ΑΛΛΑΖΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ

Μείζονος σημασίας για την εξωτερική πολιτική της Ελλάδας είναι να συνειδητοποιηθεί έστω και αργά ότι η Ευρώπη αλλά και ευρύτερα ο πλανήτης άλλαξε ριζικά και ότι όσο προχωράμε βαθύτερα στον 21 αιώνα διαμορφώνονται νέες ισορροπίες. 

Η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης που προκάλεσε μια πρωτοφανή πλανητική ανακατανομή ισχύος και συμφερόντων που δεν έχει ακόμη κατασταλάξει σε ένα πλανητικό modusvivendi ισορροπίας ισχύος και συμφερόντων. Όλοι ήταν αντίθετοι στην επανένωση της Γερμανίας..Τα υπόλοιπα μέλη της Κοινότητας αντιμετώπισαν αυτή την εξέλιξη σπασμωδικά αν όχι απελπισμένα. 

Αυτός ήταν ο κύριος λόγος δημιουργίας της ΟΝΕ που επιβλήθηκε επί της Γερμανίας για «να δεθεί με νομισματικά δεσμά»! Οι αντίπαλοί της ορθά, όπως αποδεικνύεται, δήλωναν ότι η Γαλλία με την ΟΝΕ «προσπαθεί να δέσει ένα γίγαντα με κλωστές».

Στην Ευρώπη η επανένωση της Γερμανίας δημιούργησε μια μετάβαση, μια στρατηγική ρευστότητα και μια αβεβαιότητα που συνεχίζεται. Το Brexit δεν ήταν τίποτα περισσότερο από μια κίνηση του Λονδίνου και της Ουάσιγκτον να είναι κύριοι εξωγενείς εξισορροπητικοί παίχτες στο ηπειρωτικό στρατηγικό τρίγωνο Παρίσι-Βόννη-Μόσχα.

Όλοι ήταν αντίθετοι στην επανένωση της Γερμανίας, τονίζεται και υπογραμμίζεται, αλλά defacto πραγματοποιήθηκε. Τα υπόλοιπα μέλη της Κοινότητας αντιμετώπισαν αυτή την εξέλιξη σπασμωδικά αν όχι απελπισμένα. Αυτός ήταν ο κύριος λόγος δημιουργίας της ΟΝΕ που επιβλήθηκε! επί της Γερμανίας για «να δεθεί με νομισματικά δεσμά»!

Αυτά και πολλά άλλα συζητήθηκαν επί μακρόν στην Γαλλία το 1993 όταν έγινε το δημοψήφισμα για την Συνθήκη του Μάαστριχτ που υπερψηφίστηκε με μισή ποσοστιαία μονάδα. Οι αντίπαλοί της ορθά, όπως αποδεικνύεται, δήλωναν ότι η Γαλλία με την ΟΝΕ «προσπαθεί να δέσει ένα γίγαντα με κλωστές».

Δεν υπάρχει αμφιβολία πλέον ότι πολλά αλλάζουν λόγω της πανδημίας και αυτή την φορά για μια σειρά λόγων που αφορούν πρωτίστως τις οικονομίες και τις κοινωνίες όλων των κρατών του πλανήτη οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες.Βασικά βρισκόμαστε στο τέλος μιας μετάβασης που άρχισε το όταν τερματίστηκε ο Ψυχρός Πόλεμος.

Το μεγάλο στρατηγικό ζήτημα για τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης δεν είναι εάν θα συνεχιστεί η ΕΕ όπως είναι αλλά ποια θα είναι η θέση της Γερμανίας, της Ρωσίας και κατ’ επέκταση της Γαλλίας στους υπό διαμόρφωση συσχετισμούς του πολυπολικού διεθνούς συστήματος.Όσον αφορά την Ευρώπη ολοκληρώνεται η μεταβατική φάση που αρχίζει με την υιοθέτηση της ΟΝΕ από την ΕΕ το 1992.

Ως προς αυτό αξίζει να υπενθυμίσουμε την βαθύτατων προεκτάσεων δήλωση του Προέδρου Μιττεράν τον Δεκέμβριο 1991 μόλις ανακοινώθηκε η ΟΝΕ μετά από μια μακράς διάρκεια θυελλώδη συνάντηση με τον Καγκελάριο Κολ:«Η επανένωση (της Γερμανίας) θέτει τόσα πολλά προβλήματα ώστε να διαμορφώνω θέση και άποψη όπως τα γεγονότα θα επέρχονται».

Πολλά συνέβησαν έκτοτε στην γνωσιακά ανυποψίαστη Ελλάδα που έσπευσε να επιταχύνει την πτώση της μέσα στον «νομισματικό λάκκο των λεόντων». Μεταξύ άλλων:

Αναμενόμενα δεν έγινε καμιά «Ένωση» αλλά ούτε (μέχρι και σήμερα) και η αναγκαία μεταρρύθμιση για να αφαιρέσει τα ανορθολογικά νομισματικά θεμέλια.Ναι μεν η Γαλλία επανεξέτασε την ένταξή της στο ΝΑΤΟ το 1996 και διαιωνίστηκε η Ατλαντική Συμμαχία αλλά κανείς δεν θεώρησε αυτή την εξέλιξη ως κάτι μόνιμο και αδιασάλευτο. Για κάποια χρόνια, βέβαια, η σύμπλευση και συνηγορία των κρατών της Ευρώπης με το επεμβατικό όργιο των ΗΠΑ το κράτησε στην ζωή αλλά όλα είναι υπό επανεξέταση.

Το μεγάλο στρατηγικό ζήτημα για τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης δεν είναι εάν θα συνεχιστεί η ΕΕ όπως είναι (ακόμη και οι άπιστοι Θωμάδες το κατάλαβαν λόγω πανδημίας) αλλά ποια θα είναι η θέση της Γερμανίας, της Ρωσίας και κατ’ επέκταση της Γαλλίας στους υπό διαμόρφωση συσχετισμούς του πολυπολικού διεθνούς συστήματος.

Οι στρατηγικοί ελιγμοί των ΗΠΑ δεν οφείλονται μόνο στον Τραμπ αλλά κυρίως στο γεγονός ότι στο διεθνές περιβάλλον που μόλις συνοψίσαμε, το Αμερικανικό Πεντάγωνο εδώ και πολύ καιρό και στην βάση αναλύσεων και εκτιμήσεων για το πώς διαμορφώνονται οι τάσεις επανεξετάζει τις μεγάλες στρατηγικές επιλογές μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

 Καταληκτικά, η πανδημία του κορονοϊού αναδεικνύει την απόλυτη ανάγκη νομικά, πολιτικά και οικονομικά η ΕΕ να προσεγγιστεί από την Ελλάδα ορθολογιστικά και με τρόπο που αφήνει πίσω τα επάρατα μνημόνια τα οποία αναρίθμητες φορές οι τεχνοκράτες δράστες ομολόγησαν ότι δεν τα επέβαλαν για το συμφέρον του κράτους-μέλους Ελλάδα αλλά για να διασώσουν το τραπεζικό και εν γένει χρηματοοικονομικό σύστημα.

Αυτό και σε συνδυασμό με το γεγονός, όπως μόλις υποστηρίχθηκε, ότι στην Ευρώπη και πλανητικά όλα αλλάζουν και ότι η πανδημία επιτάχυνε τις εξελίξεις, δημιουργεί την ανάγκη ορθολογιστικών στρατηγικών και διαπραγματευτικών στάσεων:

Η Ελλάδα παραμένει στην Κοινότητα και στην ΟΝΕ (το ζήτημα ήταν να μην ενταχθεί απροετοίμαστη τώρα είναι αργά και πρέπει να συμμετέχει στις αποφάσεις) αλλά ταυτόχρονα συνηγορεί με δραστικές αλλαγές πολιτικών που διασώζουν τα κράτη όχι μόνο από την πανδημία αλλά και από την οικονομική και κοινωνική καταστροφή που προκάλεσαν οι γραφειοκράτες και τεχνοκράτες.

Συμμετέχει ενεργά στις ολοένα και πιο έντονες διεργασίες με τρόπο που αναδεικνύει ένα αξιόπιστο κράτος το οποίο αφενός αναπτύσσει πρωτοβουλίες μεταρρυθμίσεων της ΕΕ και αφετέρου στις διαπραγματεύσεις κατέρχεται με ακλόνητες θέσεις όσον αφορά τα ιεραρχημένα εθνικά συμφέροντα. Απαιτεί επιτακτικά να τελειώνουν τα ημίμετρα και να υπάρξει ολιστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του προσφυγικού και μεταναστευτικού.

Η πολιτική ηγεσία συσπειρώνει την κοινωνία γύρω από τις έσχατες λογικές της εθνικής ανεξαρτησίας και των εθνικών συμφερόντων ενώ όλοι είναι έτοιμοι αν χρειαστεί να αντιμετωπιστεί η Τουρκική απειλή.

Ενώ παραμένει κράτος-μέλος της ΕΕ και της ΟΝΕ για την οποία διαρκώς προτείνει νέες μεταρρυθμιστικές αποφάσεις για τους θεσμούς και πιο άμεσα για την οικονομία, διαρκώς συνεννοείται και διαπραγματεύεται ως κυρίαρχο κράτος με τις υπόλοιπες δυνάμεις και κυρίως με τις ΗΠΑ.

Τι σημαίνουν αυτά; Σημαίνουν ισχυρό κράτος, συσπειρωμένη κοινωνία, κρατικά επιτελεία, στρατηγικό σχεδιασμό και όπως εξελίσσονται τα πράγματα ευελιξία στην λήψη αποφάσεων που εκπληρώνουν το εθνικό συμφέρον.