ΨΗΦΙΑΚΗ ΑΣΥΔΟΣΙΑ

Είναι το πιο δημοφιλές εργαλείο διαφήμισης, ενημέρωσης και αυτοπροβολής. Ενας τρόπος άμεσης ψηφιακής αλληλεπίδρασης εκατομμυρίων ανθρώπων. Παράλληλα, όμως, έχει λειτουργήσει ως μέσο προπαγάνδας. Εχει συμβάλει στη διασπορά ψεμάτων και στη χειραγώγηση ψηφοφόρων.

Θέτει, ανεξέλεγκτα, τους δικούς του όρους και κανόνες στη δημόσια συζήτηση, αδυνατώντας συχνά να ανακόψει την τοξική πορεία μισαλλόδοξων αναρτήσεων. Το Facebook υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε με βασικούς πυλώνες τη διασύνδεση των χρηστών του και τη διαφάνεια. Εδώ και χρόνια όμως η εταιρεία που διαχειρίζεται την πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ορθώνει γύρω από τις δραστηριότητές της πελώρια τείχη σιωπής.

Τα στελέχη της, ή σε ορισμένες χώρες τα γραφεία επικοινωνίας που έχουν αναλάβει την εκπροσώπηση της εταιρείας, σπανίως μοιράζονται στοιχεία στο πλαίσιο κάποιας δημοσιογραφικής έρευνας. Συχνά επιλέγουν τη σιωπή, είτε αρνούνται την πρόσβαση, όταν φαίνεται ότι  κάποιο ρεπορτάζ δεν θα είναι φιλικά διακείμενο απέναντι στην εταιρεία.

Πρώτο βήμα για να κρατηθούν τα στεγανά είναι τα συμφωνητικά εχεμύθειας τα οποία καλούνται να υπογράψουν υπάλληλοι του μέσου, με πρόσχημα τη διαφύλαξη της ιδιωτικότητας των χρηστών.Σύμφωνα με μαρτυρίες Αμερικανών δημοσιογράφων στο «Columbia Journalism Review», το Facebook λειτουργεί όλο και πιο έντονα υπό όρους μυστικότητας. Η εταιρεία προσλαμβάνει και πρώην πράκτορες της CIA για να την ενισχύσουν σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας. 

Τα νέα μέτρα αναγκάζουν τους δημοσιογράφους και τις πηγές τους να καταφεύγουν σε πρακτικές αντιπαρακολούθησης. Θα ήταν πολύ εύκολο για τους ελεγκτές να διαπιστώσουν εάν κάποιος υπάλληλος είναι φίλος με έναν δημοσιογράφο στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Θα μπορούσαν ακόμη να δουν εάν βάσει του στίγματος της εφαρμογής στα κινητά τηλέφωνα κάποιος υπάλληλος βρέθηκε στο ίδιο μέρος την ίδια στιγμή με κάποιον δημοσιογράφο.

Παρά τις προσπάθειες οχύρωσής του το Facebook δεν μπορεί να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα που διαμορφώνεται γύρω από τις πρακτικές του. Πρόσφατα δεκάδες πολυεθνικές εταιρείες αποφάσισαν να το μποϊκοτάρουν και απέσυραν διαφημίσεις τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την αδράνειά του απέναντι στη ρητορική μίσους.

Τον περασμένο Μάιο δέχθηκε με εξωδικαστικό συμβιβασμό να καταβάλει αποζημίωση 52 εκατομμυρίων δολαρίων σε διαχειριστές περιεχομένου οι οποίοι εργάζονται σε εταιρείες-υπεργολάβους του στις ΗΠΑ. Το ποσό πρόκειται να μοιραστεί σε 10.000 «ψηφιακούς καθαριστές».Αντίστοιχα στα ευρωπαϊκά δικαστήρια εκκρεμεί η αγωγή πρώην διαχειριστή περιεχομένου ο οποίος δεν λάμβανε επαρκή ψυχολογική υποστήριξη για τις σκηνές ακραίας βίας που έβλεπε καθημερινά στην οθόνη του.