15 Σεπτεμβρίου, 2010

Ή Αύτοκεφαλία της Εκκλησίας της Δωδεκανήσου και ή Τουρκική ύπηκοότης των Ιεραρχών

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Τό πρόβλημα περί συγκροτήσεως Ιεράς Συνόδου της Δωδεκανήσου και της αύτοκεφαλίας της είναι ζήτημα παλαιόν. Ιταλική αποικία από του 1912 ή Δωδεκάνησος, πλήν του Καστελλορίζου, τό όποιο ήταν γαλλική βάση, αναγνωρίζεται ή ιταλική κυριαρχία σέ όλα τά Δωδεκάνησα τό 1924, μετά τήν Συνθήκη της Λωζάννης, αξιώνουν στην συνέχεια οί Ιταλοί όπως «αί Μητροπόλεις των Δωδεκανήσων ανακηρυχθούν ως ανεξάρτητη Εκκλησία» (Πάνταινος 1924, σ. 714). Τό γεγονός αυτό θεωρείται ή απαρχή των επαφών ανάμεσα στους Μητροπολίτες τών Δωδεκανήσων και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο γιά την ανακήρυξη της αύτοκεφαλίας.

Τό Φανάρι, μετά άπό σύσκεψη μέ τούς Μητροπολίτες, άνεκοίνωσε ότι «τό Δωδεκανησιακό εξελίσσεται σέ αυτονομία» (Πάνταινος, 1924, σ. 768). Πράγματι, όπως διαβάζουμε στό περιοδικό «Πάνταινος» του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (1927, σ, 62), το Οίκουμενικόν Πατριαρχείο απεφάσισε νά ανακήρυξη τήν έν Δωδεκάνησα) Όρθόδοξον Έκκλησίαν Αύτοκέφάλον μέ τήν ισχύ όμως συγκεκριμένων όρων (Βλ. Π.Γ. Φούγια, Άθήνα-Φανάρι. Παραλειπόμενα. Θεσσαλονίκη, Μαλλιαρής, 2006, σσ.182-183). Αντίθετος μέ τήν χορήγηση της αύτοκεφαλίας ήταν τόσο ο λαός της Δωδεκανήσου όσον και ό Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Μελέτιος Μεταξάκης (1925—1935).

Ή παρέμβαση του Μελετίου Μεταξάκη δέν συνδέεται μόνον με τήν Αύτοκεφαλία της Εκκλησίας τών Δωδεκανήσων, άλλά κυρίως με τις βάσιμες υποψίες του γιά μελλοντικά σχέδια τών Ιταλών. Είδικώτερα, μία αυτοκέφαλη ορθόδοξη Εκκλησία εντός τής ιταλικής κυριαρχίας θά μπορούσε νά συμπεριλάβη στήν εκκλησιαστική της δικαιοδοσία και όλες τις κτήσεις της Ιταλίας στήν Αφρική: Τριπολίτις, Ερυθραία, Ιταλική Σομαλία. Μία τέτοια εξέλιξη θά έθιγε προφανώς τόν ζωτικό χώρο τού Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (Πβ. Π. Γ. Φούγια, ένθ'άν., σ. 188).

To 1929 τό Πρωτόκολλο εκχωρήσεως της αύτοκεφαλίας στην Δωδεκανησιακή Εκκλησία ήταν έτοιμο πρός ύπογραφήν από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον εκπρόσωπο της Ιταλικής Κυβερνήσεως. Τό έτος αυτό απεβίωσε ό Οικουμενικός Πατριάρχης Βασίλειος Γ(Γεωργιάδης) (1925-1929). Ό διάδοχος του Φώτιος Β'(Μηνιάτης) ερεύνησε τόν φάκελλο της Εκκλησίας Δωδεκανήσου και διεπίστωσε ελλείψεις βασικών στοιχείων, όπως τό αίτημα του ιδίου του λαού τών Δωδεκανήσων για την χορήγηση της αύτοκεφαλίας. Έτσι, άπεσοβήθη ή αύτοκεφαλία (Β. Θ. Σταυρίδου, Οί Οικουμενικοί Πατριάρχαι. 1860 - Σήμερον. Ιστορία και Κείμενα, Θεσσαλονίκη, Άφοί Κυριακίδη, 2004, σ. 564. Έμμαν. Κωνσταντινίδου, Συμβολή εις τήν έκκλησιαστικήν ίστορίαν της Δωδεκανήσου. Αθήναι 1968). Τό Δωδεκανησιακό απασχόλησε νομικούς και πολιτικούς κύκλους και μετά τήν ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα τό 1948. Δέν επιτεύχθηκε ή ενσωμάτωση τών Μητροπόλεων στήν ελλαδική Εκκλησία.

Τίθεται έτσι σήμερα ή απορία: Ποιά σκοπιμότητα εξυπηρετεί ή θά εξυπηρετήσει ή δημιουργία Αρχιεπισκοπής Δωδεκανήσων κατά το πρότυπο της Αποστολικής Εκκλησίας της Κρήτης, όταν τό ίδιο τό Οίκ. Πατριαρχείο κατά τό πρόσφατο παρελθόν έλαβε τήν απόφαση περί συρρικνώσεως της άλλοτε κραταιούσης Αρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου Αμερικής; Όσον άφορα στήν χορήγηση τής τουρκικής ύπηκοότητος, ώς δεύτερης ύπηκοότητος άπό τούς Μητροπολίτες της Εκκλησίας τής Κρήτης, τό γεγονός αυτό έχει προκαλέσει τά αρνητικά σχόλια παραγόντων τής Κρήτης (βλ. τό βαρυσήμαντο άρθρο του Μανώλη Καρέλλη «Δέχθηκαν οί κρήτες Ιεράρχες τήν "προσφορά" του Έρντογάν» (εφημ. Τό Παρόν, 24 Ιανουαρίου 2010).

Πρός τήν κατεύθυνση αύτη έκινήθησαν και άλλοι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πού δέν διαμένουν μόνιμα στήν Τουρκία. Στους νέους σέ ηλικία Μητροπολίτες, πού έχουν εκφράσει την επιθυμία περί λήψεως τής τουρκικής ύπηκοότητος, έτσι ώστε όταν προκύψει θέμα διαδοχής νά λάβουν μέρος σέ αυτήν, άς μάς έπιτραπή νά ύπενθυμίσωμεν σέ όσους βαυκαλίζωνται κάτι τέτοιο τήν προσφιλή άποψη του Μητροπολίτου Χαλκηδόνος Θωμά, τοποτηρητού του Οικουμενικού Πατριαρχείου μετά τήν παραίτηση του Πατριάρχη Μαξίμου Ε'(1948), ό όποιος παρέδωσε και τήν ποιμαντική ράβδο στόν Άθηναγόρα (βλ. Β. Σταυρίδου, Οί Οικουμενικοί Πατριάρχου... ένθ' άν., σ. 631 και σ. - 645), σύμφωνα μέ τήν όποια «οί έν (Φαναρίω αποτελούμε τήν Κυβέρνηση της Εκκλησίας και δέν δίνουμε λογαρισμό σέ κανένα» (Λαμβάνεται άπό Π. Γ. Φούγια, Άθήνα-Φανάρι. Παραλειπόμενα. Θεσσαλονίκη,2006).

Voiotosp.blogspot.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: