Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ «ΕΛΕΦΑΝΤΑΣ ΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ» ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΤΟ

Στο γεγονός ότι η όλο και πιο διεκδικητική, φιλόδοξη και απολυταρχική, Τουρκία έχει γίνει "ο ελέφαντας στο δωμάτιο" για το ΝΑΤΟ, αναφέρεται δημοσίευμα της εφημερίδας New York Times.Σύμφωνα με τον γνωστό αρθρογράφο Στίβεν Ερλάγκερ "το ζήτημα αυτό αναφέρουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες, αλλά είναι ένα θέμα που λίγοι θέλουν να συζητήσουν".

Η Τουρκία η οποία είναι μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952, είναι πολύ μεγάλη, ισχυρή και στρατηγικά σημαντική – είναι το σταυροδρόμι μεταξύ Ευρώπης και  Ασίας – για να καταστεί δυνατή μια ανοιχτή αντιπαράθεση μαζί της, εξηγούν αξιωματούχοι της Συμμαχίας.

Ωστόσο, πρεσβευτές του ΝΑΤΟ πιστεύουν ότι η Τουρκία είναι πλέον μια ανοιχτή πρόκληση στις δημοκρατικές αξίες και στη συλλογική άμυνα της βορειοατλαντικης συμμαχιας. Αυτό γιατί έρχεται όλο και περισσότερο σε αντίθεση με τους δυτικούς συμμάχους της σχετικά με τη Λιβύη, τη Συρία, το Ιράκ, τη Ρωσία καθώς και τους ενεργειακούς πόρους στην Ανατολική Μεσόγειο.

Παράλληλα η μεταστροφή  προς το "δίκαιο του ισχυρού" ύστερα από 17 χρόνια με ηγέτη τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι κάτι που επίσης έχει θορυβήσει άλλα μέλη του ΝΑΤΟ. Παρόλα αυτά, η Τουρκία μοιάζει να αποκτά το ελεύθερο των κινήσεων, υποστηρίζουν αναλυτές, καθώς ο δρόμος μένει ανοιχτός για εκείνη λόγω μιας έλλειψης συνεκτικής πολιτικής στην ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών, την οποία οξύνει ακόμα περισσότερο η περιφρόνηση του προέδρου Τραμπ για το ΝΑΤΟ και ο θαυμασμός του για τον Ερντογάν.

Αυτές οι στρατηγικές διαφορές λειτουργούν πολλαπλασιαστικά.Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η υποστήριξη της Τουρκίας προς διάφορες ένοπλες ομάδες στη Συρία, η αγορά ενός εξελιγμένου ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος παρά τις έντονες ενστάσεις των ΗΠΑ, η παραβιάσεις του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, οι επιθετικές γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, "δαιμονοποίηση" του Ισραήλ.

Οι αναλυτές στρέφουν τα βέλη τους και προς τον γενικό γραμματέα, Γενς Στόλτενμπεργκ, καθήκον του οποίου είναι να κρατάει την συμμαχία των 30 χωρών ενωμένη αλλά φαίνεται να δείχνει υπερβολική ανεκτικότητα τόσο στην αμερικανική όσο και στην τουρκική "αρνητική" συμπεριφορά. Η τελευταία σοβαρή συζήτηση μεταξύ πρεσβευτών του ΝΑΤΟ σχετικά με την πολιτική της Τουρκίας, έγινε αργά στα τέλη του προηγούμενου έτους, παρά την αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος, S-400.

Το ΝΑΤΟ λειτουργεί στη βάση της συναίνεσης κι έτσι οι αντιρρήσεις που εκφράζονται από την Τουρκία μπορούν να φρενάρουν οποιαδήποτε πολιτική. Η Τουρκία έχει σταθεί εμπόδιο σε συνεργασίες με χώρες τις οποίες βρίσκεται σε αντίθεση, όπως το Ισραήλ, η Αρμενία, η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Συγκεκριμένα, για πολλούς μήνες η Τουρκία εμπόδιζε ένα σχέδιο του ΝΑΤΟ για την άμυνα της Πολωνίας και των βαλτικών χωρών, οι οποίες συνορεύουν με τη Ρωσία. Η Τουρκία επιθυμούσε, επίσης, το ΝΑΤΟ να χαρακτηριστούν διάφορες ένοπλες κουρδικές ομάδες, οι οποίες έχουν πολεμήσει για την ανεξαρτησία τους, ως "τρομοκρατικές", κάτι που δεν κάνει το ΝΑΤΟ ως οργανισμός.

Εξάλλου κάποιες από αυτές τις οργανώσεις ήταν οι καλύτεροι σύμμαχοι της Ουάσινγκτον στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους.  Ύστερα υπάρχει το ζήτημα των s400 το οποίο έδινε πρόσβαση σε Ρώσους μηχανικούς σε ένα σύστημα αεροπορικής άμυνας μέλους του ΝΑΤΟ, δίνοντάς τους πολύτιμες γνώσεις σχετικά με τις δυνάμεις της συμμαχίας, ενώ απειλεί παράλληλα να μειώσει την ικανότητα του ακριβού μαχητικού πέμπτης γενιάς, του F-35.

Η υπόθεση είναι ότι ο Ερντογάν, ο οποίος έχει γίνει πολύ πιο ύποπτος από το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 εναντίον του, θέλει να μπορεί να καταρρίψει αμερικανικά και ισραηλινά αεροπλάνα όπως αυτά που χρησιμοποίησε η δική του πολεμική αεροπορία στην απόπειρα πραξικοπήματος.

Κάθε φορά που συζητάμε για τη Ρωσία" στο ΝΑΤΟ, "όλοι σκέφτονται το S-400 και κανείς δεν λέει τίποτα", λέει ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος μίλησε με την προϋπόθεση της ανωνυμίας για να συζητήσει ένα ευαίσθητο θέμα. "Είναι μια σημαντική παραβίαση της αεροπορικής άμυνας του ΝΑΤΟ και δεν συζητείται καν."

Παράλληλα, η Τουρκία έχει πλέον περισσότερα από 10.000 στρατεύματα στη Βόρεια Συρία, καθώς και στη Λιβύη, όπου η στρατιωτική της υποστήριξη σε μια "αποτυχημένη" κυβέρνηση την βοήθησε να πάρει ως αντάλλαγμα μερίδιο από τους πλούσιους ενεργειακούς πόρους της Λιβύης.

Ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποστολή να ενισχύσει το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, αυτό δεν ισχύει και για το ΝΑΤΟ. Παράλληλα, τον Ιούνιο τρία τουρκικά πολεμικά πλοία ήρθαν αντιμέτωπα με γαλλική φρεγάτα κοντά στη Λιβύη.

Η Τουρκία ανέφερε ότι το πλοίο μετέφερε βοήθεια και όχι όπλα και έχει αρνηθεί ότι παρενόχλησε τη γαλλική φρεγάτα. Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ ανέφεραν ότι η στρατιωτική επιτροπή της συμμαχίας ερευνά το ζήτημα και ότι οι αποδείξεις δεν είναι τόσο ξεκάθαρες όσο ισχυρίζεται η γαλλική πλευρά.

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν είδε τη συγκεκριμένη σύγκρουση ως αφορμή για να υποστηρίξει άλλη μια φορά την άποψη ότι το ΝΑΤΟ είναι "εγκεφαλικά νεκρό" καθώς μοιάζει ανίκανο να επιβληθεί στην Τουρκία ή να δράσει συντονισμένα.Το άρθρο αναφέρεται και στην κατάσταση στην ευρύτερη ανατολική Μεσόγειο.

Ειδικότερα, γίνεται λόγος για την απαίτηση της Τουρκίας να λάβει μερίδιο από τα ευρήματα φυσικού αερίου το 2015 στην Ανατολική Μεσόγειο, κάτι που οδήγησε σε συμφωνίες και συμμαχίες μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ και της Αιγύπτου.Ο Ερντογάν διαμαρτυρήθηκε τον Ιούνιο ότι "ο στόχος ήταν να φυλακίσουν τη χώρα μας, η οποία έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στη Μεσόγειο, σε μια παράκτια λωρίδα από όπου μπορείς μοναχά να πιάσεις ψάρια με καλάμι". 

Επίσης, εστειλε πλοία ανοιχτά της Κύπρου για να κάνουν έρευνες, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την επιβολή κυρώσεων από την Ευρώπη, και ανέφερε ότι θα έκανε το ίδιο και κοντά στη Ρόδο, οδηγώντας την Ελλάδα στο να απειλήσει με στρατιωτική απάντηση.  Την περασμένη εβδομάδα, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ παρενέβη και παρότρυνε τον Ερντογάν να καθυστερήσει τις δράσεις του, καθώς προωθούνται διμερείς συνομιλίες.