Επετειακή αλλά και κομβική συνάμα από πολλές απόψεις, η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, επισκιάστηκε στην πράξη από άλλα -εν μέρει άσχετα με τη Συμμαχία- ζητήματα, όπως ήταν για παράδειγμα το θέμα της ηλικίας του 81χρονου Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν… ο οποίος καλείται πια να πείσει τους ομοεθνείς του ότι είναι επαρκώς ικανός ώστε να συνεχίσει να είναι πρόεδρος των ΗΠΑ.
Διαβάζοντας τα δημοσιεύματα, ειδικά με φόντο τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Μπάιντεν στις 11 Ιουλίου, θα νόμιζε κανείς ότι η Σύνοδος αυτή πραγματοποιήθηκε προκειμένου να μπορέσει ο Αμερικανός ηγέτης να αποκαταστήσει τη δική του προσωπική εικόνα εντός αλλά και εκτός των ΗΠΑ, μια εικόνα που είχε πληγεί (ανεπανόρθωτα;) από την προβληματική του επίδοση στο προεδρικό ντιμπέιτ της 27ης Ιουνίου απέναντι στον Τραμπ.
Πλέον, έπειτα από την απόπειρα δολοφονίας που σημειώθηκε κατά του Ντόναλντ Τραμπ στην Πενσιλβάνια στις 13 Ιουλίου, η νατοϊκή Σύνοδος απομακρύνεται ακόμη περισσότερο… ως μακρινή ανάμνηση, «χαμένη» στη σκιά των αμερικανικών προεδρικών εκλογών που αναμένονται τον Νοέμβριο.
Κι όμως, η Σύνοδος αυτή, η τέταρτη που πραγματοποιείται στις ΗΠΑ (1978, 1999, 2012, 2024), δεν ήταν απλώς μια υποσημείωση στον ρου της αμερικανικής προεκλογικής εκστρατείας. Αντιθέτως, «γιόρτασε» τα 75 χρόνια από τη σύσταση της νατοϊκής Συμμαχίας, υποδέχθηκε -σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής πια- ως νέα μέλη τη Φινλανδία και τη Σουηδία και τοποθετήθηκε επί όλων των κρίσιμων ζητημάτων, με το βλέμμα στρατηγικά προσανατολισμένο στο παρόν αλλά και στο μέλλον.
Τι έγινε στη Σύνοδο
Η Συμμαχία παρουσίασε ως «μη αναστρέψιμη» («irreversible») την ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας προς τους ευρωατλαντικούς θεσμούς, του ΝΑΤΟ συμπεριλαμβανομένου («…we will continue to support Ukraine on its irreversible path to full Euro-Atlantic integration, including NATO membership…»). Επιπλέον, ανακοίνωσε ότι πρόκειται να στηρίξει την Ουκρανία με: δεκάδες νέα συστήματα αεράμυνας (ξεκινώντας τις σχετικές παραδόσεις από αυτό το καλοκαίρι).
Δεκάδες μαχητικά αεροσκάφη F-16 (ξεκινώντας τις σχετικές παραδόσεις επίσης από αυτό το καλοκαίρι) και 43 δισεκατομμύρια δολάρια ως νέα στρατιωτική βοήθεια (το 2025). Η Ρωσία του Πούτιν δεν θα μπορούσε παρά να έχει την «τιμητική» της στη διακήρυξη της Συνόδου, ως «η πιο σημαντική και άμεση απειλή για την ασφάλεια των Συμμάχων» («…the most significant and direct threat to Allies’ security…»).
Οι Σύμμαχοι δεν παρέλειψαν όμως να στρέψουν τα «πυρά» τους και προς την πλευρά της Κίνας, την οποία στοχοποίησαν ως «καθοριστικό παράγοντα που με τη δράση του καθιστά εφικτό τον πόλεμο της Ρωσίας ενάντια στην Ουκρανία» («…the PRC has become a decisive enabler of Russia’s war against Ukraine…») αλλά και ως πηγή «συστημικών προκλήσεων για την ευρω-ατλαντική ασφάλεια» («…the PRC continues to pose systemic challenges to Euro-Atlantic security…») και τη βασισμένη σε κανόνες διεθνή τάξη πραγμάτων («…the deepening strategic partnership between Russia and the PRC and their mutually reinforcing attempts to undercut and reshape the rules-based international order, are a cause for profound concern…»).
Κατά τα λοιπά, αξίζει να σημειωθεί ότι οι Σύμμαχοι έκαναν επικριτικές αναφορές και στο Ιράν καθώς και στη Βόρεια Κορέα, που στα μάτια τους λειτουργούν ως αποσταθεροποιητικοί παράγοντες όχι μόνο σε σχέση με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον οποίο κατηγορούνται ότι συνδαυλίζουν στηρίζοντας τη Μόσχα, αλλά και ευρύτερα. Με βάση όσα αναφέρονται στο κοινό ανακοινωθέν της Συνόδου, Ρωσία, Κίνα, Ιράν και Βόρεια Κορέα παρουσιάζονται μάλιστα να συγκροτούν ένα αντίπαλο και ανταγωνιστικό προς το ΝΑΤΟ μπλοκ δυνάμεων, από το οποίο θα μπορούσε όμως να διαφοροποιηθεί η Κίνα εάν επιλέξει να αλλάξει στάση και τακτική.
Από εκεί και πέρα, ενδιαφέρον παρουσιάζουν παράλληλα και οι αναφορές των νατοϊκών στην «πυρηνική αποτροπή» που εξακολουθεί να αποτελεί «τον ακρογωνιαίο λίθο της συμμαχικής ασφάλειας» («…nuclear deterrence is the cornerstone of Alliance security… As long as nuclear weapons exist, NATO will remain a nuclear alliance…») αλλά και στις αμυντικές δαπάνες που θα πρέπει κάποια στιγμή όχι μόνο να πιάσουν αλλά και να ξεπεράσουν τον στόχο του 2% επί του ΑΕΠ («…in many cases, expenditure beyond 2% of GDP will be needed…»).
Τι δεν έγινε στη Σύνοδο
Αν και δηλώνει ικανοποιημένη από όσα ανακοινώθηκαν στην Ουάσιγκτον, η ουκρανική ηγεσία δεν έλαβε την πρόσκληση ένταξης στη Συμμαχία που στην πραγματικότητα θα επιθυμούσε. «Θα είμαστε σε θέση να απευθύνουμε πρόσκληση στην Ουκρανία… όταν συμφωνήσουν οι Σύμμαχοι και υπάρξουν οι προϋποθέσεις», αναφέρει το κοινό ανακοινωθέν («…we will be in a position to extend an invitation to Ukraine to join the Alliance when Allies agree and conditions are met…»). Τι σημαίνει αυτό πρακτικά, με απλά λόγια; Ότι έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια πολέμου στην Ουκρανία, οι Σύμμαχοι διαφωνούν και οι προϋποθέσεις δεν υφίστανται.
Το θέμα της δυνητικής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ εκκρεμεί, βέβαια, παλαιόθεν. Ήδη από τη νατοϊκή Σύνοδο του 2008 στο Βουκουρέστι, οι -26 τότε- Σύμμαχοι «είχαν καλωσορίσει τις ευρωατλαντικές φιλοδοξίες της Ουκρανίας και της Γεωργίας για ένταξη στον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου» χωρίς όμως να παρουσιάσουν κάποια ενταξιακό σχέδιο δράσης…
Δεκαέξι χρόνια μετά, αυτή η ενταξιακή προοπτική εξακολουθεί να γεννά διαφωνίες μεταξύ των Συμμάχων. Αναφορικά με το φετινό κοινό ανακοινωθέν αξίζει πάντως να σημειωθεί και κάτι άλλο: Για πρώτη φορά έπειτα από δεκαετίες, οι Σύμμαχοι δεν έκαναν καμία αναφορά στην ενταξιακή προοπτική της Γεωργίας. Γιατί; Ο νόμος που πέρασε φέτος από το γεωργιανό κοινοβούλιο για τους «ξένους πράκτορες» ίσως να έπαιξε κάποιον ρόλο…
Τι αναμένεται
Για να επιστρέψουμε στην Ουάσιγκτον από όπου ξεκίνησαν όλα… το ΝΑΤΟ πορεύεται πια με έναν νέο γενικό γραμματέα… αναμένοντας κυρίως ένα πράγμα: το αποτέλεσμα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του ερχόμενου Νοεμβρίου. Υπό αυτό το πρίσμα όμως, και το θέμα της ηλικίας του Μπάιντεν αλλά και η απόπειρα δολοφονίας κατά του Τραμπ είναι εξελίξεις που πρόκειται να έχουν τελικώς ένα κάποιο αντίκτυπο στο μέλλον της νατοϊκής Συμμαχίας… ως καθοριστικές του επερχόμενου εκλογικού αποτελέσματος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου