ΓΙΑ ΤΡΕΙΣ ΝΕΟΥΣ ΦΟΡΟΥΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΜΙΣΙΟΝ

Νέες πηγές εσόδων πρότεινε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενίσχυση του κοινοτικού προϋπολογισμού, αλλά και την αποπληρωμή των κεφαλαίων που δόθηκαν από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 800 δισ. ευρώ. Το πρώτο μέτρο αναφέρεται στη θεσμοθέτηση ενός φόρου διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από τα καύσιμα που χρησιμοποιούνται σε κτήρια και στα αυτοκίνητα στο πλαίσιο μίας νέας αγοράς ρύπων.

Ταυτόχρονα, το υφιστάμενο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων ρύπων της Ε.Ε. θα επεκταθεί και στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα πλοία, ενώ θα αυξηθεί και η αναλογία των πληρωμών από τις αεροπορικές εταιρείες. Το ένα τέταρτο των εσόδων αυτών από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, που αυτή τη στιγμή διοχετεύεται στα ταμεία των κυβερνήσεων, θα κατευθύνεται στο μέλλον στον κοινοτικό προϋπολογισμό, συμβάλλοντας με 12 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο από το 2026 έως το 2030, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν.

Το δεύτερο μέτρο αφορά την επιβολή φόρου άνθρακα στις εισαγωγές αγαθών από χώρες με κατώτερες προδιαγραφές ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, με τα τρία τέταρτα των εσόδων αυτών να κατευθύνονται στον κοινοτικό προϋπολογισμό, συνεισφέροντας 1 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο από το 2026 έως το 2030.

Ο τρίτος φόρος θα συνεισφέρει στον κοινοτικό προϋπολογισμό ένα μερίδιο 15% από τα υπολειπόμενα κέρδη των μεγάλων πολυεθνικών τα οποία θα επαναπατρίζονται στις χώρες της Ε.Ε. στο πλαίσιο της συμφωνίας του G20 και του ΟΟΣΑ για την ανακατανομή των φορολογικών δικαιωμάτων. Τα έσοδα αυτά υπολογίζονται σε 2,5 δισ. έως 4 δισ. ευρώ ετησίως. Τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται να αποπληρωθούν έως το 2058. 

Ο επίτροπος της Ε.Ε. για τον Προϋπολογισμό Γιοχάνες Χαν δήλωσε ότι οι κυβερνήσεις έχουν ισχυρό κίνητρο να συμφωνήσουν στους νέους φόρους, έτσι ώστε να αποφύγουν να πληρώσουν περισσότερα στον επόμενο κοινοτικό προϋπολογισμό για να αποπληρώσουν το χρέος τους.

Οι προτάσεις αυτές της Κομισιόν θα πρέπει να συζητηθούν στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά και στην κάθε χώρα ξεχωριστά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα δεύτερο πακέτο αντίστοιχων προτάσεων αναμένεται να υποβληθεί το 2023. Ωστόσο, προτού ακόμη συζητηθούν οι νέες προτάσεις, εκδηλώνονται έντονες αντιδράσεις.

Η υπουργός της Πολωνίας για την Κλιματική Αλλαγή Άννα Μόσκβα ανέφερε στη συνάντηση με τους ομολόγους της της Ε.Ε. τη Δευτέρα ότι η νέα αγορά εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι απαράδεκτη, καθώς αναμένεται να ασκήσει ακόμη μεγαλύτερα βάρη στους πολίτες που ήδη υποφέρουν από τον υψηλό πληθωρισμό και τις τιμές ενέργειας που βρίσκονται σε δυσθεώρητα ύψη.

Η Κομισιόν έχει ήδη υπογραμμίσει ότι ένα μέρος από αυτούς τους νέους κοινοτικούς φόρους θα διοχετευθούν στη σύσταση ενός ταμείου για τη στήριξη των χαμηλόμισθων νοικοκυριών, επιδοτώντας για παράδειγμα ανακαινίσεις κατοικιών με σκοπό τη μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα και τη μείωση των τιμολογίων ενέργειας. Εντούτοις, για να ενσωματωθούν αυτοί οι νέοι πόροι στον κοινοτικό προϋπολογισμό, η Ε.Ε θα πρέπει να τροποποιήσει δύο βασικές νομοθετικές πράξεις:

Πρώτον, η Κομισιόν προτείνει την τροποποίηση της απόφασης για τους ιδίους πόρους, ώστε να προστεθούν οι τρεις προτεινόμενοι νέοι πόροι στους υφιστάμενους. Δεύτερον, προτείνει στοχευμένη τροποποίηση του κανονισμού σχετικά με τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της Ε.Ε. (ΠΔΠ) για την περίοδο 2021-2027, ώστε να μπορεί να αρχίσει η αποπληρωμή του δανεισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης ήδη κατά τη διάρκεια του τρέχοντος ΠΔΠ. 

Ταυτόχρονα, προτείνει να αυξηθούν τα σχετικά ανώτατα όρια δαπανών του ΠΔΠ για τα έτη 2025-2027, ώστε να συνυπολογιστούν οι πρόσθετες δαπάνες για το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα.«Όχι» σε πράσινη παράκαμψη των κανόνων  Στο μεταξύ, «φρένο» στις προσδοκίες για πλήρη εξαίρεση των δαπανών της πράσινης μετάβασης από τα ελλείμματα των χωρών της Ευρωζώνης βάζει ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις.

Ο Ντομπρόβσκις κάλεσε τα κράτη-μέλη να μη χρησιμοποιήσουν τις δαπάνες για «πράσινες» επενδύσεις ως όχημα υπονόμευσης των κανόνων για το χρέος και το έλλειμμα και τόνισε πως, ακόμη κι εάν δοθεί σχετική ευελιξία κατά την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, αυτή θα πρέπει να συνοδεύεται από «αξιόπιστα σχέδια» μείωσης του χρέους. Το μήνυμα Ντομπρόβσκις έρχεται την ώρα που στην Κομισιόν εξετάζεται σοβαρά η πρόταση να εξαιρεθούν οι πράσινες δαπάνες από τον υπολογισμό των ελλειμμάτων.