Το Οικουμενικό Πατριαρχείο παρατηρεί με ιδιαίτερο προβληματισμό
τις «επεκτατικές διαθέσεις» της Ρωσικής και της Ρουμανικής Εκκλησίας.
Ξαναφουντώνει» η αντιπαράθεση στους κόλπους της Ορθοδοξίας για τα όρια της δικαιοδοσίας των Πατριαρχείων, αλλά και τις θεολογικές προσεγγίσεις σε διάφορα ζητήματα. Νέα αφορμή αποτέλεσε η κόντρα ανάμεσα στα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Ρουμανίας για την ανέγερση ναού στην Ιεριχώ, κίνηση η οποία χαρακτηρίστηκε από την αγιοταφική αδελφότητα - ως «αιτία πολέμου».
Οι σχέσεις των δύο Εκκλησιών βρίσκονται σε οριακό σημείο μετά και από την απόφαση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου να διακόψει την κοινωνία με τον Πατριάρχη Ρουμανίας Δανιήλ. Ο κκ. Θεόφιλος προσπαθεί στην ουσία να αποτρέψει παρόμοιες «πρωτοβουλίες» από το Πατριαρχείο Μόσχας, που θεωρείται ο μεγάλος αντίπαλος.
Η εξέλιξη αυτή προκαλεί έντονη ανησυχία στους κόλπους των ορθοδόξων εκκλησιών, που διακρίνουν πίσω από τις κινήσεις αυτές «νέο κύκλο αντιπαραθέσεων».
Δεκαπενταετής ένταση
Για ακόμη μια φορά, όμως, στο κέντρο των εντάσεων βρίσκεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο τα τελευταία 15 χρόνια έχει συγκρουστεί ανοιχτά με το Πατριαρχείο της Ρωσίας και την Εκκλησία της Ελλάδος για το ισχύον εκκλησιαστικό καθεστώς και για τα όρια των Πατριαρχείων. Σύμφωνα με στελέχη του Φαναρίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρατηρεί με ιδιαίτερο προβληματισμό τις «επεκτατικές διαθέσεις» της Ρωσικής και της Ρουμανικής Εκκλησίας, εξετάζοντας με προσοχή κάθε κίνηση που θα απέτρεπε οποιαδήποτε αλλαγή του υφιστάμενου καθεστώτος. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η πρόσκληση που απηύθυνε πρόσφατα στους Πατριάρχες Αλεξανδρείας Θεόδωρο, Αντιοχείας Ιγνάτιο, Ιεροσολύμων Θεόφιλο και στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο προκειμένου να συμμετάσχουν σε Σύνοδο (τον Αύγουστο) με αντικείμενο συζήτησης την κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τα προβλήματα που έχουν προκύψει από τις αξιώσεις που προβάλλουν τα Πατριαρχεία Ρωσίας και Ρουμανίας. Ειδική αναφορά αναμένεται να γίνει στη στάση του Πατριάρχη Ρουμανίας Δανιήλ, ο όποιος επιχειρεί να εξελιχθεί σε «τρίτο πυλώνα των Ορθοδόξων».
Οπως εκτιμούν στο Φανάρι, οι προθέσεις του κ.κ. Δανιήλ δεν αποκλείεται να εξελιχθούν σε «αγκάθι» ακόμη και για το καθεστώς στον Πανάγιο Τάφο. Καθεστώς που επί αιώνες αμφισβητείται έντονα, με «πρωταγωνιστές» τους Ρώσους, τους Αρμένιους, αλλά και τους Καθολικούς, οι οποίοι διεκδικούν περισσότερο «χώρο».
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ
Θέλει κοινό μέτωπο των ελληνόφωνων
ΣΤΗ ΠΑΡΟΥΣΑ ΦΑΣΗ, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, έχοντας κλείσει η «πληγή» με την Ελλαδική Εκκλησία, μετά την εκλογή του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, προσπαθεί να συγκροτήσει κοινό μέτωπο με τους ελληνόφωνους Πατριάρχες και Αρχιεπισκόπους, προκειμένου να αντιμετωπίσει τη νέα κατάσταση όπως αυτή τείνει να διαμορφωθεί στα Ιεροσόλυμα. Σκοπός του είναι όλες οι Εκκλησίες να προσέλθουν στην Οικουμενική Σύνοδο χωρίς προβλήματα.
Τις θέσεις του Φαναρίου υποστηρίζουν οι ελληνόφωνες Εκκλησίες, όπως τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, ενώ υποστηρικτής του είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ο οποίος πάντα παίζει εξισορροπητικό ρόλο για την «ενότητα της Ορθοδοξίας».
Καλές είναι οι σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Ελλαδική Εκκλησία, παρά τις προστριβές του παρελθόντος; που έφτασαν ακόμη και στη διακοπή της μνημόνευσης του μακαριστού Χριστόδουλου (το 2004) με αφορμή τις Νέες Χώρες. Ο κκ. Ιερώνυμος στηρίζει τον Οικουμενικό Πατριάρχη, όπως επίσης και τον Ιεροσολύμων, κρατά ωστόσο ουδέτερη στάση απέναντι στον Μόσχας. Κατά καιρούς το Φανάρι έχουν υποστηρίξει οι ιεράρχες του αραβόφωνου Πατριαρχείου Αντιοχείας, καθώς και των σλαβόφωνων Πατριαρχείων Βουλγαρίας και Σερβίας.
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΜΟΣΧΑΣ
Ο καθοδηγητής των σλαβόφωνων
ΕΠΙ ΕΠΟΧΗΣ Αλέξιου Β' οι σχέσεις Φαναριού - Μόσχας δεν ήταν και οι καλύτερες. Ο μακαριστός Αλέξιος Β' θεωρούσε πως το Πατριαρχείο Μόσχας είναι η «τρίτη Ρώμη», λόγω του μεγάλου αριθμού των πιστών. Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση του κ.κ. Βαρθολομαίου με τον τότε Πατριάρχη Μόσχας σημειώθηκε το 2000, όταν ο Αλέξιος Β' είχε απειλήσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη με διακοπή της μνημόνευσης του, με αφορμή τη διαμάχη για τις βαλτικές χώρες.
Τότε ο κ.κ. Βαρθολομαίος επιδίωξε να διευρύνει το ρόλο και το λόγο του Πατριαρχείου στις νέες χώρες που προέκυψαν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Με την εκλογή του κ.κ. Κύριλλου στον πατριαρχικό θρόνο της Ρωσίας, η κατάσταση παραμένει σχεδόν ίδια. Κατά καιρούς ο Πατριάρχης Μόσχας αμφισβητεί τη θέση του πρώτου μεταξύ ίσων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όπως έπραξε και στη Γενεύη.
Τότε, διά του εκπροσώπου του, του προέδρου του τμήματος εξωτερικών εκκλησιαστικών υποθέσεων, μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα, επιχείρησε να «υποβαθμίσει» τη θέση του Οικουμενικού Πατριάρχη, καθώς αρνήθηκε και αυτός (όπως και ο Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιήλ) το δικαίωμα στον κ.κ. Βαρθολομαίο να υπογράφει πρώτος οποιαδήποτε συλλογική απόφαση που αφορά στην εκχώρηση του Αυτοκέφαλου.
Το ίδιο ψυχρές είναι οι σχέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Μέσα σε αυτό το κλίμα εντάσσεται και η καθυστέρηση του κ.κ. Θεόφιλου να καλέσει τον κ.κ. Κύριλλο στα Ιεροσόλυμα, τη στιγμή μάλιστα που ο προκαθήμενος της Ρωσικής Εκκλησίας έχει κληθεί στην περιοχή από τους Παλαιστινίους και τους Ισραηλινούς. Το Πατριαρχείο Μόσχας έχει μοναστήρια στους Αγίους Τόπους, αλλά και χιλιάδες Ρωσοεβραίους που ζουν στο Ισραήλ. Σύμμαχοι της Ρωσικής Εκκλησίας στη διαμάχη με τα Ιεροσόλυμα θεωρούνται οι Εκκλησίες της Πολωνίας και της Τσεχίας, που παραδοσιακά υποστηρίζουν τις ρωσικές θέσεις. Αντίθετα, τυπικές θεωρούνται οι σχέσεις με το Πατριαρχείο Αντιοχείας, αλλά και με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, παρότι ο κ.κ. Θεόδωρος έχει σπουδάσει στη Ρωσία.
ΚΥΡΙΛΛΟΣ
Τόν βλέπουν με... μισό μάτι
ΑΠΟ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ της εκλογής του στον πατριαρχικό θρόνο της Ρωσίας (1η Φεβρουαρίου 2009), κατηγορούσε ανοιχτά το Φανάρι ότι επεδίωκε να αποκόψει την Εκκλησία της Ουκρανίας από την Εκκλησία της Μόσχας. Πέρα από αυτό, αποσκοπούσε στη δημιουργία ναών με σκοπό την ενίσχυση της παρουσίας της Ρωσικής Εκκλησίας στα Ιεροσόλυμα, προκαλώντας την οργή του κ.κ. Βαρθολομαίου.
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ
Ο αμφισβητίας του Φαναρίου
ΣΤΗΝ ΟΥΣΙΑ, η πρώτη «ανταρσία» της Εκκλησίας της Ρουμανίας σημειώθηκε στην προπαρασκευαστική σύνοδο του περασμένου Ιανουαρίου μεταξύ εκπροσώπων των Ορθοδόξων Εκκλησιών στη Γενεύη, με σκοπό τη σύγκληση της Οικουμενικής Συνόδου, της πρώτης μετά το σχίσμα των Εκκλησιών το 1054. Η Ρουμανική Εκκλησία αμφισβήτησε την πρωτοκαθεδρία του Φαναριού, ισχυριζόμενη ότι «δεν μπορεί να υπογράφει πρώτο διατάγματα με τα όποια παραχωρείται η Αυτοκεφαλία μιας Εκκλησίας» και ότι «οι υπογράφοντες πρέπει να συναποφαίνονται».
Από τότε οι σχέσεις με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο είναι ψυχρές. Η συνέχεια δικαίωσε όλους εκείνους που εκτιμούσαν ότι ο Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιήλ θα προκαλούσε νέα προβλήματα. Και πριν αλέκτορα φωνήσαι το πρόβλημα προέκυψε με τη λειτουργία του ναού στα Ιεροσόλυμα, παρά την προειδοποίηση του Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλου ότι δεν μπορούσε να είναι «υπό τη σκέπη» της Ρουμανίας. Ο κκ. Δανιήλ αγνόησε τις προειδοποιήσεις, με αποτέλεσμα ο κκ. Θεόφιλος να διακόψει την κοινωνία, ανεβάζοντας επικίνδυνα το θερμόμετρο στην ευαίσθητη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η κίνηση αυτή του Πατριάρχη Ιεροσολύμων αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς θεωρείται εκ των στενών φίλων του κ.κ. Βαρθολομαίου. Αιτιολογώντας την απόφαση του, ο κκ. Θεόφιλος κατηγόρησε τη Ρουμανία για «εισπήδηση», καθώς ο ναός που έχτισε και λειτουργεί στην Ιεριχώ ανήκει πνευματικά στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Σε επιστολή του, μάλιστα, λίγο προτού διακόψει τη μνημόνευση, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων επιχειρηματολογεί, αναφέροντας: «Εάν και άλλαι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι ακολουθήσουν το παράδειγμα τούτο της Ορθοδόξου Ρουμανικής Εκκλησίας, τότε θα έχωμεν εις την Αγίαν Γην αντιπροσωπείας δεκατριών Αυτοκέφαλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, όπερ έσται παράδειγμα αυθαιρέτου ορθοδόξου πολυφωνίας και πολυαρχίας, δυσκόλως διοικητικώς οικονομουμένης».
ΔΑΝΙΗΛ
Ο φίλος που έγινε... εχθρός
ΟΤΑΝ ΤΟ 2007 αναλάμβανε τα ηνία της Εκκλησίας της Ρουμανίας (έχει 20 εκατομμύρια πιστούς), οι ορθόδοξοι προκαθήμενοι δεν φαντάζονταν πως αυτή η τόσο «χαμηλών τόνων» προσωπικότητα θα προκαλούσε μία σειρά από προβλήματα. Αν και στην ουσία «πορεύεται μόνος του», προσπαθεί να διευρύνει την επιρροή του, αμφισβητώντας εμμέσως προς το παρόν τα προνόμια του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ
ΤΟ 2000 κήρυξε «ιερό πόλεμο» στο Πατριαρχείο Μόσχας για τις βαλτικές χώρες. Το 2004 αποφάσισε τη διακοπή της μνημόνευσης του ονόματος του τότε Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου, με αφορμή το «αγκάθι» των Νέων Χωρών. Σήμερα, δίνει αγώνα για να υπερασπιστεί την πρωτοκαθεδρία του, την οποία αμφισβητούν τα Πατριαρχεία Μόσχας και Ρουμανίας. Διατηρεί καλές σχέσεις με τις Εκκλησίες της Ελλάδος και της Κύπρου, την I Αρχιεπισκοπή Αλβανίας και με τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αλεξάνδρειας.
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΜΟΣΧΑΣ
ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ Μόσχας - Φαναρίου παραμένουν ψυχρές από την εποχή της αναγνώρισης της Εκκλησίας της Εσθονίας. Το ίδιο ψυχρές είναι και οι σχέσεις με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Η Ρωσία , επηρεάζει άμεσα τις Εκκλησίες της Τσεχίας και της Πολωνίας.
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ
ΟΡΙΑΚΕΣ θεωρούνται οι σχέσεις με το Φανάρι, αφού αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία του. Πρόσφατα, ο Ρουμανίας Δανιήλ κήρυξε «πόλεμο» στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις του κ.κ. Θεόφιλου, ο οποίος με τη σειρά του προχώρησε στη διακοπή της μνημόνευσης του. Αντιπαράθεση είχε ξεσπάσει την περίοδο της κατάρρευσης των σοσιαλιστικών καθεστώτων και με το Πατριαρχείο Μόσχας για τη Μητρόπολη Μολδαβίας, την οποία διεκδικούσαν και οι δύο πλευρές.
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΟΣ με δύο «ισχυρά μέτωπα» - τα Πατριαρχεία Μόσχας και Ρουμανίας- βρίσκεται ο Ιεροσολύμων Θεόφιλος. Η διαμάχη με τον Προκαθήμενο της Ρουμανικής Εκκλησίας για την ανέγερση ναού στην Ιεριχώ οδηγήθηκε στα άκρα, με τον κ.κ. Θεόφιλο να εφαρμόζει το «μέγιστο πειθαρχικό μέτρο», αυτό της διακοπής της κοινωνίας με τη Ρουμανική Εκκλησία.
Με την ενέργεια αυτή προσπάθησε να αποτρέψει και τις «επεκτατικές διαθέσεις» του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου. Τα Ιεροσόλυμα διατηρούν καλές σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και με την Εκκλησία της Ελλάδος.
Για την Αντιγραφή
Voiotosp.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου