ΔΙΠΛΟ (ΥΠΟΥΛΟ) ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ…

 

Η ανακάλυψη υδρογονανθράκων από την Κυπριακή Δημοκρατία σημαίνει ισχυροποίηση της θέσης της περιφερειακά και διεθνώς. Σημαίνει οικονομική ανάπτυξη, σημαίνει πολλά.

Η πρώτη που θέλει την Κυπριακή Δημοκρατία να μην επιτυγχάνει αυτούς της τους στόχους είναι η Τουρκία. Ο τελευταίος που θέλει να δει την Άγκυρα να αποτυγχάνει στην άσκηση ελέγχου στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι ο Μουσταφά Ακιντζί αλλά και ευρύτερα η ηγεσία των Τουρκοκυπρίων.

Για την τουρκική πλευρά και τον Μουσταφά Ακιντζί η μεταφορά των ενεργειακών θεμάτων στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι ένα ύπουλο παιχνίδι με διπλό στόχο:

Πρώτο, από την ώρα που θα αρχίσει να συζητείται καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε επίπεδο κοινοτήτων θα ζητηθεί (αφού θα θεωρηθεί φυσιολογικό από Τούρκους και τρίτους) να μπει στο ψυγείο το όποιο ερευνητικό πρόγραμμα στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Δεύτερο, από την ώρα που θα υπάρξει σύνδεση με τις εξελίξεις στο Κυπριακό αυτομάτως η Τουρκία αποκτά λόγο στα ενεργειακά της Κύπρου. Καθώς είναι πολύ καλά γνωστό ότι δεν υπάρχει περίπτωση η τουρκοκυπριακή ηγεσία και ο Τουρκοκύπριος συνομιλητής να κάνουν την παραμικρή κίνηση που δεν θα διασφαλίζει τα συμφέροντα της Τουρκίας.

Όπως έδειξε και σ’ όλα τα άλλα ζητήματα που βρίσκονται στα τραπέζι των διαπραγματεύσεων η τουρκοκυπριακή ηγεσία σε καμιά περίπτωση δεν κινείται εκτός του πλαισίου εξυπηρέτησης των συμφερόντων της Τουρκίας.

Η Τουρκία, όπως στην πράξη αποδεικνύεται, χρησιμοποιεί δύο οχήματα προκειμένου να πετύχει τον δικό της στόχο. Τις προκλήσεις και τη βία από τη μια και τους Τουρκοκύπριους από την άλλη. 

Παίζοντας παράλληλα και τον ρόλο της εγγυήτριας των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Κατά τον ίδιο τρόπο που έπαιξε αυτό τον ρόλο και στο παρελθόν.

Από της έναρξης του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας η Τουρκία πρωτοστάτησε στην προσπάθεια, αν είναι δυνατό, να το τερματίσει.

Η στρατηγική της έντασης και του εκφοβισμού που ακολούθησε η Άγκυρα είχε ως βασικό της στόχο να δημιουργηθεί μια τέτοια κατάσταση ώστε να οδηγηθεί το όλο πρόγραμμα στο περιθώριο.

Οι διάφοροι καλοθελητές ήταν έτοιμοι – και το έδειξαν – να συμβάλουν στην τουρκική προσέγγιση για να μπει στο ψυγείο το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου ώστε να αποφευχθούν αντιπαραθέσεις.

Βεβαίως ανάλογες φωνές ακούστηκαν κι εντός της ελληνοκυπριακής κοινότητας με πρόσχημα τη λύση του Κυπριακού και την από κοινού εκμετάλλευση των ωφελημάτων από το φυσικό αέριο.

Από την ώρα όμως που το εγχείρημα της τουρκικής πλευράς να οδηγήσει το όλο ενεργειακό πρόγραμμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων απέτυχε, η Άγκυρα δεν είχε άλλη επιλογή. 

Παρά να ανεβάσει ακόμα περισσότερο το θερμόμετρο ώστε να φαίνεται –για όσους παρακολουθούν τα πράγματα από μακριά– ότι ανοίγει ένα ακόμα μέτωπο στην ήδη εμπόλεμη ζώνη της Μέσης Ανατολής.

Απλώς η τουρκική πλευρά περίμενε την κατάλληλη στιγμή, τη χρονική συγκυρία, ώστε το όλο της εγχείρημα να επιτύχει και κυρίως να οδηγήσει το θέμα του φυσικού αερίου εκεί που ήθελε από την αρχή: Στο τραπέζι των συνομιλιών.

Η Άγκυρα, αφού είδε πως με την προώθηση του ερευνητικού σκάφους στην περιοχή ή η εκ του μακρόθεν παρακολούθηση των εξελίξεων από τα πολεμικά της πλοία δεν αλλάζουν τα δεδομένα, σχεδίασε μια πιο έντονη δραστηριότητα κλιμακώνοντας την ένταση. 

Η πλεύση του γεωτρύπανου «Saipem 12000» προς το «Οικόπεδο 3» και τον στόχο «Σουπιά» θεωρήθηκε ως ευκαιρία, καθώς αυτό συνδεόταν με την παράμετρο (που χρησιμοποιεί συχνά η τουρκική πλευρά) δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς της τουρκικής πλευράς, η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ δεν είχε δικαίωμα να προχωρήσει σε έρευνες στον στόχο «Σουπιά», καθώς αυτός βρισκόταν εντός της «αποκλειστικής οικονομικής ζώνης» του ψευδοκράτους.

Ο ισχυρισμός αυτός δεν στέκει σύμφωνα με τα στοιχεία που η ίδια η τουρκική πλευρά δημοσιεύει και χρησιμοποιεί προκειμένου να δικαιολογήσει τη θέση της. Κοιτάζοντας προσεκτικά τον χάρτη 1 θα δούμε πως ο στόχος «Σουπιά», ο οποίος αποτέλεσε την αιτία πρόκλησης έντασης από τουρκικής πλευράς.

Δεν βρίσκεται εντός της «αποκλειστικής οικονομικής ζώνης» του ψευδοκράτους, την οποία η Τουρκία ήθελε «να προστατέψει» όπως ήταν και οι ισχυρισμοί της.

Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος το «Οικοπέδου 3» βρίσκεται εντός του «οικοπέδου F» του ψευδοκράτους δεν νομιμοποιούσε τη χρήση πολεμικών πλοίων σε βάρος του γεωτρύπανου της ΕΝΙ το οποίο κατευθυνόταν σε σημείο εκτός της λεγόμενης «τουρκοκυπριακής ΑΟΖ».

Η δικαιολογία την οποία χρησιμοποίησε η Τουρκία για να παρέμβει στρατιωτικά σε βάρος της ΕΝΙ δεν χρησιμοποιήθηκε όμως και στην περίπτωση του «Καλυψώ» στο «Οικόπεδο 6». Το συγκεκριμένο τεμάχιο της κυπριακής ΑΟΖ συμπίπτει με τεμάχιο το οποίο διεκδικεί η Τουρκία ως μέρος της δικής της ΑΟΖ.

Και ο λόγος που δεν χρησιμοποιήθηκε ανάλογης μορφής βία οφείλεται στο γεγονός ότι βάσει του διαχωρισμού που κάνει η Τουρκία της Ανατολικής Μεσογείου το κοίτασμα «Καλυψώ» βρίσκεται σε μια περιοχή που θα μπορούσε να ανήκει στην Αίγυπτο, εάν και αυτή με τη σειρά της ακολουθούσε την τουρκική θέση περί μη δικαιώματος σε νησιωτικά κράτη να έχουν ΑΟΖ.

Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση η τουρκική πλευρά αυτοδιαψεύδεται γιατί από την ώρα που αναγνωρίζει στη λεγόμενη «τουρκική δημοκρατία βόρειας Κύπρου» την ύπαρξη αποκλειστικής οικονομικής ζώνης σημαίνει αποδέχεται ότι τα νησιά έχουν ΑΟΖ.

Άρα έχει και η Κυπριακή Δημοκρατία, άρα έχουν και τα νησιά του Αιγαίου. Εάν η Άγκυρα ήταν πιστή στη θέση της ότι τα νησιά και νησιωτικά κράτη δεν έχουν ΑΟΖ, τότε θα έμενε στα σχέδιά της όπως τα παρουσιάζει για τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου – Κρήτης – Ρόδου.

Ο Μουσταφά Ακιντζί, κατά την πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, έδειξε την άνεση που νιώθει έχοντας τη στήριξη του τουρκικού οπλοστασίου. Τα όσα υποστήριξε, στον τομέα της ενέργειας, είχαν να κάνουν με τις ενέργειες του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Χαρακτηριστική η αναφορά του Μουσταφά Ακιντζί «όπου είναι αυτοί θα είμαστε κι εμείς». Σίγουρα εάν δεν ένιωθε την άνεση των τουρκικών πολεμικών πλοίων στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν θα προέβαινε σε ανάλογη τοποθέτηση.

Σ’ ό,τι αφορά τη δήλωσή του ότι στις γεωτρήσεις της ExxonMobil η τουρκική πλευρά θα απαντήσει με αντίστοιχες έρευνες της ΤΡΑΟ (της τουρκικής πετρελαϊκής εταιρείας),  το ψευδοκράτος έχει προχωρήσει στην παραχώρηση αριθμού «αδειών» προς την τουρκική ΤΡΑΟ, οι οποίες βρίσκονται εντός των οικοπέδων 1, 2, 3, 8, 9 και 12 της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Ο κατοχικός ηγέτης επέμεινε στο θέμα της σύστασης επιτροπής καθώς αυτό βολεύει τους τουρκικούς σχεδιασμούς αλλά σε καμιά περίπτωση δεν αγγίζει την ουσία του θέματος των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων που επικαλείται ο Μουσταφά Ακιντζί.

Η σύσταση επιτροπής έχει να κάνει με την εξυπηρέτηση της Τουρκίας και όχι των Τουρκοκυπρίων. Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ήδη προχωρήσει σε σύσταση ταμείου για τα έσοδα από το φυσικό αέριο. Το θέμα αυτό θα το δει εκ νέου η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής κατά την αυριανή της συνεδρία.

Η σύσταση του ταμείου αυτού θα απαντά και στους τουρκικούς ισχυρισμούς για μονομερή εκμετάλλευση των εσόδων από το φυσικό αέριο. Ωστόσο θα πρέπει να υπάρξει και μια παραδοχή.

Η ανησυχία των Τουρκοκυπρίων για το συγκεκριμένο θέμα έχει τις ρίζες της σε μια λανθασμένη νοοτροπία που επικρατούσε στην Κύπρο από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως προς τα οικονομικά ζητήματα.

Όπως προαναφέραμε, βασικός στόχος της Τουρκίας, σε συνεργασία με τον Μουσταφά Ακιντζί (ο οποίος δεν μπορεί να παραμένει στο απυρόβλητο και να εμφανίζεται ότι: 

Τάχατες ακολουθεί μια άλλη προσέγγιση από εκείνη του Κόμματος Εθνικής Ενότητας και των Οζερσάι ή Ναμί), είναι να μετατρέψει το θέμα του φυσικού αερίου σε μια διαφορά που προκαλεί ένταση και η οποία θα πρέπει να συζητηθεί σε επίπεδο ηγετών.

Εν ολίγοις, να μπει σε μια διαδικασία η οποία θα βάζει στο ψυγείο το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου και κατ’ επέκταση τα όποια αντίστοιχα σχέδια άλλων χωρών της περιοχής τα οποία εμπλέκουν τον κυπριακό παράγοντα.

Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αναμένεται και στο επόμενο διάστημα η Τουρκία να κινηθεί κατά ανάλογο τρόπο κατά εταιρειών που θα προχωρούν σε έρευνες εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. 

Το ερώτημα είναι μέχρι πού μπορεί να φτάσει η τουρκική προκλητικότητα κι αν θα τολμήσει να αγγίξει εταιρείες χωρών πέραν από την ιταλική ΕΝΙ. Εάν θα αγγίξει εταιρείες όπως η γαλλική TOTAL ή αμερικανική ExxonMobil.