ΓΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΣΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΥΣΤΗΡΕΣ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

Παρενέργειες από τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση στην πραγματική οικονομία, το ενδεχόμενο αύξησης επιτοκίων από την ΕΚΤ και η έκθεση σε κυβερνοεπιθέσεις, λόγω έντονης ψηφιοποίησης του κλάδου κατά την περίοδο της πανδημίας, περιλαμβάνονται στη λίστα των κρίσιμων κινδύνων που διαβλέπουν οι αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές, σε κοινή έκθεση που δημοσιεύθηκε χθες. Στην ανακοίνωσή τους καλούν τις εθνικές εποπτικές αρχές και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να λάβουν δράσεις και να προετοιμαστούν έναντι των εξής κινδύνων:

1.Γεωπολιτικές εξελίξεις. Τράπεζες και γενικότερα ο χρηματοοικονομικός τομέας θα πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανές περαιτέρω επιπλοκές από τις κυρώσεις. Καθώς ο πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη, ο κλάδος θα πρέπει να θωρακιστεί σε περίπτωση κλιμάκωση των κυρώσεων και των επιπτώσεων (αποκλεισμός ρωσικών τραπεζών, λογαριασμών, εκτίναξη τιμών ενέργειας) κά.

2.Αποτίμηση επενδύσεων. Περαιτέρω αύξηση των αποδόσεων και εκτίναξη των κινδύνων θα πρέπει να ελέγχονται συστηματικά για τις επιπτώσεις στις τράπεζες και τους επενδυτές. Από τη μία πλευρά, η αύξηση των αποδόσεων ή των επιτοκίων μπορεί να ευνοεί την κερδοφορία των τραπεζών, αλλά αυξάνει τον πιστωτικό κίνδυνο επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Ταυτόχρονα, επηρεάζεται η αποτίμηση (πτώση) των χαρτοφυλακίων ομολόγων των τραπεζών και των ασφαλιστικών εταιρειών.

Στην κοινή ανακοίνωση αναφέρεται ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα αποτελέσματα των τελευταίων stress test των τραπεζών, ώστε να διαπιστωθούν οι αδυναμίες σε επίπεδο κλάδων, χωρών αλλά και ιδρυμάτων, ώστε να ληφθούν μέτρα. Σε αυτούς τους κινδύνους εντάσσονται και οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες διακρατούν μεγάλο μέρος τραπεζικών ομολόγων και μετοχών στα χαρτοφυλάκιά τους. Όπως, δηλαδή οι τράπεζες και οι επενδυτικοί οίκοι έχουν επενδύσει και σε εταιρικά ομόλογα. Ο συνδυασμός αυτός μπορεί να οδηγήσει σε ντόμινο εξελίξεων στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό κλάδο και στις διεθνείς αγορές.

3.Κίνδυνοι και ποιότητα ενεργητικού. Οι τράπεζες θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και να παρακολουθούν στενά τους κινδύνους που συνδέονται με πιθανή αύξηση των κόκκινων δανείων, αλλά και την έκθεσή τους (χρηματοδοτήσεις και επενδύσεις) σε κλάδους που είναι ευαίσθητοι στον πληθωρισμό, όπως η αγορά ακινήτων, ο κατασκευαστικός κλάδος, τα εμπορικά ακίνητα, κλπ.

4.Επενδυτές. Οι ιδιώτες επενδυτές έχουν αυξήσει την έκθεσή τους στις αγορές (μετοχές και ομόλογα) τα τελευταία χρόνια. Η εξέλιξη αυτή έχει αυξήσει κατακόρυφα την έκθεσή τους σε κινδύνους που μπορεί να προκληθούν από απότομες μεταβολές, πχ από νομισματικές αποφάσεις (αύξηση επιτοκίων), ανόδου πληθωρισμού, κλιμάκωση του πολέμου, αυστηρότερες κυρώσεις, προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες κά.

5.Κλιματική αλλαγή. Η ενεργειακή κρίση έχει αναδείξει ζητήματα που συνδέονται με την πράσινη μετάβαση και τα κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης ESG (περιβάλλον, κοινωνία, διακυβέρνηση). Ο χρηματοοικονομικός κλάδος θα πρέπει να συνεχίσει να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή να υιοθετεί και να στηρίζει τις επενδύσεις με κριτήρια ESG. Ωστόσο, θα πρέπει να αναπτύξει μεθοδολογίες μέτρησης κινδύνων και σωστής ταξονομίας.

6.Κυβερνοεπιθέσεις. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις, δηλαδή ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι κυρώσεις της Δύσης προς τη Ρωσία, αυξάνουν κατακόρυφα τις πιθανότητες κυβερνοεπιθέσεων. Η εξέλιξη αυτή συμπίπτει χρονικά μια μια ταχύτατη ψηφιοποίηση του τραπεζικού συστήματος και του χρηματοοικονομικού κλάδου που δεν έχει περάσει σε φάση ωρίμανσης (χρήστες και πάροχοι). Στο πλαίσιο αυτό, οι ευρωπαϊκές αρχές συμφωνούν στη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου για την κυβερνοασφάλεια σε επίπεδο συστημικού κινδύνου.