ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΤΟΜΟΥ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΙΑΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Για πολλά χρόνια, μελετώντας την εκκλησιαστική ιστορία των τριών πρώτων αιώνων, ήθελα να καταλάβω, να αντιληφθώ, να φανταστώ πώς ζούσαν οι πρώτοι Χριστιανοί. Είναι γενικώς αποδεκτό ότι οι πρώτοι τρεις αιώνες ήταν εποχή διώξεων και διωγμών όσων τολμούσαν να εξομολογούν τον Χριστό, να λατρεύουν και να δοξάσουν Αυτόν μόνο.

Διώξεις των πρώτων τριών αιώνων ήταν τρομερές και άγριες. Τους χριστιανούς έκαιγαν ζωντανούς, τους έριχναν στα άγρια θηρία, τους έσκιζαν σε κομμάτια, εφεύραν γι' αυτούς τα πιο εκλεπτυσμένα βασανιστήρια.Αλλά ταυτόχρονα, οι διωγμοί αυτοί δεν ήταν σταθεροί και διαδεδομένοι. 

Η παγανιστική λειτουργία, ευρέως διαδεδομένη στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, απαιτούσε από όλους τους πολίτες με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να συμμετάσχουν σε αυτήν.Όλοι έπρεπε να προσφέρουν θυσίες σε είδωλα ή τουλάχιστον να τιμούν τη θεότητα του αυτοκράτορα. Οι Χριστιανοί αρνούνταν πεισματικά να το κάνουν.

Οι διώξεις, περισσότερο ή λιγότερο άγριες, ξέσπαγαν εδώ και εκεί σε διάφορες περιοχές του κράτους, κατά κανόνα, με πρωτοβουλία των τοπικών αρχών, που επέλεγαν μέτρο τιμωρίας για τους χριστιανούς. Ο πρώτος βίαιος διωγμός των Χριστιανών κάτω από τον αυτοκράτορα Νέρωνα.

Όταν για πρώτη φορά άναψαν φωτιές που έκαιγαν τους οπαδούς του Χριστού και στην αρένα του Ρωμαϊκού αμφιθεάτρου για πρώτη φορά χύθηκε το αίμα των Χριστιανών μαρτύρων, δεν βγήκε ωστόσο πέρα από τη Ρώμη. Αυτοί οι τοπικοί επεισοδιακοί διωγμοί πέρναγαν και οι Χριστιανοί επέστρεφαν και πάλι στις συνήθεις ζωές τους. 

Τον 3ο αιώνα ακολούθησαν ήδη γενικοί διωγμοί κάτω από τον αυτοκράτορα Δέκιο Τραϊανό (249-251) και ο πιο σκληρός, μακρύτερος, αλλά και τελευταίος, διωγμός υπό τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό. Αυτός ο διωγμός, που αργότερα ονομάστηκε Μεγάλος, διήρκεσε δέκα χρόνια (303-313).

Ωστόσο, οι πληροφορίες που γνωρίζουμε από καθόλου πολυάριθμες πηγές, δεν μας δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής των πρώτων χριστιανών. Οι ζωές των αγίων μιλάνε για τα μαρτύρια συγκεκριμένων ανθρώπων, αλλά επίσης δεν μας επιτρέπουν να φανταστούμε ολοκληρωμένη εικόνα ζωής των χριστιανών των πρώτων αιώνων. 

Πώς ζούσαν, με ποίους επικοινωνούσαν, πώς μεγάλωναν τα παιδιά τους; Πώς προσπαθούσαν να ξεπεράσουν τις παρεξηγήσεις (στην καλύτερη περίπτωση) ή το μίσος των γειτόνων τους και των συναδέλφων τους, μερικές φορές ακόμη και των συγγενών; Πώς κατάφεραν να διατηρήσουν την πίστη τους; 

Γιατί ήταν έτοιμοι να υπομένουν τα βάσανα και την ταπείνωση; Πώς ξεπερνούσαν το φόβο για τη ζωή των αγαπημένων τους και ιδιαίτερα των παιδιών;Τι ένιωθαν; Πώς αισθάνονταν για τους διώκτες τους; Οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις δεν μπορούν να αντιληφθούν ούτε από ιστορικά στοιχεία ούτε από τη ζωή των αγίων. 

Άλλωστε οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους δεν ήταν άγιοι, στη σημερινή σημασία της λέξης, ήταν απλοί άνθρωποι. Πώς ζούσαν λοιπόν;Τον Σεπτέμβριο του 2019 ήρθα λίγο σε επαφή με τη ζωή των διωκόμενων χριστιανών. Ως μέλος της ομάδας κινηματογράφησης της ΕΟΔ επισκέφθηκα επτά κοινότητες της κανονικής Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περιφέρεια Ρίβνε.

Αυτές οι κοινότητες στερήθηκαν τους ναούς τους από σχισματικούς από τη λεγόμενη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας (OCU).Πιστοί από αυτές τις κοινότητες υπέστησαν ξυλοδαρμούς, στέρηση ιδιοκτησίας και στέγασης. Ζουν στην ατμόσφαιρα μίσους, απειλούνται με σωματική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών. Τους προσβάλλουν και ταπεινώνουν.

Υπό την απειλή της απόλυσης από τη θέση εργασίας ή της στέρησης άλλων μέσων διαβίωσης, προσπαθούν να τους αναγκάσουν να απαρνηθούν της Εκκλησίας του Χριστού και να πάνε στην OCU. Αλλά δεν αρνούνται, παραμένουν πιστοί στην Εκκλησία τους. Χωρίς το μίσος προς τους διώκτες τους, χωρίς την επιθυμία να εκδικηθούν με κάποιο τρόπο για τα βάσανα τους. 

Ζουν και υπηρετούν τον Θεό. Σε ιδιωτικά σπίτια, εγκαταλελειμμένα καταστήματα, ή απλώς κάτω από βιαστικά κατασκευασμένη τέντα.Η ζωή αυτών των κοινοτήτων συνεχίζεται. Η ζωή εν Χριστό. Μιλούν οι ίδιοι για αυτή τη ζωή τους...

Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα από συνομιλίες με αυτούς τους ανθρώπους. Αλλά πριν από αυτό, πρέπει να ειπωθεί ένα πολύ σημαντικό πράγμα. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δηλώνουν ομόφωνα ότι η οδύνη τους ξεκίνησε αφού ο Τόμος για την OCU έφτασε στην Ουκρανία.

Ο Τόμος, που εκδόθηκε από τον άνθρωπο που φέρνει τον τίτλο «Αγιότητά του». Και αυτό είναι μάλλον το χειρότερο πράγμα σε ολόκληρη αυτήν την ιστορία. Ο υποκινητής των διώξεων των Χριστιανών στον 21ο αιώνα δεν είναι ο αυτοκράτορας, ούτε ο παγανιστής άρχοντας, αλλά... ο Οικουμενικός Πατριάρχης.

Χωριό Μνίσυν Ιερός Ναός της Αγίας Ζώνης

Ο ναός αυτός είναι πάνω από 150 χρόνια και αποτελεί αρχιτεκτονικό μνημείο. Το κράτος υποχρεούται από το νόμο να το διατηρεί και να το επισκευάζει. Όμως, τις τελευταίες δεκαετίες το κράτος δεν έχει διαθέσει ούτε μια δεκάρα για αυτόν τον ναό.

Όλες οι δαπάνες επισκευής, συντήρησης και διακόσμησης της εκκλησίας βαρύνουν την εκκλησιαστική κοινότητα. Μετά την εμφάνιση του Τόμου στην Ουκρανία, όμως, οι κρατικοί υπάλληλοι ξαφνικά ασχολήθηκαν με τη μοίρα του ναού και διόρισαν τη λεγόμενη απογραφή. Οι πιστοί ήταν κατά, επειδή όλα όσα ήταν στην εκκλησία: λειτουργικά σκεύη, βιβλία, εικόνες κτλ.

Όλα αυτά αγοράστηκαν με τα χρήματα των ενοριτών και δεν έχουν καμία σχέση με το κράτος. Αλλά δεν κατάφεραν να αποτρέψουν την απογραφή, καθώς ο ναός είναι μνημείο αρχιτεκτονικής.

Μετά την απογραφή οι τοπικές αρχές αποφάσισαν οι λειτουργίες να τελούνται εναλλάξ από τις κοινότητες της UOC και της ΟCU, αν και η τελευταία σχηματίστηκε πρόσφατα και δεν έχει καμία σχέση με το ναό, τη συντήρηση και τις επισκευές του.

Αλλά ακόμα κι οι εναλλάξ λειτουργίες δεν δούλεψαν. 

Οι εκπρόσωποι της ΟCU έδιωξαν βίαια την κοινότητα

της UOC από την εκκλησία. Ας ακούσουμε πώς έγινε αυτό. 

(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)