«ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ»

 

«Εν τη Γεννήσει σου, σύλληψις άσπορος·

 εν τη Κοιμήσει σου, νέκρωσις άφθορος·

θαύμα εν θαύματι διπλούν, συνέδραμε Θεοτόκε…»

Η εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή το «Πάσχα του καλοκαιριού», όπως αλλιώς λέγεται, εορτάζεται στον τόπο μας με την ανάλογη ευλάβεια και τιμή. Καίτοι το Κύριο Πάσχα, το Πάσχα της άνοιξης, υπερέχει και τούτο δεν υστερεί.

Κατανυκτικές ακολουθίες, επιτάφιοι, ιδιαίτερες παραδόσεις αλλά και λαϊκά πανηγύρια συνθέτουν το εορταστικό κλίμα του «Πασχάλιου» αυτού καλοκαιρινού διήμερου. Ναι, «Πασχάλιο» διήμερο γιατί τιμούμε όχι μόνον την κοίμηση αλλά και τη μετάσταση «της Μητέρας της Ζωής».

Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση της Εκκλησίας μας, όταν ήρθε ο καιρός κατά τον οποίο ο Κύριος θέλησε να φέρει κοντά του την μητέρα του, της μήνυσε με άγγελο, τρεις ημέρες πριν, ότι πρόκειται να αφήσει την επίγεια ζωή και να την πάρει κοντά του. 

Η Παναγία αφού άκουσε με προσοχή τα λόγια του αγγέλου, μετέβη στο όρος των Ελαιών, όπου προσευχήθηκε. Στη συνέχεια πήγε στο σπίτι της και ετοίμασε τα απαραίτητα για την ταφή της. Παράλληλα ένα σύννεφο (νεφέλη) μετέφερε και συγκέντρωσε στην οικία της όλους τους Αποστόλους από τα πέρατα της γης, όπου κήρυτταν. 

Εκείνη, αφού πλησίασε η ώρα του φυσικού της θανάτου, τους αποχαιρέτησε μητρικά, ύψωσε τα χέρια της στον ουρανό, δεήθηκε «υπέρ της του κόσμου ειρήνης και σωτηρίας», τους ευλόγησε και πήγε στην κλίνη της όπου ξάπλωσε και έλαβε το σχήμα που ήθελε. 

Έτσι παρέδωσε την ψυχή της στα χέρια του Υιού και Θεού Της.Οι Απόστολοι μετέφεραν με ύμνους και λαμπαδηφορία το θεοδόχο σώμα της στον τόπο της ταφής, ενώ παράλληλα άγγελοι συνέψαλλαν, προπέμποντες «την ανωτέρα των Χερουβείμ». 

Κατά την πορεία, όπως λέγει η παράδοση, ένας Ιουδαίος κινηθείς από φθόνο άπλωσε με αυθάδεια τα χέρια του στην κλίνη της Παναγίας. Τότε, άγγελος εξ ουρανών δια ξίφους του τα έκοψε, λαμβάνοντας έτσι το τίμημα της βέβηλης πράξης του. Η πομπή τερμάτισε στο χωρίο (τοποθεσία) Γεθσημανή, όπου οι Απόστολοι ενταφίασαν το σώμα της Θεομήτορος. 

Τρεις ημέρες μετά την ταφή, ενώ οι Απόστολοι ήταν μαζεμένοι και προσεύχονταν στο υπερώο, φάνηκε στον αέρα η Θεοτόκος και τους είπε: «Χαίρετε». Μέσω αυτής της φανέρωσης κατέστη γνωστή «η ένσωμος μετάστασις της Θεοτόκου». 

Μία διδασκαλία που αποτελεί πιστεύω της Εκκλησίας μας.Αξιοσημείωτη είναι επ’ αυτού η αναφορά του μεγάλου λόγιου Κερκυραίου κληρικού του 18ου ια. Νικηφόρου Θεοτόκη, στον λόγο του «Εις την Κοίμησιν της Θεοτόκου», όπου αναφέρεται ιδιαίτερα στον σημαντικό ρόλο του Αποστόλου Θωμά. Αξίζει, πιστεύω, στο σημείο αυτό η παράθεση ενός μικρού αποσπάσματος:  

«Εκείνο το μέσον, με το οποίον ο Θεός επληροφόρησε τον κόσμον, ότι αναστήθη ο μονογενής του υιός από τους νεκρούς, εκείνο το ίδιο μεταχειρίζεται δια να βεβαιώση τον κόσμον, πως η μήτηρ του μονογενούς του υιού του, με όλον το σώμα ανέβη εις τους ουρανούς. Δεν ευρέθη πάλιν ο Θωμάς, όταν όλοι οι Απόστολοι εις την Γεθσημανήν εκήδευσαν το σώμα της Παρθένου μητρός. 

Εις την ανάστασιν του Ιησού Χριστού γυρεύει ο Θωμάς να ιδή, και να ψηλαφήση τον αναστάντα, δια να πιστεύση και να πληροφορηθή· εις την κοίμησιν της Θεοτόκου γυρεύει ο Θωμάς να προσκυνήση της Θεομήτορος το σώμα, δια να λάβη χάριν και αγιασμόν. Το επακούει τότε ο εκ νεκρών Αναστάς, παραστείνεται έμπροσθέν του, ψηλάφησέ μου, του λέγει, την πλευράν, δια να πιστεύσης. 

Βλέπει ο Θωμάς τον αναστάντα, ψηλαφεί την πλευράν του, πληροφορείται, και αντάμα με αυτόν, πιστεύει ο κόσμος όλος, πως αναστήθη ο Ιησούς Χριστός. Πείθονται τώρα εις τον Θωμάν οι άλλοι μαθηταί, ανοίγουσιν το μνημείον δια να λάβη το ποθούμενον ο Θωμάς.Μα μέσα εις τον τάφον, δεν ευρίσκουσι πλέον το θεοδόχον σώμα της Παρθένου, την ζώνην της και το φόρεμά της μόνον ευρίσκουσι. 

Πιστεύει ευθύς ο Θωμάς και αντάμα με τον Θωμάν όλη η οικουμένη, πως η μητέρα του Θεού, δεν είναι νεκρά εις την γην, αλλά την ανέστησε και εις τους ουρανούς την ανέβασεν ο παντουργέτης Θεός.Δίκαιον βέβαια ήτον, εκείνον το υποκείμενον οπού υπερέβη όλους τους εναρέτους εις την αρετήν.

Όλους τους αγίους εις την αγιότητα και όλους τους Αγγέλους εις την καθαρότητα και έλαβε θεομητορικόν αξίωμα, δίκαιον ήτο να το δοξάση (ο Θεός) προτού να γεννηθή, να το μεγαλύνη αφού εγεννήθη, να το τιμήση εις όλην του την ζωήν και έπειτα να το υπερυψώση εις τον θάνατόν του με εκείνα τα μεγαλεία και προνόμια, οπού ηθέλησε να εύρη η άπειρος σοφία του».

Πολύ παραστατικό επίσης είναι και το απολυτίκιο της εορτής: «Εν τη γεννήσει την παρθενίαν εφύλαξας…», το οποίο περιληπτικά διδάσκει τη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας μας περί του προσώπου της Θεοτόκου. Πρώτον, ότι με τη γέννηση του Κυρίου η Παναγία διαφύλαξε το αειπάρθενο, δηλαδή ότι ήταν πριν, κατά τον τόκο και μετά τον τόκο Παρθένος. 

Δεύτερον, ότι δέχτηκε το φυσικό θάνατο, όπως όλοι οι άνθρωποι, χωρίς να εξαιρεθεί η ίδια, ως απόγονος του Αδάμ. Κατά τον φυσικό θάνατο κάθε ανθρώπου η ψυχή χωρίζεται από το σώμα. Το σώμα ενταφιάζεται και η ψυχή μεταβαίνει στη Μέση κατάσταση των ψυχών, όπου απολαμβάνει τα του Παραδείσου ή της Κολάσεως και περιμένει την τελική κρίση κατά τη Δευτέρα Παρουσία. 

Στην Παναγία μας όμως λόγω του Θεομητορικού της αξιώματος και του ρόλου της στην ενανθρώπηση του Κυρίου, μετά τον φυσικό της θάνατο, η ψυχή της δεν παρέμεινε στη Μέση κατάσταση των ψυχών, αλλά κατ’ εξαίρεση μετέστη πλησίον του Υιού της και ακολούθησε μετά τρεις ημέρες και το σώμα της.

Το οποίον «τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν».Έτσι με τη δύναμη του Υιού της νίκησε τους φυσικούς νόμους και βρίσκεται έκτοτε πλησίον Του. Είναι η μόνη εκ των ανθρώπων που δεν υπόκειται στην τελική κρίση. Γι’ αυτό την κοίμησή της ακολούθησε η μετάσταση. 

Μετάσταση ονομάζουμε τη μετάβαση της Παναγίας από την επίγεια στην ουράνια Εκκλησία, πλησίον του Υιού και Θεού της.Αυτός είναι και ο λόγος που η γιορτή αυτή της Παναγίας μας ονομάζεται και «Πάσχα του καλοκαιριού». Η λέξη Πάσχα προέρχεται από την εβραϊκή «πεσάχ» και σημαίνει διάβαση, μετάβαση, πέρασμα. 

Αποτελεί, λοιπόν, ένα ακόμη πέρασμα, μετά εκείνο του Υιού της, από τον θάνατο στη ζωή, από τη φθορά στην αφθαρσία και από τα πρόσκαιρα στα αιώνια. Έτσι, το γεγονός του θανάτου της Παναγίας μεταβάλλει τη λύπη του αποχωρισμού σε χαρά και την απογοήτευση του θανάτου σε  ελπίδα αθανασίας. 

Μετέχουμε όχι σε ένα βαρύ πένθος αλλά σε μία άλλη «Λαμπρή», σε μία χαρά που βεβαιώνει ότι ο θάνατος δεν αποτελεί πλέον το τέρμα της ζωής μας, αλλά το πέρασμα σε μία άλλη όπου δεν υπάρχει λύπη και στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητη. 

Μάλιστα τούτο αποκαλύπτεται και βιώνεται ουσιαστικά με τη συμμετοχή των χριστιανών στην πνευματική τράπεζα, στη θεία κοινωνία (Θεο-κοινωνία) που αποτελεί την κύρια και μοναδική πηγή αθανάτου γεύσεως και ενότητας κτίσεως και Κτίστη.Με τις σκέψεις αυτές εύχομαι Χρόνια πολλά σε όλους  και να μας σκέπη η Παναγία μας.