ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ Η D-DAY ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΔΑΣΜΟΥΣ

Ο προστατευτισμός αναμφίβολα αποτελεί τη νέα νόρμα στο παγκόσμιο εμπόριο, ωστόσο το τέλος του μορατόριουμ των 90 ημερών για τους δασμούς, σηματοδοτεί πολλά περισσότερα. Την Τετάρτη 9 Ιουλίου, στις 7μ.μ., λήγει η… εκεχειρία του εμπορικού πολέμου που αποφάσισε πριν από τρεις μήνες ο Ντόναλντ Τραμπ. Τη νέα πραγματικότητα διαμορφώνουν εμπορικές συμφωνίες όπως αυτή των ΗΠΑ με τη Μ. Βρετανία, αλλά και το deal Ουάσιγκτον-Κίνας, ενώ μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη.

Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για ένα καθεστώς που φέρνει μεγάλες ανατροπές στο παγκόσμιο εμπόριο. Για όσους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ δεν υπάρχει επίσημη συμφωνία θα εφαρμοστούν δασμοί υπό τη μορφή αντιποίνων που θα κυμαίνονται από 11% έως 50%. Τι πρέπει να περιμένουμε, λοιπόν, για την Ευρώπη, τον αντίκτυπο των νέων δεδομένων στο παγκόσμιο εμπόριο και την αέναη διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας;

Αναφορικά με την Ευρώπη, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει απειλήσει να αυξήσει τους δασμούς, αρχής γενομένης από την 9η Ιουλίου στο 50% από 20%, στην περίπτωση που ΗΠΑ και Ε.Ε. δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε μία βιώσιμη συμφωνία. Στο ίδιο σενάριο, η Ευρώπη έχει έτοιμη την απάντησή της, καθώς σχεδιάζει να εφαρμόσει υψηλότερους δασμούς από τις 14 Ιουλίου.

Πληροφορίες θέλουν την Κομισιόν να είναι έτοιμη να δεχθεί καθολικούς δασμούς 10% και να εξαιρέσει τις αμερικανικές επιχειρήσεις από την Πράξη για τις Ψηφιακές Αγορές (Digital Markets Act). Για να γίνει αυτό θα πρέπει και η Ουάσιγκτον να εξαιρέσει από τους δασμούς ευρωπαϊκές επιχειρήσεις συγκεκριμένων και κρίσιμων κλάδων, όπως τα αυτοκίνητα, ο χάλυβας, το αλουμίνιο, οι φαρμακευτικές και οι ημιαγωγοί.

Για τον μεγάλο αντίπαλο που δεν είναι άλλος από την Κίνα, η Ουάσιγκτον έχει έρθει ήδη σε συμφωνία με το Πεκίνο, διασφαλίζοντας τις εξαγωγές σπάνιων γαιών με αντάλλαγμα την άρση συγκεκριμένων αντιμέτρων. Λεπτομέρειες ή κάποιο επίσημο έγγραφο δεν έχουν δημοσιοποιηθεί, κάτι που μάλλον οφείλεται στη σημασία του deal που σχετίζεται με στρατηγικούς πόρους και γεωπολιτικές εντάσεις.

Είναι σαφές ότι το deal ΗΠΑ-Κίνας σηματοδοτεί σημαντική αποκλιμάκωση της έντασης, καθώς οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου είχαν επιδοθεί σε ένα μπαράζ επιβολής δασμών, μέσω του οποίου ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής για τα προϊόντα που εισέρχονται στην Αμερική από την Κίνα διαμορφώνεται σήμερα στο 55%.

Παρ’ όλα αυτά, το… σίριαλ συνεχίζεται και ο κίνδυνος συνέχισης του εμπορικού πολέμου είναι υπαρκτός με την Κίνα να εκφράζει έντονη δυσαρέσκεια για τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών με τις ΗΠΑ από άλλες χώρες, που υπονομεύουν τα συμφέροντά της. Η ING εκτιμά ότι οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις δεν θα έχουν ολοκληρωθεί έως τις 9 Ιουλίου και το πιθανότερο είναι να υπάρξει παράταση των συνομιλιών.

Ο Καναδάς έχει ήδη εξασφαλίσει μία παράταση έως τις 21 Ιουλίου, αποδεχόμενος την απαίτηση των ΗΠΑ να καταργήσει τον ψηφιακό φόρο. Για την Κίνα, η επίσημη προθεσμία παραμένει έως τις 12 Αυγούστου, αν και δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσο η υφιστάμενη εμπορική συμφωνία την καθιστά αδιάφορη. Προσωρινές εντάσεις είναι πιθανές και μεταξύ των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, ιδιαίτερα αναφορικά με τους δασμούς στα αυτοκίνητα ή με την Ευρώπη.

Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι το 13% των μέσων δασμών δεν αναμένεται να αλλάξει έως το τέλος του έτους. Οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν στο μονοπάτι του προστατευτισμού και το καθολικό 10% ήρθε για να μείνει, αν και θα πρέπει να τονιστεί ότι οι δασμοί δεν θα επιστρέψουν στα ακραία υψηλά επίπεδα που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο. Όπως σημειώνει η ING, για τον Τραμπ - και παρά τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις με τους εμπορικούς εταίρους - η αύξηση των δασμών δεν είναι θέμα… εκδίκησης αλλά στρατηγική επιλογή, καθώς τα έσοδα θα συμβάλλουν στη χρηματοδότηση μέρους του κρίσιμου νομοσχεδίου «Big Beautiful Bill Act».

Αξίζει επίσης να πούμε ότι ο Χάουαρντ Λάτνικ, υπουργός εμπορίου των ΗΠΑ, έχει ξεκαθαρίσει πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση να συμφωνηθεί κάποιο καθεστώς μηδενικών αμοιβαίων δασμών. Ο οίκος μάλιστα εκτιμά ότι οι δασμοί θα αυξηθούν στα επόμενα δύο τρίμηνα για συγκεκριμένους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ και για συγκεκριμένα προϊόντα.

Οι κλάδοι που αναμένεται να πληγούν είναι του χαλκού, της ξυλείας, των γερανών, των ορυκτών, των φαρμάκων, των ημιαγωγών, των ναυπηγείων, των φορτηγών και των αεροσκαφών, ενώ οι δασμοί για αυτοκίνητα, ανταλλακτικά, αλουμίνιο και χάλυβα βρίσκονται ήδη σε ισχύ. Αυτό σημαίνει ότι ο μέσος δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ θα παραμείνει γύρω στο υφιστάμενο επίπεδο και μεταξύ 12% και 15%, με την ΕΕ να συνεχίζει να βρίσκεται αντιμέτωπη με δασμούς 10%-15% και την Κίνα με 50%.

Η ING προειδοποιεί ότι η δασμολογική στρατηγική των ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμιες παραχωρήσεις και να απομονώσει την Κίνα, μία διαδικασία που εντέλει θα βελτιώσει τις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο, εις βάρος της Κίνας. Από τη στιγμή που η Κίνα θεωρείται από την αμερικανική κυβέρνηση η μεγαλύτερη γεωπολιτική απειλή, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα οι αμερικανικές πολιτικές να επικεντρωθούν στην επιβολή έμμεσων εμπορικών εμποδίων, όπως στις επενδύσεις, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην τεχνολογική συνεργασία, πιέζοντας τις επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν στις ΗΠΑ να περιορίσουν τις δουλειές με την Κίνα.

Πάντως, η εξέλιξη της εμπορικής σχέσης ΗΠΑ-Κίνας μόνο ομαλή δεν πρέπει να αναμένεται, κάτι που φαίνεται και από την επίδειξη ισχύος του Πεκίνου όταν αποφάσισε να μειώσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, ορυκτά στα οποία βασίζονται κρίσιμοι κλάδοι μεγάλων οικονομιών.