ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΔΙΠΛΗ ΑΠΕΙΛΗ

Μέχρι τώρα διακηρυγμένος στόχος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ήταν η κατοχύρωση της ασφάλειας των αυτοανακηρυχθεισών "Λαϊκών Δημοκρατιών” του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ, νοούμενων στην πλήρη έκταση που διέθεταν ως νομοί (oblast') του ουκρανικού κράτους.

Η δε "ειδική στρατιωτική επιχείρηση” της Ρωσίας παρουσιαζόταν ως προοριζόμενη να λήξει με την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων, αφ' ής στιγμής θα υλοποιούνταν η κατά Πούτιν "αποστρατιωτικοποίηση” και "αποναζιστικοποίηση” της Ουκρανία. Η συνέχεια θα γραφόταν κατά τη βούληση των Ουκρανών πολιτών.

Σε συνέντευξή του χθες Τετάρτη στη διευθύντρια του RT Μαργαρίτα Σιμονιάν ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προχώρησε σε δύο κρίσιμες τροποποιήσεις στο αφήγημα αυτό. Χαρακτηριστικά, ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας προειδοποίησε ότι όσο η Δύση, "από ανήμπορη οργή ή από επιθυμία να επιδεινώσει την κατάσταση όσο περισσότερο μπορεί”, διοχετεύει όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς, λ.χ. συστήματα HIMARS, στην Ουκρανία, τόσο διευρύνονται οι γεωγραφικοί στόχοι της ρωσικής επιχείρησης.

"Δεν πρόκειται πια μόνο για τις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ. Πρόκειται και για την περιοχή της Χερσώνας, του Ζαπορόζιε και άλλα εδάφη – και η διαδικασία αυτή συνεχίζεται σταθερά και διαρκώς” τόνισε ο Λαβρόφ και πρόσθεσε: "Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στο τμήμα της Ουκρανίας που θα ελέγχει ο Ζελένσκι ή όποιος τον αντικαταστήσει να αποτελεί άμεση απειλή στην επικράτειά μας και στην επικράτεια των δημοκρατιών που ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους ή θα θελήσουν να το αποφασίσουν για τον εαυτό τους στο μέλλον”.

Το τελευταίο σημείο έγινε σαφέστερο από την έτερη αποστροφή του Λαβρόφ ότι μετά την εκπλήρωση των στόχων που έχει θέσει ο πρόεδρος Πούτιν και την απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων, οι κάτοικοι των νυν κατεχόμενων περιοχών θα αποφασίσουν "πού θέλουν να ανήκουν”.

Με άλλα λόγια, οι προηγούμενοι υπαινιγμοί Ρώσων ιθυνόντων ότι η Ουκρανία θα πάψει να είναι όπως την γνωρίζουμε γίνονται πλέον ένα διακηρυγμένο πρόγραμμα απόσπασης εδαφών, πιθανότατα δια της ανακήρυξης νέων "Λαϊκών Δημοκρατιών” ή μιας ομοσπονδίας τους, εξαρτημένης προφανώς από τη Ρωσία.

Ποια μπορεί να είναι τα όρια της "νέας γεωγραφίας” για την οποία μιλά ο Λαβρόφ; Αν πάρουμε ως μέτρο το βεληνεκές των HIMARS (300 χιλιόμετρα), τότε ούτε το Κίεβο που απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από τα ρωσικά σύνορα, ούτε βεβαίως η Οδησσός, που απέχει σε ευθεία γραμμή 180 χιλιόμετρα από την Κριμαία, μπορούν να εξαιρεθούν από την στοχοθεσία της ρωσικής προέλασης. 

Σε κάθε περίπτωση, οι απειλές από ουκρανικής πλευράς ότι θα επιχειρηθούν πλήγματα κατά της γέφυρας του Κερτς που συνδέει την Κριμαία με την νότια Ρωσία, δίνουν επιχειρήματα στη ρωσική πλευρά να νομιμοποιήσει μια διεύρυνση των επιχειρήσεων, την οποία άλλωστε ανέμεναν όλοι οι διεθνείς παρατηρητές.

Αλλά εκτός από τον Λαβρόφ, μια δεύτερη απειλή, ευθέως απευθυνόμενη στο ευρωπαϊκό ακροατήριο απηύθυνε από τα περιθώρια της Συνόδου της Τεχεράνης και ο ίδιος ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ενόψει της λήξης της δεκαήμερης προγραμματισμένης διακοπής της ροής φυσικού αερίου από τον αγωγό NordStream1 λόγω έργων συντήρησης, ο ένοικος του Κρεμλίνου κλιμάκωσε τον πόλεμο νεύρων, δηλώνοντας άγνοια για το πότε και σε ποιο βαθμό θα υπάρξει αποκατάσταση της τροφοδοσίας της ευρωπαϊκής αγοράς.

Ενώ διαβεβαίωσε ότι η Gazprom πάντοτε θα τιμά τις υποχρεώσεις της, ο Ρώσος πρόεδρος επεσήμανε ότι δεν μπορεί να γνωρίζει πότε, σε ποια τεχνική κατάσταση και με ποιό νομικό στάτους θα επιστραφεί η μία από τις πέντε τουρμπίνες του αγωγού η οποία είχε αποσταλεί στον Καναδά για επισκευές και χρειάστηκε ειδική εξαίρεση από τις αντιρωσικές κυρώσεις για να επιτραπεί η επιστροφή της. Και το γεγονός ότι στις 26 Ιουλίου μία ακόμη τουρμπίνα θα πρέπει να σταλεί για επισκευές περιπλέκει την κατάσταση.

Ο Πούτιν κατηγόρησε την ευρωπαϊκή πλευρά ότι ευθύνεται πλήρως για την ενεργειακή κρίση που βιώνει, αφενός διότι εδώ και μία δεκαετία υποτίμησε την ανάγκη επενδύσεων σε συμβατικές μορφές ενέργειας, αφετέρου διότι το τελευταίο διάστημα έχει κλείσει αρκετές από τις οδούς τροφοδοσίας από την Ρωσία, ήτοι τον αγωγό Yamal-Europe, με πολωνική πρωτοβουλία, και τον ένα από τους δύο αγωγούς που διατρέχουν την Ουκρανία, με πρωτοβουλία του Κιέβου.

Σε έναν ιδιόμορφο "εκβιασμό σε αργή κίνηση” ο Ρώσος ηγέτης αντιπρότεινε την έναρξη λειτουργίας του γερμανο-ρωσικού αγωγού NordStream2, ο οποίος έχει ολοκληρωθεί, αλλά δεν αδειοδοτείται για πολιτικούς λόγους από το Βερολίνο. Εν ολίγοις, η ρωσική πλευρά έχει κάθε συμφέρον να κρατήσει την τροφοδοσία της ευρωπαϊκής πλευράς μειωμένη, ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα οικοδόμησης αποθεμάτων για τον χειμώνα, χωρίς όμως να την διακόπτει προς το παρόν, προκειμένου να αμβλύνονται οι αντιδράσεις των "27”.