ΤΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ

Το ασφαλιστικό σύστημα της Ελλάδας, μετά από 10 χρόνια μνημονιακών περικοπών και παρεμβάσεων που οδήγησαν σε μείωση του επιπέδου των συντάξεων κατά 45% και σωρευτική απώλεια 63 δισ. ευρώ, έχει περιθώρια βελτιωτικών παρεμβάσεων. 

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν οι ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης, ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββας Ρομπόλης και υποψήφιος διδάκτορας Βασίλης Μπέτσης.

Οι δύο επιστήμονες προτείνουν σειρά μόνιμων παρεμβάσεων, όπως η καταβολή της 13ης σύνταξης, ολόκληρης και όχι τμηματικής αλλά και τη βελτίωση των ποσοστών αναπλήρωσης για τις νέες συντάξεις, προκειμένου το σύστημα να γίνει δικαιότερο και να κλείσει την πόρτα της εισφοροδιαφυγής μέσω της ανασφάλιστης εργασίας. 

Και μάλιστα, τις προβάλλουν αναλογιστικά έως το 2070, διαπιστώνοντας ότι μπορούν να αποκαταστήσουν σε σημαντικό βαθμό τις συνέπειες των ασκούμενων μνημονιακών κοινωνικο-ασφαλιστικών πολιτικών της περιόδου 2010-2019, χωρίς να υπερβούν το μνημονιακό πλαφόν του 16% του ΑΕΠ των συνταξιοδοτικών δαπανών (κύριων και επικουρικών  συντάξεων) το 2070.

Επιπλέον, σύμφωνα με τους υπολογισμούς τους, οι προτεινόμενες απαιτούμενες παρεμβάσεις θα συμβάλουν, διαμέσου της αύξησης της συνταξιοδοτικής δαπάνης, των εισοδημάτων και της ζήτησης,  σε ένα μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 1,25% την περίοδο 2020-2030.

Σύμφωνα με τους κ. Ρομπόλη και Μπέτση, πλησιάζοντας προς το τέλος της τρέχουσας  δεκαετίας, οι χώρες εντός ή εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που διαθέτουν υψηλό επίπεδο κυβερνητικής και διοικητικής λειτουργίας.

Αξιολογούν τα αποτελέσματα των ασκούμενων πολιτικών κατά την περίοδο 2010-2020 και ταυτόχρονα σχεδιάζουν και προγραμματίζουν, στο πλαίσιο των μεσομακροπρόθεσμων στόχων τους, τις επιμέρους πολιτικές που θα εφαρμοσθούν κατά την περίοδο 2020-2030.

Αντιστοιχώντας την πρωτοβουλία αυτή, εξαιρετικής σημασίας για τον κάθε  οικονομικό και κοινωνικό σχηματισμό, στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης της χώρας μας, οι δύο επιστήμονες εκτιμούν ότι η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα, κατά την τρέχουσα δεκαετία. 

Αντιμετωπίστηκε από τους δανειστές λανθασμένα και δογματικά ως δημοσιονομικό πρόβλημα, με αποτέλεσμα την περίοδο της οικονομικής κρίσης, της λιτότητας και των μνημονίων (2009-2018), οι συνταξιούχοι να υποστούν μείωση του επιπέδου των συντάξεών τους κατά 45% (σωρευτική απώλεια 63 δισ. ευρώ).

Επιπλέον, υποστηρίζουν πως οι δανειστές επέμεναν λανθασμένα στην επιβολή νεοφιλελεύθερων παρεμβάσεων στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, επιβάλλοντας  νομοθετικές παρεμβάσεις αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, μετατροπής της επικουρικής σύνταξης σε ατομικούς λογαριασμούς νοητής κεφαλαιοποίησης, μεταφέροντας τον κίνδυνο του γήρατος από το κράτος στους ασφαλισμένους και τους  συνταξιούχους.

Σημειώνουν, μάλιστα, μιλώντας στο Euro2day.gr, ότι  επέβαλαν σημαντική μείωση των συντελεστών αναπλήρωσης στην κύρια σύνταξη αλλά και τον αυτόματο κόφτη των συντάξεων, ο οποίος καθορίζει ότι η συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη δεν πρέπει να υπερβεί την περίοδο 2018-2070 το 16% του ΑΕΠ. 

«Ο κεντρικός στόχος των δανειστών ήταν ο περιορισμός της κρατικής χρηματοδότησης για συντάξεις από το 10% του ΑΕΠ, που ήταν το 2016, στο 5% κατά μέσο όρο την περίοδο 2018-2070», σημειώνουν οι δύο ειδικοί.

Όπου εκτιμούν πως  οι πολιτικές αυτές, διεισδύοντας στον μελλοντικό χρόνο, θα επιφέρουν και κατά τη διάρκεια της επόμενης δεκαετίας 2020-2030, περαιτέρω μειώσεις των συντάξεων, διεύρυνση των οικονομικών-κοινωνικών ανισοτήτων και αύξηση του επιπέδου φτωχοποίησης του πληθυσμού.

Σύμφωνα με τους κ. Ρομπόλη και Μπέτση, κατά την επόμενη 10ετία, απαιτείται η αποκατάσταση των λανθασμένων επιλογών των δανειστών καθώς και  η διατήρηση της ταυτότητας και του χαρακτήρα της Κοινωνικής Ασφάλισης (Διανεμητικό Σύστημα Καθορισμένων Παροχών).

Οι δύο επιστήμονες επέλεξαν 4 σημαντικές παρεμβάσεις, τις οποίες μετρούν αναλογιστικά, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν διασώζεται η μακροχρόνια βιωσιμότητα με ταυτόχρονη διεύρυνση των συνθηκών κοινωνικής αποτελεσματικότητας του κοινωνικο-ασφαλιστικού συστήματος  στην Ελλάδα. Οι παρεμβάσεις αυτές είναι:

α).μη εφαρμογή της μείωση του 18% της προσωπικής
 διαφοράς, μέτρο το οποίο έχει ήδη εφαρμοστεί,

β).αποκατάσταση των συντάξεων χηρείας,

γ).επαναφορά της 13ης σύνταξης στο σύνολό της, και

δ).αύξηση όλων των ποσοστών αναπλήρωσης
 του Ν. 4387/2016 κατά 20%. 

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης κατά 20%,  θα ενισχύσει, μεταξύ των άλλων, το επίπεδο των συντάξεων και  την αναλογικότητα εισφορών-παροχών των νέων συνταξιούχων μετά τις 13/5/2016 καθώς και θα συμβάλει. 

Στον βαθμό που την αφορά, στον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής, γεγονός που δεν θα επιτευχθεί σε μία ενδεχόμενη για παράδειγμα αύξηση της εθνικής σύνταξης.

Σημειώνεται ότι η εξέταση της μακροχρόνιας χρηματοοικονομικής ισορροπίας και βιωσιμότητας του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης εφαρμόζοντας τις προτεινόμενες απαιτούμενες παρεμβάσεις εξετάστηκε για δύο σενάρια:

Το πρώτο σενάριο, αναφέρεται σε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης (0,8%) του ΑΕΠ, για την περίοδο 2020-2070, όσο δηλαδή θεωρούν και οι δανειστές στις μελέτες τους.

Το δεύτερο σενάριο, αναφέρεται σε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης (1,5%) του ΑΕΠ, όσο  δηλαδή  λαμβάνει υπόψη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον μέσο όρο των χωρών ΕΕ-27 την περίοδο 2020-2070.