Ο ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ ΠΟΥ Ο ΝΕΤΑΝΙΑΧΟΥ ΞΕΦΟΡΤΩΘΗΚΕ ΤΟΝ ΗΓΕΤΗ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

Η αλήθεια είναι πως ο Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν συμπάθησε ποτέ τον Γιοάβ Γκάλαντ, καθώς ήταν ο μόνος που τον αμφισβητούσε -δεν έλεγε σε όλα ‘ναι’ όπως τα άλλα μέλη του υπουργικού συμβουλίου ασφαλείας του Ισραήλ. Τελευταία ο ηγέτης του στρατού και όλων των υπηρεσιών ασφαλείας της χώρας προέβαλε και ως ο αντικαταστάτης του Νετανιάχου, ο οποίος δεν ήθελε πολλά περισσότερα για να ξεφορτωθεί τον Γκάλαντ.

Έτσι, πριν τρεις ημέρες -παραμονές των αμερικανικών εκλογών- τον καρατόμησε, λέγοντας πως «η εμπιστοσύνη που του είχα διαλύθηκε τους τελευταίους μήνες, όταν διαπιστώθηκαν πολλά κενά στην προσέγγιση που είχε ο καθένας μας για τους πολέμους του Ισραήλ. Το ανώτατο καθήκον μου ως πρωθυπουργός του Ισραήλ είναι να διασφαλίσω την ασφάλεια του Ισραήλ και να μας οδηγήσω σε μια αποφασιστική νίκη».

Ο άνθρωπος που απειλεί τον

Νετανιάχου και τον οδηγεί στα άκρα

Παρεμπιπτόντως, αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ο Νετανιάχου απολύει τον Γκάλαντ. Το Μάρτιο του 2023, μετά την ανακοίνωση για μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα που είχαν ως στόχο να προστατεύσουν τον πρωθυπουργό στις δίκες του για διαφθορά και περιόριζαν την ικανότητα του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ να καταρρίπτει νόμους που ψηφίζει το Κοινοβούλιο (Κνεσέτ), ο Γκάλαντ είχε ζητήσει από τον ηγέτη να το ξανασκεφτεί.

Ως λόγο ανέφερε πως «ο διχαστικός χαρακτήρας της θα βλάψει τον στρατό και την εθνική ασφάλεια», καθώς αυξανόταν διαρκώς ο αριθμός των στρατιωτικών εφέδρων και αξιωματικών που διαμαρτύρονταν για τις αλλαγές που προγραμματίζονταν (έθεταν θέμα διακύβευσης της δημοκρατίας) και είχαν ειδοποιήσει ότι αν περάσουν, δεν θα υπηρετήσουν. 

Ο Νετανιάχου απέλυσε λοιπόν, τον Γκάλαντ, με τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν να τον κάνουν να ανακαλέσει -αφού κατάλαβε τη δυναμική του επικεφαλής του στρατού και ότι είναι ανάγκη να τον αποδυναμώσει. Μετά και την τελευταία απόλυση ο λαός ξεχύθηκε στους δρόμους, με τον Νετανιάχου να δείχνει προς το παρόν ασυγκίνητος.

Τα σενάρια για την απομάκρυνση του Γκάλαντ από την ομάδα ανθρώπων που παίρνουν όλες τις αποφάσεις. Σε ό,τι αφορά την αφορμή, όλα ‘δείχνουν’ το ίδιο γεγονός. Όπως διαβάσατε ήδη, ο Γκάλαντ αμφισβητούσε ανέκαθεν τις απόψεις του Νετανιάχου, όταν δεν τον έβρισκαν σύμφωνο. Ήταν ο μόνος που τολμούσε να πει όσα πίστευε, ακόμα και αν δεν ήταν σύμφωνα με τα ‘πιστεύω’ του πρωθυπουργού, μια από τις λίγες μετριοπαθείς φωνές στο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ.

Κατ’ αρχάς ζητούμενο του ήταν να υπάρχει συνέπεια μεταξύ όσων λέγονταν με τις ΗΠΑ και όσων γίνονταν. Στα χρόνια της συνύπαρξής του (προέρχονται από το ίδιο κόμμα) έχουν διαφωνήσει πολλάκις επί του πώς πρέπει να διαχειριστεί το Ισραήλ θέματα ασφαλείας, ειδικά σε ό,τι αφορά την επέκταση του πολέμου της χώρας από τη Γάζα, στην Υεμένη, το Λίβανο και το Ιράν.

Έχουν διαφωνήσει επί πολλών βασικών στρατηγικών αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένου του χρόνου κατάπαυσης του πυρός και της συμφωνίας ομήρων με τη Χαμάς, όπως και επί ενός πιθανού ρόλου της Παλαιστινιακής Αρχής στη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας. Πλέον ο Νετανιάχου μπορεί να κάνει απερίσπαστος ό,τι θέλει. Χωρίς να χάνει χρόνο και ενέργεια να αντικρούει τον Γκάλαντ.

Άρχισε με ένα δωράκι στους υποστηρικτές του: τη νομοθεσία για την εξαίρεση των μελών της υπερορθόδοξης κοινότητας από την υποχρεωτική -για άνδρες και γυναίκες- στρατιωτική θητεία. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της υπομονής του Νετανιάχου με τον Γκάλαντ φαίνεται πως η πολιτική για τους επίλεκτους του στρατού -δεν έχει τα άτομα που χρειάζεται ώστε να υποστηρίξει τα πλάνα της κυβέρνησης. Στις αρχές του καλοκαιριού του 2024, το ανώτατο δικαστήριο τερμάτισε την απαλλαγή από την υποχρεωτική υπηρεσία, για θρησκευτικούς λόγους που ίσχυε από το 1948, καθώς δεν υπήρχε νομικός λόγος για αυτήν.

Έτσι, χιλιάδες αυστηροί Ορθόδοξοι (γνωστοί και ως Χαρεντί -που δεν δέχονται τον όρο Υπερορθόδοξοι Εβραίοι) έλαβαν χαρτί στρατολόγησης από το IDF. Προτιμήθηκαν αυτοί που συγκέντρωναν περισσότερες πιθανότητες να ανταποκριθούν (πχ όσοι δεν μελετούν τα θρησκευτικά κείμενα), αφού όπως επισήμανε η κοινότητα «δεν μπορείς να κατατάξεις στον στρατό κάποιον με το ζόρι». Παρεμπιπτόντως, το 1948 όταν τέθηκε σε εφαρμογή η εξαίρεση, οι Χαρεντί ήταν 400. Τώρα αποτελούν το 13% του συνολικού πληθυσμού. Άρα είναι 66.000 οι άνδρες που πρέπει να υπηρετήσουν, με το αρχικό πλάνο να περιλαμβάνει 3.000 κατατάξεις έως το τέλος του 2024.

Υπήρξαν αντιδράσεις, με τους πρωταγωνιστές της ιστορίας να υποστηρίζουν πως είναι εξαιρετικά σημαντική η μελέτη των αγίων κειμένων και υπηρετούν με την εκπαίδευσή τους ως ασπίδα εναντίον της επιθετικότητας και όσων δεινών ζουν οι άνθρωποι του Ισραήλ. Ο Νετανιάχου που βασίζεται στους Υπερορθόξους για τον κυβερνητικό συνασπισμό -για να μένει στη θέση του και να κάνει ό,τι θέλει όπως διατηρεί ανοιχτά εδώ και μήνες πέντε ‘μέτωπα’- προφανώς και έκανε τα πάντα για να τους ικανοποιήσει.

Νομοθέτες έχουν αντιτεθεί στη νέα απαλλαγή των Υπερορθόδοξων από τον στρατό, καθώς όπως λένε πρόκειται για μια πολύ μεγάλη ομάδα και η χώρα βρίσκεται σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο -με τις ανάγκες για στρατιώτες να είναι τεράστιες ώστε να ανταποκριθεί το Ισραήλ σε όλα τα μέτωπα. Κάποιοι έκαναν χρήση του όρου «αντι-σιωνιστική πράξη».

Ο Γκάλαντ έχει επισημάνει πολλάκις πως ο Νετανιάχου μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις που μπορούν να τερματίσουν τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα -γεγονός που αρνείται πεισματικά ο πρωθυπουργός. Ο πρώην επικεφαλής του στρατού είχε χαρακτηρίσει και ως «ανοησία» το αφήγημα του Νετανιάχου για «απόλυτη νίκη στη Γάζα».

Το timing της απόλυσης του Γκάλαντ αφορούσε και τις εκλογές στις ΗΠΑ, με τον Νετανιάχου να έχει ως αντικειμενικό στόχο να συγκεντρώσει πάνω του όλη τη δύναμη της χώρας του, πριν την πρώτη συζήτηση με τον Ντόναλντ Τραμπ. Θεσμικά ο Γκάλαντ είχε τον πρώτο λόγο σε θέματα ασφαλείας. Τώρα όλα ανήκουν στον Νετανιάχου που έχει χαρακτηρίσει τον Τραμπ ως «τον καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο». Στην πρώτη θητεία του Τραμπ, οι σχέσεις είχαν διαλυθεί, ωστόσο ξαναχτίστηκαν στο μεσοδιάστημα.

Μεταξύ των πρώτων τηλεφωνικών επικοινωνιών που είχε ο Αμερικανός πρόεδρος έπειτα από το comeback του ήταν στον πρωθυπουργό του Ισραήλ, με τον γραφείο του δεύτερου να ‘τιτιβίζει’ πως είχαν μια ζεστή και εγκάρδια συζήτηση, όπως «συμφωνούσαμε να δουλέψουμε μαζί για την ασφάλεια του Ισραήλ». Συζήτησαν και για την απειλή του Ιράν, που όπως είπε ο Νετανιάχου, στοιχεία των υπηρεσιών ασφαλείας των ΗΠΑ δείχνουν πως ήταν πίσω από σχέδιο δολοφονίας του Τραμπ.