ΧΑΡΙΣ VS ΤΡΑΜΠ

Μάχη μέχρι την τελευταία ψήφο  

Πού θα κριθεί η προεδρία

Στο νήμα και παραδοσιακά σε μία χούφτα πολιτείες - με αιχμή του δόρατος την Πενσιλβάνια - θα κριθεί η προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών εφόσον η κάλπη της 5η Νοεμβρίου δεν επιφυλάξει εκπλήξεις και η εκλογική βραδιά κυλήσει σύμφωνα με την τρέχουσα δημοσκοπική εικόνα που αφήνει τα πάντα ανοιχτά, ακόμη και να περάσουν ημέρες ή και εβδομάδες μέχρι να ανακηρυχθεί ο νικητής.

Μία προεκλογική εκστρατεία σαν καμία άλλη, που θα μείνει στην Ιστορία ως μία από τις πιο βραχύβιες καθώς διήρκεσε μόλις 100 ημέρες μετά την παράδοση των ηνίων από τον Τζο Μπάιντεν στην Κάμαλα Χάρις, πλησιάζει στο τέλος της με τους δύο υποψηφίους πρακτικά ισόπαλους σε μια Αμερική ακραία πολωμένη και με την πλειονότητα των πολιτών της (7 στους δέκα) να διακατέχεται από άγχος, αγωνία και απογοήτευση καθ’ οδόν προς την κάλπη, όπως καταγράφεται σε τελευταία μέτρηση των Associated Press/NORC.

Βαρύ πέπλο αβεβαιότητας πλανάται πάνω από την προεδρική αναμέτρηση. Σε εθνικό επίπεδο, στο μέσο όρο δημοσκοπήσεων του FiveThirtyEight, η Κάμαλα Χάρις προηγείται με 1,4 ποσοστιαίες μονάδες -48,1% έναντι 46,7%-, ενώ η RealClearPolitics δίνει στον Τραμπ ανεπαίσθητο προβάδισμα 0,4 μονάδων (48,4% έναντι 48%). Η λαϊκή ψήφος ωστόσο μετρά ελάχιστα. Η Χίλαρι Κλίντον έλαβε το 2016 τρία εκατομμύρια περισσότερες ψήφους, αλλά στον Λευκό Οίκο εισήλθε ο Τραμπ χάρη σε 77 χιλιάδες ψήφους στο Μίσιγκαν, το Ουισκόνσιν και την Πενσιλβάνια - τις τρεις πολιτείες που έχουν γίνει γνωστές ως «μπλε τείχος», το οποίο και ανέκτησε ο Τζο Μπάιντεν το 2020. 

Το βλέμμα κατ’ επέκταση καρφώνεται στα σήματα που εκπέμπει το «μπλε τείχος» και οι άλλες τέσσερις κρίσιμες πολιτείες που «εκλέγουν» πρόεδρο - Αριζόνα, Τζόρτζια, Νεβάδα και Βόρεια Καρολίνα -, εκεί όπου επικεντρώνουν το τελευταίο μίλι της εκστρατείας τους αμφότεροι Χάρις και Τραμπ, και εκεί όπου ουδείς έχει ένα πραγματικά μετρήσιμο πλεονέκτημα.

Στην Πενσιλβάνια - η οποία είναι πολύ πιο πιθανό να κρίνει τις εκλογές από οποιαδήποτε άλλη αμφίρροπη πολιτεία- Χάρις και Τραμπ είναι ουσιαστικά ισόπαλοι, με ένα οριακό προβάδισμα 0,4 μονάδων για τον Τραμπ στον μέσο όρο των δημοσκοπήσεων του FiveThirtyEight. Η Πενσιλβάνια «δίνει» τις περισσότερες εκλεκτορικές ψήφους (19) από κάθε άλλη πολιτεία-μάχης, οι ψηφοφόροι της έχουν βρεθεί με την πλευρά του νικητή σε 10 από τις 12 τελευταίες αναμετρήσεις, και ο υποψήφιος που έχει κερδίσει την Πενσιλβάνια έχει επίσης κερδίσει το Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν, τις πολιτείες που συμπληρώνουν το «μπλε τείχος», στις τελευταίες οκτώ προεδρικές εκλογές των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η τελευταία δημοσκόπηση του CNN στο «μπλε τείχος» δίνει στην Κάμαλα Χάρις προβάδισμα στο Μίσιγκαν και το Ουισκόνσιν, ενώ στην Πενσισλβάνια οι δύο υποψήφιοι είναι ισόπαλοι. Στο Μίσιγκαν, η αντιπρόεδρος των ΗΠΑ συγκεντρώνει 48% έναντι 43% του Τραμπ μεταξύ εκείνων που είναι πιθανό να προσέλθουν στις κάλπες, ενώ στο Ουισκόνσιν φθάνει το 51% έναντι 45% του αντιπάλου της. Πρόκειται για τις μόνες πολιτείες, μεταξύ της δεξαμενής των αμφίρροπων, όπου ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζούνιορ παρέμεινε στο ψηφοδέλτιο παρά την απόσυρσή του από την αναμέτρηση και την υποστήριξη που παρείχε στον Τραμπ, παράγοντας που θα μπορούσε τελικά να βλάψει τον ίδιο το σύμμαχό του.

Βάσει του μοντέλου πρόγνωσης εκλογικού αποτελέσματος του στατιστικολόγου Νέιτ Σίλβερ, και δύο υποψήφιοι έχουν περισσότερες από 85% πιθανότητες να κερδίσουν τις εκλογές εάν εξασφαλίσουν την Πενσιλβάνια.

Ο Τραμπ έγινε ο πρώτος Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος από τη δεκαετία του ΄80 που κέρδισε την Πενσιλβάνια στις εκλογές του 2016 και ο Τζο Μπάιντεν - ο οποίος κατάγεται από το Σκράντον της Πενσιλβάνια - ανέτρεψε την τάση το 2020, με την πολιτεία να τον «ανεβάζει» πάνω από το όριο των 270 ψήφων που χρειάζεται για να κερδίσει το Κολλέγιο των Εκλεκτόρων. 

Κανένας Δημοκρατικός δεν έχει κερδίσει τον Λευκό Οίκο χωρίς την Πενσιλβάνια από το 1948. Εάν η Χάρις κερδίσει την Πενσιλβάνια και η τάση να κερδίσει επίσης το Ουισκόνσιν και το Μίσιγκαν διατηρηθεί, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κατακτήσει τον Λευκό Οίκο, επισημαίνει το Forbes. Αν από την άλλη ο Τραμπ επιβεβαιώσει το δημοσκοπικό προβάδισμα που φέρεται να διαθέτει στην Αριζόνα και την Τζόρτζια, και εάν κερδίσει τη Βόρεια Καρολίνα, θα χρειαστεί μόνο μία από τις πολιτείες του «μπλε τείχους» για να κερδίσει τον Λευκό Οίκο. Κατά την τελευταία μέτρηση του CNN, ο Τραμπ προηγείται κατά μία μονάδα της Χάρις στην Τζόρτζια (48% έναντι 47%) και την αντίστροφη εικόνα δίνει η Βόρεια Καρολίνα.

Όσον αφορά τους παράγοντες που θα κρίνουν τη μάχη της 5ης Νοεμβρίου, σε μία τόσο οριακή αναμέτρηση - την πλέον οριακή εδώ και δεκαετίες - η προσέλευση αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία και θα μπορούσε πράγματι όλα να καταλήξουν εκεί. Οι Δημοκρατικοί ελπίζουν ότι η υπεροχή της Χάρις σε προεκλογικές δωρεές και ο κατά πολύ μεγαλύτερος μηχανισμός της εκστρατείας της θα τους δώσει πλεονέκτημα. Η εκστρατεία Τραμπ από πλευράς της έχει κάνει εξωτερική ανάθεση μεγάλου μέρους της επιχείρησης αυτής στις αμφίρροπες πολιτείες στην επιτροπή πολιτικής δράσης του America PAC του Ίλον Μασκ.

Οι Δημοκρατικοί υπερέχουν μεταξύ των ψηφοφόρων με σταθερή συμμετοχή στις εκλογικές αναμετρήσεις, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ισχυρός μεταξύ των ψηφοφόρων με σχετικά χαμηλή συμμετοχή. Έχει σημειώσει τα μεγαλύτερα δημοσκοπικά κέρδη του μεταξύ δημογραφικών ομάδων με χαμηλή συμμετοχή, όπως οι νέοι άνδρες και οι μη λευκοί ψηφοφόροι, και το ερώτημα είναι εάν θα τους «φέρει» στις 5 Νοεμβρίου στην κάλπη. Ιδιαίτερης βαρύτητας θα είναι και η ψήφος Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων, παραδοσιακά πιστές στους Δημοκρατικούς εκλογικές ομάδες, στις οποίες ο Ντόναλντ Τραμπ έχει διεισδύσει - ιδίως μεταξύ των ανδρών - σε βαθμό που φαίνεται να οδεύει προς ιστορική επίδοση. 

Εάν τα δημοσκοπικά ευρήματα επιβεβαιωθούν, ο Τραμπ θα μπορούσε να λάβει σημαντική ώθηση στην Τζόρτζια (το 33% του εκλογικού σώματος είναι Αφροαμερικανοί, στη Βόρεια Καρολίνα (22%) και τρεις άλλες πολιτείες στις οποίες ποσοστό 9% του εκλογικού σώματος είναι Αφροαμερικανοί: Μίσιγκαν, Νεβάδα και Πενσιλβάνια. Ενδεικτικά, εάν αν ο Τραμπ έφθανε από το 11% των ψήφων των Αφροαμερικανών στην Τζόρτζια το 2020 στο 14 ή 15% σήμερα, αυτό θα μετατόπιζε την κούρσα στην πολιτεία κατά δύο μονάδες υπέρ του, σημειώνει η Washington Post. 

Το ποσοστό των ισπανόφωνων είναι συγκριτικά μικρότερο από τους Αφροαμερικανούς στις αμφίρροπες πολιτείες, αλλά αποτελούν σχεδόν το 20% του εκλογικού σώματος στην Αριζόνα και την Τζόρτζια. Το ζήτημα των αμβλώσεων είναι σαφώς κυρίαρχο στην προεδρική αναμέτρηση, όπως και στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 όπου και ανασχέθηκε το πολυδιαφημιζόμενο από τον Τραμπ «κόκκινο κύμα». 

Στη σκιά της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου στην υπόθεση Row v. Wade, οι γυναίκες βρίσκονται στην πλευρά της Κάμαλα Χάρις και μένει να διαφανεί εάν η ισχυρή δέσμευση για την προστασία της αναπαραγωγικής τους υγείας θα μπορούσε και πάλι να βοηθήσει τους Δημοκρατικούς να αντισταθμίσουν τις αδυναμίες όσον αφορά τον πληθωρισμό και τη διαχείριση του μεταναστευτικού. Αν στη βάση των αποτελεσμάτων του 2020 μετατοπιστεί 10% της ψήφου Αφροαμερικανών και ισπανόφωνων υπέρ του Τραμπ και μόλις μία μονάδα της ψήφου των γυναικών (μια πολύ μεγαλύτερη ομάδα) υπέρ της Χάρις, οι Δημοκρατικοί εξακολουθούν να κερδίζουν.

Έτερος σημαντικός παράγοντας για την εκλογική έκβαση είναι ο πόλεμος στη Γάζα. Η βαριά σκιά του πλανάται πάνω από τις προεδρικές κάλπες, ιδίως σε δύο από τις πλέον αμφίρροπες πολιτείες - Μίσιγκαν και Πενσιλβάνια - που είναι και αυτές που θα κρίνουν την εκλογική έκβαση. Το ανοιχτό μέτωπο της Γάζας αποτελεί «πληγή» για την εκστρατεία των Δημοκρατικών ήδη από την περίοδο των προκριματικών εκλογών για το χρίσμα, προ της απόσυρσης του Τζο Μπάιντεν από την προεδρική κούρσα. Το ρήγμα μεταξύ των μουσουλμάνων και των Αράβων Αμερικανών ψηφοφόρων και του Δημοκρατικού Κόμματος έχει φτάσει σε οριακό σημείο, και αν επιβεβαιωθούν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις στην πλειονότητά τους δεν θα ψηφίσουν Χάρις.

Πουθενά αλλού η κρίση στη Μέση Ανατολή δεν θα βαρύνει περισσότερο στις κάλπες από ότι στο Μίσιγκαν, την πολιτεία - κλειδί με περισσότερους από 300.000 κατοίκους με καταγωγή από τη Μέση Ανατολή ή τη Βόρεια Αφρική. Ορισμένες δημοσκοπήσεις έχουν μάλιστα καταδείξει προβάδισμα Τραμπ μεταξύ των Αμερικανών Αράβων ψηφοφόρων, ενώ πιθανές είναι και διαρροές ψήφων προς την υποψήφια πρόεδρο των Πρασίνων Τζιλ Στάιν. Και ενώ η Χάρις προηγείται του Τραμπ μεταξύ των νέων ψηφοφόρων, και τα ποσοστά της είναι πολύ καλύτερα από εκείνα του Τζο Μπάιντεν, το προβάδισμά της αυτό στις αμφίρροπες πολιτείες μειώνεται στις εννέα ποσοστιαίες μονάδες, σύμφωνα με την τελική πριν την αναμέτρηση έρευνα του Ινστιτούτου Πολιτικής του Χάρβαρντ.