Κατά καιρούς έχω γράψει γιά τόν «μύθο τού χωρισμού Εκκλησίας καί Πολιτείας», γιατί πολλοί πού ασχολούνται μέ αυτό τό θέμα δέν ξέρουν τί είναι ο «χωρισμός», αλλά εδώ θά καταθέσω μερικές σύντομες καί τηλεγραφικές σκέψεις σχετικά μέ τό «ιδεολόγημα» τού λεγόμενου «χωρισμού».
Κατ' αρχάς η φράση «χωρισμός Εκκλησίας καί Πολιτείας» είναι παντελώς αδόκιμη καί από εννοιολογική καί από νομική πλευρά. Από εννοιολογική, γιατί η Εκκλησία είναι κάτι ευρύτερο από τήν Ιερά Σύνοδο, τίς Μητροπόλεις, τίς Ενορίες, τά Μοναστήρια, καί τά μέλη τής Εκκλησίας είναι πολίτες αυτής τής Χώρας, πού δέν χωρίζονται από αυτήν, αλλά καί από νομική πλευρά, γιατί κανένας Οργανισμός δέν μπορεί νά είναι χωρισμένος από τήν κάθε ευνομούμενη Πολιτεία. Όλοι οι Οργανισμοί, Σωματεία κλπ. κάποια σχέση πρέπει νά έχουν μέ τήν Πολιτεία, όπως τό Βατικανό, πού είναι Κράτος, κάποια σχέση έχει (Κογκορδάτο) μέ τήν Ιταλική Πολιτεία. Οπότε, η ακριβέστερη διατύπωση θά ήταν «καθορισμός ή οριοθέτηση τών σχέσεων (όχι χωρισμός) μεταξύ εκκλησιαστικής καί κρατικής διοίκησης» καί θά πρέπει νά επιλεγούν οι καλύτερες σχέσεις μεταξύ τους.
Μιά τέτοια οριοθέτηση τών σχέσεων πρός τήν θετική κατεύθυνση υφίσταται μέ τό ισχύον Σύνταγμα καί τήν όλη νομοθεσία, θά μπορούσε δέ νά βελτιωθή πρός τό καλύτερο μέ μιά υπεύθυνη, σοβαρή καί επιστημονική μελέτη. Τό θέμα όμως είναι ότι στήν Χώρα μας, κατά καιρούς, διατυπώνονται τέτοιες προτάσεις συνθηματολογικά, όταν δημιουργούνται κάποια προβλήματα στήν κοινωνία καί κυρίως όταν τό ευνοούν διάφορες ιδεολογικές καί κομματικές αντιπαραθέσεις. Μεταξύ τών Κομμάτων εξουσίας παρατηρείται σύγκλιση απόψεων στά εθνικά, οικονομικά καί κοινωνικά ζητήματα καί γι' αυτό η διαφοροποίηση επιχειρείται σέ μερικές λεπτομέρειες καί κυρίως στήν σχέση τους μέ τήν «Εκκλησία». Οπότε, ο «χωρισμός Εκκλησίας καί Πολιτείας» λειτουργεί ως κομματικό σύνθημα ιδεολογικής διαφοροποίησης.
Έπειτα, είμαι πεπεισμένος ότι τό Κράτος μέ τίς διάφορες εκλεγμένες, κατά καιρούς, Κυβερνήσεις του δέν θέλει πραγματικά τόν λεγόμενο «χωρισμό» ή τήν απελευθέρωση τής Εκκλησίας, όπως λένε, από τά «δεσμά» τής κρατικής εξουσίας. Καί δέν θέλει νά υλοποιήση τέτοιες προτάσεις, αφ' ενός μέν γιατί φοβάται τό λεγόμενο πολιτικό κόστος από μερικές ποσοστιαίες μονάδες μέ τίς οποίες κρίνονται τά εκλογικά αποτελέσματα, αφ' ετέρου δέ γιατί δέν θέλει νά έχη ανέλεγκτο τόν εκκλησιαστικό οργανισμό μέ τήν μεγάλη απήχηση στόν λαό, λόγω τής φιλανθρωπικής δράσεως πού εξασκεί. Δηλαδή, θεωρώ σαφέστατα ότι οι ίδιοι οι πολιτικοί, παρά τό ότι επαγγέλλονται έναν τέτοιο «χωρισμό», δέν τόν θέλουν.
Απτό παράδειγμα είναι τά αποτελέσματα τών κατά καιρούς διαφόρων προσπαθειών. Άν υπάρχη ένα σημείο στό οποίο θά πρέπει νά οριοθετηθούν ακόμη καλύτερα οι σχέσεις εκκλησιαστικής καί πολιτικής διοίκησης είναι ο Καταστατικός Χάρτης τής Εκκλησίας, στόν οποίον πρέπει νά γίνουν αλλαγές πρός τήν θετική κατεύθυνση, κυρίως στήν απελευθέρωση τής διοίκησης τής Εκκλησίας από τόν δεσμό τής κρατικής εξουσίας καί έτσι νά διευθύνεται η Εκκλησία βάσει τού δικού της Κανονικού Δικαίου.
Διάβασα τό «προσχέδιο νόμου περί Καταστατικού Χάρτου τής Εκκλησίας τής Ελλάδος», τόν οποίο κατήρτισε τό 1987-88 η «Μικτή Επιτροπή μεταξύ Εκκλησίας καί Πολιτείας» –στήν οποία από πλευράς Ιεραρχίας συμμετείχαν οι τότε Μητροπολίτες Δημητριάδος Χριστόδουλος, Θηβών καί Λεβαδείας Ιερώνυμος, Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος καί Τρίκκης Αλέξιος– ύστερα από 36 πολύωρες Συνεδριάσεις, τό οποίο προσχέδιο θεωρώ πολύ σημαντικό καί εάν εφαρμοζόταν θά λύνονταν πολλά θέματα. Όμως τό κείμενο αυτό παραμένει στά σκοτεινά ερμάρια τού Υπουργείου Παιδείας καί Θρησκευμάτων είκοσι (20) χρόνια. Καί ερωτώ: Θέλει τόν «χωρισμό» τό Κράτος ή τόν φοβάται; Κλείνω πρός τό δεύτερο.
Νομίζω ότι πρέπει νά είμαστε σοβαροί καί νά αποφεύγουμε νά ομιλούμε ιδεολογικά, συνθηματολογικά καί κομματικά, γιατί όταν ομιλούμε μέ τέτοιον τρόπο, τότε οι μέν σοβαροί άνθρωποι γελούν οι δέ αφελείς απογοητεύονται όταν αισθάνονται ότι τούς εμπαίζουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου