Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αγαπητέ επισκέπτη του blog δυστυχώς, εδώ και σαράντα επτά χρόνια ισχυρίζεται ότι ετοιμάζει την σύγκληση μιας Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας, και ακόμη δεν υπάρχει τίποτε σαφές στον ορίζοντα. «Το 1961, σε μια πανορθόδοξη Συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο, εκφράστηκε ο βαθύς πόθος της Συνοδικής συμπορείας όλων των τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Φαίνεται όμως πως το Πατριαρχείο δεν μπορεί να σηκώσει τόσο βάρος ευθύνης!
Πάνω από 15 αιώνες οι λαοί αυτοί συμβίωναν μέσα σε μια μεγάλη πολιτειακή οντότητα, σε μια δυνατή αυτοκρατορία, πρώτα της Ανατολικής Ρωμαϊκής και κατόπιν της Οθωμανικής. Και στις δύο διαδοχικές εξουσίες κέντρο αναφοράς ήταν η Κωνσταντινούπολη. Στους πέντε τελευταίους αιώνες η καρδιά της Κωνσταντινούπολης ταυτίστηκε με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο οποίο ο Σουλτάνος απέδωσε υπεροχικές αρμοδιότητες έναντι των άλλων επισκόπων της αυτοκρατορίας του, και το οποίο θεώρησε θετικό να εγκολπωθεί πολλά στοιχεία της προηγούμενης αυτοκρατορικής αυλής.
Μετά την δημιουργία των Βαλκανικών κρατών αρχίζει σταδιακά η αποκοπή των συνδετικών κρίκων των λαών με το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Οι περιστάσεις και τα γεγονότα είναι γνωστά. Τα τελευταία χτυπήματα προς την πνευματική ηγεσία της Ορθοδοξίας δόθηκαν, το 1922, με τον διωγμό του ορθοδόξου ποιμνίου από τις εστίες του της Ανατολής, και το 1955, με την απογύμνωση της Κωνσταντινούπολης από τον Ορθόδοξο λαό. Σήμερα, δυστυχώς το Οικουμενικό Πατριαρχείο περιορίστηκε σε μια γραφειοκρατική ομάδα κληρικών και επισκόπων, σχεδόν δίχως ποίμνιο, που κουβαλάει στις αποσκευές της το κληρονομητήριο μιας ανεπίστροφης εποχής, και αναζητάει αναγνώριση τίτλων χρεογράφων ενός θησαυρού, που αποσύρθηκε από την κυκλοφορία αιώνες πριν.
Η κατάσταση αυτή γεννάει θλιβερές σκέψεις σε πολλούς. Ακόμη και ο τίτλος «οικουμενικός» θεωρείται προκλητικός από μερικούς. Θυμίζει τις τότε αυτοκρατορικές βλέψεις και τις σημερινές επικυριαρχικές επιδιώξεις του παπισμού. Βέβαια πολλοί διερωτούνται, αν πρέπει στην πολιτική σκοπιμότητα των Σουλτάνων ή των Αυτοκρατόρων, αιώνες πριν, να στηρίζονται σημερινές κυριαρχικές επιδιώξεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όσο όμως το Οικουμενικό Πατριαρχείο θυμίζει κάποιο ανεπίστροφο ένδοξο παρελθόν, οι σημερινοί λαοί των Βαλκανίων αισθάνονται μετέωροι. Έμειναν δίχως πνευματική ηγεσία.
Οι διατυπώσεις μερικών για «ανασύσταση της Κωνσταντινουπολίτικης αυτοκρατορίας» αυτή την απέλπιδα αναζήτηση φανερώνει. Οι σημερινοί διαχειριστές του Φαναριού δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι ο θησαυρός που κληρονόμησαν είναι πνευματικός και μόνο ως προσωπικό βίωμα θυσίας μπορεί να αποκτήσει αξία. Δυστυχώς συχνά οι ψευδαισθήσεις των πατριαρχικών της Πόλης, τους οδηγούν σε λόγους και πράξεις που συνήθως υποβιβάζουν την Ορθόδοξη πνευματικότητα σε φαντασμαγορικό φολκλόρ.
Και η αναζήτηση ασφάλειας τους οδηγεί σε υπεργολαβίες πολιτικών βλέψεων και γεωστρατηγικών συμφερόντων. Προσπαθούν να επιβάλλουν μια νομική μορφή αναγνώρισης πρωτείου έναντι των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Η προσπάθεια όμως αυτή αφήνει να διαφανούν προθέσεις επικυριαρχίας. Κάτι τελείως ξένο στην ορθόδοξη εκκλησιολογία. Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες δεν συνεργάζονται σε πλαίσια συμμαχίας ή ομοσπονδίας, αλλά παρακάθονται ισότιμα γύρω από την μία αγία Τράπεζα και συμμετέχουν στα ίδια τίμια Δώρα του Θεού. Όλες οι τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες εκφράζουν την «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία» του Χριστού».
Ελάχιστα στοιχεία των σημερινών προσώπων του Φαναρίου ανταποκρίνονται στις πνευματικές αναζητήσεις των πιστών. Τα πρόσωπα της πατριαρχικής βιτρίνας είναι απορροφημένα στο «ένδοξο παρελθόν» και αιχμαλωτισμένα στις εξουσίες που είχαν. Δεν μπορούν να κατανοήσουν τις νέες καταστάσεις στον παγκόσμιο περίγυρο και τις σύγχρονες αντιλήψεις στις κοινωνικές σχέσεις. Επίσκοπος της αμερικανικής ηπείρου έλεγε σε συζήτηση ότι, όσες φορές συζήτησε με αρχιερείς του Πατριαρχείου ζητήματα της Ορθοδοξίας στην Αμερική, νόμιζαν ότι είχαν απέναντι τους έναν αντίπαλο που προσπαθούσε να τους κλέψει τον θησαυρό της εξουσίας τους. Και επιμένουν να επικυριαρχούν στις Ορθόδοξες Εκκλησίες όλου του κόσμου,. . . σαν να είναι ένα δεύτερο Βατικανό! Αυτό που δε μπορεί να κάνει σήμερα το Οικουμενικό Πατριαρχείο μπορεί να το κάνει η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος.
Αν δούμε μάλιστα τις συνθήκες, όπως διαμορφώνονται, θα διαπιστώσουμε ότι σύντομα θα την υποχρεώσουν να μη μένει θεατής των κοσμοϊστορικών διεργασιών που επιτελούνται. Το βάρος ευθύνης της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι αρκετά μεγάλο. Χρειάζονται γενναίες πρωτοβουλίες. Αυτό που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε από το παρελθόν είναι:
1. Η εμπειρία της συνεργασίας και της ενότητας των πρώτων αιώνων εκχριστιανισμού των λαών.
2. Τα ιδανικά της κοινής Ορθόδοξης πίστης, φιλτραρισμένα στην χριστιανική παράδοση της πρώτης χιλιετίας. Η κοινή πίστη και η κοινή εμπειρία προάγουν και σφιχτοδένουν την κοινωνία με την αδελφοσύνη, ανεξάρτητα από γλώσσες, εθνικισμούς και άλλες ομαδοποιήσεις, (π. Γ. Μεταλληνός, Ελληνισμός Μετέωρος, σελ. 19-29).
Πρώτο βήμα της ελληνικής Ορθοδοξίας είναι η εκκλησιαστική ενοποίηση, στις γεωγραφικές διοικήσεις και στις πνευματικές διαφοροποιήσεις.
Δεύτερο βήμα είναι η σύσφιξη των αδελφικών σχέσεων μεταξύ όλων των βαλκάνιων αδελφών. Η δημιουργία μιας Ιεράς Συνόδου των Βαλκανίων θα δώσει τις δυνατότητες προγραμματισμού κοινών δράσεων και άμιλλας των λαών στο στίβο της αγάπης.
Η διαπολιτισμική αγωγή, για την οποία γίνεται σοβαρός λόγος στις μέρες μας, είναι ένας τομέας πολύ αναγκαίος και αρκετά πρόσφορος. Η διαπολιτισμική αγωγή βοηθά τον νέο, αλλά και τον κάθε καλοπροαίρετο πολίτη, να σέβεται την συνύπαρξη διαφορετικών απόψεων, συνηθειών, εθίμων και πολιτισμών.
Έτσι εξισορροπούνται οι διακρίσεις που εμφανίζονται στην κοινωνική καθημερινότητα. Ο Ορθόδοξος χριστιανός εύκολα μπορεί να παραδεχτεί την ισότητα όλων των ανθρώπων και τις νέες μορφές συμβίωσης και συνεργασίας που εμφανίζονται. Τις πρωτοβουλίες αυτές πρέπει πρώτοι να τις αναλάβουμε εμείς οι Έλληνες Ορθόδοξοι και κατόπιν οι άλλοι λαοί της γειτονιάς μας. Τρεις βασικοί λόγοι μας αναγκάζουν να τις δείξουμε πρώτοι: 1) Είμαστε ο πιο ιστορικός λαός σε παράδοση, σε παιδεία, σε οικονομία, σε στρατιωτική ισχύ, σε διεθνείς σχέσεις. 2) Είμαστε ο λαός που πρωτοστάτησε στον εκχριστιανισμό της ευρύτερης περιοχής και προπορεύεται στις ορθόδοξες πολιτισμικές δημιουργίες. 3) Η γλώσσα μας και οι γλωσσικές παραγωγές, στην κλασική αρχαιότητα και στην βυζαντινή Ορθοδοξία, είναι θησαυρός παγκόσμιος.
Δεν υπάρχουν στην παγκόσμια γραμματεία τόσο δυνατά κείμενα, που συγκλονίζουν εσωτερικά τον άνθρωπο, που δονούν τις συνειδήσεις και που διατηρούν την ζωντάνια τους τόσους αιώνες! Το βλέμμα ενός πολιτικού περιγράφει με άλλο τρόπο τα κοινωνικά πλεονεκτήματα της σημερινής Ελλάδας και αξίζει να τα συσχετίσουμε με τις αναγκαίες πρωτοβουλίες της σήμερα στα Βαλκάνια. Σήμερα όλοι οι πολιτισμοί αναζητούν να γνωρίσουν την Αγάπη του Θεού και την σημασία της στις ανθρώπινες σχέσεις.
Όλοι οι πολιτισμοί ψάχνουν την προσωπική σχέση της κάθε ανθρώπινης ύπαρξης με το υπερφυσικό Πρόσωπο του Θεού. Όλοι οι πολιτισμοί έχουν ανάγκη τις υπερβατικές βεβαιότητες που ανεβάζουν ποιοτικά την ανθρώπινη συμβίωση. Η παρουσία της Ορθοδοξίας στον ενοποιημένο ευρωπαϊκό χώρο δεν θα έχει δυναμισμό και πειστικότητα, αν μείνει μόνο με την ελληνική φωνή, ή ακόμα χειρότερα, με την επίπλαστη τυπική επιφάνεια των πατριαρχικών πριγκίπων του Φαναρίου.
Στις σημερινές συνθήκες, ο λόγος ενός φορέα γίνεται τόσο ακουστός όσο πιο μεγάλη ενότητα πολιτών εκφράζει. Οι αναμνήσεις ιστορικού παρελθόντος, μόνο συγκίνηση και οίκτο προκαλούν, όχι διέγερση ψυχών.
Όλες οι βαλκανικές Ορθόδοξες Εκκλησίες, αγαπητέ επισκέπτη και η ρωσική, προς την οποία φέρονται καχύποπτα μερικοί από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, τρέφουν μεγάλο σεβασμό προς το ιστορικό παρελθόν της Πόλεως. Δεν μπορούν όμως να κατανοήσουν και να δικαιολογήσουν την συμπεριφορά του μερικές στιγμές του 21ου αιώνα.
Voiotosp.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου