ΣΤΑ ΧΑΡΑΚΩΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ Ε.Ε. ΚΑΙ ΗΠΑ

Νέοι τιμωρητικοί δασμοί των ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά προϊόντα τίθενται σε ισχύ από σήμερα, αυτή τη φορά με την έγκριση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Οργισμένες -εν μέρει- ευρωπαϊκές αντιδράσεις προκαλεί η απόφαση των ΗΠΑ για επιβολή τιμωρητικών δασμών ύψους 7,5 δις δολ. σε ευρωπαϊκά προϊόντα. «Ευρωπαϊκή απάντηση» αξιώνει η Γαλλία.

Με φόντο την πολύχρονη διαμάχη για τις επιδοτήσεις της ευρωπαϊκής Airbus και μετά από σχετικό «πράσινο φως» του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), στις αρχές  Οκτωβρίου, οι ΗΠΑ είχαν προαναγγείλει την επιβολή εκτεταμένων οικονομικών κυρώσεων συνολικής αξίας άνω των 7,5 δις δολαρίων (6,9 δις ευρώ) σε βάρος ευρωπαϊκών προϊόντων.

Έτσι, από τις 18 Οκτωβρίου επιβάλλονται επιπρόσθετα τέλη ύψους 10% σε εισαγόμενα από την Ε.Ε. αεροπλάνα και τιμωρητικοί δασμοί ύψους 25% σε αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα.Μεταξύ αυτών των προϊόντων είναι γαλλικά κρασιά και τυριά, ελιές από τη Γαλλία και την Ισπανία, εργαλεία και καφές από τη Γερμανία αλλά και σκοτσέζικα ουίσκι.

Οι επιβληθείσες κυρώσεις αφορούν κυρίως προϊόντα των χωρών που φέρουν την ευθύνη των επιδοτήσεων προς τον ευρωπαϊκό κολοσσό αεροναυπηγικής Airbus, δηλαδή της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Μεγάλης Βρετανίας. Χαιρετίζοντας την απόφαση του ΠΟΕ ο πρόεδρος Τραμπ έκανε λόγο για «ωραία νίκη» των ΗΠΑ κατηγορώντας τις ευρωπαϊκές χώρες ότι «επί χρόνια ξεζούμιζαν» τη χώρα του. Παρότι η σχετική υπόθεση ξεκίνησε πολύ πριν αναλάβει την αμερικανική προεδρία, ο ίδιος απέδωσε την «επιτυχία» αυτή στη δική του διακυβέρνηση. «Από τη στιγμή που έγινα πρόεδρος ο ΠΟΕ μάς φέρεται πολύ καλύτερα», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Με την «ευλογία» του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) οι ΗΠΑ επιβάλλουν από την Παρασκευή τιμωρητικούς δασμούς δισεκατομμυρίων στις εισαγωγές κάθε είδους προϊόντων από την Ευρώπη. Αφορμή για την εμπορική διαμάχη ήταν οι επιδοτήσεις προς την ευρωπαϊκή αεροναυπηγική βιομηχανία Airbus, τις οποίες ο ΠΟΕ έχει κρίνει παράνομες, δίνοντας ουσιαστικά στην Ουάσιγκτον το πράσινο φως για την επιβολή κυρώσεων. Αυτό σημαίνει ότι τα ευρωπαϊκά προϊόντα επιβαρύνονται με επιπλέον δασμούς από αυτούς που ήδη ισχύουν.

«Είναι εντελώς απαράδεκτο να επιβαρύνονται μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις για μία διαμάχη που αφορά επιδοτήσεις στην αεροναυπηγική βιομηχανία», λέει ο Μίχαελ Κλάινμποργκατς, εκπρόσωπος του συνδέσμου μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την κατασκευή εργαλείων (FWI) με έδρα το Ρέμσαϊντ της Βεστφαλίας.

 Ο Κλάινμποργκατς έχει κάθε λόγο να διαμαρτύρεται καθώς, για παράδειγμα, τα κατσαβίδια που παράγονται στη Βετσφαλία και εξάγονται σε πολλές χώρες του κόσμου επιβαρύνονται στις ΗΠΑ με επιπρόσθετους δασμούς 12,5%. Οι νέοι δασμοί είναι ισχυρό πλήγμα για έναν κλάδο που, μόνο στην ορεινή Βεστφαλία, απασχολεί 6.000 εργαζόμενους και πραγματοποιεί τζίρο πέντε δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.

Οι ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη ξένη αγορά για τους Γερμανούς κατασκευαστές εργαλείων, καθώς απορροφούν σήμερα το 8,5% των εξαγωγών τους. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι με τους νέους δασμούς τα εργαλεία από τη Γερμανία γίνονται πλέον απλησίαστα στις ΗΠΑ, παρά την εξαιρετική ποιότητά τους. "Για μερικές επιχειρήσεις το πλήγμα θα είναι πολύ ισχυρό, ειδικά στη σημερινή συγκυρία που εξασθενεί και η εσωτερική ζήτηση στη Γερμανία", λέει ο Στέφαν Χορστ, επικεφαλής του συνδέσμου FWI.

 O Χορστ εκτιμά ότι οι συνέπειες των νέων αμερικανικών δασμών θα είναι πιο οδυνηρές από εκείνες του Brexit, καθώς ισχύουν για πολύ συγκεκριμένους τύπους εργαλείων (πχ. ψαλίδια, τσεκούρια, τσιμπήδες) και έχουν επιβληθεί μόνο στις εισαγωγές από τη Γερμανία και όχι από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. «Οι τόσο επιλεκτικοί δασμοί μπορεί να είναι μία αντίδραση στην επιτυχία που γνωρίζουν οι Γερμανοί κατασκευαστές στην αμερικανική αγορά και η εμπορική διαμάχη να είναι μόνο η αφορμή», λέει ο ίδιος.

Πάντως το νομικό πλαίσιο του ΠΟΕ επιτρέπει ρητώς την επιβολή δασμών σε μεμονωμένους βιομηχανικούς κλάδους ή σε ορισμένες περιφέρειες με στόχο την πολιτική πίεση. Με αμερικανικούς δασμούς θα επιβαρύνονται και πολλά άλλα ευρωπαϊκά προϊόντα με μεγάλη εξαγωγική επιτυχία, όπως η ιταλική παρμεζάνα και το ισπανικό ελαιόλαδο.

Ιδιαίτερη πικρία προκαλεί στους επιχειρηματίες που επιμένουν να διατηρούν το εργοστάσιό τους σε γερμανικό έδαφος ότι οι συνάδελφοί τους που έχουν μεταφέρει την παραγωγή σε άλλες χώρες, για παράδειγμα στη γειτονική Πολωνία, εξαιρούνται από τους νέους δασμούς.Στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν το μερίδιο αγοράς που έχουν κατακτήσει στις ΗΠΑ οι γερμανικές επιχειρήσεις ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους.

Για παράδειγμα η εταιρία Hazet από το Ρέμσαιντ έχει αποφασίσει να μειώσει τις τιμές στις ΗΠΑ κατά 25%, ώστε να τις διατηρήσει σταθερές για τους Αμερικανούς καταναλωτές. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του συνδέσμου FWI οι επιχειρηματίες του κλάδου συμφωνούν ότι είναι αδύνατον να μετακυλίσουν στον πελάτη μία αύξηση της τάξης του 25%, την οποία θα προκαλέσουν οι νέοι δασμοί.

Ωστόσο, σε περίπτωση που έχουν μεγαλύτερη διάρκεια οι νέες επιβαρύνσεις, οι επιχειρηματίες δεν θα έχουν άλλη επιλογή παρά να μεταφέρουν την παραγωγή σε χώρες που δεν επιβαρύνονται με δασμούς, λέει ο Ραλφ Πουτς, επικεφαλής της εταιρίας Knipex με έδρα το Βούπερταλ.Ο ίδιος προειδοποιεί ότι «αν αυτές οι θέσεις εργασίας πάνε στο εξωτερικό, δεν πρόκειται να ξαναγυρίσουν πολύ γρήγορα».

Προς το παρόν ο κλάδος εναποθέτει τις ελπίδες του στη διαπραγματευτική δεινότητα του Βερολίνου και της Κομισιόν, ώστε να αποφευχθεί τουλάχιστον περαιτέρω κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου. Από κει και πέρα, εκφράζουν την ελπίδα ότι οι νέοι τιμωρητικοί δασμοί δεν θα έχουν μεγάλη διάρκεια.

Άλλωστε, με αφορμή την υπόθεση των παράνομων επιδοτήσεων προς την Airbus, ο ΠΟΕ έχει ήδη αξιολογήσει ως παράνομες και τις επιδοτήσεις που λαμβάνει ο μεγάλος ανταγωνιστής της ευρωπαϊκής αεροναυπηγικής βιομηχανίας, η αμερικανική Boeing. Την άνοιξη του 2020 αναμένεται να δοθεί πράσινο φως για να επιβληθούν ευρωπαϊκές κυρώσεις στις ΗΠΑ. Και τότε, ευελπιστούν οι Γερμανοί επιχειρηματίες, η τράπουλα θα ξαναμοιραστεί. Σε ένα ιδανικό σενάριο, εκτιμούν, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί θα τερματίσουν οριστικά τη διαμάχη τους, αίροντας τις εκατέρωθεν κυρώσεις.