† ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΣ

Οι Άγιοι αυτοί κατάγονταν από την Ασία. Οι γονείς τους ήταν άριστο πρότυπο χριστιανών συζύγων. Όταν η μητέρα τους Θεοδότη έμεινε χήρα, αφιέρωσε κάθε προσπάθειά της στην χριστιανική ανατροφή των δύο παιδιών της, Κοσμά και Δαμιανού. Τους δύο αδελφούς διέκρινε μεγάλη ευφυία και επιμέλεια, γι’ αυτό και σπούδασαν πολλές επιστήμες.

Ιδιαίτερα όμως, επιδόθηκαν στην ιατρική επιστήμη, την οποία εξασκούσαν σαν διακονία φιλανθρωπίας προς τον πλησίον. Θεράπευαν τις ασθένειες των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των φτωχών, χωρίς να παίρνουν χρήματα, γι’ αυτό και ονομάστηκαν Ανάργυροι. Πολλοί ασθενείς που θεραπεύθηκαν ήθελαν να τους ευχαριστήσουν. 

Αλλά αυτοί, δεν δέχονταν τις ευχαριστίες και απαντούσαν με τον ορθό λόγο της Αγίας Γραφής:«Η ευλογία και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμης και η ισχύς τω Θεώ ημών εις τους αιώνας των αιώνων». Δηλαδή, όλος ο ύμνος και η δόξα και η σοφία και η ευχαριστία και η τιμή και η δύναμη και η ισχύς, ανήκει στο Θεό μας, στους αιώνες των αιώνων.  

Έτσι ταπεινά αφού διακόνησαν σε όλη τους τη ζωή τον πλησίον, πέθαναν ειρηνικά και ετάφησαν στην τοποθεσία Φερεμά. Η μνήμη τους εορτάζεται την 1η Νοεμβρίου. Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός κατάγονταν από τη Μικρά Ασία και δή την Κιλικία. Ο πατέρας τους, αρχικά ειδωλολάτρης, έγινε χριστιανός χάρη στη συμβολή της πιστής γυναίκας του αγίας Θεοδότης, που τιμάται αυτό την Εκκλησία μας στις 2 Ιανουαρίου. 

Τα δύο αδέλφια, πού έζησαν τον 3ο αιώνα, ανατράφηκαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου (Έφεσ.6,4) από τη μητέρα τους, η οποία ενωρίς είχε μείνει χήρα, και εμπνεύσθηκαν να ζήσουν αφιερωμένα στον Ιησού Χριστό. Αφού απέκτησαν τα εφόδια και τις γνώσεις της ιατρικής επιστήμης, αποχαιρέτισαν όλα του κόσμου τούτου τα τερπνά και επιδόθηκαν στην ιατρεία των ψυχών και των σωμάτων.

Θεραπεύοντες πάσαν νόσον... και ουκ ανθρώποις μόνον επικουρούντες αλλά και κτήνεσιν, καθώς αναφέρει ο συναξαριστής τους. Δηλαδή, αφοσιώθηκαν στο να γιατρεύουν ψυχές και σώματα, θεραπεύοντας κάθε αρρώστια και βοηθώντας ως προς αυτό όχι μόνο ανθρώπους αλλά και ζώα.

Έχοντας έντονο αποστολικό ζήλο έδειχναν ιδιαίτερη επιμέλεια και για τη διάδοση του ευαγγελικού μηνύματος στους ασθενείς και το οικογενειακό τους περιβάλλον. Τους μιλούσαν για το Σωτήρα Χριστό. Τούς βοηθούσαν να γνωρίσουν τη διωκόμενη τότε πίστη για να σώσουν την αθάνατη ψυχή τους. Έτσι πολλοί από τους ειδωλολάτρες γίνονταν χριστιανοί χάρη στη διδασκαλία των δύο ιατρών.

Όπως και οι συνώνυμοι τους Κοσμάς και Δαμιανός, οι Ρωμαίοι, έτσι και αυτοί δεν έπαιρναν αμοιβή για τις ιατρικές τους υπηρεσίες. Ήταν ανάργυροι. Και μάλιστα πρόσφεραν στους έχοντες ανάγκη ασθενείς από τη δική τους περιουσία. Εξαιτίας της βαθιάς τους πίστης εισακουόταν η προσευχή τους στον Θεό και στις πολύ δύσκολες περιπτώσεις θαυματουργούσαν. 

Το αποτέλεσμα ήταν να προστρέχουν σ' αυτούς δαιμονισμένοι, χωλοί, τυφλοί, άρρωστοι πού έπασχαν από ανίατα νοσήματα και να βρίσκουν τη θεραπεία τους.Οι άγιοι της Κιλικίας Κοσμάς και Δαμιανός δεν έδρασαν μόνο στην περιοχή αυτή, αλλά πήγαιναν και στις γειτονικές, επιτελώντας σημαντικό ιεραποστολικό και θεραπευτικό έργο.

Έτσι η φήμη τους διαδόθηκε σ' όλη τη μικρασιατική χερσόνησο. Σύμφωνα με το Συναξάριο του Μηναίου (1ης Νοεμβρίου) καλώς τον εαυτών βίο διαπεράσαντες, ετελειώθησαν εν ειρήνη, δηλαδή αφού πέρασαν ήσυχα τα χρόνια της ζωής τους, πέθαναν ειρηνικά, τα δε λείψανά τους κατατέθηκαν εν τόπω καλουμένω Φερεμάν.

Οι δύο αυτοί άγιοι τιμώνται από τούς σημερινούς χριστιανούς πάρα πολύ, αλλά ίδια τιμή γνώρισαν και κατά τη βυζαντινή περίοδο. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη τα λείψανά τους και τα τοποθέτησε σε μεγαλοπρεπή ναό πού έχτισε, ενώ λίγο αργότερα αυτά μεταφέρθηκαν στη Ρώμη και εναποτέθηκαν σε βασιλική που ανηγέρθη προς τιμήν τους. 

Ο ναός αυτός σχετίζεται με το θαύμα της μεταμόσχευσης ποδιού, πού είναι γνωστό ως «θαύμα του μαύρου ποδιού».Δημοσιεύματα σε επιστημονικά ιατρικά περιοδικά, ξένα και ελληνικά· αποδίδουν στους άγιους Κοσμά και Δαμιανό την πρώτη μεταμόσχευση ποδιού, όταν «ακρωτηρίασαν ενός ανδρός το κάτω άκρον, το οποίον έπασχεν από γάγγραιναν και το αντικατέστησαν με ενός άλλου υγιούς Άραβος, ο όποιος μόλις είχε πεθάνει».

«Θαυμαστός ο Θεός εν τοις αγίοις αυτού»

Τα όσα γράφονται αφιερώνονται προς δόξαν και τιμήν των Αγίων Αναργύρων ιατρών Κοσμά και Δαμιανού. Για δυο χρόνια (1943-45) ήμουν άρρωστος από «ίλιγγο». Όταν ξυπνούσα έπρεπε να κάθομαι 3-5 λεπτά ακίνητος στο κρεβάτι και μετά να σηκωθώ, να ντυθώ και να κάνω τα πρώτα βήματα με πολλή προσοχή για να μην πέσω κάτω από πονοκέφαλο. 

Εάν έστρεφα το βλέμμα μου απότομα προς την οροφή του δωματίου η σε ένα σημείο ψηλότερο μου φαινόταν ότι στριφογύριζε οτιδήποτε έβλεπα και κινδύνευα να πέσω κάτω στο πάτωμα χάνοντας την ισορροπία μου.  Πολλές φορές από τη ζάλη αισθανόμουν ανακάτωμα στο στομάχι με πόνους με αποτέλεσμα να κάνω εμετό. Όταν αυτό συνέβαινε δύο φορές την ημέρα βρισκόμουν σε κατάσταση ατονίας. 

Μεταχειρίστηκα διάφορα θεραπευτικά μέσα, ρώτησα και ιατρούς αλλά και μετά την εφαρμογή των συμβουλών τους δεν είδα βελτίωση. Η κατάσταση αυτή συνεχιζόταν για δύο χρόνια.  Κατά την αγρυπνία της 1ης Νοεμβρίου 1945 των Αγίων Αναργύρων, που επιτελεί η Μονή αφού έψαλλα ότι μπορούσα, κατά την λειτουργία, κατέβηκα στο παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων, που είχα την επιμέλεια, για να ανάψω τα καντήλια. 

Επικαλούμενος τότε νοερά τη βοήθεια των Αγίων Ιατρών, ω του θαύματος! Μετά από αυτό, σταμάτησε όλη ακαταστασία της ασθένειας μου, που την διαπίστωσα μετά την παρέλευση μιας εβδομάδας. Από τότε και μέχρι σήμερα, που γράφω τις γραμμές αυτές, 4 Δεκεμβρίου 1954, ουδέποτε επανήλθε η ασθένεια. Γι’ αυτό ευχαριστώ και ευγνωμονώ τους Αγίους ιατρούς και θεράποντές μου, Κοσμάν και Δαμιανόν εις αιώνα τον άπαντα. Αμήν.

2. Άλλο θαύμα από τους Αγίους Αναργύρους.

Θα αφηγηθώ άλλο θαύμα που έγινε σε μένα πρόσφατα (1954). Κατά το έτος 1916 προσβλήθηκα από ελονοσία. Ήμουν τότε αρχάριος μοναχός και εργαζόμουν ως κελλάρης στο μετόχι της Μονής μας, που λεγόταν Δεβελήκια, στην περιφέρεια Γομάτι Χαλκιδικής Τόσον εξασθένησε ο οργανισμός μου, ώστε κατάντησα σχεδόν σε ημιπαραλυσία. 

Με την πάροδο του χρόνου έγινα καλά αλλά προσβλήθηκα από ρευματική πολυαρθρίτιδα στην κνήμη του δεξιού μου ποδιού, στο οποίο και σχηματίσθηκαν κιρσοί από φλεβίτιδα. Η κατάστασή μου μέρα με τη μέρα χειροτέρευε, οι πόνοι πολλαπλασιάζονταν και η κνήμη έγινε κατακόκκινη από εσωτερική φλόγωση.Διέκοψα περισσότερο από ένα μήνα τις ακολουθίες στην εκκλησία, επειδή δεν μπορούσα να σταθώ ούτε όρθιος, ούτε καθήμενος· μόνον ξαπλωμένος στο κρεβάτι ανακουφιζόμουν και δεν πονούσα.

Έφθασε η εορτή των Αγίων Αναργύρων της 1ης Νοεμβρίου 1954, κατά την οποίαν έκαμα κουράγιο και ανέβηκα στο Καθολικό για να παρακολουθήσω την αγρυπνία. Καθ΄ όλην τη διάρκεια της ακολουθίας οι πόνοι διαρκώς με ενοχλούσαν. Σουβλιές δυνατές από το γόνατο μέχρι το κάτω άκρο της κνήμης και γύρω από αυτήν.

Μετά την ακολουθία του όρθρου, ο πνευματικός παπα-Διονύσιος τέλεσε τη λειτουργία στο παρεκκλήσι των Αγίων Αναργύρων με μεγάλη ευλάβεια και λαμπρότητα, οι δε αδελφοί Ιωακείμ και Θεόκλητος έψαλλαν με πολλή κατάνυξη και φαιδρότητα. Κατόπιν επακολούθησε πανηγυρικό κέρασμα με τα συνηθισμένα: κονιάκ, λουκούμι, καφές, κόλλυβα. Μετά, με την βοήθεια του Θεού, αποσυρθήκαμε για τρεις ώρες στα κελιά μας για ξεκούραση μέσρι την ώρα του φαγητού.

«Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Αγίοις αυτού» πρέπει να φωνάξω δυνατά! Οι Άγιοι Ανάργυροι λόγω της μεγάλης τους ευσπλαχνίας και αγάπης, αόρατα με επισκέφτηκαν και με θεράπευσαν τελείως. Από την ώρα που άρχισε η θεία λειτουργία, δεν αισθάνθηκα ούτε τον ελάχιστον πόνο πλέον. 

Οι συνηθισμένες σουβλιές εξαφανίσθηκαν, το πόδι μου ήλθε στη φυσική του κατάσταση, έφυγε, χάθηκε η κοκκινίλα, ξεπρίσθηκαν οι φλέβες και επανήλθα πάλιν στην προηγουμένη υγιή κατάσταση με τη βοήθεια και επίσκεψη των Αγίων Ιατρών μου, Κοσμά και Δαμιανού, τους οποίους από ψυχής και καρδίας ευχαριστώ.

Συνέθεσα δε προς τιμήν τους και το ακόλουθο μεγαλυνάριο, που πολλές φορές το ψάλλω μπροστά στην αγία εικόνα τους με ευλάβεια και ευγνωμοσύνη όσες φορές ανάβω τα κανδήλια. «Από των εγκάτων μου της ψυχής, ο πτωχός οικέτης, ευγνωμόνως ευχαριστώ, υμάς τους Αναργύρους Κοσμάν Δαμιανόν τε,διά την θεραπείαν ην μοι παρέσχετε».