Η ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ "ΕΠΟΧΗ ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ"

 

Η εκλογή του από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου του μητροπολίτη Προύσης Ελπιδοφόρου ως νέου Αρχιεπισκόπου Αμερικής, στη θέση του παραιτηθέντος Δημητρίου Τρακατέλλη, αποτελεί σημείο τομής.

Τα κριτήρια του Οικουμενικού Πατριάρχη δεν είναι δύσκολο να διαγνωσθούν. Στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής τα "υπαρξιακά” ερωτήματα τίθενται με μεγάλη οξύτητα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες – και έχουν οδηγήσει σε αλλεπάλληλες κρίσεις και εσωτερικές συγκρούσεις.

Ποια εμπλοκή στα εθνικά θέματα 

θα πρέπει να έχει η Αρχιεπισκοπή; 

Πόσο "αμερικανική” θα είναι η φυσιογνωμία της; 

Ποιον βαθμό ανεξαρτησίας θα πρέπει να έχει απέναντι στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, δεδομένου μάλιστα του ότι αυτό εδρεύει στην Τουρκία; 

Ποιο είναι το νόημα της (ούτως ή άλλως αντικανονικής, με βάση το εκκλησιαστικό δίκαιο) ύπαρξης παράλληλων δικαιοδοσιών διαφορετικών Ορθόδοξων Εκκλησιών στον ίδιο τόπο; 

Πώς θα εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη συνεργασία των ορθοδόξων διαφορετικής εθνοτικής προελεύσεως και πώς θα προβληθεί το μήνυμά τους στην πλουραλιστική αμερικανική κοινωνία; 

Πώς θα αποφευχθεί η "γκετοποίηση” ή η ολοκληρωτική αφομοίωση, η αποπνευματοποίηση ή η υποστροφή σε φονταμενταλιστικές τάσεις;

Για αυτό το "πετράδι του στέμματος” ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος κλήθηκε για τρίτη φορά στη θητεία του να επιλέξει Αρχιεπίσκοπο.

Ο συντοπίτης του Ίμβριος Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος Κουκούζης, ο οποίος αναδείχθηκε το 1959 με τη συνηγορία του Κωνσταντίνου Καραμανλή παρά τις φαναριώτικες αντιστάσεις.

Υπήρξε μια φυσιογνωμία κατεξοχήν πολιτική, δέσποσε στα ελληνοαμερικανικά πράγματα από τον καιρό του Αϊζενχάουερ μέχρι των ημερών του Κλίντον, είχε την τόλμη να πορευθεί πλάι στον Martin Luther King και την αφροσύνη να ταυτισθεί με τη χούντα των Αθηνών.

Επιχείρησε στη συνάντηση του Ligonier της Πενσιλβάνια το 1994 να συνασπίσει όλους τους Ορθοδόξους Αμερικανούς ανεξαρτήτως καταγωγής και οδηγήθηκε σε παραίτηση το 1996 αφήνοντας πίσω του έναν ισχυρό, αλλά αρκούντως εκκοσμικευμένο εκκλησιαστικό οργανισμό.

Ο διάδοχός του, Σπυρίδων Παπαγεωργίου, ο από Ιταλίας, υπήρξε ο πρώτος αμερικανογεννημένος Αρχιεπίσκοπος και ο πρώτος του οποίου η δικαιοδοσία περιορίσθηκε από το σύνολο του Δυτικού Ημισφαιρίου αποκλειστικά στις ΗΠΑ (με την ίδρυση ξεχωριστών μητροπόλεων στον Καναδά και τη Λατινική Αμερική). 

Πέτυχε την ενσωμάτωση στο κλίμα της Κωνσταντινουπόλεως ενός σημαντικού κλάδου αποσχισμένων Παλιοημερολογιτών, αλλά ενεπλάκη σε απειράριθμες αντιπαραθέσεις, με τους ανθρώπους του προκατόχου του και όχι μόνο, και εγκατέλειψε μετά από μόλις τρία χρόνια.

Ο τιτουλάριος μητροπολίτης Βρεσθένης της Εκκλησίας της Ελλάδος Δημήτριος Τρακατέλλης (άλλοτε στέλεχος της νεολαίας της οργάνωσης ΖΩΗ, με ακαδημαϊκή διαδρομή στη Βοστώνη) κλήθηκε σε αυτές τις συνθήκες να επαναφέρει ην ομογένεια σε "ήρεμα νερά” και το κατόρθωσε. 

Παρότι φερόμενος ως "μεταβατικός”, παρέμεινε στην Αρχιεπισκοπή επί είκοσι χρόνια, για να παραιτηθεί τον μήνα αυτό σε ηλικία 91 ετών. Οι πιέσεις από το Φανάρι να αποχωρήσει είχαν ενταθεί το προηγούμενο έτος, υπό το βάρος του οικονομικού σκανδάλου όπως:

Της μη αποπεράτωσης, παρά την κινητοποίηση οικονομικά ισχυρών Ελληνοαμερικανών, του Αγ. Νικολάου του Ground Zero - μοναδικού χώρου λατρείας που καταστράφηκε στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 και πλέον έχει κηρυχθεί πανεθνικό αμερικανικό μνημείο.

Ο νεοεκλεγείς Αρχιεπίσκοπος Ελπιδοφόρος Λαμπρυνιάδης γεννήθηκε στο Μακροχώρι της Πόλης, μεγάλωσε και σπούδασε στην Ελλάδα, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Γερμανία (και αργότερα στον Λίβανο) και πείσθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο να επαναπατρισθεί, σταδιοδρομώντας στην κομβικής σημασίας Αρχιγραμματεία της Συνόδου. 

Εξελέγη αναπληρωτής καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ και διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής στις ΗΠΑ, ενώ ως αραβομαθής βρίσκεται κοντά στους Αντιοχειανούς πιστούς που αποτελούν τουλάχιστον το ένα τρίτο της εναπομείνασας ομογένειας στην Πόλη.

Μητροπολίτης Προύσης και ταυτοχρόνως ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγ. Τριάδος Χάλκης από το 2011, επιδόθηκε στην αναβίωση ενοριών στην Τρίγλια, τη Συγή και τα Μουδανιά.

Αλλά και στην προετοιμασία (με έργα αναστήλωσης και ψηφιοποίησης, εκδόσεις, κτλ.) της ελπιζόμενης επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής του Πατριαρχείου, επιδεικνύοντας ιδιαίτερες διαχειριστικές ικανότητες. 

Επί πλέον, στήριξε τις επιλογές του Οικουμενικού Πατριάρχη στο ουκρανικό ζήτημα και τιμήθηκε για αυτό με μετάλλιο από τον Ουκρανό πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο.

Η προαγωγή του στην Αμερική αποδεικνύει ότι η προηγούμενη απομάκρυνσή του από την Πατριαρχική Αυλή προς μία από τις νήσους εξορίας των Βυζαντινών πριγκήπων υπήρξε επιτυχημένη δοκιμασία.

Όμως οι προκλήσεις είναι μεγάλες. Ξεκινούν από το γεγονός ότι θα πρέπει να "κερδηθεί” η ομογενειακή ελίτ (η οποία με επιστολή του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου προς το Φανάρι ζήτησε να αναβληθεί η άμεση εκλογή διαδόχου του Δημητρίου.

Προφανώς για να κερδίσει έδαφος κάποιος υποψήφιος από την επιτόπια ιεραρχία), περνούν από την ανάγκη να ξεπερασθεί η υπόθεση του Αγ. Νικολάου και να αναζωογονηθεί η Ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού που φυτοζωεί και φθάνουν μέχρι την εξεύρεση μιας νέας ισορροπίας μεταξύ τοπικότητας και οικουμενικότητας, παράδοσης και εκσυγχρονισμού, εθνοκεντρισμού και εξωστρέφειας.

Ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης, προσφωνώντας τον νεοεκλεγέντα κατά την τελετή του Μικρού Μηνύματος, δεν δίστασε να χαρακτηρίσει την Αρχιεπισκοπή Αμερικής "εμπερίστατον και χειμαζομένην”, σε μία προφανή μομφή προς τους έως τώρα ιθύνοντές της, κληρικούς και λαϊκούς. 

Ανέφερε δε ρητά ότι αποβλέπει στην ακαδημαϊκή συγκρότηση του Αρχιεπισκόπου Ελπιδοφόρου, την εμπειρία του στην οικουμενική κίνηση και τη γνώση του των ισλαμικών κοινωνιών, ώστε να ανασυγκροτήσει τη Σχολή του Τιμίου Σταυρού και να αναδείξει τον ρόλο της Ορθοδοξίας στον διαχριστιανικό και διαθρησκειακό διάλογο. 

Άλλωστε συμπεριλαμβάνοντας τιμητικά στο "τριπρόσωπο” ψηφοδέλτιο της εκλογής τους μητροπολίτες Μπουένος Άιρες Ταράσιο και Σουηδίας Κλεόπα (νεώτερους ιεράρχες αμερικανικής υπηκοότητας, υπηρετούντες εκτός ΗΠΑ) κατέδειξε διάθεση υπέρβασης του "επαρχιωτισμού” των ελληνοαμερικανικών πραγμάτων. Μένει να φανεί, αν η υπέρβαση αυτή θα συναντήσει αντιστάσεις ή όχι.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ

 ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΜΕΡΙΚΗΣ κ. ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟΥ

Ο Σεβ/τος Αρχιεπίσκοπος κ. Ελπιδοφόρος κατά κόσμον (Ιωάννης Λαμπρυνιάδης), γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 1967 στο Μακροχώρι Κωνσταντινουπόλεως[5]. Φοίτησε στο Τμήμα Ποιμαντικής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Από το οποίο αποφοίτησε με άριστα το 1991. Το 1993 ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βόννης, υποβάλλοντας διδακτορική διατριβή με τίτλο «Οἱ ἀδελφοί Νικόλαος καί Ἰωάννης Μεσαρίτης».

Το 1994 χειροτονήθηκε Διάκονος στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι και εν συνεχεία διορίσθηκε Κωδικογράφος της Ιεράς Συνόδου. Το 1995 ανέλαβε καθήκοντα Υπογραμματέα της Ιεράς Συνόδου. 

Το 1996-1997 φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού στο Μπαλαμάντ του Λιβάνου. Το 2001 υπέβαλε διδακτορική διατριβή στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τίτλο: "Η έναντι της Συνόδου της Χαλκηδόνος στάσις του Σεβήρου Αντιοχείας" και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Θεολογίας με βαθμό άριστα.

Δίδαξε για ένα εξάμηνο το 2004 στη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης ως επισκέπτης καθηγητής. Τον Μάρτιο του 2005, ύστερα από πρόταση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, ανέλαβε τη θέση του Αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου. 

Εξελέγη ομόφωνα το 2009 Αναπληρωτής Καθηγητής Συμβολικής και Διορθόδοξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων, στη Θεολογικής Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μεταξύ άλλων, υπέβαλε και τις υφηγεσίες με τίτλο: "Ο Θεσμός της Συνάξεως Ιεραρχών του Οικουμενικού Θρόνου (1951-2004)" και "Οι ενενήντα πέντε Θέσεις του Λούθηρου. Ιστορικοθεολογική θεώρηση - Κείμενο - Μετάφραση - Σχόλια". 

Από το 2011 υπηρετεί στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ως αναπληρωτής καθηγητής όπου διδάσκει Συμβολική, Διορθόδοξες και Διαχριστιανικές Σχέσεις.

Τον Μάρτιο του 2011 εξελέγη Μητροπολίτης Προύσης και τον Αύγουστο του ίδιου έτους ορίστηκε καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδας της Χάλκης, όπου από το 1844 έως το 1971 λειτουργούσε η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης[7]

Το 2018, στον ίδιο χώρο όπου στεγάζεται η ιστορική Θεολογική Σχολή της Χάλκης συνεδρίασαν οι καθηγητές του Τμήματος Ποιμαντικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, για να εκλέξουν τον κ. Ελπιδοφόρο τακτικό καθηγητή. 

Για το ακαδημαϊκό αξίωμα στην ανώτατη βαθμίδα, ο κ. Ελπιδοφόρος υπέβαλε μεταξύ άλλων και την εργασία με τίτλο: "Πρώτος άνευ ίσων (Primus sine paribus)". 

Στο συγκεκριμένο πόνημα τεκμηριώνεται ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης δεν είναι στην πράξη ίσος με τους άλλους προκαθήμενους, δεδομένου ότι έχει έκτακτες διοικητικές ευθύνες που προέρχονται από την ιδιότητά του ως προέδρου των Πανορθόδοξων Σωμάτων.

Τομέας Ενημέρωσης: Voiotosp.blogspot.com