αρχίζει να δημιουργείται νέο υποσύστημα στα σχολεία». Σύμφωνα με το μητροπολίτη, ο αριθμός των χρηστών ενδοφλέβιας ηρωίνης μειώνεται συνεχώς και σε αυτό, όπως είπε, έπαιξε μεγάλο ρόλο η διαφώτιση αλλά και η ανάπτυξη των προγραμμάτων υποκατάστατων από το κράτος και ιδιωτικούς φορείς.

Ωστόσο, όπως ανέφερε, παρατηρείται «μεταπήδηση ενός μεγάλου μέρους των χρηστών από τη χρήση ηρωίνης στην πολυ-χρήση με κύρια ουσία την κοκαΐνη και τις αμφεταμίνες». Υπάρχει μάλιστα τεράστια αύξηση της υπερκατανάλωσης αλκοολούχων ποτών και αύξηση των περιπτώσεων μέθης, που δεν υπήρχε σε τέτοιο βαθμό πριν από δέκα χρόνια, ανάμεσα στους νέους, σύμφωνα με το μητροπολίτη.

Ομιλία Μητροπολίτη Ταμασού

στο 17ο Παγκύπριο Συνέδριο

του ΚΕΝΘΕΑ

Με ιδιαίτερη χαρά σας καλοσωρίζω στο 17ο Παγκύπριο Συνέδριο του ΚΕΝΘΕΑ. Θέλω να ξέρετε ότι η σημερινή σας παρουσία είναι εξαιρετικής σημασίας για εμάς. Σε αυτό το δύσκολο αγώνα για την πρόληψη και θεραπεία των εξαρτήσεων η στήριξή σας είναι απαραίτητη. Το γεγονός ότι σήμερα η αίθουσα αυτή ειναι κατάμεστη από ευαισθητοποιημένους πολίτες είναι για εμάς επιβεβαίωση ότι η κυπριακή κοινωνία νοιάζεται. Αναλαμβάνοντας το ΚΕΝΘΕΑ πριν από 2,5 χρόνια ήρθα αντιμέτωπος με το μέγεθος του προβλήματος των εξαρτήσεων στον τόπο μας και αισθάνθηκα βαρειά την ευθύνη για πρόληψη και αντιμετώπισή του.

Αναλάμβανα ένα οργανισμό με μακρά ιστορία. Βλέπετε το ΚΕΝΘΕΑ, το οποίο ιδρύθηκε το 1994, είχε ήδη σημειώσει 15 χρόνια ζωής και είχε πετύχει τον πρώτο στόχο που τέθηκε με την ίδρυσή του. Ανέδειξε το πρόβλημα. Από την άρνηση του προβλήματος, το ΚΕΝΘΕΑ δούλεψε ώστε να υπάρξει αναγνώριση, προετοιμασία και δράση με τελικό σκοπό την αλλαγή. Ο Πανιερώτατος Κιτίου και ο Δρ. Βερεσιές πλαισιωμένοι από αναρρίθμητους εθελοντές και εθελόντριες δούλεψαν άοκνα μέρα και νύκτα για να ενημερώσουν την κοινή γνώμη και να οργανώσουν την κοινωνία κατά των εξαρτήσεων.

Ιδρύθηκαν τοπικοί σύνδεσμοι, δημιουργήθηκαν ομάδες γονέων, δίκτυα εθελοντών, διοργανώθηκαν συνέδρια, ημερίδες και εκπαιδεύσεις. Βέβαια παρά τις πολλές και ουσιαστικές δράσεις που υλοποιήθηκαν υπήρξαν δυσκολίες και πολλά εμπόδια και διαφάνηκε ότι ο πρώτος κύκλος ζωής είχε κλείσει. Χρειαζόταν αναπροσαρμογή των στόχων, των μεθόδων και των δράσεων. Πλέον το φαινόμενο των εξαρτήσεων είχε λάβει άλλη έκταση. Το φαινόμενο των εξαρτήσεων είναι σύνθετο. Πρόκειται για ένα βιοψυχοκοινωνικό φαινόμενο θα λέγαμε με βάση τη σύγχρονη επιστημονική ορολογία. Ένας συνδυασμός παραγόντων οδηγούν πολλούς ανθρώπους στην εξάρτηση τόσο σε ουσίες όσο και σε συμπεριφορές. Ανάμεσα στους παράγοντες αυτούς συγκαταλέγεται η σχολική αποτυχία, οι οικογενειακές συγκρούσεις, η αβεβαιότητα ως προς τις αξίες, το άγχος, η δυσκολία στη διαχείριση των συναισθημάτων, η αποξένωση, η επαφή με τις ουσίες, τα πρότυπα αλλά και βιολογικοί παράγοντες. 

Ως ΚΕΝΘΕΑ θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό να επενδύσουμε στην πρόληψη. Σήμερα η πρόληψη κατηγοριοποιείται σε καθολική, επιλεκτική και ενδεδειγμένη. Κάθε μορφή πρόληψης είναι ουσιαστική. Πρόληψη όμως είναι και να στηριχτεί ο θεσμός της οικογένειας και των υγιών ενασχολήσεων ώστε να θωρακιστεί το παιδί ενάντια στις εξαρτήσεις. Ποιοτικός χρόνος με τους γονείς, σεβασμός, αγάπη, καλή επικοινωνία είναι βασικοί παράγοντες που ενισχύουν τα αντισώματα των νέων. Παράλληλα, ένα συμπεριληπτικό σχολείο που δεν απορρίπτει τα παιδιά αλλά τα σέβεται και τα υπολογίζει στις αποφάσεις που λαμβάνονται. Μια κοινωνία και μια πολιτεία που νοιάζεται και που γαλουχεί τα παιδιά της με αξίες και ιδανικά. Προβολή θετικών προτύπων από τα ΜΜΕ και πνευματική εγγρήγορση.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα πιο πάνω έχουμε επαναπροσδιορίσει το ρόλο του ΚΕΝΘΕΑ. Επιθυμούμε όπως το ΚΕΝΘΕΑ καταστεί κέντρο έρευνας, εκπαίδευσης, ανάπτυξης προληπτικών και θεραπευτικών προγραμμάτων. Το ΚΕΝΘΕΑ δεν είναι πλέον μόνο του. Επιδιώκουμε την καλλιέργεια συνεργασιών με κάθε φορέα που δραστηριποιείται τοπικά και διεθνώς.

Συγκεκριμένα:

Είμαστε σε πολύ στενή συνεργασία με το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου τόσο τον Πρόεδρο και τα Μέλη αλλά και τους λειτουργούς. Σήμερα το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο εκπροσωπείται εδώ τόσο με τον Πρόεδρο όσο και με κάποια μέλη του. Θέλω να σας διαβεβαιώσω πως εκτιμούμε τη στήριξη και την εμπιστοσύνη που επιδεικνύετε προς τον οργανισμό μας και ότι θα δουλέψουμε σκληρά ώστε από κοινού να υλοποιήσουμε την Εθνική στρατηγική.

Τον περασμένο Ιούλιο υπογράφηκε πρωτόκολλο συνεργασίας του Πανεπιστημίου Κύπρου με το ΚΕΝΘΕΑ. Πρόκειται για μια εξαιρετικής σημασίας εξέλιξη για εμάς. Το πρωτόκολλο περιλαμβάνει εποπτεία και αξιολόγηση του ΚΕΝΘΕΑ από το Πανεπιστήμιο, συνεργασία για θέματα συνεδρίου, παροχή θέσεων πρακτικής άσκησης από το ΚΕΝΘΕΑ για φοιτητές του Πανεπιστημίου κ.α. Ήδη το πρωτόκολλο είναι στα αρχικά στάσια υλοποίησης και ιδιαίτερα ως προς το κομμάτι της πρακτικής άσκησης φοιτητών. Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Πρύτανη, τη σύγκλητο και το Τμήμα Ψυχολογίας τις Δρ. Κωνσταντινίδου, Δρ. Παναγιώτου, Δρ. Καρεκλά και Δρ. Καραγιάννη.

Δυο νέα κεφάλαια ανοίγονται για το ΚΕΝΘΕΑ. Το ένα αφορά τη συνεργασία του οργανισμού μας με την Εθνική Φρουρά. Αναμένεται ότι σύντομα θα μπούμε σε στενή και πολύπλευρη συνεργασία. Θερμές ευχαριστίες στο Δρ. Κυπριανού την κ. Κωνστντινίδου και τον κ. Πέτρου για τη συνεργασίας που έχουμε. Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά την εμπλοκή του ΚΕΝΘΕΑ στην παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής στήριξης για άτομα που είναι ενταγμένα σε προγράμματα υποκατάστασης. Στο σημείο αυτό να ευχαριστήσουμε τον Δρ. Αργυρίου και την κ. Συμεωνίδου για τη μέχρι στιγμής συνεργασίας μας στο κεφάλαιο αυτό.

Το ΚΕΝΘΕΑ συμμετέχει ενεργά στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα TAKE CARE για την πρόληψη της κατάχρησης αλκοόλ από νέους. Παράλληλα συμμετέχουμε και στο ευρωπαϊκό δίκτυο EURONET στο οποίο μετέχουν οργανισμοί που εργάζονται στον τομέα της πρόληψης των εξαρτήσεων από όλη την Ευρώπη. Αύριο Κυριακή 5.2.12 και μέχρι την Παρασκευή 10.2.12 το ΚΕΝΘΕΑ φιλοξενεί στην Πάφο τους ευρωπαϊους εταίρους μας στο euronet και το take care με σκοπό την ανταλλαγή ιδεών και την ανάπτυξη προγραμμάτων επιλεκτικής πρόληψης.

Θα ήθελα να κάνω μερικές επισημάνσεις για κάποια σημεία που μας προβληματίζουν και να καλέσω και τους υπόλοιπους συνεργάτες που ασχολούνται με τα θέματα των εξαρτήσεων σε διάλογο με σκοπό την αντιμετώπιση νέων τάσεων.

Ο τζόγος και οι υπόλοιπες εξαρτήσεις συμπεριφοράς λαμβάνουν ανησυχητικές διαστάσεις. Η αντιμετώπιση θα πρέπει να είναι συντονισμένη. Η προσθήκη των εξαρτήσεων συμπεριφοράς στη λίστα με τις άλλες εξαρτήσεις απασχολεί έντονα το ΚΕΝΘΕΑ. Θεωρούμε σημαντικό όπως το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου εμπλακεί ενεργά στο ζήτημα και ελπίζουμε η νέα Εθνική Στρατηγική να καλύπτει όλες τις εξαρτήσεις και όχι μόνο αυτές που αφορούν ουσίες. Εμείς ακόμη προτείνουμε την αλλαγή του ονόματος του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου σε Αρχή η Οργανισμό για έλεγχο ή αντιμετώπιση των εξαρτήσεων. Το ΚΕΝΘΕΑ στο καταστατικό που ετοιμάζεται αφαιρεί από τον τίτλο του τη λέξη ναρκωτικά (Κέντρο ενημέρωσης για τα ναρκωτικά και θεραπείας εξαρτημένων ατόμων)- και παραμένει Κέντρο Ενημέρωσης και Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων- ΚΕΝΘΕΑ.

Η χρήση κάνναβης έχει εμπεδωθεί στον εφηβικό και νεανικό πληθυσμό της Κύπρου και αποτελεί τώρα μέρος της σύγχρονης επικοινωνίας και τρόπος συνεύρεσης και συντήρησης των φιλικών σχέσεων που αναπτύσσονται στις ομάδες αυτές. Η άλλη διαπίστωση μας είναι πως οι μαθητές που κάνουν χρήση κάνναβης ή και άλλων ουσιών, ενώ πριν μια δεκαετία η έναρξη χρήσης σήμαινε και εγκατάλειψη του σχολείου, τώρα με τα νέα δεδομένα ο χρήστης συνεχίζει τις σπουδές και αρχίζει να δημιουργείται νέο υποσύστημα στα σχολεία.

Με χαρά διαπιστώνουμε την αποφασιστική εγκατάλειψη των χρηστών της ηρωίνης. Συνεχώς μειώνεται ο αριθμός των χρηστών ενδοφλέβιας ηρωίνης και είναι πολύ λίγοι αυτοί που ξεκινούν τώρα την χρήση ηρωίνης. Εμείς πιστεύουμε πως εκτός από τους εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι η οικονομική κρίση μεγάλο ρόλο έπαιξε και η διαφώτιση αλλά και η ανάπτυξη των προγραμμάτων υποκατάστατων που γίνονται από το κράτος και ιδιωτικούς φορείς.

Να αναφέρουμε ότι τον Δεκέμβρη 2010 το ΚΕΝΘΕΑ, με τη συνεχή παρακολούθηση του φαινομένου από την άμεση μας επαφή με τους χρήστες, ανακοίνωσε και προειδοποίησε τους χρήστες για την έλλειψη ηρωίνης και την ύπαρξη νοθευμένης ηρωίνης που τους έθετε σε άμεσο κίνδυνο. Η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρηρίου έδειξε πως πράγματι ολόκληρη η Ευρώπη είχε την περίοδο αυτή παρόμοιο πρόβλημα. Το αρνητικό στην περίπτωση είναι η μεταπήδηση ενός μεγάλου μέρους των χρηστών από τη χρήση ηρωίνης στην πολυχρήση με κύρια ουσία την κοκαίνη και τις αμφεταμίνες.

Το πρόβλημα του αλκοόλ μας απασχολεί πολύ σοβαρά. Δυστυχώς ανάμεσα στους έφηβους έχουμε τεράστια αύξηση της υπερκατανάλωσης αλκοολούχων ποτών και αύξηση των περιπτώσεων μέθης, που δεν υπήρχε σε τέτοιο βαθμό πριν δέκα χρόνια και δυστυχώς αυτοί θα συμπληρώνουν τον μεγάλο κατάλογο των υφισταμένων εξαρτημένων ανδρών και τελευταίως και γυναικών στην Κύπρο.

Με πολλή περίσκεψη παρακολουθούμε τις εξελίξεις στον τομέα των τυχερών παιχνιδιών. Είναι πάγια η θέση μας ενάντια στον τζόγο και στη δημιουργία καζίνων στην Κύπρο. Εντούτοις η νέα πραγματικότητα μας δείχνει πως αυτή την στιγμή εκτός από την εκτός ελέγχου λειτουργία καζίνων στα κατεχόμενα υπάρχει ήδη ένα ανεξέλεγκτο από το κράτος, που διοικείται και εξυπηρετεί το παρακράτος - ένα τεράστιο ΚΑΖΙΝΟ με 800 και περισσότερα παραρτήματα σε όλη την Κύπρο με εμβαδόν 20.000 τετραγωνικών μέτρων και προσωπικό τουλάχιστον 5000 άτομα. 

Έχοντας δε, υπόψη την τελευταία απόφαση του Υπουργού Οικονομικών για παραχώρηση αδειών για δημιουργία καζίνων, το ΚΕΝΘΕΑ προβληματίζεται σοβαρά και μελετά τρόπους σε περίπτωση που θα γίνει πραγματικότητα να γίνει με τρόπο όπου να υπάρχει κρατικός έλεγχος για αποφυγή και πρόληψη της εξάρτησης των Κυπρίων χρηστών του.

Σε σχέση με τη νομοθεσία υπογραμμίζουμε και πάλι την ανάγκη για υλοποίηση του νόμου του 1992 που προνοεί θεραπεία αντί της ποινής για χρήστες. Θεωρούμε ότι όταν ένας χρήστης μπαίνει στη φυλακή δεν αποθεραπεύεται παρά μόνο η κατάστασή του επιδυνώνεται. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να χαιρετίσουμε τη δημιουργία του προγράμματος Στροφή 360 μοίρες χωρίς όμως να μετακινούμαστε από τη θέση μας υπέρ της εφαρμογής του νόμου του 1992. Με επιμονή θα ζητήσουμε αλλαγές στον Νόμο του 2002 για τις ποσότητες. Επίσης πρέπει να μελετήσουμε την εμπειρία της Ελλάδας, για αποποινικοποίηση της χρήσης και της κατοχής μικρών ποσοτήτων για προσωπική χρήση για αποφυγή της φυλάκισης και επιβολής προστίμων.

Κλείνοντας την ομιλία μου σήμερα θα ήθελα να σταθώ στο θετικό μήνυμα που εισπράττω. Η Κύπρος νοιάζεται, και αισθανόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι στον αγώνα αυτό. Θέλω να σας βεβαιώσω ότι το ΚΕΝΘΕΑ θα συνεχίσει να δίνει τη μάχη κατά των εξαρτήσεων τόσο για προαγωγή της υγείας όσο και για θεραπεία όσων έχουν ανάγκη. Θέλω να σας ευχαριστήσω που είσαστε εδώ και μας στηρίζετε, και επίσης θα ήθελα να ευχαριστήσω τους χορηγούς μας esso κύπρου και τον Χορηγό επικοινωνίας ρικ.

Μετ’ ευχών εγκαρδίων.

Ο Ταμασού Ησαϊας

Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΝΘΕΑ