Η ΕΚΤ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΑΝΑΖΗΤΑ PLAN B

Την ύπαρξη plan b για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού που πυροδοτείται κυρίως από την ενεργειακή κρίση αποκάλυψε στην ομιλία του χθες στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο επικεφαλής οικονομολόγος και μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ κ. Philip Lane. Μάλιστα, εξήγησε ότι το "plan b υπάρχει, αλλά ακόμα δεν είναι απολύτως έτοιμο”.

Η δήλωση αυτή μοιάζει σαν χρησμό της Πυθίας. Εντούτοις πηγές από την Φρανκφούρτη επιβεβαιώνουν αναλύσεις της ΕΚΤ, μαζί με το ΔΝΤ και τον ΟΟΣΑ για τις επιδράσεις από τις εφοδιαστικές αλυσίδες, τις δομικές αλλαγές στις οικονομίες και τις πιθανές μισθολογικές αυξήσεις.

Remaining Time-0:00

Fullscreen

Mute

Εξάλλου, ο ίδιος ο κ. Lane σε πρόσφατες ομιλίες του, όπως στο στο International Macroeconomics Chair Banque de France – Paris School of Economics, έκανε λόγο για ανάγκη διαχωρισμού μεταξύ πληθωρισμού που προέρχεται ως αποτέλεσμα νομισματικών μεγεθών από εκείνον που είναι αποτέλεσμα εξωγενών παραγόντων.

Στο Forum των Δελφών, ο κ. Lane εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η Ευρώπη θα μπορέσει να βρει εναλλακτικές για την ενέργεια και να προχωρήσει την απεξάρτησή της από την Ρωσία. Υπογράμμισε την ανάγκη να υπάρχει ισορροπία, ώστε από τη μία να μην υποτιμούμε τον οικονομικό κίνδυνο και από την άλλη να μην αντιδρούμε υπερβολικά και βεβιασμένα.

Επιπλέον, υπενθύμισε ότι υπάρχει μία σημαντική διαφορά ανάμεσα στον πληθωρισμό που αυξάνεται για εγχώριους λόγους και αυτόν που καθοδηγείται από εισαγόμενες αιτίες με διεθνές αντίκτυπο, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία ή η πανδημία. Με την ευκαιρία αυτήν, αναφέρθηκε στην "Ε.Ε. της επόμενης γενιάς" η οποία θα πρέπει να διαθέτει τον τρόπο για κοινή, ενιαία διαχείριση όλων των κρίσεων.

Σε αυτή την τελευταία φράση συνοψίζεται η απάντηση του χρησμού. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΚΤ αναζητά συνεργασία με τη δημοσιονομική πολιτική, αλλά και με τη γεωπολιτική στρατηγική της Ευρώπης, καθώς είναι αυτές που μπορούν να ρυθμίσουν την προσφορά και τη ζήτηση, να αποκαταστήσουν νέους εμπορικούς δρόμους και αποκατάσταση της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά και να επιταχύνουν την ενεργειακή απεξάρτηση.

Από τις αναλύσεις αυτές προκύπτει ότι ο πληθωρισμός θα ήταν εδώ ακόμα και χωρίς προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, οι μισθολογικές αυξήσεις έχουν καθυστερήσει λόγω των μέτρων στήριξης της απασχόλησης κατά την πανδημία, ενώ η ενεργειακή κρίση δεν αντιμετωπίζεται με μέτρα νομισματικής πολιτικής, όπως η αύξηση επιτοκίων.

Ειδικότερα:

Πρώτον, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα που συμβάλλουν στην αύξηση των τιμών προκλήθηκαν κυρίως από την απότομη αύξηση της ζήτησης. Ανάλυση του ΔΝΤ αναφέρει ότι ακόμα κι αν δεν υπήρχαν προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, οι τιμές θα κινούνταν σε υψηλά επίπεδα λόγω της ζήτησης μετά την πανδημία. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη, ως Ε.Ε., χώρες-μέλη και επιχειρήσεις, θα πρέπει να επανεξετάσουν τις στρατηγικές εμπορικές σχέσεις. Αυξάνοντας τους εμπορικούς εταίρους, περιορίζονται τα προβλήματα στην προσφορά.

Δεύτερον, η αύξηση του μισθολογικού κόστους μέχρι τώρα στην Ευρώπη έχει αποτραπεί κυρίως λόγω των μέτρων διατήρησης της απασχόλησης που ελήφθησαν από την πανδημία. Τα μέτρα αυτά περιόρισαν τις ώρες εργασίας, όπως και τις μετακινήσεις μεταξύ εργοδοτών ή ακόμα και μεταξύ χωρών. 

Πρόκειται για μια προσέγγιση, την οποία υποστηρίζουν τα "γεράκια” της ΕΚΤ και στηρίζονται σε στοιχεία του ΟΟΣΑ που δείχνουν ότι, πρώτον, οι ώρες εργασίες δεν έχουν αυξηθεί και, δεύτερον, μόνο με τη μετακίνηση στην αγορά εργασίας οι εργαζόμενοι πετυχαίνουν καλύτερες απολαβές, όπως συνέβη στις μετα-πανδημικές ΗΠΑ.

Επομένως, μία αγορά εργασίας, όπως της Ευρωζώνης που γεννά συνεχώς θέσεις εργασίας και μειώνει την ανεργία, ενώ δεν έχουν ακόμα αυξηθεί οι ώρες απασχόλησης και δεν έχουμε δει κινητικότητα εργαζομένων, οι αύξηση του μισθολογικού κόστους είναι αναπόφευκτη.

Τρίτον, ο πληθωρισμός προέρχεται κατά κύριο λόγω από την ενεργειακή κρίση που επιδεινώθηκε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Συνεπώς, το σχέδιο της ενεργειακής απεξάρτησης και της πράσινης μετάβασης θα πρέπει να γίνει ακόμα πιο γρήγορα και συντονισμένα.

Τέταρτον, ο πληθωρισμός από μόνος του ροκανίζει την ανάπτυξη και έχει ήδη αυξήσει το κόστος δανεισμού των κρατών που τελικά περνά στους δανειολήπτες, επηρεάζοντας κατανάλωση και κυρίως επενδύσεις. Συνεπώς, παρατηρείται το φαινόμενο της επιβράδυνσης του ρυθμού ανάπτυξης, με αύξηση των επιτοκίων στις αγορές, με ταυτόχρονο πληθωρισμό.

Μία βεβιασμένη κίνηση από την ΕΚΤ, πχ απότομος περιορισμός του προγράμματος αγοράς ομολόγων ή αύξηση επιτοκίων θα επιδείνωναν τους παράγοντες που στηρίζουν την ανάπτυξη, ενώ δεν θα είχαν ουσιαστικό αποτέλεσμα πχ στη μείωση των τιμών ενέργειας. Έτσι, η δημοσιονομική πολιτική μπορεί να "απορροφήσει” πληθωριστικές πιέσεις που προέρχονται από την ενέργεια, με στοχευμένα και μη μόνιμου χαρακτήρα μέτρα. Η στήριξη χαμηλών εισοδημάτων για την πληρωμή των ακριβών τιμών ενέργειας, εκτός από κοινωνικά αναγκαία, περιορίζει τους παράγοντες που δημιουργούν ύφεση, όπως ο περιορισμός του διαθέσιμου εισοδήματος και η αβεβαιότητα.

Ειδικά σε περιόδους πολέμου, όταν η αβεβαιότητα γενικά αυξάνεται, η κατανάλωση και οι επενδύσεις επιβραδύνονται, τέτοια στοχευμένα δημοσιονομικά μέτρα θα λειτουργήσουν θετικά, χωρίς να τροφοδοτούν τον πληθωρισμό (από την πλευρά της ζήτησης, μέσω οριζόντιων μέτρων παροχής ρευστότητας). Η Ευρωζώνη αντιμετώπισε αποτελεσματικά τις επιπτώσεις από την πανδημία, δηλαδή μία κρίση, διότι συντονίστηκε η νομισματική και η δημοσιονομική πολιτική. Τώρα έχουμε νέα κρίση, την ενεργειακή, η οποία επιδεινώνεται από γεωπολιτική κρίση.

Συνεπώς, όπως η νομισματική και η δημοσιονομική πολιτική συνεργάστηκαν αποτελεσματικά κατά της πανδημίας, έτσι η Ευρωζώνη θα πρέπει να δημιουργήσει έναν ενιαίο μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων, κυρίως όταν αυτές είναι εξωγενείς. Ο ενιαίος αυτός μηχανισμός περιλαμβάνει την ΕΚΤ και τη δημοσιονομική πολιτική, αλλά και άλλες πολιτικές όπως το σχέδιο της πράσινης μετάβασης, τις στρατηγικές εμπορικές συμφωνίες, κλπ.

Τέλος, ως προς τον παράγοντα της ενέργειας, ο κ. Lane, όπως επανέλαβε και στην πρόσφατη συνέντευξή του στον Ant1, φαίνεται ότι αυτός θα αρχίσει να υποχωρεί από το δεύτερο εξάμηνο, αργά αλλά σταθερά και ότι μεσοπρόθεσμα ο πληθωρισμός θα βρίσκεται στο όριο του 2%.