ΜΙΑ ΡΩΣΙΚΗ ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΤΙ ΘΑ ΣΗΜΑΙΝΕ

Οι αναφορές του Τζο Μπάιντεν για τις αυξημένες πιθανότητες ρωσικής εισβολής ήταν μάλλον ένα απρόβλεπτο γεγονός. Ενδεχομένως ο αμερικανός πρόεδρος να ήθελε να εκτονώσει τις πιέσεις από τις αναφορές που λαμβάνει από τις υπηρεσίες ασφαλείας του, που δεν θα ήθελαν να αντιμετωπίσουν μία παρόμοια κατάσταση με το Αφγανιστάν, όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες βρέθηκαν υπόλογες για την αδυναμία τους να προετοιμαστούν για την προέλαση των Ταλιμπάν.

Με βάση τον αριθμό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στα ουκρανικά σύνορα και τη στρατιωτική ετοιμότητα τους, μία ρωσική εισβολή, σε μικρή ή και μεγαλύτερη κλίμακα, σε εδάφη της Ουκρανίας, έχει αξιολογηθεί πως διαθέτει υψηλές πιθανότητες επιβεβαίωσης. Ωστόσο, η εκτίμηση του Αμερικανού προέδρου αναστάτωσε ακόμα και τους συμμάχους του στην Ουκρανία. Ο Μπάιντεν πραγματοποίησε στην εκτίμηση του μία διαφοροποίηση μεταξύ ενός πόλεμου μεγάλης κλίμακας και μίας περιορισμένης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Και μόνο η αναφορά στο ενδεχόμενο μίας μικρής εισβολής ώθησε πολλούς ουκρανούς αξιωματούχους να ανησυχήσουν πως η Ουάσιγκτον ενδεχομένως να ενέκρινε μία μικρής κλίμακας εισβολή, ώστε να αποσοβήσει μία μεγάλων διαστάσεων σύγκρουση με τη Ρωσία. Σε αντίθεση με μικρές ρωσικές επιχειρήσεις, μία εφ' όλης της ύλης σύγκρουση θεωρείται μάλλον μακρινό ενδεχόμενο, διότι θα έχει απρόσμενες και δυσθεώρητες συνέπειες.

Τυχόν ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έστω και μικρής έκτασης, θα προκαλούσε καταρχήν αναστάτωση στις αγορές, ειδικά τις ενεργειακές, αφού θα απειλούνταν η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της ίδιας της Ευρώπης, ενώ παράλληλα θα πυροδοτούσε στρατιωτική κινητοποίηση και ενίσχυση εξοπλισμών στις γειτονικές της Ρωσίας χώρες, κάποιες εκ των οποίων μέλη του ΝΑΤΟ, όπως Πολωνία, Λιθουανία, Εσθονία και Λετονία. Επίσης σε περίπτωση ρωσικής εισβολής, η Ουάσιγκτον έχει προετοιμάσει ένα εκτεταμένο πακέτο κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας, που θα στοχεύσει ακόμα και τον στενό πυρήνα του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Αυτό θα πυροδοτούσε αντιδράσεις από το Κρεμλίνο, καθώς η ρωσική οικονομία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε διακυμάνσεις των αγορών, όπως φαίνεται άλλωστε από τις τελευταίες πράξεις της Κεντρικής Ρωσικής Τράπεζας αλλά και της Μόσχας. Επιπλέον, η Ρωσία θα είχε μεγάλο κίνητρο να δώσει μία ηχηρή απάντηση σε πιθανές αμερικανικές κυρώσεις, οι οποίες δεν θα περιορίζονταν στην Ανατολική Ευρώπη.

Η Ρωσία άλλωστε έχει εμπλοκή σε όλο τον κόσμο, με τις σχέσεις της να εκτείνονται για παράδειγμα μέχρι και το Ιράν. Ακόμα κι αν έκανε μία ολομέτωπη επίθεση προς το Κρεμλίνο για την εξωτερική πολιτική του, ο αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Τόνι Μπλίνκεν αναφέρθηκε στη συμβολή της Μόσχας στο ζήτημα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που έδωσε κατά τη διάρκεια επίσκεψης του στην Ουκρανία.

Το ζήτημα είναι τι αντίκτυπο θα έχει και σε ισχυρότερες δυνάμεις, ανά τον κόσμο, στην Κίνα για παράδειγμα. Ουδείς μπορεί να προβλέψει την αντίδραση του Πεκίνου σε μία τέτοια εξέλιξη, εάν δηλαδή εκτραχυνθεί η κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη. Οι ισχυρές σχέσεις που έχει καλλιεργήσει ο Πούτιν με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινμπινγκ κινούνται παράλληλα με τον άξονα που δημιουργείται μεταξύ Πεκίνου και Μόσχας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως στις πρόσφατες συναντήσεις τους, η Κίνα εξέφρασε την υποστήριξη της στη ρωσική πολιτική απέναντι στην Ουκρανία, ενώ παράλληλα υπήρξε καταδίκη της δυτικής επιθετικότητας.

Μία περιορισμένη επιχείρηση ωστόσο στην Ουκρανία θα έθετε μεγάλα διλήμματα στην Ουάσιγκτον. Υπάρχει μία ανησυχία στην Ανατολική Ευρώπη, και ιδιαίτερα στην Ουκρανία, πως ο Λευκός Οίκος ίσως να δίσταζε να επιβάλλει τις σοβαρές κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία, εάν για παράδειγμα ήταν μικρό το μέγεθος μίας ρωσικής επιχείρησης.

Πιθανώς εκεί να στόχευε ο Μπάιντεν- να δείξει δηλαδή την αποφασιστικότητα του, ώστε να αποτρέψει μία ρωσική εισβολή- αλλά σε κάθε περίπτωση η διατύπωση του έκανε την Ουάσιγκτον να προχωρήσει σε μία διαχείριση της ζημιάς, καθώς και η Ρωσία φυσικά διέψευσε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Οι περιορισμένες επιχειρήσεις σε ουκρανικό έδαφος ενδεχομένως να διευκολύνουν ένα βασικό στόχο του Κρεμλίνου που είναι να νομιμοποιήσει την κατάληψη της χερσονήσου της Κριμαίας. Παρά την έλλειψη διεθνούς αναγνώρισης της ρωσικής κατοχής, η de facto κατάσταση είναι δύσκολο να ανατραπεί και το Κρεμλίνο αναζητεί τρόπους ώστε να ενθυλακώσει ακόμα μεγαλύτερα εδάφη και να ενισχύσει τη χερσαία σύνδεση της Κριμαίας με τη Ρωσία.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο αποστολής Αμερικανών στρατιωτών στην περιοχή και σκοπεύουν να βασιστούν στους συμμάχους τους απέναντι στις ρωσικές προσκλήσεις. Η Ουάσιγκτον άλλωστε πάγια αναφέρει πως στις προσπάθειες της συμπαραστέκονται οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της. Η έγκριση από τις ΗΠΑ για τη μεταφορά αμερικανικής κατασκευής όπλων από την Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και τη Βρετανία προς την Ουκρανία είναι ενδεικτική της προσέγγισης του Λευκού Οίκου.

Η ενίσχυση των διαθέσιμων εξοπλισμών στην ανατολική Ευρώπη είναι βέβαιο πως θα αυξήσει τις εντάσεις με τη Ρωσία, καθώς οι νατοϊκοί πύραυλοι αποτελούν κόκκινο πανί για τη Μόσχα. Ταυτόχρονα, η Μόσχα συνεχίζει απτόητη τις ασκήσεις γύρω από την Ουκρανία, μεταφέροντας στρατεύματα στη Λευκορωσία αυτή τη φορά. Από εκεί άλλωστε θεωρεί η Ουάσιγκτον πως μπορεί να ξεκινήσει μία στοχευμένη ρωσική εισβολή εναντίον της Ουκρανίας.