ΙΔΟΥ ΤΙ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΓΔΜ ΓΙΑ ΤΗ «ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΙΡΡΟΗ»

 

Μία διαρροή απορρήτων εγγράφων από την υπηρεσία αντικατασκοπίας της ΠΓΔΜ το 2017 αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους ο ρωσικός παράγων φέρεται να κινήθηκε στη γείτονα ώστε να ανακόψει την ενταξιακή της πορεία προς το ΝΑΤΟ.

Στα έγγραφα αυτά αποκαλύπτονται λεπτομέρειες για τον ρόλο της ρωσικής πρεσβείας στα Σκόπια καθώς και της επιρροής που επιχειρήθηκε να ασκηθεί μέσω χορηγιών στην Εκκλησία. Πράγματα δηλαδή που μας απασχολούν και στην τρέχουσα υπόθεση απέλασης Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα.

Στο δημοσίευμα της «Καθημερινής» της Τετάρτης  όπου αποκαλύφθηκε η απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών και η απαγόρευση εισόδου σε άλλους δύο για παράνομες ενέργειες κατά της εθνικής ασφάλειας, γίνεται λόγος για απόπειρες «αλίευσης και διακίνησης πληροφοριών», καθώς και «χρηματισμού κρατικών λειτουργών». 

Με βάση αυτά τα στοιχεία, έχει δοθεί η εντολή για την απέλαση των δύο διπλωματών –εκ των οποίων ο ένας ονομάζεται στο δημοσίευμα και πρόκειται για στέλεχος της ρωσικής πρεσβείας στην Αθήνα. 

Επιπλέον, σύμφωνα με πληροφορίες από ελληνικές διπλωματικές πηγές, στο κάδρο της υπόθεσης εντάχθηκαν απόπειρες άσκησης επιρροής σε δήμους, μητροπολίτες 

Αλλά και στο Άγιον Όρος, ενώ αναφέρθηκε και η δραστηριότητα κύκλων ρωσικών συμφερόντων, όπως η Αυτοκρατορική Ορθόδοξη Παλαιστινιακή Ένωση. Όλα αυτά, όπως φαίνεται, σχετίζονται άμεσα με το ονοματολογικό και την πορεία της ΠΓΔΜ προς το ΝΑΤΟ.

Πριν από έναν χρόνο, μία μικρή αλλά σημαντική διαρροή απορρήτων εγγράφων που μπορεί να συνδέονται με αυτά που μας απασχολούν σήμερα στην Ελλάδα, περιήλθε στην κατοχή του OCCRP (Organized Crime and Corruption Reporting Project), της ερευνητικής δημοσιογραφικής ένωσης για το Οργανωμένο Έγκλημα και τη Διαφθορά.

Όπου δραστηριοποιείται κυρίως στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς και των συνεργαζομένων μέσων ενημέρωσης NOVA TV από την ΠΓΔΜ και KRIK από την Σερβία. 

Τα εν λόγω έγγραφα δείχνουν με ποιον τρόπο ρώσοι κατάσκοποι και διπλωμάτες φέρεται να έχουν συμμετάσχει σε επιχειρήσεις διάδοσης προπαγάνδας και πρόκλησης διαμαχών στη ΠΓΔΜ ως μέρος μιας προσπάθειας να σταματήσουν την ένταξη βαλκανικών χωρών στο ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με ενημερωτικό έγγραφο που προετοιμάστηκε εντός του 2017 από τον Βλαντίμιρ Ατανασόφσκι, διευθυντή της υπηρεσίας Εθνικής Ασφαλείας και Αντικατασκοπίας (UBK) της ΠΓΔΜ, η χώρα «υφίσταται ισχυρή ανατρεπτική προπαγάνδα και δραστηριότητες πληροφοριών που πραγματοποιούνται μέσω της πρεσβείας της Ρωσίας». 

Η έναρξη των ρωσικών επιχειρήσεων για τις οποίες κάνει λόγο ο Ατανασόφσκι τοποθετείται το 2008, τη χρονιά που η Ελλάδα άσκησε το γνωστό βέτο στη σύνοδο κορυφής του Βουκουρεστίου.

Στην αναφορά εντοπίζονται ισχυρισμοί ότι οι δραστηριότητες των Ρώσων εκκινούσαν από την πρεσβεία τους στα Σκόπια, από τρεις αντιπροσώπους της Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών της Ρωσίας (SVR), υπό την επίβλεψη ενός σταθμού στο Βελιγράδι, καθώς και από τέσσερις πράκτορες της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (GRU) στη Σόφια

Όπως αναφέρεται στο εν λόγω έγγραφο: «Χρησιμοποιώντας μέσα και μεθόδους της λεγόμενης “ήπιας δύναμης ”, ως μέρος της στρατηγικής της Ρωσικής Ομοσπονδίας στα Βαλκάνια, ο στόχος είναι να απομονωθεί η χώρα [ΠΓΔΜ] από την επιρροή της “Δύσης” (…) 

Επιπλέον, η ρωσική εξωτερική πολιτική βρίσκεται σε στενή συσχέτιση με μια ενεργειακή στρατηγική, στόχος της οποίας είναι ο έλεγχος των ενεργειακών πόρων μέσω των σχέσεών της με τις βαλκανικές χώρες». Σύμφωνα με το έγγραφο, στόχος της ρωσικής στρατηγικής ήταν να τεθεί η ΠΓΔΜ «σε κατάσταση αποκλειστικής εξάρτησης από τη ρωσική πολιτική».

Στην αναφορά της UBK εντοπίζονται ισχυρισμοί ότι οι δραστηριότητες των Ρώσων εκκινούσαν από την πρεσβεία τους στα Σκόπια, από τρεις αντιπροσώπους της Υπηρεσίας Εξωτερικών Πληροφοριών της Ρωσίας (SVR), υπό την επίβλεψη ενός σταθμού στο Βελιγράδι. 

Καθώς και από τέσσερις πράκτορες της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (GRU) στη Σόφια. Αναφέρεται επίσης ότι συμμετείχαν τοπικοί εκπρόσωποι του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων TASS 

Επίσης και ένας εκπρόσωπος της Rossotrudnichestvo, μιας ρωσικής κυβερνητικής υπηρεσίας βοήθειας που, σύμφωνα με την εφημερίδα Washington Post, έχει ερευνηθεί από το FBI για την προσπάθεια προσυλητισμού πληροφοριοδοτών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το έγγραφο που συντάχθηκε από τον διευθυντή της υπηρεσίας Αντικατασκοπίας (UBK) της ΠΓΔΜ. Ρώσοι πράκτορες αποπειράθηκαν να στρατολογήσουν πρώην και νυν μέλη των ενόπλων δυνάμεων και του υπουργείου Εσωτερικών της ΠΓΔΜ.

Προκειμένου να δημιουργήσουν μια «κρίσιμη μάζα εκπαιδευμένων σε στρατιωτικά ζητήματα» οι οποίοι, σύμφωνα με το έγγραφο, «σε συγκεκριμένη πολιτική στιγμή ή κατάσταση θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για τα ρωσικά συμφέροντα».Στο έγγραφο δεν διευκρινίζεται αν αυτές οι απόπειρες ήταν επιτυχείς. 

Επιπλέον αναφέρεται ότι ρώσοι πράκτορες προσπάθησαν να επηρεάσουν και να προσφέρουν χρήματα σε μέσα μαζικής ενημέρωσης της ΠΓΔΜ, 

Συμπεριλαμβανομένων αυτών που απευθύνονταν στην αλβανική μειονότητα της χώρας, προκειμένου να διαδώσουν «πληροφορίες και παραπληροφόρηση» προς υποστήριξη των στόχων της ρωσικής πολιτικής.

Ακόμη, ότι τα επίτιμα προξενεία της Ρωσίας που εδρεύουν στις πόλεις Μπίτολα και Οχρίδα, λειτουργούν ως «βάσεις πληροφοριών» -χωρίς να παρέχονται περαιτέρω λεπτομέρειες.

Καθώς και ότι έχει αυξηθεί δραστικά η πολιτιστική εμβέλεια της Μόσχας, προωθώντας την ιδέα της «πανσλαβικής» ταυτότητας και της κοινής ορθόδοξης χριστιανικής πίστης.

Στο έγγραφο της UBK αναφέρεται επίσης ότι η πρεσβεία της Ρωσίας έχει εποπτεύσει τη δημιουργία περίπου 30 «ενώσεων φιλίας» ΠΓΔΜ-Ρωσίας στη χώρα, καθώς και το άνοιγμα ενός ρωσικού πολιτιστικού κέντρου στα Σκόπια και τη χορηγία για την κατασκευή ορθοδόξων σταυρών και εκκλησιών ρωσικού ρυθμού στη χώρα.

Σε ξεχωριστό έγγραφο περιγράφεται μια συνάντηση που έλαβε χώρα στις 7 Απριλίου 2017 μεταξύ του αξιωματούχου του υπουργείου Εξωτερικών της ΠΓΔΜ Νενάντ Κόλεφ και του ρώσου πρεσβευτή Ολεγκ Σκέρμπακ. 

Σύμφωνα με αυτό, ο ρώσος πρεσβευτής φέρεται να δήλωσε ότι στόχος της Ρωσίας ήταν «να δημιουργήσει μια ζώνη στρατιωτικά ουδέτερων χωρών» στα Βαλκάνια, το Μαυροβούνιο, τη Βοσνία- Ερζεγοβίνη, τη ΠΓΔΜ και τη Σερβία.

Ο Σκέρμπακ εξέφρασε την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι της ΠΓΔΜ δεν ανταποκρίθηκαν στην πλήρη δημόσια στήριξη της Ρωσίας ενάντια στην «ξένη παρέμβαση» και υποδήλωσε ότι: 

Οι οικονομικοί και διπλωματικοί δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών θα μπορούσαν να επηρεαστούν δυσμενώς εάν οι αξιωματούχοι δεν ξεκινήσουν να υποστηρίζουν τις πολιτικές του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το εν λόγω έγγραφο.

Λίγες ημέρες μετά την συνάντηση, στις 27 Απριλίου 2017, εθνικιστές διαδηλωτές εισέβαλαν στο κοινοβούλιο των Σκοπίων και επετέθησαν κατά του Ζάεφ και δεκάδων άλλων βουλευτών. 

Τα έγγραφα που αποκτήθηκαν από το OCCRP και από τα συνεργαζόμενα μέσα δείχνουν ότι τουλάχιστον ένας σέρβος πράκτορας, που φαίνεται από τα έγγραφα ότι είχε επαφές με τον ρωσικό παράγοντα, ήταν παρών κατά τη διάρκεια της εισβολής.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επιβεβαίωσε την απόπειρα ανάμειξης των Ρώσων στο ζήτημα της ΠΓΔΜ, με κατηγορίες μέχρι και για χρηματισμό κρατικών λειτουργών. H σημασία της χρονικής συγκυρίας της αποκάλυψης και οι πιθανές επιπτώσεις εν όψει της επίσκεψης Λαβρόφ τον Σεπτέμβριο

Τα απόνερα του Σκοπιανού έφεραν σοβαρή κρίση στις ελληνορωσικές σχέσεις, με απελάσεις ρώσων διπλωματών από την Αθήνα και άμεσα αντίμετρα από τη Μόσχα.

Την υπόθεση, που φέρνει στην επιφάνεια την υπόγεια ένταση που φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στις δύο πλευρές τα τελευταία δύο χρόνια -για λόγους οι οποίοι συνδέονται και με το γενικότερο περιβάλλον ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή- αποκάλυψε η εφημερίδα «Καθημερινή» με ρεπορτάζ.

«Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι στο πλαίσιο μιας πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής θέλει καλές σχέσεις με όλα τα κράτη, όλα τα κράτη θα πρέπει να σέβονται και το διεθνές δίκαιο 

Αλλά και εμάς την ελληνική κυβέρνηση και το ελληνικό κράτος» ήταν η απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου, Δημήτρη Τζανακόπουλου όταν ρωτήθηκε για την απέλαση των ρώσων διπλωματών υπόθεση που αποκάλυψε η «Καθημερινή».

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι όντως υπήρξαν συμπεριφορές που αποσκοπούσαν σε εμπλοκή στο ζήτημα με την ΠΓΔΜ. Η Ελλάδα, σημείωσε, επιθυμεί να διατηρεί καλές σχέσεις με όλα τα κράτη, επιμένει.

Ωστόσο δεν είναι δυνατόν να αποδέχεται συμπεριφορές που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και δεν σέβονται το ελληνικό κράτος.«Η εκτίμηση είναι ότι έχουν υπάρξει συμπεριφορές τέτοιες και γι’ αυτό θα ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα».

Σε κάθε περίπτωση αυτό που πρέπει να σημειωθεί είναι η χρονική συγκυρία της αποκάλυψης για τη δράση των ρώσων πρακτόρων – διπλωματών στην ελληνική Επικράτεια, με τον Αλέξη Τσίπρα να βρίσκεται στις Βρυξέλλες στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, 

Έχοντας μπροστά του τη δύσκολη δοκιμασία της πρόσκλησης ένταξης των Σκοπίων στη Συμμαχία. Η στόχευση της αποκάλυψης για τις απελάσεις των ρώσων διπλωματών είναι προφανής. 

Στη Σύνοδο Κορυφής του Βορειοντλαντικού Συμφώνου ο έλληνας Πρωθυπουργός θα παρουσιάσει στους ομολόγους του  μία ενέργεια ανάσχεσης της ρωσικής επιρροής τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. 

Και αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία με δεδομένο ότι η Ελλάδα είχε επιλέξει να μην λάβει -σε αντίθεση με τους ευρωπαίους εταίρους της- κανένα μέτρο σε βάρος της Μόσχας για την υπόθεση Σκριπάλ.

Αντίστοιχα η σύνδεση της δράσης των ρώσων διπλωματών που απελάθηκαν, με το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, εντάσσεται στον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Ρωσίας για τη μεγαλύτερη δυνατή επιρροή στην περιοχή.  Είναι άλλωστε γνωστό ότι:

Η Μόσχα δεν επιθυμεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, την ώρα που η Ουάσινγκτον επιθυμεί διακαώς την είσοδο όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στις ευρωατλαντικές δομές, βάζοντας έτσι ισχυρό φραγμό στην επέκταση της ρωσικής επιρροής προς νότο.

Όσον αφορά τις ελληνορωσικές σχέχεις το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο η κρίση με τις απελάσεις διπλωματών θα έχει επιπτώσεις εν όψει της προγραμματισμένης για τον Σεπτέμβριο επίσκεψης του ΥΠΕΞ της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ στην Αθήνα, αλλά και της επίσκεψης Τσίπρα στη Μόσχα, που έχει οριστεί για τα τέλη του 2018.

Η αποκάλυψη

Το δημοσίευμα της «Καθημερινής» αναφέρεται στην απέλαση δύο ρώσων διπλωματών και την απαγόρευση εισόδου στην Ελλάδα που επιβλήθηκε σε άλλους δύο για «παράνομες ενέργειες κατά της εθνικής ασφάλειας».

Σύμφωνα με πληροφορίες από υψηλόβαθμες διπλωματικές πηγές που επικαλείται η εφημερίδα, τα μέτρα που λαμβάνονται από την Αθήνα αποτελούν απάντηση σε παράνομες ενέργειες εντός της ελληνικής Επικράτειας, οι οποίες συνιστούν παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Ελλάδας. 

Ανάμεσα στις κατηγορίες που απευθύνει η Αθήνα προς τους ρώσους διπλωμάτες είναι οι απόπειρες αλίευσης και διακίνησης πληροφοριών, αλλά και χρηματισμού κρατικών λειτουργών.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η Αθήνα έχει ήδη αποφασίσει και έχει δώσει εντολή για την άμεση απέλαση δύο ατόμων –ο ένας είναι το στέλεχος της ρωσικής πρεσβείας Βίκτορ Γιάκοβλεφ– και την απαγόρευση νέας εισόδου στη χώρα για δύο ακόμα.

Οι οποίοι εμπλέκονται σε σωρεία ενεργειών, μεταξύ των οποίων πληροφοριακής δραστηριότητας (ο διπλωματικός όρος για την αλίευση και διακίνηση πληροφοριών) εις βάρος της Ελλάδας.

Η πρωτοβουλία της Αθήνας δεν αποτελεί «κεραυνό εν αιθρία», αλλά έρχεται ως απάντηση ύστερα από μια σειρά συντονισμένων προσπαθειών για επέκταση της ρωσικής επιρροής στην Ελλάδα. 

Διπλωματικές πηγές εντάσσουν σε αυτές τη δραστηριότητα διαφόρων κύκλων ρωσικών συμφερόντων, όπως η Αυτοκρατορική Ορθόδοξη Παλαιστινιακή Ένωση. Η αντίδραση της Αθήνας αποτελεί, μεταξύ άλλων, ένα μήνυμα προς τη Μόσχα και για όλες αυτές τις δραστηριότητες.

Οι καλές σχέσεις

Παρ’ όλα αυτά, οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η Ελλάδα, όπως διαχρονικά έπραττε, εξακολουθεί να επιθυμεί τη διατήρηση καλών σχέσεων με τη Ρωσία, να προωθεί τη φιλία των δύο λαών, τη συνεργασία των κυβερνήσεών τους και των φορέων της κοινωνίας των πολιτών εκατέρωθεν. 

Ωστόσο, όπως έλεγαν, αυτό δεν μπορεί παρά να γίνει στη βάση της ισοτιμίας και με προϋπόθεση τον αμοιβαίο σεβασμό στην κυριαρχία και την ανεξαρτησία των δύο χωρών μας.

Τονίζουν ακόμη ότι η Αθήνα ήταν πάντα ιδιαίτερα προσεκτική στον τρόπο διαχείρισης των ελληνορωσικών σχέσεων, φέρνοντας το παράδειγμα της υπόθεσης Σκριπάλ. 

Τότε, η Ελλάδα απέφυγε να ακολουθήσει το παράδειγμα των υπολοίπων δυτικών κρατών που απέλασαν Ρώσους διπλωμάτες, κάτι που είχε χαιρετιστεί από τη ρωσική πολιτική ηγεσία.

Ωστόσο κατά τις ίδιες, πάντα, διπλωματικές πηγές, παρά την προσπάθεια της Αθήνας να διατηρήσει τις σχέσεις με τη Μόσχα σε ένα καλό επίπεδο, το τελευταίο χρονικό διάστημα, διάφοροι «μηχανισμοί» που συνδέονται με τα ρωσικά συμφέροντα στην Ελλάδα προσπαθούν να αναμειχθούν στα εσωτερικά της χώρας.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, διά της παροχής υλικών και χρηματικών κινήτρων επιχειρούν να επηρεάσουν δήμους και μητροπολίτες, αλλά και να αποκτήσουν επιρροή στο Άγιον Όρος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την απρόσκοπτη άσκηση κυριαρχίας επί της ελληνικής Επικράτειας από το ελληνικό κράτος.

Ανάμεσα στις κατηγορίες που αποδίδονται στους διπλωματικούς υπαλλήλους του ρωσικού κράτους περιλαμβάνει μέχρι και απόπειρα εξαγοράς κρατικών λειτουργών, η οποία όμως φέρεται ότι απέτυχε.

Σύμφωνα με υψηλόβαθμες διπλωματικές πηγές, οι συγκεκριμένες ενέργειες υπονομεύουν τη φιλία των δύο λαών και την εικόνα της Ρωσίας στην Ελλάδα, καθώς εντάσσονται στο πλαίσιο συστηματικής προσπάθειας παραβίασης της κυριαρχίας της χώρας και του Διεθνούς Δικαίου. 

Επί τούτου, αναφέρεται ως παράδειγμα η προσπάθεια παρέμβασης σε ιδιαίτερα ευαίσθητα εθνικά ζητήματα και συμφέροντα της Ελλάδας στα Βαλκάνια, ειδικότερα στο θέμα της ονοματολογικής διαφοράς με την ΠΓΔΜ.

Διπλωματικές πηγές έσπευσαν να επισημάνουν ότι η απόφαση της Αθήνας συνδέεται αποκλειστικά με τη δράση των συγκεκριμένων τεσσάρων ατόμων και όχι με τη γενικότερη καλή διάθεση της Ελλάδας έναντι της Ρωσίας, υπογραμμίζοντας πως, με δεδομένο ότι: 

Οι συγκεκριμένοι τέσσερις Ρώσοι πολίτες προκάλεσαν πλήγματα στις –γενικά– καλές ελληνορωσικές σχέσεις, οποιεσδήποτε «απαντητικές» αντιδράσεις εκ μέρους της ρωσικής πλευράς θα είναι «στείρες» και θα οδηγήσουν σε περαιτέρω υποτροπή.

Σημείωναν επίσης ότι κανένα μέλος των διπλωματικών και προξενικών αποστολών της Ελλάδας στη Ρωσία δεν έχει κινηθεί εκτός των πλαισίων των καθηκόντων του. Αντιθέτως, όλοι ανεξαιρέτως ασκούν τα καθήκοντά τους αυστηρά στο πλαίσιο της αποστολής τους στη Ρωσία.

Μόσχα: Θα υπάρξει απάντηση με τον ίδιο τρόπο.Άμεση ήταν η απάντηση της ρωσικής πλευράς στην απέλαση των Ρώσων διπλωματών από τις ελληνικές Aρχές. 

Όπως ανακοίνωσε το ρωσικό πρακτορείο Interfax, το οποίο επικαλείται το Reuters, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ξεκαθάρισε πως «θα υπάρξει απάντηση στην απέλαση, από την Ελλάδα, των Ρώσων διπλωματών, με τον ίδιο τρόπο».

Η Ελλάδα, όταν είχε προκύψει η υπόθεση Σκριπάλ, δεν είχε απελάσει Ρώσους διπλωμάτες καθώς δεν υπήρχαν αποδείξεις, τώρα όμως υπάρχουν στοιχεία που αφορούν την εθνική ασφάλεια και λαμβάνονται μέτρα, ανταπάντησαν  διπλωματικές πηγές στην Αθήνα που μίλησαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για το θέμα.

Τομέας Ενημέρωσης: Voiotosp.blogspot.gr