ΠΟΡΕΥΘΕΝΤΕΣ ΠΡΟΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ

α. Το σπίτι των Θεοπατόρων Ιωακείμ και Άννης

Είναι ιδιαίτερα ισχυρή η παράδοση ότι κοντά στην προβατική κολυμβήθρα ήταν το σπίτι των γονέων της Παναγίας. Ο Πατριάρχης Σωφρόνιος μιλά για την Αγία Προβατική Κολυμβήθρα, όπου η Αγία Άννα γέννησε τη Θεοτόκο. 

Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός ονομάζει τη Βηθεσδά Ιερόν Τέμενος της Θεομήτορος. Αυτές λοιπόν οι παραδόσεις οδήγησαν και στην ανέγερση Ναού που συνέβαλε στην καθιέρωση της γιορτής του Γενεθλίου της Θεοτόκου στης 8 Σεπτεμβρίου. Σήμερα πλάι στην κολυμβήθρα βρίσκεται η Ελληνορθόδοξη Μονή των Θεοπατόρων. Κάτω από το Ναό υπάρχουν τρείς σπηλιές.

Κατά την παράδοση στη μια γεννήθηκε η Θεοτόκος, στην άλλη προσευχόταν η μητέρα της Παναγίας Άννα ζητώντας ο Θεός να της χαρίσει παιδί και στην τρίτη ο προσωρινός τάφος των γονέων της Παναγίας, πριν τη μετακομιδή τους στη Γεθσημανή, όπου βρίσκονται σήμερα.

β. Η Προβατική Κολυμβήθρα

Το όνομά της προέρχεται από την Αραμαϊκή λέξη Βηθεσδά, που σημαίνει: οίκος ελέους, και απαντάται μια φορά στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο. Με αυτήν την ονομασία αποδίδετε η προβατική κολυμβήθρα που είχε πέντε στοές και κάτω από της στέγες της ήταν ξαπλωμένο πλήθος αρρώστων.

Όπου περίμεναν να κυματίσει το νερό γιατί από καιρό σε καιρό ένας Άγγελος Κυρίου κατέβαινε στη δεξαμενή και ανατάραζε τα νερά και όποιος έμπαινε πρώτος γινόταν καλά.Σύμφωνα με την ευαγγελική διήγηση “έν τάυταις κατέκειτο πλήθος πολύ των ασθενούντων, τυφλών, χωλών, ξηρών εκδεχομένων την του ύδατος κίνησιν. 

Άγγελος γάρ κατά καιρόν κατέβαινεν έν τη κολυμβήθρα και ετάρραττε το ύδωρ. ό ούν πρώτος εμβάς μετά την ταραχήν του ύδατος υγιής εγένετο ώ δήποτε κατήχετο νοσήματι”. (Ιωαν. 5: 2- 4). Στην κολυμβήθρα αυτή ο Χριστός γιάτρεψε τον άνθρωπο που για 38 χρόνια ήταν παράλυτος γιατί δεν είχε κανέναν να τον βοηθήσει να κατέβει πρώτος στο νερό.

Η ονομασία Προβατική Κολυμβήθρα επικράτησε από την προβατική πύλη, από την οποία περνούσαν και πλένονταν τα πρόβατα που προορίζονταν για θυσία.Ο Ηρώδης διασκεύασε της πέντε στοές σε μαρμάρινες δεξαμενές. Αργότερα στο χώρο αυτό έγιναν εκκλησίες μεταξύ αυτών και αυτή της Κοίμησης της Θεοτόκου που καταστράφηκε το 614 μ.Χ. από τους Πέρσες.

Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου

Έξω από την πύλη των Λεόντων, ανατολικά της Ιερουσαλήμ και δυτικά της Γεσθημανή, υπάρχει ο τόπος όπου λιθοβολήθηκε από τους Ιουδαίους ο αρχιδιάκονος και πρωτομάρτυρας Στέφανος, όπως περιγράφουν οι Πράξεις των Αποστόλων (στ΄, 8).

Ο Στέφανος θαυματουργούσε και κήρυττε, γι’ αυτό και τον συνέλαβαν, τον καταδίκασαν για βλαστημία και τον εκτέλεσαν δια λιθοβολισμού. Εδώ χτίστηκε τον 4ο αιώνα μεγαλοπρεπής βασιλική. Στο ναό αυτό ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ιωάννης μαζί με επιφανείς ασκητές όπως ο Όσιος Σάββας ο Ηγιασμένος και ο Όσιος Θεοδόσιος ο Κοινοβιάρχης αναθεμάτισαν τους μονοφυσίτες και αναγνώρισαν πανηγυρικά ως ορθόδοξες τις τέσσερεις Οικουμενικές Συνόδους.

Ο παλαιός ναός καταστράφηκε κατά την περσική επιδρομή στους Αγίους Τόπους, ο δε ναός που υπάρχει σήμερα εδώ χτίστηκε από τον Κύπριο Αρχιεπίσκοπο Ασκάλωνος Αρκάδιο, και ακολουθεί τον ρυθμό της βασιλικής μετά τρούλου.  Ο τόπος του λιθοβολισμού του Αγίου Στεφάνου επιδεικνύεται σε χώρο δυτικά του ναού.

Πραιτώριο - Φυλακή του Χριστού και η Οδός του Μαρτυρίου

α. Η Φυλακή του Χριστού - Πραιτώριο

Το Πραιτώριο την εποχή του Χριστού ήταν Διοικητήριο και η επίσημη κατοικία του Ρωμαίου Διοικητή Ηγεμόνα Πιλάτου. Η τελική καταδίκη έγινε στο περίβολο του Πραιτωρίου. Εδώ, σύμφωνα με της μαρτυρίες των Ευαγγελίων, έφεραν τον Ιησού μετά τον Άννα και τον Καϊάφα για να δικαστεί. Εδώ έγινε η μεγαλύτερη δίκη της ανθρωπότητας. 

Εδώ ο Πιλάτος διέταξε να μαστιγώσουν τον Ιησού. Εδώ έντυσαν τον Ιησού με κόκκινη χλαμύδα. Εδώ φυλακίστηκε για πρώτη φορά ο Χριστός. Εδώ ο Πιλάτος καταδίκασε το Χριστό στην έσχατη ποινή του θανάτου με σταύρωση και εδώ του έδωσαν το σταυρό για να αρχίσει έτσι ο δρόμος του Μαρτυρίου. Εδώ τελείται η ακολουθία των Μ. Ωρών και από εδώ ξεκινά η πομπή για το Γολγοθά. Τα ερείπια του ρωμαϊκού Πραιτωρίου στη σημερινή Ιερουσαλήμ είναι σκορπισμένα σε τρία διαφορετικά χριστιανικά μοναστήρια.

1.Στο μοναστήρι της Φραγγέλωσης των Φραγκισκανών σώζεται ένα τμήμα της πλακόστρωσης της αυλής του Πραιτωρίου, γνωστής ως «Λιθόστρωτος», δηλαδή του περίβολου του Πραιτωρίου όπου ο Πιλάτος παρέδωσε τον Ιησού στους Ιουδαίους.Εδώ ο Πιλάτος έπλυνε τα χέρια του λέγοντας “αθώος ειμί από του αίματος του δικαίου τούτου” και οι Εβραίοι απάντησαν “το αίμα αυτού εφ’ ημάς και επί τα τέκνα ημών”. (Ιωαν. 19: 13).

2.Στο γυναικείο μοναστήρι των Αδελφών της Σιών σώζονται τμήμα του Λιθόστρωτου, υπόγειες δεξαμενές που είχαν κτιστεί για της ανάγκες του Ιουδαϊκού Ναού και μια τρίπορτη αψίδα γνωστή με το όνομα Ίδε ο άνθρωπος (Ecce Homo).Πιστεύεται ότι από το μέρος αυτό ο Πιλάτος παρουσίασε το Χριστό στο πλήθος των Φαρισαίων που ζητούσαν τη καταδίκη Του.

3.Στο τρίτο μοναστήρι, το Ελληνορθόδοξο μοναστήρι στο Πραιτώριο, σώζονται διάφορα σπήλαια σκαλισμένα στο βράχο. Πιστεύεται ότι ένα από αυτά χρησιμοποιήθηκε για την προσωρινή κράτηση του Χριστού και ένα άλλο, χαμηλότερο, πως ήταν η φυλακή του ληστή Βαραββά. (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)